.

ΣΤΟΧΟΣ 3
Για ένα ολοκληρωμένο δημόσιο σύστημα υγείας - πρόνοιας

.

Η παρούσα κατάσταση - Οι τάσεις

Σήμερα το υγειονομικό μας σύστημα νοσεί βαρύτατα. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών και εξακολουθεί να εφαρμόζει σήμερα η ΝΔ έχει μετατρέψει την υγεία και την πρόνοια από κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα σε εμπόρευμα εγκαταλελειμμένο στις κερδοσκοπικές ορέξεις του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Οι ασκούμενες πολιτικές στο χώρο της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας έχουν οδηγήσει στην απαξίωση του δημόσιου τομέα υγείας, στον περιορισμό των δημοσίων δαπανών και στην ενίσχυση του μεγάλου ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα, που λειτουργεί χωρίς κανόνες και έλεγχο, αναπτύσσεται παρασιτικά και αποτελεί, από κοινού με τις πολυεθνικές φαρμάκου, τον βασικό ρυθμιστή της πολιτικής που εφαρμόζεται στο χώρο της υγείας.

Η αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας, η εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών υγείας και η ισχυροποίηση του ιδιωτικού κεφαλαίου άρχισαν να προωθούνται συστηματικά, σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '90, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα ακόμη και στα προηγμένα κοινωνικοασφαλιστικά συστήματα των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.

Στη χώρα μας, στην οποία ουδέποτε είχε οικοδομηθεί ένα πλήρες, ποιοτικό και αποτελεσματικό Εθνικό Σύστημα Υγείας και Πρόνοιας, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Το ΠΑΣΟΚ, αρχικά, βύθισε στο χάος και εντέλει διέλυσε τους φορείς πρόνοιας (ν. 2646/98), επέτρεψε τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού κερδοσκοπικού κεφαλαίου στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας και έθεσε το νομικό πλαίσιο στο οποίο στηρίχτηκαν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις της ΝΔ (ν. 2889/01, ν. 3106/03). Σήμερα, ως αντιπολίτευση, συμφωνεί με τις Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), προωθεί την επέκταση των ιδιωτικών απογευματινών ιατρείων, σιωπά όσον αφορά τα ζητήματα της διαφθοράς και της παραοικονομίας και αποδέχεται τον παρασιτισμό, την κερδοσκοπία και την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα με δημόσιους πόρους, προβάλλοντας ως λύση τον εθελοντισμό στην παροχή υπηρεσιών υγείας-πρόνοιας.

Ανάλογες πολιτικές προωθούνται σήμερα μεθοδικά και από την κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία συνεχίζει τη χρόνια υποχρηματοδότηση και εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών υγείας, διευρύνει τις ανισότητες, αυξάνοντας το ύψος της συνολικής ιδιωτικής δαπάνης για την υγεία, και ενισχύει σημαντικά το ρόλο του μεγάλου κεφαλαίου. Παράλληλα, η κυβέρνηση προωθεί με όλες της τις δυνάμεις τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την ανέγερση και λειτουργία νέων νοσοκομείων, με προϋπολογισμούς έργων πολύ υψηλότερους του κόστους και πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των ασθενών, καταργώντας ουσιαστικά τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της νοσοκομειακής περίθαλψης. Βασικές λειτουργίες των δημόσιων νοσοκομείων, όπως η σίτιση, η τροφοδοσία, η φύλαξη και η καθαριότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων, οι υπηρεσίες λογιστικής υποστήριξης και πληροφορικής και η διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων εκχωρούνται σε ιδιώτες, χωρίς καν να λαμβάνεται μέριμνα για τη διασφάλιση των όρων εργασίας των εργαζομένων σ' αυτές.

Κεντρικό ρόλο στην κατεύθυνση της εμπορευματοποίησης και της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών υγείας διαδραμάτισε η υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ: Από το 3% του ΑΕΠ το 2004, η χρηματοδότηση του ΕΣΥ μειώθηκε το 2008 στο 2,4%, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 6% των τακτικών εξόδων του προϋπολογισμού, έναντι 13,6% που αποτελεί το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27. Η συστηματική εφαρμογή της πολιτικής επιλογής της υποχρηματοδότησης του δημόσιου τομέα υγείας είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του χρέους των δημόσιων νοσοκομείων από τα 2,2 δισ. ευρώ την περίοδο 2000-2004 στα 4,4 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στον δημόσιο τομέα υγείας δεν ξεπερνούν τις 800 το χρόνο, όταν οι συνταξιοδοτήσεις και οι αποχωρήσεις είναι περισσότερες από 2.000 ετησίως. Το αποτέλεσμα είναι ότι:

η χώρα μας διαθέτει σήμερα μόλις 3,8 νοσηλευτές/τριες ανά 1000 κατοίκους, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ των 27 είναι 8,9/1.000

οι κενές θέσεις νοσηλευτών/τριών ανέρχονται στις 25.000

οι κενές οργανικές θέσεις γιατρών υπερβαίνουν τις 4.500, χωρίς να υπολογίζονται οι ανάγκες για την εφαρμογή του νέου ωραρίου των νοσοκομειακών γιατρών.

Στη λογική της υποβάθμισης του δημόσιου τομέα υγείας και της πριμοδότησης του ιδιωτικού κινούνται και οι στρατηγικές επιλογές που υιοθετήθηκαν στον τομέα του φαρμάκου. Η κατάργηση της Εθνικής Φαρμακαποθήκης και της Εθνικής Φαρμακοβιομηχανίας επέτρεψε την ανεξέλεγκτη δράση των πολυεθνικών και των εγχώριων φαρμακοβιομηχανιών, ενώ η καταλήστευση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων και οι αδιαφανείς διαδικασίες προμηθειών φαρμακευτικού και αναλώσιμου υλικού από τα δημόσια νοσοκομεία είχαν ως αποτέλεσμα την αφαίμαξη των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων και την κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος προς όφελος των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών, των εταιρειών ιατρικών διαγνωστικών οργάνων και αναλώσιμου υλικού και των διαφόρων ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων και πολυκλινικών.

Η μη αξιοποίηση της βιοϊατρικής τεχνολογίας, η παντελής έλλειψη τμημάτων αποκατάστασης, η εγκατάλειψη των προγραμμάτων ψυχικής υγείας και των ιδρυμάτων πρόνοιας αποδεικνύουν την απροκάλυπτη ενίσχυση της επιχειρηματικής κερδοσκοπικής δραστηριότητας, η οποία σπεύδει να καλύψει τα κενά. Η ολοκληρωτική απουσία οποιασδήποτε διαδικασίας ή θεσμού ελέγχου της ποσότητας, ποιότητας και αναγκαιότητας των ιατρικών πράξεων, εξετάσεων και θεραπειών, σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη ελέγχου της επαγγελματικής επάρκειας των επαγγελματιών υγείας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, αναδεικνύουν την απόλυτη αδιαφορία της πολιτείας για την προάσπιση και προαγωγή της υγείας των πολιτών.

Οι ολέθριες συνέπειες της ασκούμενης πολιτικής για τη δημόσια υγεία αποτυπώνονται και στους δείκτες υγείας. Η χώρα μας:

Βρίσκεται στην 23η θέση της ΕΕ των 27 σε επίπεδο υπηρεσιών υγείας, έχοντας υποχωρήσει 9 θέσεις την τελευταία τριετία.

Είναι η μία από τις δύο χώρες του ΟΟΣΑ στις οποίες σημειώνεται μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης.

Κατέχει την πρώτη θέση σε ενήλικες καθημερινούς καπνιστές, με ποσοστό 38,6%, (μ.ο. ΟΟΣΑ: 24,3%), και μία από τις 4 πρώτες θέσεις σε ποσοστό παχύσαρκου ενήλικου πληθυσμού, με 21,9% (μ.ο. ΟΟΣΑ: 14,6%).

Συγχρόνως, οι φανερές πλέον οικονομικές δοσοληψίες με τις εταιρείες φαρμάκου, ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών, τα φαινόμενα διαφθοράς και παραοικονομίας, οι μίζες και το φακελάκι αποτελούν μάστιγα που καταργεί τον δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος. Σε αυτό συμβάλλει τα μέγιστα η αναποτελεσματική κεντρική και περιφερειακή διοίκηση, που εμφανίζει έντονα πελατειακά χαρακτηριστικά, ενθαρρύνοντας την αναξιοκρατία και την παραοικονομία.

Οι συνέπειες για τους πολίτες είναι πολλαπλές και δυσβάσταχτες:

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ για το 2008, οι ιδιωτικές δαπάνες των νοικοκυριών για διαγνώσεις, θεραπείες και φάρμακα που δεν καλύπτονται από την κοινωνική ασφάλιση εκτοξεύτηκαν τα τελευταία χρόνια στο 57% των συνολικών δαπανών για την υγεία (στην ΕΕ δεν υπερβαίνουν το 28%).

Οι Έλληνες δαπανούν 6% του εισοδήματός τους για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (2% κατά μ.ο. στον ΟΟΣΑ και 3% στις ΗΠΑ).

Οι χρόνοι αναμονής για χειρουργικές επεμβάσεις και εξετάσεις είναι μεγάλοι και διογκώνονται συνεχώς.

Υπερσύγχρονος εξοπλισμός παραμένει για διάφορους λόγους αναξιοποίητος, αναγκάζοντας του πολίτες να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα, πληρώνοντας πανάκριβα υπηρεσίες που δικαιούνται δωρεάν.

Μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε επαρκείς υπηρεσίες υγείας, λόγω έλλειψης εξοπλισμένων νοσοκομείων στην περιφέρεια.

Η στρατηγική μας κατεύθυνση

Ενάντια στην υπάρχουσα κατάσταση, ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς καταθέτει μια υλοποιήσιμη εναλλακτική πρόταση για την αναμόρφωση του εθνικού συστήματος υγείας και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δημόσιου συστήματος αναβαθμισμένων υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας.

Η εναλλακτική προγραμματική μας πρόταση εκκινεί από την αρχή ότι η υγεία δεν μπορεί να είναι αντικείμενο εμπορευματοποίησης ούτε να υπόκειται στη δικαιοδοσία του κέρδους. Αποτελεί, αντιθέτως, αναφαίρετο κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα, που οφείλει να βρίσκεται έξω από τις διαδικασίες της αγοράς. Η απόλαυση και η άσκηση αυτού του δικαιώματος διασφαλίζεται από ένα δημόσιο σύστημα υγείας και πρόνοιας που παρέχει άμεση, δωρεάν, καθολική και ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους πολίτες σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, τη στιγμή της ανάγκης.

Η πρότασή μας αποτελεί πρόταση διεκδίκησης και πάλης και προϋποθέτει τη συσπείρωση και τον κοινό αγώνα, με στόχο τη δημιουργία ενός κοινού μετώπου για την ανατροπή των ασκούμενων πολιτικών στο χώρο της υγείας, την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα του συστήματος υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Το μέτωπο αυτό οικοδομείται στα συνδικάτα, στους συλλόγους των επαγγελματιών υγείας και στα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, με τη συνεργασία επιστημονικών και ερευνητικών φορέων και τη συμμετοχή των αποδεκτών των υπηρεσιών υγείας.

Το ολοκληρωμένο εθνικό σύστημα υγείας που οραματιζόμαστε θα χρηματοδοτείται ενιαία από τον κρατικό προϋπολογισμό και από τους κλάδους υγείας των ασφαλιστικών ταμείων και θα αποσκοπεί στην πλήρη κάλυψη των αναγκών όλων των πολιτών. Βάση του θα είναι ένα ολοκληρωμένο δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών ενημέρωσης, πρόληψης, πρωτοβάθμιας περίθαλψης και προαγωγής της υγείας, ενιαία συνδεδεμένο με μια αναβαθμισμένη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη. Στόχος του είναι η προάσπιση και προαγωγή της υγείας σε όλους τους τομείς της κοινωνικής οργάνωσης και της παραγωγικής δραστηριότητας.

Βασική προϋπόθεση είναι η αύξηση των δημοσίων δαπανών για την υγεία, η δημιουργία υγειονομικού χάρτη της χώρας, η θέσπιση ενός αυστηρού νομοθετικού πλαισίου για την ίδρυση και λειτουργία των ιδιωτικών φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, καθώς και η εφαρμογή μιας συνεπούς και ολοκληρωμένης πολιτικής για το φάρμακο.

Απαιτείται η ενίσχυση των δομών και υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους πρόνοιας και η οικοδόμηση ενός σύγχρονου και αξιόπιστου συστήματος κοινωνικής προστασίας που θα διασφαλίζει την ελεύθερη και ισότιμη πρόσβαση όλων, και ιδίως των λιγότερο προνομιούχων, σε δομές και υπηρεσίες στήριξης, περίθαλψης, στέγασης, φιλοξενίας, αποκατάστασης, εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης.

Στρατηγικός μας στόχος είναι η οικοδόμηση ενός ολοκληρωμένου δημόσιου συστήματος υγείας που θα καλύπτει καθολικά τις ανάγκες του συνόλου του πληθυσμού και της επικράτειας και θα περιλαμβάνει το σύνολο των δημόσιων δομών υγείας και πρόνοιας (ΕΣΥ, ΙΚΑ, δομές υγείας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των ασφαλιστικών ταμείων κλπ.).

Αυτό πρακτικά σημαίνει:

Μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση σημαντικής έλλειψης υποδομών σε μια κατάσταση επάρκειας υποδομών μέσω της δημιουργίας νέων υποδομών, αναβάθμισης και πλήρους αξιοποίησης των ήδη υπαρχουσών.

Μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση πολλαπλών και επισφαλών εργασιακών σχέσεων σε μια κατάσταση σταθερών, μόνιμων και καλά αμειβόμενων θέσεων.

Μετάβαση από τη σημερινή κατάσταση πολυδιάσπασης των φορέων χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος σε μια κατάσταση ενιαίου τρόπου χρηματοδότησης, σχεδιασμού και παροχής υπηρεσιών υγείας. Οι υποδομές και το προσωπικό των ασφαλιστικών φορέων, δημοτικών ιατρείων κλπ. εντάσσονται βαθμιαία στο ενιαίο σχέδιο παροχής υπηρεσιών υγείας προς όλους τους κατοίκους της χώρας.

Η πολιτική αυτή έχει ορισμένα προαπαιτούμενα που δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Συγκεκριμένα, απαιτείται:

ουσιαστική αύξηση των διατιθέμενων πόρων για την υγεία και την πρόνοια,

δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας,

διάλογος με τους εργαζόμενους, προκειμένου η μεταρρύθμιση να συμβάλει ουσιαστικά στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους,

εξίσωση προς τα πάνω του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας για το σύνολο των κατοίκων της χώρας.

Οι προγραμματικοί μας στόχοι για το νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας

Βασικοί πυλώνες του νέου συστήματος θα είναι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που πρέπει να χτιστεί από την αρχή, και η αναβαθμισμένη και αναδιοργανωμένη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Περίθαλψη.

Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Για τη διασφάλιση της πλήρους σωματικής, διανοητικής και κοινωνικής ευεξίας των πολιτών είναι αναγκαία η οικοδόμηση ενός οργανωμένου και καθολικού δικτύου υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Πρόνοιας (ΠΦΥ), που θα καλύπτει όλο το φάσμα των αναγκών τους. Ένα σύστημα κοντά στον τόπο κατοικίας, που θα δίνει έμφαση στη σωστή και έγκαιρη ενημέρωση και διάγνωση και θα είναι προσανατολισμένο κυρίως στην πρόληψη των νοσημάτων και των ασθενειών, παράλληλα με την περίθαλψη και θεραπεία σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Στόχος μας είναι να περάσουμε από τον νοσοκομειοκεντρικό και ιατροκεντρικό χαρακτήρα των σημερινών υπηρεσιών υγείας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για την προάσπιση και προαγωγή της συνολικής υγείας των πολιτών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής οργάνωσης και της παραγωγικής δραστηριότητας.

Η ανάπτυξη δομών και υπηρεσιών ΠΦΥ θεωρείται ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων και στην προοδευτική μείωση του κόστους νοσηλείας, καθώς και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου προτείνουμε:

Καθιέρωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού.

Αναβάθμιση και επέκταση της ειδικότητας του γενικού γιατρού, έτσι ώστε να αποκτούν υψηλή εξειδίκευση σε όλο το εύρος της παθοφυσιολογίας και καλές γνώσεις ψυχολογίας, που είναι αναγκαίες για την εκπλήρωση του ρόλου τους.

Καθιέρωση του θεσμού της ομάδας υγείας, με πυρήνα τον οικογενειακό γιατρό και με συμμετοχή και άλλων επαγγελματιών υγείας ή ειδικών γιατρών (νοσηλευτών, επισκεπτών υγείας, κοινωνικών λειτουργών).

Αναβάθμιση των υφιστάμενων και δημιουργία νέων Κέντρων Υγείας Αγροτικού Τύπου, με ιδιαίτερη έμφαση στη νησιωτική Ελλάδα και τις δυσπρόσιτες περιοχές.

Δημιουργία, επαρκής στελέχωση και πλήρης εξοπλισμός Κέντρων Υγείας Αστικού Τύπου, με στόχο την πλήρη κάλυψη των αναγκών των Ύ του πληθυσμού της χώρας, που συγκεντρώνεται στα αστικά κέντρα.

Αναβάθμιση του συμβουλευτικού ρόλου του φαρμακοποιού και ανάδειξη του επιστημονικού του ρόλου στο πλαίσιο του συστήματος ΠΦΥ.

Βελτίωση του συστήματος διακομιδών, ώστε να υπάρχει λειτουργική και άμεση διασύνδεση με τα δημόσια νοσοκομεία.

Ολοκληρωμένη ανάπτυξη και στελέχωση του ΕΚΑΒ, προκειμένου να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη και γρήγορη πρόσβαση στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη από οποιοδήποτε σημείο της χώρας.

Δημιουργία τραυματολογικών κέντρων στους άξονες των εθνικών οδών.

Δημιουργία σύγχρονων μονάδων αποκατάστασης για τα άτομα με αναπηρία, με την απαραίτητη στελέχωση και την ανάλογη χωροταξική κατανομή.

Προστασία των ευπαθέστερων πληθυσμιακών ομάδων (πρόσφυγες, μετανάστες, ηλικιωμένοι, άστεγοι, άνεργοι κλπ.).

Ανάπτυξη δομών και υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Ψυχικής Υγείας, με κεντρικό άξονα τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, και στενή λειτουργική τους διασύνδεση με τα Κέντρα Υγείας.

Ενίσχυση των υπαρχουσών εναλλακτικών μορφών φροντίδας ψυχικής υγείας και δημιουργία νέων, αναδιοργάνωση της κοινωνικής φροντίδας και στενή συνεργασία των υπηρεσιών υγείας, ψυχικής υγείας και κοινωνικής φροντίδας με τις τοπικές κοινωνίες, σε επίπεδο νομού ή υγειονομικής περιφέρειας.

Ολοκλήρωση της τομεοποίησης των ψυχιατρικών και παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών.

Ενίσχυση των οργανώσεων των οικογενειών και των χρηστών ψυχιατρικών υπηρεσιών και συμμετοχή τους στο σχεδιασμό της πολιτικής για την ψυχική υγεία.

Κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Άσκηση ουσιαστικού δημόσιου ελέγχου σε όλες τις ιδιωτικές μονάδες παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με τελικό στόχο την υπαγωγή τους στον δημόσιο τομέα.

Δημιουργία στα Γενικά Νοσοκομεία διακριτών τμημάτων οξέων περιστατικών και βραχείας νοσηλείας, λειτουργία μονάδων ημερήσιας φροντίδας, εναρμόνιση των εφημεριών τους με αυτές του νοσοκομείου που τα στεγάζει και σύνδεσή τους με τα υπάρχοντα δίκτυα φροντίδας.

Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Περίθαλψη

Σύνταξη Υγειονομικού Χάρτη της χώρας και πλήρης καταγραφή των υπαρχουσών δομών και αναγκών, με στόχο την αντιμετώπιση της ανισότιμης κατανομής των υγειονομικών μονάδων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας.

Άμεση πλήρωση όλων των κενών οργανικών θέσεων των νοσοκομείων και των προνοιακών ιδρυμάτων της χώρας.

Ορθολογική αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων απαρχαιωμένων οργανισμών των νοσοκομείων ύστερα από μελέτες, με σκοπό την επαρκή στελέχωση των υπαρχόντων τμημάτων και τη δημιουργία νέων τμημάτων, ιδιαίτερα στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας.

Δημιουργία αυτοτελών Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) στα νοσοκομεία δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης.

Στελέχωση και αύξηση του αριθμού των κλινών των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).

Ουσιαστική ενσωμάτωση των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων στην τριτοβάθμια περίθαλψη του ΕΣΥ.

Αναδιοργάνωση του μοντέλου διοίκησης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, με στόχο την αξιοκρατική αξιολόγηση και αξιοποίηση όλων των στελεχών, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα.

Θεσμική κατοχύρωση της συμμετοχής των εργαζομένων στη διοίκηση των νοσοκομείων, δημιουργία αποκεντρωμένου μοντέλου διοίκησης και διασφάλιση της αυτοδιοίκησης των μονάδων υγείας.

Κατάργηση του ν. 3580/2007, με τον οποίο προωθείται η υπερσυγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων σχετικά με τις προμήθειες των δημόσιων νοσοκομείων στα κεντρικά όργανα του υπουργείου Υγείας, με αποτέλεσμα υπέρμετρες καθυστερήσεις ή ακόμη και πλήρη αδυναμία των μονάδων υγείας να προμηθευτούν τα αναγκαία γι' αυτές φάρμακα, μηχανήματα και υλικά.

Δημιουργία αποκεντρωμένου περιφερειακού συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας, που να διασφαλίζει την πρόσβαση των κατοίκων όλης της χώρας σε υψηλού επιπέδου, δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες υγείας.

Εξοπλισμός των εργαστηρίων και όλων των νοσοκομείων της χώρας με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, καθώς και με δομές και υπηρεσίες πληροφορικής.

Αναβάθμιση της ξενοδοχειακής υποδομής των νοσοκομείων και ενίσχυση της νοσηλευτικής και γραμματειακής υποστήριξης.

Ολοήμερη λειτουργία του νοσοκομείου, χωρίς επιβάρυνση των ασθενών, και κατάργηση του σημερινού πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών απογευματινών ιατρείων.

Δημιουργία επιτροπών για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών.

Διασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας όλων όσοι ζουν και εργάζονται στη χώρα. Κατάργηση του νόμου για το ασφαλιστικό, με τον οποίο διπλασιάζεται ο αριθμός των ελάχιστων απαιτούμενων ημερών ασφάλισης για παροχή υγειονομικής περίθαλψης στους ασφαλισμένους.

Οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας - πρόνοιας

Η κυβερνητική πολιτική στον τομέα των εργασιακών σχέσεων των επαγγελματιών υγείας έχει οδηγήσει στην ελαστικοποίηση, την εντατικοποίηση και τη συρρίκνωση της μόνιμης και σταθερής εργασίας και στην υποκατάσταση των εργαζομένων πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης από συμβασιούχους, επικουρικούς, εργαζομένους με προγράμματα stage, εργαζομένους των υπεργολάβων κ.ά.

Η βάναυση παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, οι απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, τα εξαντλητικά ωράρια και οι εξευτελιστικοί μισθοί των επαγγελματιών υγείας καθιστούν αναγκαία τη χάραξη μιας διαφορετικής πολιτικής απασχόλησης στο χώρο της υγείας. Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε:

Κάλυψη όλων των κενών οργανικών θέσεων των γιατρών, των διαφόρων επαγγελματιών υγείας και των εργαζομένων των υπεργολάβων από εργαζομένους πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Κατάργηση του θεσμού των επικουρικών γιατρών και νοσηλευτών.

Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων γιατρών που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.

Κατοχύρωση ενιαίων εργασιακών σχέσεων και διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας του υγειονομικού προσωπικού.

Κατάρτιση νέου μισθολογίου και ουσιαστική αύξηση του βασικού μισθού των επαγγελματιών υγείας.

Άμεση κύρωση της κλαδικής σύμβασης σχετικά με το ανώτατο όριο απασχόλησης των νοσοκομειακών γιατρών. Κατάργηση του ελαστικού κυκλικού ωραρίου και άμεση εφαρμογή του 48ωρου, χωρίς μείωση των αποδοχών.

Διαρκή επιμόρφωση και διασφάλιση της οικονομικής, επαγγελματικής και επιστημονικής αναβάθμισης και εξέλιξης των εργαζομένων στο χώρο της υγείας.

Επέκταση του θεσμού των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων στο δημόσιο σύστημα υγείας και ένταξη των εργαζομένων σε αυτό όπως ακριβώς ισχύει και στον ιδιωτικό τομέα.

Ανάπτυξη δομών για την υγεία και την υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία και δημιουργία τμημάτων ιατρικής της εργασίας, όπως επιβάλλεται από την κείμενη νομοθεσία.

Θεσμοθέτηση χαμηλότερου ορίου συνταξιοδότησης για τους εργαζόμενους στις δομές υγείας - πρόνοιας, λόγω της επικινδυνότητας και ανθυγιεινότητας των χώρων εργασίας τους, αύξηση των ημερών αδείας και μείωση του ωραρίου εργασίας τους.

Πάταξη της διαφθοράς με επιβολή αυστηρών κυρώσεων, αλλά και με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου κοινωνικής και ηθικής απαξίωσής της.

Η σχέση δημόσιου - ιδιωτικού τομέα υγείας

Στην υγεία, που αποτελεί κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα, δεν χωρούν η ιδιωτικοποίηση και η κερδοσκοπία. Ωστόσο, η δραστηριοποίηση του ιδιωτικού κερδοσκοπικού επιχειρηματικού κεφαλαίου στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας είναι σήμερα μια υπαρκτή πραγματικότητα την οποία οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας. Δεδομένου ότι η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα στηρίζεται κατά κύριο λόγο στις ανεπάρκειες του δημόσιου συστήματος υγείας, η αναβάθμιση και η ολόπλευρη ανάπτυξη του δημόσιου τομέα υγείας θα συμβάλει αποφασιστικά στον περιορισμό του ρόλου του ιδιωτικού.

Στο πλαίσιο μια ριζικής αναμόρφωσης του συστήματος υγείας είναι, σε πρώτο μεταβατικό στάδιο, αναγκαία η υπαγωγή σε δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο των μεγάλων ιδιωτικών κλινικών και μαιευτηρίων, ενώ, σε δεύτερη φάση, επιδιώκουμε τη σταδιακή ένταξη και των υπόλοιπων ιδιωτικών φορέων παροχής υγειονομικών υπηρεσιών, όπως είναι οι φαρμακευτικές και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι εταιρείες βιοϊατρικής τεχνολογίας και οι μεγάλες αλυσίδες διαγνωστικών εργαστηρίων, στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Από τον μεγάλο κερδοσκοπικό ιδιωτικό τομέα διαχωρίζουμε τον τομέα των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών υγείας. Πρόκειται για ατομικά ιατρεία (γιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φυσιοθεραπευτές) που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες τις οποίες αδυνατεί να ικανοποιήσει ο δημόσιος τομέας, κυρίως λόγω έλλειψης οργανωμένου συστήματος ΠΦΥ. Η στήριξη των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών υγείας και η χρησιμοποίησή τους στο μεταβατικό στάδιο (εφόσον το επιθυμούν) μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην κάλυψη των αναγκών των πολιτών και στην οικοδόμηση κοινωνικών συμμαχιών ενάντια στα μεγάλα συμφέροντα που επιδιώκουν τη μονοπώληση του χώρου.

Ενδεικτικά, προτείνουμε:

Ματαίωση κάθε διαδικασίας προώθησης Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα για την ανέγερση και λειτουργία νέων νοσοκομείων και κέντρων υγείας, καθώς και κάθε προσπάθειας ανάθεσης σε ιδιώτες της διοίκησης ολόκληρων τμημάτων των δημόσιων νοσοκομείων (π.χ. διαγνωστικών εργαστηρίων, ΜΕΘ κλπ.).

Αυστηρό έλεγχο των όρων επιχειρηματικής δράσης και απαγόρευση εισόδου των ιδιωτικών μονάδων υγείας στο χρηματιστήριο.

Άσκηση ελέγχου στην αυξανόμενη κερδοφορία τους.

Καθορισμό ανώτατου ορίου επιτρεπομένων πράξεων και εξετάσεων στις συμβάσεις των ασφαλιστικών ταμείων με τα ιδιωτικά εργαστήρια.

Διαμόρφωση και εφαρμογή αυστηρών κανόνων και προδιαγραφών λειτουργίας, κοινών για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, έτσι ώστε ο ιδιωτικός τομέας να πάψει να λειτουργεί με ελαστικότερους όρους από τον δημόσιο.

Αυστηρό έλεγχο της τήρησης της νομοθεσίας, διασφάλιση της διαφάνειας και της αντικειμενικότητας των μηχανισμών ελέγχου της αξιοπιστίας, της ποιότητας και της ποσότητας των ιατρικών πράξεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Η πολιτική για το φάρμακο

Στο πλαίσιο της γενικότερης εναλλακτικής προγραμματικής μας πρότασης για την υγεία, ιδιαίτερη θέση καταλαμβάνει η χάραξη μιας συνολικής και ολοκληρωμένης πολιτικής για το φάρμακο.

Στον τομέα του φαρμάκου εξακολουθεί να απουσιάζει ο σχεδιασμός με ενιαία κριτήρια και στόχους, με αποτέλεσμα την πλήρη υπαγωγή της έρευνας, της παραγωγής, του ελέγχου και της χρήσης των φαρμάκων στις ανάγκες της αγοράς, καθώς και τον περιορισμό της πολιτείας σε μικρής κλίμακας ρυθμιστικές παρεμβάσεις.

Συνέπειες αυτής της πολιτικής είναι η υποβάθμιση του ΕΟΦ, καθώς και η πολυφαρμακία και η αλόγιστη χρήση των φαρμάκων, ιδίως των αντιβιοτικών και των ψυχοφαρμάκων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται το φάρμακο ως κοινωνικό αγαθό που οφείλει να υπόκειται σε κανονισμούς και ρυθμίσεις, ώστε να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα, η ποιότητα, η επάρκεια αλλά και η λελογισμένη χρήση του, και θεωρεί αναγκαία τη στήριξη των εγχώριων φαρμακοβιομηχανιών και τη δημιουργία Εθνικής Φαρμακαποθήκης και Φαρμακοβιομηχανίας.

Σε αυτή την κατεύθυνση επιδιώκουμε:

Ολόπλευρη αναβάθμιση του ΕΟΦ.

Υπαγωγή των αρμοδιοτήτων του φαρμάκου στο υπουργείο Υγείας.

Αυστηρό έλεγχο της τιμολογιακής πολιτικής, της συνταγογράφησης φαρμάκων και θεραπειών, καθώς και της αξιοπιστίας και της ποσοτικής επάρκειας των σκευασμάτων.

Δημιουργία Εθνικής Φαρμακαποθήκης και διερεύνηση των όρων δημιουργίας και λειτουργίας Εθνικής Φαρμακοβιομηχανίας

Δημόσια χρηματοδότηση της ιατρικής εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης, με στόχο την αποδέσμευσή της από τη φαρμακοβιομηχανία.

Έρευνα - Εκπαίδευση

Για τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, την παρακολούθηση των διεθνών επιστημονικών εξελίξεων και την εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογικών καινοτομιών στο χώρο της υγείας, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει επίσης τη σύσταση:

Συμβουλίου Βιοϊατρικής Έρευνας και Τεχνολογίας, με κεντρικά και περιφερειακά όργανα, το οποίο:

(α) θα παρακολουθεί τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις στο χώρο της υγείας και της ιατρικής τεχνολογίας

(β) θα γνωμοδοτεί για την αναγκαιότητα ίδρυσης νέων εργαστηρίων και διαγνωστικών κέντρων στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Εθνικού Συμβουλίου Πιστοποίησης και Παρακολούθησης, με αρμοδιότητες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα και με σκοπό τη διασφάλιση:

(α) της επαγγελματικής επάρκειας των υγειονομικών

(β) της αρτιότητας και καταλληλότητας των υφιστάμενων εργαστηρίων και διαγνωστικών κέντρων

(γ) της πλήρωσης των απαιτούμενων προδιαγραφών των εν χρήσει ιατρικών οργάνων.

Επιτροπής Εκπαίδευσης, για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με αρμοδιότητα:

(α) την κατάρτιση ενιαίων προγραμμάτων σπουδών στις ιατρικές ειδικότητες για όλη την επικράτεια

(β) την καθιέρωση υποχρεωτικής διαρκούς εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας

(γ) τον έλεγχο των εκπαιδευτικών κλινικών και τμημάτων ως προς τη δυνατότητα παροχής ιατρικής εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης

(δ) την καθιέρωση αντίστοιχων λειτουργιών για τις μη ιατρικές ειδικότητες στο χώρο της υγείας

(ε) το συντονισμό των δραστηριοτήτων με τους επαγγελματίες των συνεργαζόμενων επιστημών στο χώρο της υγείας (βιολόγοι, φυσικοί, χημικοί, φυσικοθεραπευτές κλπ.).

.