Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
30/04/2008

ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Εισήγηση του Παναγιώτη Λαφαζάνη στην συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ.


1. Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση

Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μια νέου τύπου διεθνής καπιταλιστική οικονομική κρίση με τραγικές συνέπειες και άγνωστη έκβαση.

Η κρίση αυτή, όπως μου είχε δοθεί η ευκαιρία να τονίσω έγκαιρα και πολλές φορές στα όργανα του Κόμματος, ξεκίνησε από τον περασμένο Ιούλη, όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια προβλημάτων στην αγορά στεγαστικών δανείων μειωμένης εξασφάλισης στις ΗΠΑ, αγορά η οποία, σχεδόν, κατέρρευσε στους επόμενους μήνες.

Οι αμερικάνικες Τράπεζες είχαν χορηγήσει απλόχερα επισφαλή στεγαστικά δάνεια τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε μια περίοδο, μάλιστα, υπερτίμησης των ακινήτων, η οποία είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας μεγάλης κερδοσκοπικής «φούσκας». Ακόμα χειρότερα στη βάση αυτών των επισφαλών στεγαστικών δανείων είχαν εκδοθεί παράγωγοι επικερδείς τίτλοι, οι οποία είχαν γίνει ανάρπαστοι απ΄ όλα τα μεγάλα ονόματα του διεθνούς Τραπεζικού συστήματος.

Όταν η «φούσκα» των ακινήτων στις ΗΠΑ άρχισε να «σκάει», τα στεγαστικά δάνεια που είχαν χορηγηθεί άρχισαν να μην αποπληρώνονται και να μένουν στον «αέρα», ενώ οι σχετικοί τίτλοι πάνω σ΄ αυτά οδηγούνταν σε κατάρρευση.

Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν να εμφανίζουν σιγά - σιγά οι μεγάλες διεθνείς εμπορικές και επενδυτικές Τράπεζες ζημιές πολλών δις. δολ, οι οποίες στη συνέχεια πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας.

Στην αρχή της κρίσης κυβερνήσεις, Κεντρικές Τράπεζες και ΔΝΤ καθησύχαζαν για τις συνέπειες και σχεδόν αδρανούσαν, θεωρώντας ότι τα φαινόμενα είναι παροδικά και χωρίς βάθος και ότι οι ίδιες οι αγορές, μαζί με τα κεφάλαια αντασφάλισης κινδύνων, θα αντιμετώπιζαν το πρόβλημα.  Καθυστερημένα και όταν η κατάσταση ετίθετο εκτός ελέγχου, με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα να βουλιάζει, δημιουργώντας κινδύνους μιας κρίσης πολύ μεγαλύτερης εκείνης του ʼ29, άρχισαν οι κρατικές παρεμβάσεις. Στην αρχή, μέσα περίπου Σεπτέμβρη, πρώτα η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (FED) και στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μείωσαν δραστικά τα επιτόκια τους, με τη FED να συνεχίζει έκτοτε τις δραστικές μειώσεις.

Επειδή, όμως, η μείωση των επιτοκίων είχε μόνο προσωρινά αποτελέσματα, οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να κάνουν παρεμβάσεις, προκειμένου να τονώσουν τη ρευστότητα, παρέχοντας στις Τράπεζες απαράδεκτες πιστωτικές διευκολύνσεις με ευνοϊκά επιτόκια, διευκολύνσεις που έφτασαν σε αστρονομικά ύψη πολλών εκατοντάδων δις. ευρώ.

Κι αυτές, όμως, οι παρεμβάσεις δεν κατόρθωσαν να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Οι Τράπεζες συνέχισαν απτόητες να εμφανίζουν όλο και μεγαλύτερες ζημιές, που έως σήμερα κινούνται μεταξύ 400-600 δις, δολ., ενώ το μέλλον είναι ακόμα σκοτεινό. Ορισμένες, μάλιστα, Τράπεζες κατέφυγαν για να στηρίξουν τη κεφαλαιακή τους βάση στα λεγόμενα «κρατικά κεφάλαια» (Sovereigns funds) της Κίνας, της Σιγκαπούρης, των Αραβικών εμιράτων κλπ, με αποτέλεσμα ορισμένες εξ αυτών (Morgan Stanley, Merile Lunch, City Group κλπ) να ελέγχονται απ΄αυτά τα κεφάλαια. Ακόμα χειρότερα κάποιες Τράπεζες άγγιξαν την πτώχευση (Βλ. Northern Rock και Bear-streams), η οποία, αν επέρχετο, κινδύνευε να συμπαρασύρει στην κατάρρευση όλο σχεδόν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Τότε ακολούθησαν πολύ δραστικότερες παρεμβάσεις από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Αγγλίας, αφού είχαν προηγηθεί πρωτοφανή παρεμβατικά μέτρα επιστροφής φόρων και σταθεροποίησης των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων κλπ στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα η «εργατική» κυβέρνηση του Γκόρτον Μπράουν αφού παρείχε, χωρίς αποτέλεσμα, κρατική εγγύηση (!) ύψους 40 δις στις αποταμιεύσεις των καταθετών της Northern Rock, προχώρησε στην κρατικοποίηση της Τράπεζας, φορτώνοντας όλες τις ζημιές της  στους ώμους των φορολογούμενων. Το ίδιο και στις ΗΠΑ, η FED έφτασε στο πρωτοφανές σημείο να προσφέρει αφειδώς κρατικά ομόλογα στις Τράπεζες με ενέχυρο τους τίτλους «σκουπίδια» των στεγαστικών δανείων, προκειμένου να ενισχύσει το χαρτοφυλάκιό τους, ενώ προχώρησε και παραπέρα επιδοτώντας την JP Morgan με δεκάδες δις. δολ., προκειμένου να αγοράσει με 2 δολ, ανά μετοχή  τη «Bear Streams»! Ανάλογα μέτρα «ανταλλαγής» τίτλων «σκουπιδιών» που κατέχουν οι βρετανικές τράπεζες με κρατικά ομόλογα αποφάσισε πρόσφατα και η κυβέρνηση του Γκόρντον Μπράουν. («Τζάμπα» χρήμα στις τράπεζες…)

Όλα δείχνουν ότι τέτοιου είδους απαράδεκτα μέτρα θα ενταθούν το επόμενο διάστημα. Η προσπάθεια να εμφανιστούν αυτά τα μέτρα «κρατικοποίησης των ζημιών» ως επιστροφή, τάχα, στον Κέϋνς(!) είναι μάλλον νομική. Το ΔΝΤ σε πρόσφατη πρόβλεψη του υπολόγισε ότι οι ζημιές των διεθνών Τραπεζών θα φτάσουν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια(!), ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που προβλέπουν ότι θα είναι πολύ περισσότερες και ότι η χρηματοπιστωτική κρίση θα έχει μεγάλα διάρκεια, ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος να επεκταθεί, ήδη επεκτείνεται, και σε άλλες μορφές δανείων και σε άλλες αγορές.

Ένα από τα πολλά αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων, λόγω έλλειψης ρευστότητας και αναξιοπιστίας των Τραπεζών. Ήδη το ευρωπαϊκό διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού (Euribor) ενός έτους κινείται στο δυσθεώρατο ύψος του 5%περίπου, ωθώντας προς τα πάνω τα επιτόκια σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα. Η κεντρική, όμως, συνέπεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης είναι η ύφεση στις ΗΠΑ, η οποία οδηγεί σε κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα). Αν η ύφεση, μέχρι στιγμής, δεν έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις, αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στην ανθεκτικότητα προς το παρόν της ανάπτυξης σε Κίνα, Ινδία, Νοτιοανατολική Ασία, Ρωσία και Λατ. Αμερική. Ωστόσο είναι τέτοια η ρευστότητα και η αβεβαιότητα των χρηματοπιστωτικών εξελίξεων που είναι δύσκολο να προβλεφθούν τα μελλούμενα, ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος μιας περαιτέρω ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης και διεύρυνσης της κρίσης.

2. Η Κρίση ανόδου των τιμών πρώτων υλών και τροφίμων

H νεοφιλελεύθερη «παγκοσμιοποίηση» υποτίθεται το διασφάλιζε λόγω του παγκόσμιου «ανταγωνισμού» και της αιφνίδιας εισόδου στην παγκόσμια αγορά ενός δις. φτηνού εργατικού δυναμικού (Κίνα, Ινδία, Ανατ.Ευρώπη κλπ), χαμηλό πληθωρισμό και κατ΄επέκταση χαμηλά επιτόκια. Πράγματι όλα τα προηγούμενα χρόνια τα επιτόκια και ο πληθωρισμός (και φυσικά οι μισθοί) γνώριζαν συνεχή συγκράτηση και πτωτικές τάσεις. Τα θαύματα, όμως, κρατάνε τρεις μέρες. Σήμερα, τόσο τα διεθνή επιτόκια και ακόμα περισσότερο ο διεθνής πληθωρισμός γνωρίζουν μια νέα μεγάλη έξαρση.

Πλάι-πλάι με τη χρηματοπιστωτική κρίση έχουμε την ίδια περίοδο μια ακατάσχετη πτωτική πορεία του δολαρίου (1 ευρώ = 1,6 δολ.!), η οποία προκαλεί μια διεθνή νομισματική κρίση και μια πρωτοφανή αναταραχή στις διεθνείς συναλλαγές, που συνοδεύεται με μια καλπάζουσα κερδοσκοπική ανατίμηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου (115 δολ. το βαρέλι), συνολικά των πρώτων υλών και ιδιαίτερα των τροφίμων! Οι τιμές των τροφίμων έχουν, σχεδόν διπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο, ενώ οι τιμές του ρυζιού έχουν ανεβεί κατά 40% εντός του 2008.

Οι εξηγήσεις που επιχειρούνται να δοθούν γι΄αυτές τις ραγδαίες ανατιμήσεις σχετίζονται με την πτώση του δολ., την αυξημένη ζήτηση σε τρόφιμα, πρώτες ύλες και πετρέλαιο από τη ζώνη της Ασίας και τη χρησιμοποίηση κυρίως της ζάχαρης, του καλαμποκιού και του σογιέλαιου στην αυξανόμενη παραγωγή βιοκαυσίμων για ενεργειακούς λόγους. Παρ΄όλο ότι αυτές οι εξηγήσεις έχουν σχετική βάση δεν μπορούν να ερμηνεύσουν το μέγεθος των ανατιμήσεων. Σκοπίμως παραλείπεται ένας θεμελιακός παράγοντας: η διεθνής αχαλίνωτη κερδοσκοπία, η οποία κυριαρχεί στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές όπου, δυστυχώς, διαμορφώνονται οι τιμές αυτών των προϊόντων, που έχουν εξελιχθεί σε χρηματιστηριακά αγαθά.

Ως βασική συνέπεια αυτών των εξελίξεων παρουσιάζεται διεθνώς μια νέα ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού, ενώ σε δεκάδες χώρες η ακρίβεια στα τρόφιμα, ειδικότερα στο ψωμί και το ρύζι, έχει οδηγήσει σε μεγάλες λαϊκές αντιδράσεις και εξεγέρσεις. Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη ξανακάνει απειλητικά την επανεμφάνισή του, κινείται εντός ορίων στο 3.5% με συνεχή αυξητική δυναμική.

Στην παρούσα φάση οι υφεσιακές τάσεις και η κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία συνυπάρχουν με αυξάνοντα πληθωρισμό και μεγάλη ακρίβεια, ιδιαίτερα στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης. Η σύγχρονη καπιταλιστική κρίση επανεμφανίζει τις όψεις ενός νέου τύπου στασιμοπληθωρισμού, ανάλογου των φρικτών χρόνων της κρίσης των αρχών της δεκαετίας του ΄70, ο οποίος άλλαξε την εικόνα του πλανήτη. Όλα δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις σε πετρέλαιο, πρώτες ύλες και ιδιαίτερα στα τρόφιμα είναι πολύ πιθανόν να κλιμακωθούν το επόμενο διάστημα, εξαιτίας και των ραγδαίων κλιματικών αλλαγών, προκαλώντας εφιαλτικές καταστάσεις στον πλανήτη.

3. Οι αιτίες της οικονομικής κρίσης

Οι αιτίες της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, μέρος της οποίας είναι και οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές που απειλούν το περιβάλλον του πλανήτη, πρέπει να αναζητηθούν κυρίως στην ακραία υπερσυσσώρευση πλούτου και κεφαλαίου σε ελάχιστα χέρια, στον άνευ ορίων και όρων ανταγωνισμό για την αύξηση των κερδών και στην αχαλίνωτη κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές, συμπτώματα εγγενή στον ίδιο τον καπιταλισμό και την τυπική νεοφιλελεύθερη έκφρασή του. Αυτή η κρίση έρχεται να διαψεύσει παταγωδώς  όλους τους νεοφιλελεύθερους μύθους που κυριάρχησαν τις τελευταίες δεκαετίες και να καταδείξει τα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού και του ίδιου του καπιταλισμού.  Δυστυχώς, όμως, οι κυρίαρχες δυνάμεις του πλανήτη αλλά και της Ευρώπης, αντί να εξάγουν θετικά συμπεράσματα από τα σημερινά βαθιά κρισιακά φαινόμενα, επιχειρούν να απαντήσουν ενισχύοντας, παρά αποδυναμώνοντας, τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που τα προκάλεσαν. Αυτές οι λογικές είναι βέβαιο ότι θα επιτείνουν τα αδιέξοδα και οδηγούν σε πραγματικές τραγωδίες.

Αυτή η κρίση κατ΄αρχήν προδιαγράφει την αρχή του τέλους της παγκόσμιας αμερικανικής ηγεμονίας, αλλά ίσως σηματοδοτεί και την αρχή του τέλους της δεύτερης σημερινής νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (η πρώτη 1870-1914, έληξε τραγικά με τον α΄ Παγκόσμιο πόλεμο!). Η κατάρρευση του δολαρίου θέτει υπό αμφισβήτηση τον ρόλο του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, πράγμα που συνιστά ένα από τα θεμέλια της αμερικάνικης παγκόσμιας κυριαρχίας. Οι ΗΠΑ εξαιτίας της ύφεσης και των εκρηκτικών ελλειμμάτων τους, αναδεικνύονται σε μεγάλο οικονομικό ασθενή του πλανήτη, ο οποίος εξάγει προβλήματα προς τον υπόλοιπο κόσμο. Την ίδια ώρα αποτυχαίνει παταγωδώς η αμερικάνικη πολιτική στρατηγική στον κόσμο, ιδιαίτερα στα μέτωπα του Ιράκ, του Αφγανιστάν, αλλά και του Ιράν και της ιδιόμορφης προσπάθειας απομόνωσης της Ρωσίας. Η σημερινή κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές, ίσως και ανατροπές, στις πολιτικές και οικονομικές «ισορροπίες» του πλανήτη και να επιφέρει νέους σφοδρούς ανταγωνισμούς, νέες αντιπαραθέσεις, συγκρούσεις, ίσως και νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, μαζί με νέες ευκαιρίες και δυνατότητες σε έθνη, περιφέρειες και λαούς, να αναζητήσουν διαφορετικούς από τους σημερινούς πολιτικούς και οικονομικούς δρόμους. Διανύουμε μια περίοδο νέας μεγάλης ιστορικής καμπής.

4. Η κρίση στην ελληνική οικονομία

Η νεοφιλελεύθερη ελληνική οικονομία αποτελεί μέρος της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και όχι απλώς μια «τρίτη πλευρά», όπως το εμφανίζουν η ΝΔ αλλά και το ΠΑΣΟΚ, η οποία απλώς δέχεται τις αρνητικές επιπτώσεις της δυσμενούς διεθνούς «οικονομικής συγκυρίας» (!).

Η ελληνική καπιταλιστική οικονομία άρχισε να αντιμετωπίζει έτσι κι αλλιώς, εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, μια αρνητική καθοδική πορεία, με οδυνηρές κοινωνικές επιπτώσεις. Στο πλαίσιο της διεθνούς κρίσης αυτή η αρνητική οικονομική πορεία κλιμακώνεται σημαντικά, παρ΄όλο ότι οι ελληνικές Τράπεζες δεν ήταν εκτεθειμένες σε σημαντικό βαθμό στη Subrime αγορά.

Η ελληνική οικονομία, εν μέσω εξελισσόμενης διεθνούς κρίσης, γνωρίζει από τρίμηνο σε τρίμηνο σημαντική κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης. Η κυβέρνηση στήριξε τον προϋπολογισμό σε μια ανάπτυξη της τάξης του 4% για το 2008, έναντι 4,1% το 2007. Η ίδια η κυβέρνηση, κάτω και από τις δυσμενείς διεθνείς και ευρωπαϊκές συνθήκες, υποχρεώθηκε να αναθεωρήσει την ανάπτυξη του 2008 στο πενιχρό 3,6%, που κι αυτό είναι, μάλλον, πολύ αισιόδοξο. Ως γνωστόν η σχετικά ικανοποιητική ανάπτυξη στην Ελλάδα όλα τα τελευταία χρόνια (πάνω από το 4%) στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο όχι στις πραγματικά νέες επενδύσεις αλλά στη διεύρυνση της λαϊκής κατανάλωσης, ως αποτέλεσμα του υπερδανεισμού των νοικοκυριών, στην οικοδομική δραστηριότητα και στη σταθερή επιδείνωση της διεθνούς επενδυτικής θέσης της χώρας με τον αυξανόμενο εξωτερικό δανεισμό. Αυτήν την περίοδο η λαϊκή κατανάλωση γνωρίζει συνεχή πτώση, οι ρυθμοί αύξησης του δανεισμού των νοικοκυριών μειώνονται, η οικοδομή γνωρίζει συνεχή συρρίκνωση, ενώ τα επιτόκια έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν. Είναι πολύ πιθανόν, λοιπόν, η ανάπτυξη το 2008 να είναι αρκετά χαμηλότερη του 3.6%, ενώ τα επόμενα χρόνια ελλοχεύει ο κίνδυνος υφεσιακών τάσεων στην ελληνική οικονομία, πολύ περισσότερο αν η διεθνής κρίση πλήξει τις βαλκανικές χώρες με τα εκρηκτικά ελλείμματα τους, οι οποίες έδιναν «οξυγόνο» στην ελληνική οικονομία. Η σημαντική κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης ενός του 2008 και πολύ περισσότερο μια υφεσιακή τάση στα επόμενα χρόνια, θα λειτουργήσουν ως πραγματικός κοινωνικός εφιάλτης για τα πλατιά λαϊκά στρώματα.

Την ίδια ώρα έχουν αρχίσει να αναζωπυρώνονται οξύτατες πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία. Η κυβέρνηση στήριξε τον προϋπολογισμό σε ένα πληθωρισμό για το 2008 της τάξης του 2,8%. Η ίδια υποχρεώθηκε πρόσφατα να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της και κάνει λόγο για πληθωρισμό 3,5% εντός του χρόνου.

Και η πρόβλεψη αυτή είναι εκτός τόπου και χρόνου, αφού ο επίσημος και σαφώς υποεκτιμημένος τιμάριθμος, τρέχει ήδη με 4,5% και είναι, σχεδόν, βέβαιο, ότι θα ξεπεράσει και ίσως κατά πολύ το 5%! Στο μεταξύ η πραγματική ακρίβεια, που δεν αποτυπώνεται στον επίσημο τιμάριθμο, καλπάζει κυριολεκτικά στις αγορές, ιδιαίτερα στα προϊόντα ευρείας λαϊκής κατανάλωσης, σαρώνοντας κυριολεκτικά τα λαϊκά εισοδήματα, σε μια περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση εφαρμόζει εισοδηματική πολιτική σκληρής λιτότητας, υπογράφτηκε μια απαράδεκτη συμφωνία από την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ για τους χαμηλόμισθους, ενώ η φορολογία θα συρρικνώσει περαιτέρω κι αυτές τις πενιχρές αυξήσεις, αφού δεν τιμαριθμοποιήθηκαν το αφορολόγητο όριο και τα φορολογικά κλιμάκια. Ο πληθωρισμός και η καλπάζουσα ακρίβεια δεν οφείλονται μόνο στις διεθνείς ανατιμήσεις αλλά και στην εγχώρια αισχροκέρδεια, τα «καρτέλ» που κυριαρχούν στις αγορές και στη κυβερνητική πολιτική ανεξέλεγκτων ανατιμήσεων σε βασικά κοινωφελή αγαθά (βλ. αύξηση σε τρεις δόσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ πάνω από 16%, αύξηση εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς μέχρι 100%, πρόσφατη αύξηση στα διόδια έως 135% κλπ). Η ακρίβεια έχει αναδειχθεί, πλέον, σε υπ΄αριθμόν ένα εθνικό κοινωνικό πρόβλημα και απαιτούνται ειδικά έκτακτα μέτρα για την χαλιναγώγηση της.

Την ίδια ώρα εξαιτίας και της χρηματοπιστωτικής κρίσης έχουν αρχίσει να καλπάζουν τα ήδη ληστρικά επιτόκια των Τραπεζών με συνέπειες την τρομακτική επιβάρυνση των δανειοληπτών ιδιαίτερα όσων έχουν δανειστεί με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το πρόβλημα αυτό εξελίσσεται σε εφιάλτη για τα νοικοκυριά σε συνθήκες υπερδανεισμού τους. Μέσα στο 2007 είχαμε δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις για πλειστηριασμούς και κατασχέσεις, κυρίως ακινήτων και αυτοκινήτων, ενώ το 2008 οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις αναμένεται να σπάσουν όλα τα ρεκόρ. Η ανάγκη να ανοίξουμε ένα μεγάλο μέτωπο κατά της Τραπεζικής ληστείας και των αθέμιτων και καταχρηστικών πρακτικών των τραπεζών, σε συνθήκες υπερκερδοφορίας τους, αποκτά επείγοντα χαρακτήρα.

Να σημειώσουμε, επίσης, τον ορατό κίνδυνο να σπάσει η «φούσκα» των υπερτιμημένων ακινήτων στη χώρα μας, πράγμα που θα επιφέρει μια εφιαλτική κρίση, χειρότερη, ίσως, από την κρίση της Subrime αγοράς των ΗΠΑ. Παράλληλα η «φούσκα» των υπερκερδών των Τραπεζών είναι δύσκολο να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, λόγω και μείωσης των δανείων, πράγμα που αν συντελεστεί, θα οδηγήσει σε κατάρρευση τις μετοχές τους και σε κατάρρευση του Χρηματιστηρίου, το οποίο, άλλωστε, διαρκώς συρρικνώνεται και χάνει έδαφος. Το επόμενο διάστημα, εξαιτίας αυτών των προβλημάτων, πρέπει να αναμένεται ένα κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων στον τραπεζικό χώρο, που θα οδηγήσει σε περαιτέρω ολιγοπώληση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η ελληνική οικονομία, παρά τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις από τις αρχές της δεκαετίας του ΄90, οι οποίες συνεχώς κλιμακώνονται, χάνει διαρκώς έδαφος στην ευρωπαική και διεθνή σκηνή. Η αποδοτικότητα της (βλ. «ανταγωνιστικότητα») συνεχώς μειώνεται, πράγμα που αποτυπώνεται στα όλο και διογκούμενα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών. Το τελευταίο, μάλιστα, έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ και αναμένεται να φθάσει το 15% του ΑΕΠ, διεκδικώντας επάξια μια από τις πρώτες θέσεις στον κόσμο! Η ανάπτυξη με τέτοια διευρυνόμενα εξωτερικά ελλείμματα, τα οποία, μάλιστα έχουν περισσότερο καταναλωτικό παρά επενδυτικό χαρακτήρα, δεν είναι διατηρήσιμη. Η Ελλάδα γνωρίζει μια πρωτοφανή παραγωγική υποβάθμιση και έχει μετατραπεί σε μια οικονομία αποκλειστικά, σχεδόν, υπηρεσιών, οι οποίες τείνουν να καλύψουν το 80% του ΑΕΠ, την ώρα που η αγροκτηνοτροφική παραγωγή έχει καταρρεύσει στο 3% του ΑΕΠ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο κ.Κ.Καραμανλής για άλλη μια φορά πρόβαλε πρόσφατα το «όραμα» μιας Ελλάδας ως «χρηματοπιστωτικού, εμπορικού, διαμετακομιστικού, τουριστικού και ναυτιλιακού κέντρου», αγνοώντας πλήρως την παραγωγική διάσταση της οικονομίας, ιδιαίτερα σε νέους τεχνολογικά τομείς και νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτού του είδους το οικονομικό μοντέλο είναι άκρως επισφαλές και δεν έχει μέλλον.

5. Η κυβερνητική Πολιτική

Η κυβέρνηση παρά τη διεθνή καπιταλιστική οικονομική κρίση και τις οδυνηρές επιπτώσεις της στην χώρα μας, παρά την παταγώδη, επίσης, αποτυχία των νεοφιλελεύθερων δογμάτων, που βρίσκονται στη ρίζα αυτής της κρίσης, επιχειρεί να απαντήσει στα διευρυνόμενα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, με την κλιμάκωση και επιτάχυνση των πιο ακραίων νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων» σε όλους τους τομείς. Κι αυτά σε μια περίοδο εκρηκτικής ανόδου των κερδών των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων (πάνω από 40% τα κέρδη των εισηγμένων εντός του 2007, ενώ τα κέρδη των τραπεζών την ίδια χρονιά ανέβηκαν πάνω από 70%), παράδοσης της οικονομίας στα ξένα κερδοσκοπικά funds (ελέγχουν περίπου το 60% της κεφαλαιοποίησης του ΧΑΑ) και ογκούμενων πληρωμών στο εξωτερικό για τόκους, μερίσματα και κέρδη που προσεγγίζουν τα 15 δις ευρώ!

Η κυβέρνηση Καραμανλή μετά τον αντιασφαλιστικό νόμο σχεδιάζει:

- Νέες αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις για το δημόσιο τομέα και το ΙΚΑ.

- Νέες σκληρές απορυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις στη βάση του πορίσματος της επιτροπής Κουκιάδη.

- Νέα εισπρακτικά φορολογικά μέτρα επιβάρυνσης των πλατιών λαϊκών στρωμάτων μπροστά και στο βέβαιο ναυάγιο του προϋπολογισμού.

- Κλιμάκωση των ιδιωτικοποιήσεων σε όλους τους τομείς με αιχμή τον ΟΤΕ και τα λιμάνια.

Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που προωθεί η κυβέρνηση συνιστά επί της ουσίας προσκλητήριο σάλπισμα για τη γενική πώληση της Ελλάδας.

- Ιδιωτικοποίηση ΟΤΕ, ενέργειας, ΟΣΕ, Ολυμπιακής.

- Ιδιωτικοποίηση λιμένων, υποδομών, αεροδρομίων, οδικών αξόνων.

- Ιδιωτικοποίηση μέσω ΣΔΙΤ (ιδιωτική διαχείριση) όλων σχεδόν των υπηρεσιών του στενού δημόσιου τομέα (σχολεία, Νοσοκομεία, Δικαστήρια, Φυλακές κλπ κλπ)

ΜΕΤΩΠΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ

ΣΥΝ ΚΑΙ ΣΥΡΙΖΑ

Τα οικονομικο-κοινωνικά προβλήματα, που παίρνουν όλο και πιο τραγικές διαστάσεις, οφείλουν να είναι στο επίκεντρο όλων των προσπαθειών μας το επόμενο διάστημα, στη βάση των δικών μας εναλλακτικών προτάσεων, οι οποίες χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία (προφορική ανάπτυξη).

- ΜΕΤΩΠΟ κατά των ιδιωτικοποιήσεων με αιχμές πρωτοβουλίας για λιμάνια και ΟΤΕ και στόχευση την ανάκτηση από το δημόσιο του ελέγχου της στρατηγικής σημασίας τομέων.

- ΜΕΤΩΠΟ κατά των εισοδηματικών πολιτικών λιτότητας και της συμφωνίας ΓΣΕΕ-ΣΕΒ, με αιχμή ουσιαστικές διορθωτικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.

- ΜΕΤΩΠΟ κατά της ακρίβειας, με αιχμές την κρατική παρέμβαση στις τιμές και τα ποσοστά κέρδους.

- ΜΕΤΩΠΟ κατά της ληστρικής πρακτικής των Τραπεζών με αιχμή νομοθετικές παρεμβάσεις για ακύρωση καταχρηστικών πρακτικών και έλεγχο των επιτοκίων.

- ΜΕΤΩΠΟ κατά της απορρύθμισης - διάλυσης των εργασιακών σχέσεων με αιχμή την σταθερή και πλήρη απασχόληση

- ΜΕΤΩΠΟ κατά του αντιασφαλιστικού νόμου (βλ. και υπογραφές για δημοψήφισμα) και των σχεδιαζόμενων νέων αντιασφαλιστικών μέτρων με αιχμές την καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας και την επαρκή τριμερή χρηματοδότηση του κοινωνικού - ασφαλιστικού συστήματος.