Διονύσης Στραβοράβδης
Δημοκρατική και αποκεντρωτική μεταρρύθμιση του κράτους
Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης για την διοικητική μεταρρύθμιση περιορίστηκαν στο περίγραμμα του θέματος. Απομένουν πολλά μεγάλα και σοβαρά ζητήματα να προσδιοριστούν στην πορεία, ώστε να μπορεί κανείς να τοποθετηθεί οριστικά. Μια δημοκρατική και αποκεντρωτική διοικητική μεταρρύθμιση είναι αίτημα ώριμο και αναγκαίο Πρέπει όμως να ικανοποιεί ορισμένες βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:
1. Να είναι μια δημοκρατική και αποκεντρωτική μεταρρύθμιση των διοικητικών συγκεντρωτικών δομών του υδροκέφαλου κράτους. Η χώρα χρειάζεται μια μεταρρύθμιση που:
è Θα περιορίζει το κράτος στο (συνταγματικά προβλεπόμενο) επιτελικό του ρόλο.
è Θα ισχυροποιεί την αυτοδιοίκηση και την ελληνική περιφέρεια.
è Θα προωθεί την ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας και θα αντιμετωπίζει τις τεράστιες ανισότητες που εμφανίζονται μεταξύ κέντρου και περιφέρειας.
Μια διοικητική μεταρρύθμιση χωρίς ανακατανομή αρμοδιοτήτων και πόρων, περιορισμένη μόνο σε συνενώσεις, θα καταλήξει τελικά σ' ένα φιάσκο.
2. Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι συνολική και αποκεντρωτική και να καλύπτει την κρατική διοίκηση στο σύνολό της, και την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση από κοινού, και όχι αποσπασματικά και μεμονωμένα. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να καταργηθούν η κρατική Περιφέρεια και πολλές από τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες των Υπουργείων, και να μεταφερθούν οι αρμοδιότητές τους στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση.
3. Η μεταφορά αρμοδιοτήτων θα πρέπει να συνοδεύεται με τους ανάλογους οικονομικούς πόρους. Γι' αυτό η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να συνδυάζεται με μια φορολογική μεταρρύθμιση που θα ανακατανέμει τους πόρους και, χωρίς να επιβάλει νέους φόρους, θα διασφαλίζει την οικονομική αυτοδυναμία της αυτοδιοίκησης στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της.
4. Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι δημοκρατική. Απαιτούνται να γίνουν δραστικές αλλαγές στην δομή και την λειτουργία των ΟΤΑ, ώστε να διασφαλίζεται η άμεση συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών στην διοίκηση των υποθέσεών τους και να ενισχύεται η άμεση δημοκρατία. Αυτοδιοικητικά σχήματα απομακρυσμένα και αποκομμένα από την κοινωνία και τους πολίτες, θα αναπαράγουν τον κρατικό συγκεντρωτισμό στην περιφέρεια. Χρειαζόμαστε Οργανισμούς όχι κατ’ όνομα, αλλά κατ’ ουσίαν Αυτοδιοίκησης και όχι ετεροδιοίκησης, όπου το κοινωνικό σώμα θα συμμετέχει με τρόπο άμεσο στην «αυτοδιοίκηση» των υποθέσεών του και δεν θα βρίσκεται στο περιθώριο της οικονομικής και πολιτικής διαδικασίας.
5. Τα όργανα της Αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικά της κοινωνίας. Γι' αυτό πρέπει να καθιερωθεί το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής σε όλες τις βαθμίδες αυτοδιοίκησης, για δημοκρατικότερη συγκρότηση των οργάνων και αναλογική εκπροσώπηση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σ' αυτά.
6. Η περιφερειακή συγκρότηση της δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να ακυρώσει την πολιτική οντότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Οι μικρότεροι Νομοί δεν πρέπει να υπαχθούν πολιτικά στους μεγαλύτερους. Η δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει αιρετά πολιτικά όργανα και στους Νομούς και στις Περιφέρειες με σαφώς καθορισμένους πολιτικούς ρόλους, αρμοδιότητες και πόρους και στα δύο εσωτερικά επίπεδα.
Διονύσης Στραβοράβδης
