.
.
Η αποδόμηση, ιδιωτικοποίηση και συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους είναι η τραγική συνέπεια της πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα και διεθνώς· μια εξέλιξη που συναρτάται απολύτως με τη διαδικασία απορρύθμισης της αγοράς εργασίας.
Το κοινωνικό κράτος, που αναπτύχθηκε μεταπολεμικά στην Ευρώπη με την πίεση των εργατικών αγώνων, με την πρόοδο του χρόνου και την κυριαρχία των νεοφιλελεύθερων απόψεων θεωρήθηκε μια «ακριβή λύση» αλλά και ένα μοντέλο που στεκόταν εμπόδιο στην ανάγκη του συστήματος για μεγαλύτερη συσσώρευση του κεφαλαίου.
Η πολιτική που απορρέει από τη συνθήκη του Μάαστριχτ και του Συμφώνου Σταθερότητας απαιτεί τη μείωση τόσο των κρατικών δαπανών όσο και της εργοδοτικής συνεισφοράς. Η μεγάλη αύξηση της ανεργίας και η απορρύθμιση της εργασίας δημιουργούν επίσης ισχυρότατες πιέσεις στα ασφαλιστικά συστήματα.
Η συρρίκνωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων και των συντάξεων, η αύξηση της εισφοράς των εργαζομένων είτε άμεσα είτε με την αύξηση του χρόνου καταβολής των εισφορών, η ιδιωτικοποίηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και η εμπλοκή των χρημάτων της κοινωνικής ασφάλισης στις φούσκες της πλασματικής οικονομίας αποτέλεσαν εργαλεία για την αλλαγή του χαρακτήρα των ασφαλιστικών συστημάτων.
Στην Ελλάδα, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, επιλέχθηκε η ίδια διαδικασία, με τη διαφορά ότι οι αρνητικές αλλαγές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο ενός εξαιρετικά αναιμικού κοινωνικού κράτους, κατακερματισμένου, με έντονο το ρόλο των πελατειακών σχέσεων. Τη μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση δέχθηκε ο τομέας της κοινωνικής ασφάλισης και της υγείας, ενώ το σύστημα πρόνοιας παραμένει κατακερματισμένο και εντελώς αδύναμο να καλύψει τις σοβαρές ανάγκες που υπάρχουν και διαρκώς διογκώνονται, ιδίως με τη διεύρυνση της φτώχειας.
Όλοι οι νόμοι της ΝΔ (ν.1902/90, 2084/92, 3655/08) αλλά και του ΠΑΣΟΚ (ν.3029/2002) κινήθηκαν στην ίδια νεοφιλελεύθερη λογική της υποβάθμισης και ιδιωτικοποίησης τμήματος της κοινωνικής ασφάλισης, της δρομολόγησης μιας βίαιης ενοποίησης των ταμείων, της αύξησης των εισφορών, της μείωσης των συντάξεων και της διεύρυνσης του χρόνου ασφάλισης. Σοβαρά πλήγματα δέχτηκαν οι νέοι εργαζόμενοι και οι γυναίκες. Οι διατάξεις αυτών των νόμων πρέπει να καταργηθούν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται για τη δημιουργία ενός ισχυρού, βιώσιμου και κοινωνικά αποτελεσματικού δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας, το οποίο πρέπει να εξαιρεθεί από τη λειτουργία της αγοράς. Η σύνταξη, η υγεία, ο ανθρώπινος πόνος και οι ανάγκες των πιο ευάλωτων τμημάτων της κοινωνίας δεν μπορεί να αποτελούν αντικείμενα εμπορευματοποίησης ούτε πεδίο μιας διευρυνόμενης κερδοσκοπικής λογικής.
Ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος έχει και την παραγωγική του πλευρά, αφού, μεταξύ άλλων, συνδέεται με τη διαδικασία αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης. Ταυτόχρονα, αποτελεί κριτήριο ανάπτυξης και πολιτισμού, εφόσον συμβάλλει στη συνολική ευημερία του πληθυσμού, στην κοινωνική συνοχή και στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Για να αντιμετωπιστεί η κρίση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, επιβάλλεται:
να προωθηθούν δημοσιονομικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις μακράς πνοής που θα οδηγούν σε δικαιότερη κατανομή του πλούτου στην κοινωνία,
να προωθηθούν ολοκληρωμένες πολιτικές απασχόλησης, στο πλαίσιο των οποίων θα στηρίζονται οι μακροχρόνια άνεργοι και οι ευάλωτες στον κοινωνικό αποκλεισμό ομάδες, ενώ θα δημιουργούνται και νέες θέσεις εργασίας, ώστε να αυξάνεται ο όγκος απασχόλησης και συνεπώς να τροφοδοτείται με υγιείς πόρους το σύστημα ασφάλισης.
Με βάση τις παραπάνω παραμέτρους, ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας μας το οποίο περιλαμβάνει διαρθρωτικές παρεμβάσεις στο επίπεδο:
της οργάνωσης και λειτουργίας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης,
της χρηματοδότησης,
της βελτίωσης της ποιότητας και της διεύρυνσης των παροχών.
Βασικός στόχος αυτών των αλλαγών είναι η συγκέντρωση των αναγκαίων πόρων, ώστε να εξασφαλιστούν οι συντάξεις του μέλλοντος και να βελτιωθεί το επίπεδο της παρεχόμενης κοινωνικής προστασίας και των κοινωνικών-ασφαλιστικών παροχών. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένη από τη συνολική προσπάθεια για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και την εξάλειψη της φτώχειας στη χώρα μας. Αντίθετα, συνδέεται στενά με τις υπόλοιπες προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τη θεσμοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, την προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων, το 35ωρο, τη στήριξη των μακροχρόνια ανέργων, τη στήριξη των γυναικών στην εργασία και στην οικογένεια κ.λπ.
Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού αποτελεί τμήμα μιας συνολικότερης θεώρησης και ενός ολοκληρωμένου προγράμματος, με στόχο την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους τόσο ως προς το εύρος των καλυπτόμενων αναγκών όσο και ως προς την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη διεύρυνση της δημοκρατίας και του δημοκρατικού ελέγχου, την ενίσχυση της συμμετοχής των εργαζομένων, την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και την εξάλειψη της φτώχειας στη χώρα μας.
Η υπέρβαση των σημερινών τεράστιων προβλημάτων του ασφαλιστικού συστήματος απαιτεί ένα νέο οργανωτικό και λειτουργικό πρότυπο με δύο πόλους. Ο πρώτος πόλος θα έχει δημόσιο και ο δεύτερος κοινωνικό χαρακτήρα:
Δημόσια ασφάλιση: θα περιλαμβάνει την κύρια ασφάλιση (σύνταξη) και την ασφάλιση υγείας. Τα ασφαλιστικά ταμεία του πρώτου πόλου διοικούνται ισομερώς (με συμμετοχή στη διοίκηση του κράτους, των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των εργοδοτών) και ισότιμα. Η χρηματοδότηση της δημόσιας ασφάλισης γίνεται με το σύστημα της τριμερούς χρηματοδότησης.
Κοινωνική σύνταξη: θα περιλαμβάνει την επικουρική ασφάλιση, θα έχει την εγγύηση του κράτους και θα διαθέτει συμπληρωματικό χαρακτήρα. Στους ασφαλιστικούς φορείς της επικουρικής ασφάλισης θα αναγνωρίζεται διοικητική, λειτουργική και διαχειριστική αυτοτέλεια, προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και η βελτίωση των παροχών τους. Η διοίκησή τους και η πλειοψηφία τους πρέπει να ανήκει στους εργαζομένους, με έλεγχο νομιμότητας από την πλευρά της πολιτείας.
Η κυβέρνηση προχώρησε σε βίαιη ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, δημιουργώντας μια αδιέξοδη και εκρηκτική κατάσταση. Ταυτόχρονα, η ως τώρα εμπειρία των ενοποιήσεων δυστυχώς επιβεβαιώνει αυτό που από την πρώτη στιγμή είχαμε τονίσει, ότι δηλαδή μεγάλο μέρος του κόστους των ενοποιήσεων το αναλαμβάνει το ίδιο το ασφαλιστικό σύστημα και όχι το κράτος, όπως έχει νομοθετηθεί. Απαιτείται λοιπόν το πάγωμα της διαδικασίας των ενοποιήσεων που επέβαλε ο ν. 3655/08.
Η Αριστερά ιστορικά ήταν και παραμένει υπέρ της ορθολογικής ενοποίησης ταμείων, με στόχο την οριστική κατάληξη σε τρία ισχυρά και ποιοτικά ταμεία: μισθωτών, αγροτών, αυτοαπασχολουμένων. Όμως η όποια ενοποίηση πρέπει να προωθείται υπό τέσσερις σαφείς προϋποθέσεις:
Τη διενέργεια πριν από οποιαδήποτε συγχώνευση αξιόπιστων αναλογιστικών μελετών για το σύνολο των ταμείων, που θα αναδεικνύουν την οικονομική προοπτική τους και θα στηρίζονται σε πρωτογενή στοιχεία.
Την κάλυψη των ελλειμμάτων, όπου υπάρχουν, πριν την όποια συγχώνευση, προκειμένου να μην επαναληφθεί το «σενάριο ΟΑΕΕ», όπου πρώτα έγινε η συγχώνευση και τώρα οι ασφαλισμένοι ζητούν από το κράτος τα υπεσχημένα που δεν δόθηκαν. Οι ενοποιήσεις των ειδικών ταμείων των τραπεζών και των ΔΕΚΟ με το ΙΚΑ δεν μπορεί και δεν πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ και των ειδικών ταμείων, ούτε να γίνουν σε βάρος του ΙΚΑ. Γι' αυτόν το σκοπό πρέπει να προβλέπεται συγκεκριμένη εφάπαξ χρηματοδότηση από το κράτος και από τις αντίστοιχες επιχειρήσεις. Οι δημόσιοι υπάλληλοι παραμένουν στο ισχύον οργανωτικό πλαίσιο κοινωνικής ασφάλισής τους όσον αφορά την κύρια, την επικουρική σύνταξη και τα εφάπαξ τους.
Η εξίσωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των ασφαλισμένων των ενοποιημένων ταμείων θα πρέπει να γίνεται με κριτήριο τον υψηλότερο παρανομαστή, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι ενοποιήσεις δεν θα προκαλούν επιδείνωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων κάποιων κατηγοριών εργαζομένων.
Οι όποιες ενοποιήσεις θα γίνονται με τη συμμετοχή και συναίνεση των εργαζομένων.
Υποχρεωτική τριμερής χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης (κλάδου κύριας σύνταξης και κλάδου υγείας) για το σύνολο των ασφαλισμένων.
Ριζική καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας με:Για τη μισθωτή εργασία η αναλογία διαμορφώνεται σε 2/9 από τον εργαζόμενο, 3/9 από τον κρατικό προϋπολογισμό και 4/9 από τον εργοδότη.
Για την επικουρική και την εφάπαξ ασφάλιση θα ισχύει διμερής χρηματοδότηση από εργοδότες και εργαζομένους.
Οι εισφορές και στις δύο περιπτώσεις θα υπολογίζονται επί του συνόλου των καταβαλλόμενων αποδοχών.
Για τους αυτοαπασχολούμενους οι πόροι της κοινωνικής ασφάλισης θα προέρχονται κατά 6/9 από τους ασφαλισμένους και κατά 3/9 από το κράτος.
διασταύρωση και αξιοποίηση στοιχείων από τις επιθεωρήσεις εργασίας, τις εφορίες, τις τράπεζες, τη ΔΕΗ,πλήρη μηχανοργάνωση των ασφαλιστικών ταμείων για την άμεση βεβαίωση και είσπραξη των εισφορών,
ενίσχυση των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων με προσωπικό, μέσα και πόρους, προκειμένου να γίνονται ουσιαστικοί έλεγχοι,θεσμοθέτηση του δικαιώματος των εκπροσώπων των εργαζομένων για παρέμβαση και έλεγχο μέσα στις επιχειρήσεις και στα εργοτάξια,
κατάργηση των χαριστικών ρυθμίσεων για τους κακοπληρωτές εργοδότες,αύξηση των προβλεπόμενων ποινών για όσους χρησιμοποιούν ανασφάλιστη εργασία,
υποχρεωτική αναδρομική ασφάλιση με δαπάνη του εργοδότη για όσο διάστημα ο/η εργαζόμενος/η είναι ανασφάλιστος/στη,δημοσιοποίηση των ονομάτων των μεγάλων οφειλετών προς το ΙΚΑ,
απλούστευση και κωδικοποίηση του νομικού και διοικητικού ασφαλιστικού πλαισίου και απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών,θεσμοθέτηση ασφαλιστικού μητρώου για όλους τους πολίτες.
Προώθηση μιας πολιτικής για τη μετανάστευση που θα συμβάλλει στη νομιμοποίηση και ενσωμάτωση των μεταναστών στο κοινωνικό και ασφαλιστικό σύστημα.Σημαντικά έσοδα μπορούν να προκύψουν επίσης από την πλήρη ασφάλιση ανασφάλιστων ή μερικώς ασφαλισμένων εργαζομένων (αλλοδαποί, άτυπες μορφές απασχόλησης, προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης ανέργων κ.λπ.). Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται:
ασφάλιση όχι μόνο για περίθαλψη αλλά και για σύνταξη όλου του χρόνου συμμετοχής σε προγράμματα STAGE ή σε προγράμματα εξειδίκευσης σε θέματα ειδικής υποστήριξης υπηρεσιών,κατάργηση όλων των διατάξεων που προβλέπουν μειωμένες ή μηδενικές εργοδοτικές εισφορές (εισφοροαπαλλαγές) προς τα ασφαλιστικά ταμεία για ανάπτυξη επιχειρήσεων και αύξηση της απασχόλησης,
θεσμοθέτηση των ίδιων ασφαλιστικών δικαιωμάτων με αυτά των πλήρως εργαζομένων στους ελαστικά και μερικά εργαζόμενους και σε όσους δουλεύουν με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που υποκρύπτουν συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας.
Πλήρης ασφάλιση και για κύρια σύνταξη για τους ανέργους, για όλο το διάστημα της ανεργίας τους, με κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον ΟΑΕΔ.Αναγνώριση του χρόνου ασθενείας ως συντάξιμου, με τις εισφορές να βαρύνουν τους εργοδότες.
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των δαπανών για άσκηση κοινωνικής πολιτικής που επιβαρύνουν τα ταμεία.
Βασικός στόχος της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης πρέπει να είναι η αποκατάσταση της αποθεματικής δυνατότητας των ταμείων. Η δημόσια κοινωνική ασφάλιση θα πρέπει να στηριχτεί και με νέους πόρους, αφενός για να καλυφθούν σταδιακά οι απώλειες των αποθεματικών από τη διαχρονική λεηλασία τους και αφετέρου για να αυξηθούν οι συντάξεις -κυρίως οι κατώτερες- και να αναβαθμιστούν οι παροχές των κλάδων υγείας. Προς αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η διενέργεια αξιόπιστων μελετών για το ύψος των πόρων που απαιτούνται και για το χρόνο που απαιτείται. Ως βάση συζήτησης θεωρούμε τη μελέτη του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, η οποία προβλέπει ότι απαιτείται ένας επιπλέον αποθεματικός πόρος της τάξης του 1,4% του ΑΕΠ (δηλαδή τρία δις ευρώ το χρόνο) μόνο για το ΙΚΑ.
Πέραν της συνολικότερης πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για τη φορολογική μεταρρύθμιση (βλ. Στόχο 19), ειδικά για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης προτείνουμε:
Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας σε όφελος των πολιτών. Οι δημόσιες επιχειρήσεις, η δημόσια περιουσία, κινητή και ακίνητη, αποτελεί μορφή συλλογικής αποταμίευσης του ελληνικού λαού. Να σταματήσουν άμεσα οι ιδιωτικοποιήσεις και να δεσμεύεται σημαντικό μέρος της απόδοσης των δημόσιων επιχειρήσεων υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων.
Αξιοποίηση των διαθεσίμων και της ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών οργανισμών με βάση κριτήρια ασφαλούς και εγγυημένης απόδοσης.
Το 50% των προστίμων που επιβάλλονται για φοροδιαφυγή κατά τους φορολογικούς ελέγχους των επιχειρήσεων να κατευθύνεται στην ενίσχυση του Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Ασφάλισης
Το 50% των προστίμων που επιβάλλονται από το Υπουργείο Εμπορίου ή από την Αρχή Ανταγωνισμού σε επιχειρήσεις για περιπτώσεις αισχροκέρδειας ή δημιουργία καρτέλ σε βάρος των εργαζομένων να κατευθύνεται στην ενίσχυση του Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Ασφάλισης.
Τα «χωρίς ιδιοκτήτη» ακίνητα -όσα δηλαδή δεν υπάρχει κάποιος να τα κληρονομήσει- να αποδίδονται στη δημόσια κοινωνική ασφάλιση.
Πρόσθετη ειδική φορολόγηση επί των κερδών των ασφαλιστικών εταιρειών, τα έσοδα της οποίας θα κατευθύνονται στην ενίσχυση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ειδική φορολόγηση της ποντοπόρου ναυτιλίας για ενίσχυση του ΝΑΤ.
Δημιουργία τράπεζας χρόνου ασφάλισης για τις πραγματοποιηθείσες υπερωρίες, ώστε να σπάσει ο φραγμός των 300 ημερών ασφάλισης ετησίως, εφόσον πραγματοποιείται εργασία για περισσότερες.
Τμήμα των αναγκαίων πόρων θα εξοικονομηθεί από τη μείωση των στρατιωτικών εξοπλισμών.
Τα όρια συνταξιοδότησης πρέπει να αλλάξουν, με την ακύρωση των διατάξεων των νόμων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Τα γενικά όρια ηλικίας μπορεί να είναι τα 65 έτη για τους άνδρες και τα 60 για τις γυναίκες, με επαναφορά του καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης και στήριξη του ενιαίου καθεστώτος βαρέων και ανθυγιεινών. Πλήρης σύνταξη θα πρέπει να χορηγείται με τη συμπλήρωση 35ετίας, χωρίς όρια ηλικίας. Παράλληλα, για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος θα πρέπει συνυπολογίζεται η επιπλέον εργασία μέσω υπερωριών (δημιουργία τράπεζας χρόνου για κάθε εργαζόμενο). Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνουμε:
Κύρια σύνταξη ίση με το 80% των συντάξιμων αποδοχών του τελευταίου χρόνου ασφάλισης.
Οι αναπροσαρμογές της κύριας σύνταξης υπολογίζονται με βάση τις αυξήσεις των εν ενεργεία εργαζομένων, όπως αυτές καθορίζονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας τους.
Η συνολική κατώτερη σύνταξη των αγροτών και των αυτοαπασχολουμένων δεν θα υπολείπεται της κατώτερης σύνταξης του ΙΚΑ.
Επικουρική σύνταξη, ως κάτω βάση, στο 20% του συντάξιμου μισθού, αναπροσαρμοζόμενη σύμφωνα με τις ετήσιες αυξήσεις των μισθών. Γι' αυτήν εισφέρουν οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι σε αναλογία 1 προς 1.
Το άθροισμα της πλήρους κύριας και της επικουρικής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του 100% των συντάξιμων αποδοχών του τελευταίου χρόνου ασφάλισης και θα αναπροσαρμόζεται ετησίως σύμφωνα με τις αντίστοιχες αυξήσεις των συλλογικών συμβάσεων εργασίας των εν ενεργεία εργαζομένων.
Η κατώτερη σύνταξη θα ισούται με 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη.
Τα ασφαλιστικά δικαιώματα όσων φτάνουν στα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση και δεν έχουν συμπληρώσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις (τον αναγκαίο αριθμό ενσήμων) διασφαλίζονται είτε με την επιστροφή των ασφαλιστικών εισφορών είτε με τη χορήγηση των ποσοστών των συντάξεων που αναλογούν στις πραγματοποιηθείσες ημέρες ασφάλισής τους.
Η ιδιωτική και η επαγγελματική ασφάλιση βρίσσκονται σε αντίθεση με τη λογική του ΣΥΡΙΖΑ, δεν ανήκουν στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και κατά συνέπεια δεν αποτελούν πυλώνα της κοινωνικής ασφάλισης. Δεν λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό της συνολικής σύνταξης των ασφαλισμένων ή του χορηγούμενου εφάπαξ ποσού. Δεν υποκαθιστούν καθ' οιονδήποτε τρόπο την επικουρική σύνταξη και τις αντίστοιχες εισφορές.
Για όσους εργαζομένους δεν έχουν ταμείο εφάπαξ θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο ταμείο παροχής εφάπαξ με όρους καθορισμένων εισφορών και παροχών.
Όσον αφορά τις αναπηρικές συντάξεις, θα πρέπει να δημιουργηθεί ειδικός ασφαλιστικός κλάδος επαγγελματικού κινδύνου, που θα αναπτύσσει πολιτικές πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, αποζημιώσεων των προσωρινά και οριστικά αναπήρων και εργασιακής επανένταξης των παθόντων.
Κατάργηση των απαράδεκτων ρυθμίσεων που προβλέπουν πολύ χαμηλότερη κύρια σύνταξη (60% του συντάξιμου μισθού) και υψηλότερα όρια ηλικίας για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993. Υπαγωγή τους στο ίδιο καθεστώς με τους παλαιότερους ασφαλισμένους.
Τροποποίηση του καθεστώτος διαδοχικής ασφάλισης, ώστε να μην οδηγεί σε μείωση των συντάξεων.
Υπολογισμός των υπερωριών στο χρόνο ασφάλισης.
Καταγραφή όλων των προνοιακών πολιτικών που επιβαρύνουν το ασφαλιστικό σύστημα.
Κάλυψη των αντίστοιχων δαπανών από τον κρατικό προϋπολογισμό, όχι μόνο όσον αφορά την ίδια την δαπάνη αλλά και όσον αφορά τις δαπάνες διαχείρισης
Δημιουργία ειδικών λογαριασμών εντός των ταμείων βάσει ειδικών ετήσιων προϋπολογισμών και απολογισμών, στους οποίους θα αποτυπώνονται οι σχετικοί με προνοιακές πολιτικές πόροι.
Η ιδέα ενός ενιαίου φορέα υγείας ήταν πάντα στους στόχους της Αριστεράς και εξακολουθεί να αποτελεί τη μακροπρόθεσμη επιδίωξή μας (βλ. Στόχο 3). Σε αυτή ακριβώς τη λογική, υποστηρίζουμε ότι απώτερος μακροπρόθεσμος στόχος θα πρέπει να είναι ο πλήρης διαχωρισμός του κλάδου ασφάλειας από τον κλάδο υγείας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Σ' αυτή την περίπτωση, ο κλάδος ασφάλισης θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, με υποχρεωτική συνεισφορά του κράτους, ενώ ο κλάδος υγείας θα ενοποιηθεί με το ΕΣΥ και θα χρηματοδοτείται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Βέβαια, μια τέτοια προοπτική έχει ορισμένα προαπαιτούμενα, τα σημαντικότερα εκ των οποίων είναι:
Ο διαχωρισμός των κλάδων υγείας - ασφάλισης πρέπει να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο αναβάθμισης του δημόσιου συστήματος υγείας και πρόνοιας. Απαιτεί, επομένως, τη συνολικότερη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας (βλ. αναλυτικά τις προτάσεις του ΣΥΝ για τη δημόσια υγεία και πρόνοια). Σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, να οδηγήσει δηλαδή στην υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.
Πριν από τη λήψη της όποιας απόφασης, πρέπει να προηγηθεί εξαντλητικός διάλογος με τους εργαζομένους (τόσο με τους εκπροσώπους των ασφαλισμένων όσο και με τους εκπροσώπους των εργαζομένων στους κλάδους υγείας των ταμείων), προκειμένου να προσδιοριστεί ο ακριβής τρόπος και το χρονοδιάγραμμα του διαχωρισμού,
Τέλος, ο διαχωρισμός του κλάδου υγείας από αυτόν της ασφάλισης πρέπει να ενταχθεί σε μια πολιτική «εξίσωσης προς τα πάνω» των παροχών και των υπηρεσιών. Αυτή η πολιτική πρέπει να αποτυπώνεται εκ των προτέρων και στην όποια πρόταση και στον ίδιο το νόμο.
Σήμερα όμως προέχει η αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας του ΙΚΑ, η αναβάθμιση του ΕΣΥ και η ουσιαστική διασύνδεση των δημόσιων δομών υγείας. Τα παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν και ένα πρώτο βήμα για την επίτευξη του απώτερου στόχου, που είναι η δημιουργία ενός δημόσιου συστήματος υγείας που θα παρέχει ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε όλους και θα στηρίζεται σε ένα ολοκληρωμένο δημόσιο δίκτυο υπηρεσιών πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Στο πλαίσιο αυτό οι δαπάνες υγείας-πρόνοιας θα καλύπτονται από τον προϋπολογισμό.
Σε κάθε περίπτωση, η ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, που είναι σήμερα αναγκαία, πρέπει να ενισχυθεί και με τους απαιτούμενους πόρους από τον προϋπολογισμό. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουμε:
Ουσιαστική αύξηση των δημόσιων δαπανών για την υγεία.
Αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας για τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας.
Σύσταση ασφαλιστικού κλάδου πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου και των συνεπειών του.
Επαναλειτουργία των υγειονομικών επιτροπών επαγγελματικών νόσων του ΙΚΑ για χαρακτηρισμό και απόδοση αναπηρικών συντάξεων. Αντιμετώπιση των πελατειακών πρακτικών που κυριαρχούν σήμερα στην έκδοση των αναπηρικών συντάξεων.
Διατύπωση εθνικών στόχων για την πρόληψη των νοσημάτων και των ασθενειών και την προαγωγή της υγείας, της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, της νοσοκομειακής περίθαλψης. Άσκηση τακτικού ελέγχου στους ιδιωτικούς φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας (ιδιωτικές κλινικές, θεραπευτήρια, ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα κ.λπ.).
Ανάπτυξη δημόσιου δικτύου δομών και υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Κατάργηση της συμμετοχής στα φάρμακα των ανέργων, των ατόμων με αναπηρία, όσων αμείβονται με τον κατώτατο μισθό ή την κατώτατη σύνταξη, καθώς και όλων όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα και μείωση της συμμετοχής στη δαπάνη αγοράς φαρμάκων για όλους τους ασφαλισμένους.
Αύξηση του ύψους της ασφαλιστικής κάλυψης για ιατρικές επισκέψεις, εργαστηριακές και νοσοκομειακές εξετάσεις, νοσήλια και άλλες ιατρικές πράξεις.
Λήψη ειδικών μέτρων προστασίας των ατόμων με αναπηρία. Να μετατραπεί το βοήθημα σε κοινωνική σύνταξη. Να δικαιούνται το επίδομα αναπηρίας και οι συνταξιούχοι γήρατος εφόσον μετά τη συνταξιοδότησή τους γίνουν ανάπηροι (σήμερα το επίδομα απόλυτης αναπηρίας το δικαιούνται οι ανάπηροι συνταξιούχοι αναπηρίας και συνταξιούχοι θανάτου). Να δημιουργηθεί μητρώο αναπήρων και να δοθεί κάρτα αναπήρων. Να χορηγούνται τα απαραίτητα για τη διαβίωση, την κοινωνική ένταξη και την επαγγελματική τους αποκατάσταση τεχνικά βοηθήματα στο πραγματικό τους κόστος.
Επέκταση της άδειας των 6 μηνών σε όλες τις εργαζόμενες μητέρες, με προοπτική τα δύο έτη με αποδοχές. Η παροχή αυτή να μετατραπεί σε γονική άδεια και να δίνεται σε όποιον από τους δύο γονείς επιλέγει να ασχοληθεί με τη φροντίδα των παιδιών.
Γονικές άδειες (για άνδρες και γυναίκες) δύο ετών για ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Μετά τη γονική άδεια η επιστροφή να γίνεται στο ίδιο επίπεδο εργασίας (θέση ευθύνης), χωρίς μείωση αποδοχών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Ειδική μέριμνα, υποδομές και κονδύλια για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
.