.
.
Το πολιτικό πρόγραμμα της Αριστεράς δεν μπορεί παρά να τοποθετεί τον αγώνα των γυναικών για κοινωνική απελευθέρωση στην καρδιά του πολιτικού πεδίου. Θεωρούμε την ισότητα των φύλων οικουμενική αξία, κατανοούμε τον ριζοσπαστικό χαρακτήρα των φεμινιστικών διεκδικήσεων και το δυνάμει απελευθερωτικό μήνυμα του φεμινιστικού προτάγματος.
Η εξουσία του ενός φύλου πάνω στο άλλο έχει πολιτική διάσταση και η ανατροπή της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το όραμα ριζικών κοινωνικών αλλαγών, με το σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.
Σε αυτή τη βάση, ο φεμινισμός αναπροσδιορίζει και εμπλουτίζει την πολιτική. Η φεμινιστική ανάλυση για την πατριαρχική δομή της κοινωνίας, την ανακατανομή της εξουσίας, τον ανακαθορισμό των ρόλων των φύλων, τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, τον πολιτισμό της ειρήνης έχει προσδώσει ποιοτικό εύρος και βάθος στην αριστερή σκέψη. Η φεμινιστική ανάγνωση των οικονομικών και κοινωνικών διαδικασιών συμβάλλει στη διαμόρφωση της πολιτικής της Αριστεράς για την εργασία, την εκπαίδευση, το κοινωνικό κράτος.
Είναι επίσης προφανές ότι όλες οι διακρίσεις με βάση το φύλο είναι απολύτως απαράδεκτες, συνιστούν εμφανές έλλειμμα δημοκρατίας και άρα ένδειξη ενός σημαντικού πολιτικού προβλήματος. Αντίθετα, η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλες τις όψεις και διαστάσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και σε όλες τις βαθμίδες της πολιτικής διακυβέρνησης αποτελεί εφαλτήριο για την κατάργηση του υπάρχοντος εξουσιαστικού συστήματος σχέσεων των φύλων, που θα είναι συστατικό στοιχείο μιας κοινωνίας όπου θα επικρατεί ουσιαστική δημοκρατία και δικαιοσύνη.
Η ισότητα των φύλων έχει αναγνωριστεί ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, ως οικουμενική αρχή. Η επίτευξή της συμπεριλαμβάνεται στους οκτώ Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (ΟΗΕ). Η διεθνής σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης σε βάρος των γυναικών έχει υπογραφεί και επικυρωθεί από 185 κράτη, και αποτελεί μία ισχυρή διεθνή βάση. Η πολιτική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων στα 50 και πλέον χρόνια της ύπαρξής της είχε, επίσης, ορισμένα θετικά αποτελέσματα, ιδίως για τις γυναίκες των χωρών της Νότιας Ευρώπης. Επιτάχυνε την επικύρωση και τη θεσμοθέτηση χρόνιων αιτημάτων του γυναικείου και φεμινιστικού κινήματος, ως επιστέγασμα των μακρόχρονων αγώνων του.
Ένα χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι ότι ποτέ άλλοτε στην ιστορία δεν υπήρχε τόση σοβαρή ενασχόληση με τη θέση των γυναικών, διερεύνηση τόσων τομέων που άπτονται των δικαιωμάτων τους, επιστημονική τεκμηρίωση των αναγκών και προβλημάτων τους. Αλλά και ποτέ άλλοτε η λαίλαπα που λέγεται νεοφιλελευθερισμός και οι «αξίες» που προάγει δεν σήμαιναν μεγαλύτερο κίνδυνο για την κοινωνική χειραφέτηση των γυναικών. Υπό την ηγεμονία του έμειναν στα χαρτιά συμβάσεις, οδηγίες, προγράμματα δράσης. Η πολιτική ισότητας της ΕΕ και της Ελλάδας υποτάχθηκε πλήρως στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Μεταξύ των πληγμάτων που έχουν δεχτεί οι γυναίκες συγκαταλέγονται τα εξής:
Ιδιωτικοποίηση σημαντικών τομέων του κράτους που αποτελούν τη βάση για την ουσιαστική ισότητα: σύστημα υγείας, παιδείας, κοινωνικής ασφάλισης, παιδική φροντίδα, φροντίδα ηλικιωμένων.
Αναγόρευση της εμπορευματοποίησης σε ύπατη αξία και αρχή, δυνάμει της οποίας ακόμα και το σώμα και τα όργανά του είναι προϊόν συναλλαγής (trafficking, αύξηση της πορνείας κλπ.).
Αποθέωση του ατομισμού και του άκρατου ανταγωνισμού, αύξηση της βίας, συρρίκνωση του δημόσιου χώρου.
Απαξίωση και υποβάθμιση της γυναικείας εργασίας ως μέσο βιοπορισμού, κοινωνικοποίησης και οικονομικής αυτοδυναμίας των γυναικών, που αποτελεί θεμέλιο της κοινωνικής απελευθέρωσης και χειραφέτησής τους.
Απορρύθμιση της ήδη προβληματικής αγοράς εργασίας, που πάντοτε αγνοούσε τις ανάγκες των γυναικών.
Η οικονομική και κοινωνική κρίση ακύρωσε ακόμη και τα δήθεν υπέρ των γυναικών νεοφιλελεύθερης έμπνευσης προγράμματα. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι οι συνέπειές της θα πλήξουν τις γυναίκες ιδιαίτερα, γιατί σήμερα, για να προωθηθούν μέτρα ισότητας στην πράξη, απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση και διάθεση οικονομικών πόρων. Ήδη, για την αναχαίτιση των ώριμων διεκδικήσεων του κινήματος προσφέρεται από καιρό το ανάλογο ιδεολογικό περιτύλιγμα που εκθειάζει το ρόλο της γυναίκας ως μητέρας και συζύγου. Εντείνεται η ιδεολογική και πολιτική επίθεση στα κεκτημένα δικαιώματα των γυναικών. Η επίθεση της κυβέρνησης για την αλλαγή υπαρχόντων νόμων σε συντηρητική κατεύθυνση έχει πάρει σκοταδιστικό χαρακτήρα. Έχει γίνει σαφής η πρόθεσή της να στείλει τις γυναίκες στο σπίτι: για να καλύψει την ανεργία, για να τους φορτώσει τις συνέπειες από την κατάργηση του κοινωνικού κράτους και να τις μετατρέψει σε «παιδοποιητικές» μηχανές, θεωρώντας ότι έτσι θα λύσει το δημογραφικό πρόβλημα. Οδεύουμε δηλαδή στην επαναφορά του αλήστου μνήμης «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια».
Όμως, ποτέ άλλοτε ο φεμινισμός δεν ήταν τόσο συνυφασμένος με τον γενικότερο αγώνα για την κοινωνική πρόοδο. Αλλά και ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο αναγκαία η συμμαχία του φεμινιστικού κινήματος με το αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο -πολιτικό και κοινωνικό- υπό τον όρο της διαφύλαξης των προγραμματικών αρχών και στόχων της κοινωνικής απελευθέρωσης των γυναικών.
Η εργασία των γυναικών υπήρξε πάντα επισφαλής. Οι γυναίκες υπήρξαν και είναι ο «εφεδρικός στρατός» στον τομέα της εργασίας. Όταν η αγορά τις χρειάζεται βρίσκουν δουλειά, όταν δεν τις χρειάζεται τις στέλνει πίσω στο σπίτι.
Όταν εργάζονται αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια δουλειά: η ίση αμοιβή για ίση εργασία, παρά τη διεθνή, ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στην πράξη. Επικρατούν οι άγραφοι νόμοι της αγοράς. Σύμφωνα με πανεπιστημιακές έρευνες το χάσμα των αμοιβών κυμαίνεται στο 28%. Από αυτό, το 13% οφείλεται σε διαρθρωτικές διαφορές, όπως η κατάρτιση, το επάγγελμα, η σταδιοδρομία. Το υπόλοιπο 15% οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη διαφορά λόγω φύλου. Δηλαδή, οι μηχανισμοί που αξιολογούν την εργασία κοστολογούν λιγότερο την εργασία μιας γυναίκας σε σχέση με την ίδια εργασία ενός άνδρα μόνο και μόνο γιατί είναι γυναίκα.
Σήμερα, στις νέες μεσαιωνικές συνθήκες στην αγορά εργασίας είναι κυρίως οι γυναίκες που εργάζονται στις χειρότερες θέσεις εργασίας: επισφαλείς θέσεις, με ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές, από 100 έως 500 ευρώ στη μερική απασχόληση και έως 700 ευρώ στην πλήρη. Απλήρωτες υπερωρίες, διευρυμένα ωράρια, χωρίς ασφάλιση, χωρίς επαγγελματική εξέλιξη και με περιορισμένη την προοπτική να πάρουν κάποτε μία στοιχειώδη σύνταξη.
Στη χείριστη όμως θέση βρίσκονται οι μετανάστριες και οι γυναίκες πρόσφυγες. Παίρνουν τις πιο «βρώμικες» δουλειές, υφίστανται τη χειρότερη εκμετάλλευση χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα, εργάζονται με απάνθρωπα ωράρια, υφίστανται βία και σεξουαλική παρενόχληση χωρίς να μπορούν να την καταγγείλουν πουθενά και έχουν μια μίζερη ή καμιά κοινωνική ασφάλιση και καμιά προοπτική σύνταξης.
Εάν σήμερα μία γυναίκα θελήσει να κάνει καριέρα, αντιμετωπίζει το σκληρό και απάνθρωπο δίλημμα: ή καριέρα ή οικογένεια. Η αγορά εργασίας απαιτεί απόλυτη ευελιξία, χρονική και τοπική. Με άλλα λόγια, η γυναίκα που θέλει να εξελιχθεί επαγγελματικά πρέπει να είναι διαθέσιμη κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας, έτοιμη να ταξιδέψει στο εσωτερικό και το εξωτερικό όποτε το απαιτεί η επιχείρηση.
Με δεδομένο ότι τα οικογενειακά βάρη εξακολουθούν και πέφτουν κυρίως στις πλάτες των γυναικών, κάτι τέτοιο σημαίνει ότι δεν έχει προσωπική ζωή, δεν μπορεί να παντρευτεί και να κάνει παιδιά. Το πρότυπο, λοιπόν, της επιτυχημένης γυναίκας είναι: μόνη, ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη, ανά πάσα στιγμή έτοιμη να μετακινηθεί.
Πέραν τούτου, όμως, έχει ισχυροποιηθεί και η προκατάληψη ότι οι γυναίκες δεν είναι ικανές να αναλάβουν διευθυντικές και υπεύθυνες θέσεις. Γι' αυτό και οι γυναίκες δεν εξελίσσονται, ακόμη κι αν έχουν συγκριτικά καλύτερα προσόντα από τους άνδρες.
Ο διαχωρισμός «ανδρικών και γυναικείων επαγγελμάτων» αναπαράγεται. Παρά τις νομοθετικές ρυθμίσεις και τις επιδιώξεις για κοινωνική δικαιοσύνη εκ μέρους των Διεθνών Οργανισμών δεν έχει γίνει ουσιαστική πρόοδος στην αγορά εργασίας όσον αφορά τη μείωση του επαγγελματικού διαχωρισμού. Μάλιστα, σήμερα παρατηρείται και αύξηση, δημιουργούνται δηλαδή και νέα τέτοια επαγγέλματα. Σε αυτά, οι αμοιβές είναι πολύ χαμηλές, συχνά κάτω του ελάχιστου ορίου.
Η πατριαρχική αντίληψη ότι η οικιακή φροντίδα και η φροντίδα των παιδιών είναι αρμοδιότητα των γυναικών παραμένει σε ισχύ σήμερα. Επιπλέον, εξακολουθεί να υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο άνδρας είναι αυτός που κυρίως συντηρεί την οικογένεια, ενώ το εισόδημα από την εργασία της γυναίκας είναι συμπληρωματικό. Σε αυτό το πλαίσιο προπαγανδίζεται η μερική απασχόληση ως κατάλληλη για τις γυναίκες, γιατί τάχα βοηθάει στην εναρμόνιση των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Όμως η εργασία αποτελεί για τις γυναίκες στοιχείο ανεξαρτησίας και κοινωνικής απελευθέρωσης, ενώ η εναρμόνιση των εργασιακών και οικογενειακών υποχρεώσεων μπορεί να επιτευχθεί μέσω μείωσης του χρόνου εργασίας.
Σήμερα, ο περιορισμός, σε σημείο κατάργησης, του κράτους πρόνοιας καθιστούν σχεδόν αδύνατη την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας με ίσους όρους. Παράλληλα, το μοίρασμα της οικιακής εργασίας, της φροντίδας και της διαπαιδαγώγησης ανάμεσα στα ζευγάρια δεν προωθείται κοινωνικά, ούτε στην εκπαίδευση ούτε γενικότερα.
Η κατάργηση του κοινωνικού κράτους έχει και θα έχει πολλές επιπτώσεις στην εργασία και τη ζωή των γυναικών. Λόγω της μεγάλης ανεργίας, της προσωρινής και ανασφάλιστης εργασίας και του συνωστισμού των γυναικών σε χαμηλόβαθμες θέσεις εργασίας, οι γυναίκες θα έχουν λιγότερα συντάξιμα χρόνια, άρα και μικρότερες συντάξεις. Αυτό άλλωστε δείχνουν και οι τελευταίες εξελίξεις: εξίσωση ορίων ηλικίας προς τα πάνω και μάλιστα στο όνομα της ισότητας, κατάργηση κάθε θετικού μέτρου υπέρ των γυναικών και μείωση των συντάξεων.
Στην Ελλάδα δεν υπήρξαν ποτέ επαρκείς δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες που να στηρίζουν τις γυναίκες προκειμένου να βγουν στην αγορά εργασίας. Γι' αυτό το ποσοστό εργαζομένων γυναικών είναι πιο χαμηλό σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ.
Το πλέγμα ολοήμερα σχολεία - δημόσιοι βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί - φύλαξη παιδιών - βοήθεια στο σπίτι για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία - βοηθοί-μητέρες δεν έχει συνολικά εφαρμοστεί και τα τμήματά του παραδίδονται σε ιδιώτες.
Η κοινωνική πολιτική των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στηρίχτηκε και στηρίζεται στα κονδύλια των κοινοτικών πλαισίων, που έτσι κι αλλιώς δεν επαρκούν, ενώ έχουν και ορίζοντα λήξης. Οι πραγματικές κοινωνικές υποδομές είναι ανεπαρκέστατες. Στη σημερινή Ελλάδα, η φύλαξη των παιδιών εξακολουθεί να γίνεται κατά κύριο λόγο από τις γιαγιάδες (ΕΣΥΕ 2007).
Σύμφωνα με την 4η Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις γυναίκες (Πεκίνο, 1995), η βία κατά των γυναικών είναι μία εκδήλωση των ιστορικά ανισότιμων σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα φύλα. Το φαινόμενο υπάρχει σε όλες τις κοινωνίες, διαπερνά τις γραμμές του εισοδήματος, της κοινωνικής τάξης και του πολιτισμού. Η βία αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών επειδή μετατρέπεται σε μοχλό κοινωνικού ελέγχου των γυναικών και εμποδίζει τη συμμετοχή τους στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα τη φτώχεια και την περιθωριοποίηση.
Η βία ασκείται στην οικογένεια, στην κοινωνία, στον πόλεμο και από το κράτος.
Μορφές της οικογενειακής βίας είναι: η ενδοοικογενειακή βία, η σεξουαλική κακοποίηση των κοριτσιών, ο βιασμός μέσα στο γάμο και η κλειτοριδεκτομή των κοριτσιών (στη χώρα μας αφορά τις μετανάστριες μουσουλμάνες).
Μορφές της βίας στην κοινωνία είναι: η σεξουαλική κακοποίηση, ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας, η δομική βία (ως αποτέλεσμα της ανεργίας), η εμπορία των γυναικών (trafficking) και ο εξαναγκασμός στην πορνεία, που αποφέρει εκατομμύρια κέρδη στο οργανωμένο έγκλημα.
Η βία στον πόλεμο περιλαμβάνει τη δολοφονία, τους βιασμούς, τη σεξουαλική δουλεία και την εξαναγκαστική εγκυμοσύνη.
Υπάρχουν μια σειρά από ασθένειες και παθήσεις που πλήττουν αποκλειστικά ή ιδίως τις γυναίκες, και επομένως απαιτούν την ανάπτυξη στοχευμένων υπηρεσιών υγείας (πρόληψης και θεραπείας) που να απευθύνονται στο γυναικείο φύλο και ιδίως σε εκείνες τις γυναίκες που για διάφορους λόγους έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο σύστημα υγείας: παθήσεις του αναπαραγωγικού συστήματος, καρκίνος του μαστού και του τραχήλου, οστεοπόρωση, κατάθλιψη, μυοσκελετικά προβλήματα κ.ά. Επίσης, ένα σοβαρό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι οι αμβλώσεις, που χρησιμοποιούνται συχνά ως μορφή αντισύλληψης, αλλά και ο μεγάλος αριθμός των καισαρικών αντί του φυσιολογικού τοκετού. Επιδημιολογικές μελέτες (ΕΣΔΥ) που πραγματοποιήθηκαν το 2006 και το 2008 (Πανεπιστήμιο Αθηνών) δείχνουν ότι οι Ελληνίδες δεν υιοθετούν συμπεριφορές πρόληψης, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το 30,8% να μην έχει κάνει ποτέ καρδιογράφημα, το 30,5% να μην έχει κάνει ποτέ Τεστ Παπανικολάου, το 55% να μην έχει κάνει ποτέ μαστογραφία και το 42,5% να μην έχει κάνει αυτοψηλάφηση μαστού.
H προστασία της μητρότητας πρέπει να είναι από τους πρωταρχικούς στόχους του κοινωνικού κράτους, διότι η μητρότητα έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Το νομικό πλαίσιο που αφορά τη μητρότητα δεν επαρκεί, όμως είναι αναγκαία η υπεράσπισή του διότι παραβιάζεται κατάφορα στον ιδιωτικό τομέα. Επί πλέον σήμερα υπάρχουν χιλιάδες ανασφάλιστες μητέρες, άνεργες μητέρες, ανασφάλιστες η άνεργες μετανάστριες.
Η επίθεση του νεοφιλελευθερισμού στα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα των γυναικών έχει τις εκφράσεις της και στην ιδεολογική σφαίρα. Συντηρητικοί πολιτικοί και εκκλησιαστικοί κύκλοι βάλλουν έντεχνα, αλλά και οργανωμένα, εναντίον κατακτημένων δικαιωμάτων των γυναικών. Η σεξουαλικότητά τους, η αυτορρύθμιση της αναπαραγωγικής τους λειτουργίας και η σεξουαλική επιλογή δέχονται συστηματική επίθεση. Βάλλεται το δικαίωμα στην έκτρωση ακόμη και όταν συντελούν λόγοι υγείας. Υπονομεύεται η τεχνικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Προπαγανδίζεται, μέσω των ΜΜΕ, η αντίληψη ότι η έκτρωση αποτελεί φόνο, ότι οι προγαμιαίες σχέσεις αποτελούν ανωριμότητα, ότι η διάλυση του γάμου συνιστά καταστροφή. Η Εκκλησία στέλνει στο πυρ το εξώτερον τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες.
Η χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, και ιδιαίτερα στα κέντρα λήψης αποφάσεων, συνδέεται με τις δυσκολίες συνδυασμού οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, τον άνισο καταμερισμό των οικογενειακών ευθυνών, καθώς και τις διακρίσεις στην εργασία.
Ωστόσο, το ζήτημα της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική σκοντάφτει και σε προκαταλήψεις περί της ικανότητας να αναλάβουν θέσεις ευθύνης, αλλά και στην κυριαρχία του ανδρικού φύλου.
Στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2006, ο νόμος 2910/2001, δυνάμει του οποίου κανένα φύλο δεν μπορεί να εκπροσωπείται στους συνδυασμούς με λιγότερο από το 1/3, δέχθηκε σοβαρό πλήγμα. Ο αριθμός των γυναικείων υποψηφιοτήτων υπολογίστηκε με βάση τον αριθμό των εκλεγόμενων ατόμων και όχι στο σύνολο των υποψηφίων. Στον εκλογικό νόμο για το εθνικό κοινοβούλιο ισχύει επίσης το 1/3 αλλά στο σύνολο της επικράτειας και όχι ανά εκλογική περιφέρεια (αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η ΕΕ προτείνει ως ελάχιστη ποσόστωση το 40%).
Δεν θεωρούμε, βέβαια, ότι με την εφαρμογή της ποσόστωσης λύνεται το ζήτημα της ισότητας, πρόκειται όμως για μία μεταβατική ρύθμιση άμεσης καταπολέμησης συγκεκριμένων διακρίσεων λόγω φύλου, μια πρώτη προσπάθεια αποκατάστασης του δημοκρατικού ελλείμματος, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται και από άλλα μέτρα.
Οι συντηρητικές ιδεολογικές αξίες που προάγει ο νεοφιλελευθερισμός, σε αγαστή συνεργασία με την πατριαρχία και με την ενίσχυση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, είναι ιδιαίτερα εχθρικές προς τις γυναίκες. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση της ΝΔ όχι μόνο τις ασπάστηκε πλήρως, αλλά πρωτοπορεί και στην εφαρμογή τους. Επιτίθεται σε νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των γυναικών και επιχειρεί να ανατρέψει κάθε θεσμικό μέτρο για τη χειραφέτηση των γυναικών. Θέλει να αφαιρέσει από τις γυναίκες και τη νομική τους ισότητα, σε μια προσπάθεια πλήρους υποταγής τους, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο χώρο.
Με την εμπειρία της εφαρμογής του οικογενειακού δικαίου του 1983, σήμερα πρέπει να αντιμετωπισθούν, σε προοδευτική κατεύθυνση, ζητήματα που προέκυψαν από τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, όπως η υποχρεωτικότητα του πολιτικού γάμου, η ρύθμισης της ελεύθερης συμβίωσης, η ρύθμιση του πολιτικού γάμου και της συμβίωσης ατόμων του ίδιου φύλου, αλλά και ζητήματα που συνδέονται με την οικογένεια.
Γνωρίζουμε καλά πως τα ΜΜΕ είναι ένα προϊόν που αντιπροσωπεύει τεράστια οικονομικά συμφέροντα, τα οποία με τη σειρά τους παράγουν συντηρητική ιδεολογία παρά το μοντέρνο περιτύλιγμά της.
Πόση προσπάθεια γίνεται να πεισθούν οι γυναίκες να αντιμετωπίσουν στωικά την κρίση, την ύφεση, την ανεργία, τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων, την περικοπή των κοινωνικών δαπανών, την εξαθλίωση του συστήματος υγείας. Βέβαια, δεν είναι απλό να γυρίσουν οι γυναίκες πίσω. Οι κατακτήσεις από τους αγώνες είναι υπαρκτές, ενώ επιπλέον είναι πια δύσκολο, αν όχι αδύνατο, μια οικογένεια να ζήσει με έναν μισθό. Αντί τα επιτελεία των media να προβάλλουν έστω μέρος αυτής της πραγματικότητας και των μέτρων που χρειάζονται για την περαιτέρω χειραφέτηση των γυναικών -έστω και για «πλουραλιστικούς» λόγους-, επιβάλλουν απόλυτη σιωπή, άφθονη χρυσόσκονη, ψεύτικα χαμόγελα, την ευτυχία μιας εικονικής πραγματικότητας.
Σε πείσμα και κόντρα στην πραγματικότητα τα ΜΜΕ επιμένουν να προβάλλουν τη νέα ιδεολογία των παλιών καθιερωμένων ρόλων, που έρχονται μεν από τα κατάλοιπα της πατριαρχικής κοινωνίας, αλλά βολεύουν μια χαρά τον καπιταλισμό και σήμερα. Ο άνδρας κυρίαρχος στον δημόσιο χώρο, η γυναίκα στον ιδιωτικό. Ο άνδρας στην παραγωγή, η γυναίκα στην κατανάλωση. Δεν αναπαράγονται όμως μόνο τα παλιά παραδοσιακά πρότυπα, αλλά λανσάρονται και καινούρια, φροντίζοντας επίμονα για τη σύγχρονη προσαρμογή τους. Διάφορες επιστημονικοφανείς έρευνες και άρθρα μας βεβαιώνουν πως ο φεμινισμός πέθανε και πως η εξέγερση των γυναικών αποτελεί πια ιστορία.
Και όμως, σωματεία γυναικών, αυτόνομες κινήσεις, επιτροπές πρωτοβουλίας και γυναίκες στα συνδικάτα δίνουν συνέχεια στους αγώνες για την ισότητα. Χιλιάδες νέες γυναίκες συμμετέχουν δυναμικά στους αγώνες για την παιδεία, την υγεία, το περιβάλλον, την εργασία, τα δικαιώματα. Για τα ΜΜΕ, αυτά τα γεγονότα είναι άνευ σημασίας, είτε γιατί δεν φέρνουν διαφημίσεις είτε γιατί η ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων θα κοστίσει ακριβά και στους ιδιοκτήτες τους. Το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο στη χώρα μας διαπλέκεται και αλληλοσυμπληρώνεται με τα ΜΜΕ σε μια σειρά στόχους. Κι ανάμεσα τους ένας σημαντικός: να διασκεδαστεί με κάθε τρόπο η απογοήτευση, ο φόβος, η ανασφάλεια και η αναζήτηση ρόλων. Ζητήματα που απασχολούν χιλιάδες νέες γυναίκες. Στόχος τους ένας «καταναλωτικός φεμινισμός» σε νεοφιλελεύθερη γραμμή, «έξω από την πολιτική και την ιδεολογία».
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει τους αγώνες των γυναικών, θεωρώντας την ισότητα των φύλων οικουμενική αξία και κατανοώντας τον ριζοσπαστικό χαρακτήρα των φεμινιστικών διεκδικήσεων.
Συμπαρίσταται στην απαίτηση του φεμινιστικού και γυναικείου κινήματος για αξιοπρεπή εργασία και αξιοπρεπή ζωή ενάντια στη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη βία και την εμπορία, την υποδούλωση και την υποταγή, για την ένταξη της ισότητας στο σύνολο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Για τη διατήρηση των ειδικών θετικών μέτρων προώθησής της, για τον ουσιαστικό έλεγχο εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας και την κάλυψη των νομικών κενών σε προοδευτική κατεύθυνση. Συμπαρίσταται στον αγώνα τους ενάντια στην προσπάθεια γενικής εκθεμελίωσης των αποτελεσμάτων που επέφεραν οι σκληροί και μακρόχρονοι αγώνες τους και των αρχών πάνω στις οποίες οι στηρίχτηκαν οι κατακτήσεις τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνουμε τα εξής:
Όχι στη λεγόμενη «ευελιξία με ασφάλεια» (flexicurity), που οδηγεί στην απορρύθμιση όχι μόνο των εργασιακών σχέσεων, αλλά και της ζωής των εργαζομένων ανδρών και γυναικών.
Εφαρμογή στην πράξη του νόμου για την «ίση αμοιβή για ίσης αξίας εργασία» με ενίσχυση και ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Απρόσκοπτη και ίση συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, χωρίς διακρίσεις στην ποιότητα της εργασίας με αλλαγή του τρόπου καθορισμού των αμοιβών, δηλαδή στα κριτήρια που παίρνονται υπ΄οψη να μην υπεισέρχονται διακρίσεις με βάση το φύλο.
Ίδρυση δημόσιων και ποιοτικών δομών κοινωνικής φροντίδας και μέριμνας, στις οποίες θα μπορούν να στηριχθούν οι γυναίκες προκειμένου να βγουν στην αγορά εργασίας (ποιοτικοί δημόσιοι βρεφονηπιακοί σταθμοί, ολοήμερα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, αθλητικοί χώροι, προγράμματα «βοηθών μητέρων», ενίσχυση της «βοήθειας στο σπίτι» για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία κλπ.).
Ανάπτυξη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας στοχευμένων στις γυναίκες.
Ουσιαστική εφαρμογή της αρχής για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στο χώρο εργασίας 3488/2006 (στον οποίο περιλαμβάνεται και η σεξουαλική παρενόχληση). Δημιουργία μηχανισμού που θα προστατεύει τις γυναίκες, και ιδίως τις μετανάστριες, που κάνουν την καταγγελία από την απόλυση και κάθε είδους συνέπειες.
Ειδική μέριμνα για τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και της ισοτιμίας των μεταναστριών.
Επαναφορά του δικαιώματος πρόωρης συνταξιοδότησης για τις μητέρες, καθώς και η αύξηση των πρόωρων συντάξεων.
Επέκταση της άδειας των 6 μηνών σε όλες τις εργαζόμενες μητέρες, με προοπτική τα δύο έτη με αποδοχές. Η παροχή αυτή να μετατραπεί σε γονική άδεια, να αφορά τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα και να δίνεται σε όποιον από τους δύο γονείς επιλέγει να ασχοληθεί με τη φροντίδα των παιδιών. Μετά τη γονική άδεια η επιστροφή να γίνεται στο ίδιο επίπεδο εργασίας (θέση ευθύνης), χωρίς μείωση αποδοχών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Διατήρηση της πενταετίας στη συνταξιοδότηση μεταξύ ανδρών και γυναικών στον ιδιωτικό τομέα, λόγω του όγκου απλήρωτης εργασίας των γυναικών στο σπίτι, καθώς και της «άτυπης φροντίδας» που αναλαμβάνουν στο πλαίσιο της οικογένειας, καλύπτοντας τα κενά της κοινωνικής πολιτικής.
Θέσπιση ειδικού νόμου για την ενιαία αντιμετώπιση της βίας λόγω φύλου.
Δημιουργία και χρηματοδότηση κέντρων υποδοχής για κακοποιημένες γυναίκες, σε όλη τη χώρα (κατ' εφαρμογή του ν. 3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία).
Δημιουργία δομών αρωγής για τα θύματα καταναγκαστικής πορνείας (συνήθως μετανάστριες) και φροντίδα για την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Στήριξη των δομών που ήδη υπάρχουν. Τιμωρία των μαστροπών και των συνεργατών τους στον κρατικό μηχανισμό.
στα πρόσωπα που θα αναγνωρίζονται ως θύματα, να διασφαλίζεται ειδική ποινική μεταχείριση και πρόβλεψη για την περαιτέρω παραμονή τους στην Ελλάδα
διασφάλιση ότι τα θύματα σε καμία περίπτωση δεν θα τελούν υπό κράτηση.
σε συνεργασία με τους τοπικούς δικηγορικούς συλλόγους, εξασφάλιση νομικής αρωγής στα θύματα (χρησιμοποίηση νέου υπό έκδοση νόμου για σύστημα νομικής αρωγής).
εξασφάλιση άμεσης πρόσβασης των θυμάτων στη δημόσια υγεία
Ανάπτυξη εκστρατειών ευαισθητοποίησης και διαπαιδαγώγησης των πολιτών στην ισότητα και στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα και τα ΜΜΕ.
Ένταξη (για Ελληνίδες και μετανάστριες) στο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όλων των προληπτικών ιατρικών εξετάσεων που αφορούν τα ιδιαίτερα προβλήματα υγείας των γυναικών. Καμπάνιες ενημέρωσης των γυναικών για τη σημασία τους.
Δωρεάν τακτική μαστογραφία και Τεστ Παπ για όλο τον γυναικείο πληθυσμό της χώρας, μέχρι και τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας.
Το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας να γίνεται δωρεάν σε πανελλαδικό επίπεδο ως εθνική πολιτική υγείας για τις γυναίκες.
Δωρεάν προγράμματα για μέτρηση της οστεοπόρωσης στις γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών.
Πανελλαδική και συνεχής ενημέρωση αντισύλληψης και εισαγωγή του θέματος στα σχολεία.
Όλες οι γυναίκες να έχουν ασφάλιση μόνο με την ιδιότητα της κύησης.
Να επιδοτούνται για 1 χρόνο άγαμες, άνεργες, μετανάστριες.
Αύξηση των δημοσίων μαιευτικών κρεβατιών σύμφωνα με τα μέσα ευρωπαικά πρότυπα.
Ενίσχυση των δημοσίων νοσοκομείων για τους τοκετούς αστέγων, ανέργων μεταναστριών χωρίς οικονομική επιβάρυνση.
Να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία στις έγκυες και μητέρες μικρών παιδιών
Υποστηρίζουμε το δικαίωμα των γυναικών στην αναπαραγωγή και στον ελεύθερο σεξουαλικό προσανατολισμό.
Οι γυναίκες πρέπει οι ίδιες να αποφασίζουν για το αν, πότε και πόσα παιδιά θα κάνουν.
Υποστηρίζουμε την ελεύθερη, ισότιμη και νομικά κατοχυρωμένη επιλογή τρόπου συμβίωσης, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Απορρίπτουμε τον φονταμενταλισμό, θρησκευτικό και πολιτικό.
Εφαρμογή των νόμων περί ποσόστωσης στις εκλογές χωρίς καμιά καταστρατήγηση και περιορισμό. Εν προκειμένω, άμεσο αίτημα αποτελεί η εφαρμογή του «νόμου για το 1/3» στα ψηφοδέλτια των εθνικών εκλογών και κατά περιφέρεια.
Θεωρούμε το μέτρο της ποσόστωσης θετικό γιατί σήμερα ενισχύει τη συμμετοχή γυναικών στο κοινοβούλιο, στα κόμματα και στους θεσμούς.
Θεσμοθέτηση της ισάριθμης εκπροσώπησης των δύο φύλων στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαδικασίες, στις πολιτικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού (ΔΣ οργανισμών κλπ.).
Ακύρωση των νόμων της ΝΔ που αλλάζουν το οικογενειακό δίκαιο σε συντηρητική κατεύθυνση.
Δημιουργία Κώδικα για την αντιμετώπιση των διακρίσεων στα ΜΜΕ.
Θέσπιση νόμου κατά της σεξιστικής παρουσίασης και εμπορευματοποίησης των γυναικών στα ΜΜΕ και σε άλλους χώρους (π.χ. κέντρα διασκέδασης).
Ενεργοποίηση των αρμόδιων πολιτικών και κοινωνικών φορέων (συνδικάτα, γυναικείες οργανώσεις, κινήματα, επιτροπές ισότητας στις δημόσιες υπηρεσίες, Επιτροπή Ισότητας της Βουλής κλπ.), ώστε με παρεμβάσεις τους να υποχρεωθούν τα ΜΜΕ να εντάξουν στο πρόγραμμά τους θέματα ισότητας, συζητήσεις και ρεπορτάζ για τις διεκδικήσεις του φεμινιστικού κινήματος, ενημερωτικά προγράμματα για τα δικαιώματα των γυναικών κλπ.
.