Τάσος Σαλβάνος

Αριστερή αγοραφοβία με τάσεις αυτοκτονίας

 

Ενόψει της διεξαγωγής του Διαρκούς Συνεδρίου, ο ΣΥΝ συζητάει πάλι για τις συμμαχίες. Η συζήτηση θα είχε νόημα και αξία, μόνο αν γινόταν με όρους στρατηγικών επιλογών για το κόμμα της δημοκρατικής ανανεωτικής αριστεράς.

 

Αντιθέτως η συζήτηση έχει δύο χαρακτηριστικά:

• Επιδιώκονται συμμαχίες καθαρά αθροιστικού-εκλογικού χαρακτήρα με ετερόκλητες δυνάμεις.

• Η ασχέτως εκλογικού αποτελέσματος χρησιμοποίηση των συμμαχιών, προκειμένου να επέλθει η μετάλλαξη του ΣΥΝ  σε ομάδα διαμαρτυρίας, η οποία παράλληλα θα ξεκαθαρίζει το εσωτερικό του από την ανανεωτική πτέρυγα, που δεν είναι "επαρκώς αριστερά" (κατά την πλειοψηφία).

Τυπικά βέβαια, με τη σύγκληση του Διαρκούς Συνεδρίου εφαρμόζεται το καταστατικό. Κατά τη γνώμη μου η εφαρμογή του καταστατικού δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αντιθέτως η εφαρμογή του οφείλει και πρέπει να αποτελεί εργαλείο πολιτικής λειτουργίας και σύνθεσης των απόψεων στη λογική του δημοκρατικού δρόμου, που αποτελεί χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας του ΣΥΝ.

 

Πλην όμως το Συνέδριο:

• Γίνεται μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια.

• Επιδιώκει την τυπική έγκριση ενός προαναγγελθέντος τέλους του ΣΥΝ με τη σημερινή του μορφή.

• Δημιουργεί με τη μέθοδο της σαλαμοποίησης προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση και δημιουργία, μέσω ενός εκλογικού ελιγμού, ενός κομματικού μορφώματος ακαθόριστης προοπτικής.

Έχει ήδη αρχίσει από καιρό η διαμόρφωση κλίματος με αρνητικό περιεχόμενο σε βάρος της ανανεωτικής πτέρυγας του κόμματος:

• Δηλώσεις του τύπου ότι δεν αποτελούν τμήμα του πολιτικού σχεδίου του ΣΥΝ απόψεις και εκπρόσωποί τους (σαφής αναφορά στο σύντροφο Μιχάλη Παπαγιαννάκη).

• Όποια άλλη γνώμη ακουστεί πλην της πλειοψηφίας ελέγχεται ως επιξκίνδυνη για το ΣΥΝ. Θεωρείται ότι δεν είναι "αριστερή", αφού φυσικά δεν την εγκρίνει η πλειοψηφία και επιπλέον δεν συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις να θεωρείται ως αριστερή από τους θεματοφύλακες της κομματικής αριστεροσύνης, οι οποίοι θεωρούν τους εαυτούς τους ως εισαγγελείς εκδόσεως πιστοποιητικών φρονημάτων αριστερής κατευθύνσεως. Κάποτε στην αριστερά, όποιος διαφωνούσε με τις επιλογές της ηγεσίας εθεωρείτο ως "χαφιές της ασφάλειας", "πράκτορας του ιμπεριαλισμού και τω μονοπωλίων" και "επικίνδυνος για το λαϊκό κίνημα". Σήμερα στο ΣΥΝ όποιος θέλει τη διασφάλιση:
  α) της φυσιογνωμίας του κόμματος σαν κόμμα του δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό
  β) της ευρωπαϊκής φυσιογνωμίας του ΣΥΝ μέσα από το προνομιακό πεδίο ταξικών αγώνων που έχουν στόχο τη δημιουργία της Ευρώπης των εργαζομένων
  γ) της προώθησης των Διαρθρωτικών Αλλαγών σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο με στόχο την εναλλακτική λύση πολιτικής εξουσίας
  δ) του προγραμματικού σχεδιασμού για ένα μοντέλο κοινωνίας διαφορετικό από την υπάρχουσα και καθημερινώς διογκούμενη βαρβαρότητα σε όλους τους τομείς της ελληνικής κοινωνίας,
  αντιμετωπίζεται με καχυποψία, με ταμπελαρίσματα και γίνεται δακτυλοδεικτούμενος, επειδή θεωρείται ότι "αυτός μας πάει στο ΠΑΣΟΚ", "αυτός δεν είναι αριστερός", κοκ.

Αυτό το κλίμα έχει σαν αποτέλεσμα να μην θεωρούνται ως δεδομένα κάποια πράγματα αυτονόητα ως τώρα στο ΣΥΝ. Η επιχειρούμενη "ιδεολογική καθαρότητα" ακυρώνει τη συζήτηση ουσίας στη λογική λειτουργίας του πολέμου θέσεων και όχι κινήσεων πέραν από συγκρούσεις-αυτοσκοπούς, υπερεκτιμήσεις των κινημάτων και λογικές μικρομεγαλισμού, που έχουν σαν αποτέλεσμα την ανικανότητα του κόμματος για παραγωγή πολιτικής μέσα στην κοινωνία και όχι στο περιθώριο για τις ανάγκες της τηλεθέασης συγκρουσιακού χαρακτήρα.

 

Για να μπορέσει να παίξει το ρόλο του ο ΣΥΝ χρειάζονται:

• Πολιτικές ανοικτού κόμματος χωρίς αγκυλώσεις.

• Συμμαχίες πολύπλευρες με στόχο το σπάσιμο του κέλυφους της απομόνωσης, το οποίο διαμορφώνουν οι συμμαχίες αυτιστικού χαρακτήρα.

Η δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ δεν βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση, διότι:

• Πρόκειται για συμμαχία αμυντική, η οποία δεν παρουσιάζει καμιά προοπτική στρατηγικού χαρακτήρα.

• Περιορίζει τη συμμαχία της αριστεράς εντός των τειχών.

• Αποβλέπει στη δημιουργία ενός "καλού ΚΚΕ" σε αντίθεση με το "κακό", διαιωνίζει δηλαδή μια διαμάχη, παίζοντας με την καραμέλα της ενότητας, η οποία δεν αφορά την κοινωνία, παρά μόνο σκουριασμένους κομματικούς μηχανισμούς, που δεν μπορούν να καταλάβουν ότι η όποια "αριστερή πρόταση" με επένδυση γκλαμουριάς δεν οδηγεί στην παραγωγή πολιτικής ικανής να πείσει τον πολίτη.

• Συμμαχεί με δυνάμεις οι οποίες, πέραν της μοναξιάς τους και των ιδεολογημάτων τους, δεν έχουν τίποτε άλλο να παρουσιάσουν παρά μια προσκόλληση στο παρελθόν με σαφείς αναφορές σταλινικού χαρακτήρα.

• Δεν μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές ομάδες, μπλοκάροντας διεργασίες χάριν μιας "ιδεολογικής καθαρότητας". Έτσι δημιουργεί συμμαχίες χωρίς πολλαπλασιαστική εμβέλεια, χωρίς δυναμική, αφού δεν θίγει ουσιαστικά και τυπικά συντηρητικές λογικές και πρακτικές σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.

• Επιχειρεί να ενσωματώσει τα κινήματα στη λογική της δημιουργίας κόμματος, θεωρώντας τα έτσι σαν προθάλαμο στρατολογήσεων και αφαιρώντας τους με τον τρόπο αυτό την όποια δυναμική διαθέτουν.

• Βρίσκεται πολύ πίσω από τις διακηρύξεις του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, το οποίο έχει εντελώς διαφορετικούς στόχους από αυτούς που θέτει ο ΡΙΖΑ, όπως προκύπτει από απλή ανάγνωση της διακήρυξης που έχει υπογράψει ο ΣΥΝ.

Πιστεύω ότι ο ΣΥΝ, αν θέλει να έχει ρόλο ουσιαστικό στην κοινωνία:

• Οφείλει να ξεφύγει από σεχταρισμούς και προσκολλήσεις σε πρακτικές που απλά ενισχύουν φοβικά αντανακλαστικά, τα οποία οδηγούν σε αυταρχικές λύσεις και μάλιστα με κοινωνική αποδοχή.

• Οφείλει να αναδείξει μορφές συμμετοχής στην κοινωνία που θα προωθούν τις ευρύτερες δυνατές συσπειρώσεις στη λογική της δημοκρατικής αριστεράς, χωρίς παρωπίδες και χωρίς τάσεις απομονωτισμού.

Αν το Συνέδριο δεν προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση, τότε φοβάμαι ότι οι συνέπειες θα είναι αρνητικές, όχι μόνο για τη συνοχή του κόμματος, αλλά κυρίως για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής πολιτικής λύσης, ικανής να οδηγήσει τη χώρα στην υπέρβαση του σημερινού μοντέλου εξουσίας.

 

Θεωρώ ότι θα έχουμε καλύτερη τύχη σαν ΣΥΝ και σαν κοινωνία, αν αποφύγουμε τις ενέσεις ευθανασίας στις οποίες μας οδηγούν οι απόψεις και οι πρακτικές της ηγετικής ομάδας του ΣΥΝ.

 

Τάσος Σαλβάνος

Βήμα διαλόγου