Γιάννης Χαλικιόπουλος
ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ για την εργασία και η FLEXICURITY
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε την προηγούμενη εβδομάδα πανηγυρικά όλες τις ανατροπές που προωθούνται από την Κομισιόν, στα πλαίσια της «Πράσινης Βίβλου για την Εργασία» και της «Στρατηγικής της Λισσαβόνας», υπό την κωδική ονομασία «flexicurity» και αφορούν τις εργασιακές σχέσεις. Ο όρος flexicurity αποδίδεται στα ελληνικά με τη λέξη-τέρας «ευελφάλεια», που προκύπτει από την «ευελιξία» και την «ασφάλεια».
Με τον όρο «ευελιξία», οι γραφειοκράτες της Eυρωπαϊκής Ένωσης εννοούν το δικαίωμα του εργοδότη να σε απασχολεί με τους χειρότερους δυνατούς όρους και να σε πετάει στο δρόμο όποτε θέλει. Αυτό υποτίθεται ότι ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την ανάπτυξη, επομένως προωθείται για το «καλό της κοινωνίας». Προφανώς απευθύνονται σε αφελείς: το καλό της κοινωνίας δεν εξαρτάται από τον παραγόμενο πλούτο, αλλά από τους μηχανισμούς που τον αναδιανέμουν. Επειδή λοιπόν κανείς στα ευρωπαϊκά επιτελεία δεν ενδιαφέρεται για αναδιανομή του πλούτου, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που εννοούν στην Κομισιόν ως «ανάπτυξη» και «ανταγωνιστικότητα» είναι απλά το «καλό» (τα συμφέροντα) των επιχειρηματιών, σε βαθύτατη σύγκρουση με αυτό που καταλαβαίνουμε εμείς ως «καλό της κοινωνίας».
Από την άλλη, με τον όρο «ασφάλεια» εννοούν το να δώσουν τη δυνατότητα στον εργαζόμενο να τα βγάζει πέρα χωρίς βοήθεια από το κράτος, ως ελάχιστο και φτηνό αντίτιμο για την κατάργηση της κοινωνικής πολιτικής. Αυτό το αντίτιμο μάλιστα προσφέρεται υπό την μορφή επιδοτούμενων προγραμμάτων, είτε ανασφάλιστης εργασίας ή κατάρτισης, μεταφέρει δηλαδή πρόσθετους κοινωνικούς πόρους από τους δικαιούχους στον ιδιωτικό τομέα.
Οι προωθούμενες αλλαγές των εργασιακών σχέσεων επικεντρώνονται στην αλλαγή του ισχύοντος πλαισίου των ατομικών και ομαδικών απολύσεων, ώστε να γίνει περισσότερο ευέλικτο και χαλαρό (μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης, καταβολή αποζημίωσης ανεξάρτητα από την προϋπηρεσία, κατάργηση του αιτιολογημένου χαρακτήρα των απολύσεων σε όποιες χώρες αυτός ισχύει, μείωση του χρόνου προειδοποίησης, αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, περιορισμός των διοικητικών υποχρεώσεων στις περιπτώσεις των ομαδικών απολύσεων).
Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η μείωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων μειώνοντας το κόστος και την «γραφειοκρατία» των απολύσεων και η παράλληλη μεταφορά του αυξημένου κόστους διαχείρισης της αύξησης της ανεργίας από τις επιχειρήσεις και το κράτος στο «κοινωνικό σύνολο». Αυτή η εξέλιξη σε συνδυασμό και με την απορύθμιση της εργατικής νομοθεσίας θα επιδεινώσει την θέση των εργαζομένων, οι οποίοι θα κληθούν επιπλέον να αναλάβουν σημαντικότατο μερίδιο χρηματοδότησης των «νέων» πολιτικών διαχείρισης της ανεργίας.
Το γεγονός ότι τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΠΑΣΟΚ αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι οποιαδήποτε ουσιαστική δημόσια τοποθέτηση πάνω σε αυτά τα θέματα, δείχνει ότι οι πολιτικές προτεραιότητες στη αγορά εργασίας και το ασφαλιστικό είναι καθορισμένες, ανεξάρτητα του ποιος θα κερδίσει τις προσεχείς εκλογές.
Το κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς, τα ευρωπαϊκά συνδικάτα των εργαζομένων, το ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ θα πρέπει να προσπαθήσουν να εκφράσουν κοινωνικά και πολιτικά τα θύματα της εργασιακής απορύθμισης, τους ελαστικά απασχολούμενους, τους κακοπληρωμένους και ανασφάλιστους νέους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους νέους φτωχούς, τους κοινωνικά αποκλεισμένους και γενικά τους απόκληρους της εποχής μας.
Να κηρύξουμε τον πόλεμο στην εργασιακή ανασφάλεια και την ανεργία. Να οργανώσουμε μια μεγάλη αντεπίθεση για μία άλλη κοινωνική, δημοκρατική, φιλειρηνική Ευρώπη. Για την επαναρύθμιση των εργασιακών σχέσεων με βασικούς άξονες την πλήρη και σταθερή απασχόληση, την προάσπιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων και τη δραστική μείωση του χρόνου εργασίας (35ωρο, χωρίς μείωση αποδοχών). Για περιορισμό των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Για κατάργηση των αναχρονιστικών και δουλοπρεπών μορφών απασχόλησης, όπως η ενοικίαση εργαζομένων. Για περιορισμό των απολύσεων και ουσιαστική προστασία των ανέργων. Για νομιμοποίηση των μεταναστών και διασφάλιση των μισθολογικών, εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων τους. Για εξάλειψη της ανασφάλιστης εργασίας, της εισφοροδιαφυγής και της εισοφροκλοπής. Για κατάργηση της ομηρίας των συμβασιούχων και μονιμοποίησή τους.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι ανίκητος. Απαραίτητη προϋπόθεση για να ηττηθεί είναι η κοινή δράση και η επεξεργασία και προώθηση εναλλακτικών σε αυτόν σχεδίων από τα εργατικά συνδικάτων και τα νέα κοινωνικά κινήματα καθώς επίσης και από την πολιτική και κοινωνική Αριστερά σε εθνικό, ευρωπαϊκό και πλανητικό επίπεδο.
Γιάννης Χαλικιόπουλος
