Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από το συγκεντρωτικό της πολιτικό - διοικητικό σύστημα, μέσα από το οποίο οι θεσμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ασκούν περιορισμένο ρόλο στις δημόσιες υποθέσεις. Οποιαδήποτε απόπειρα για οργανωτική αναδιάρθρωση της Αυτοδιοίκησης δεν άγγιξε τον πυρήνα του προβλήματος, που είναι ο συγκεντρωτισμός του κράτους. Επόμενο είναι οι πολίτες σήμερα να έχουν την αίσθηση, τη βεβαιότητα, πως ο τρόπος λειτουργίας της αυτοδιοίκησης δεν απαντάει στα προβλήματα και λειτουργεί ερήμην του. Οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σήμερα, χωρίς πολιτική αυτονομία, χωρίς στελέχωση και πόρους, έχοντας μετατραπεί σε δοκιμαστικό σωλήνα «νέων εργασιακών σχέσεων», μακριά από κάθε πολιτιστική, κοινωνική δραστηριότητα και κοινωνικό έλεγχο, είναι ο καθρέφτης του νεοφιλελεύθερου μοντέλου που επιχειρούν οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα να κυριαρχήσει παντού.
Εμείς έχουμε άλλη αντίληψη για το λαϊκό θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τον αντιλαμβανόμαστε ως τον φορέα ουσιαστικής δημοκρατίας και διαφάνειας. Πιστεύουμε σʼ αυτόν γιατί πιστεύουμε στη συμμετοχή των πολιτών και διεκδικούμε τη δημιουργία χώρων άμεσης δημοκρατίας και κοινωνικού ελέγχου. Θέλουμε ένα χώρο που θα είναι εγγυητής των κοινωνικών αγαθών και υποκινητής της συμμετοχής των πολιτών. Μʼ αυτή τη φιλοσοφία λοιπόν, αντιμετωπίζουμε κάθε απόπειρα διοικητικής μεταρρύθμισης.
Η κυβέρνηση άνοιξε τη συζήτηση για τη διοικητική μεταρρύθμιση για προφανείς λόγους σκοπιμότητας. Είναι φανερό πως επιχειρεί να συντηρήσει την εικόνα της «μεταρρυθμιστικής δύναμης» και να ελέγξει πιο εύκολα την αυτοδιοίκηση. Είναι φανερό πως αποφεύγει να εκπονήσει ένα συνολικό σχέδιο αναδιάρθρωσης. Είναι φανερό πως υποκρίνεται, αφού, την ίδια ώρα που μιλάει για αρμοδιότητες και αλλαγές, αρνείται να αποδώσει στην αυτοδιοίκηση τους θεσμοθετημένους πόρους και ρυθμίζει τα θέματα της 4ης προγραμματικής περιόδου 2007-2013 με τον πιο συγκεντρωτικό και αντιδημοκρατικό τρόπο, αφού τα περιφερειακά κονδύλια θα βρίσκονται υπό τον απόλυτο έλεγχο του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Έκανε τη συζήτηση για τη διοικητική μεταρρύθμιση συνώνυμη των συνενώσεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Νομαρχιών. Περιόρισε τη συζήτηση στο επίπεδο της κοπτικής-ραπτικής επί του χάρτη. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι μεταρρύθμιση, είναι απορύθμιση. Είναι μήνυμα κενό περιεχομένου, αφού η ελληνική περιφέρεια θα βρεθεί σε κενό τοπικής διακυβέρνησης, οι πολίτες δε θα έχουν λόγο και θα ισχυροποιηθεί το Αθηνοκεντρικό υπερσυγκεντρωτικό κράτος. Η Ελλάδα είναι η χώρα των μεγάλων περιφερειακών ανισοτήτων. Στην 4η έκθεση για την «Οικονομική και Κοινωνική συνοχή» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Μάιο του 2007, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση σχετικά με το ποσοστό των δημόσιων επενδύσεων που διαχειρίζονται οι περιφερειακές αρχές. Το ποσοστό αυτό είναι περίπου 20%, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης των «15» είναι 67% και ο μέσος όρος των 10 νέων χωρών είναι 53%.
Χρειάζεται λοιπόν ένας ουσιαστικός διάλογος. Και υπάρχουν από τη μεριά μας οι απαραίτητοι στόχοι και προϋποθέσεις. Ο πρωταρχικός μας στόχος πρέπει να είναι η αποκέντρωση του κράτους προς την αυτοδιοίκηση και ο περιορισμός του στον επιτελικό του ρόλο, όπως ρητά προβλέπεται από το Σύνταγμα.
ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ, για οποιαδήποτε συζήτηση περί διοικητικής μεταρρύθμισης αποτελεί απʼ την πλευρά μας η δέσμευση της κυβέρνησης για καθιέρωση της απλής αναλογικής. Πρέπει να καθιερωθεί το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής σʼ όλες της βαθμίδες αυτοδιοίκησης, για δημοκρατικότερη συγκρότηση των οργάνων και αναλογική εκπροσώπηση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Η εφαρμογή της απλής αναλογικής διευκολύνει τις αναγκαίες διεργασίες κοινωνικής συναίνεσης, την ανάληψη πολιτικής ευθύνης από πολιτικές δυνάμεις, καθώς και τη συμμετοχή τους στα αιρετά όργανα. Να σταματήσει η νόθευση της λαϊκής βούλησης και όλα τα όργανα της αυτοδιοίκησης να είναι αιρετά, με το 50% +1 των ψήφων.
Η μεταρρύθμιση θα πρέπει να συνοδεύεται από μία δεύτερη, τη φορολογική, που θα προβλέπει την ανακατανομή των φορολογικών πόρων μεταξύ κεντρικής εξουσίας και αυτοδιοίκησης, προκειμένου αυτή να ασκήσει με επάρκεια και ανεξαρτησία τις νέες αρμοδιότητες.
Μια διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να είναι μια δημοκρατική μεταρρύθμιση.
• Τα αυτοδιοικητικά οργανωτικά σχήματα πρέπει να διασφαλίζουν, την άμεση συμμετοχή των πολιτών στη διοίκηση των υποθέσεών τους και την άσκηση της τοπικής δημοκρατίας, την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας.
• Στο σύστημα διακυβέρνησης πρέπει να αναβαθμιστούν περισσότερο τα συλλογικά όργανα σε βάρος των μονοπρόσωπων. Πρέπει να διευρυνθούν οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες των συλλογικών οργάνων και να περιοριστούν από το μονοπρόσωπο όργανο όπως ισχύει σήμερα.
• Να καταργηθεί η κρατική Γ.Γ. Περιφέρειας και όλες οι αποκεντρωμένες μονοκλαδικές δομές των Υπουργείων στις περιφέρειες και τους νομούς, - εκτός εκείνων που από το Σύνταγμα προβλέπονται στην ευθύνη του κράτους, και μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στην α΄ βάθμια και β΄ βάθμια αυτοδιοίκηση.
• Η δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση στη νέα θεσμική της διάρθρωση, σε οποιαδήποτε μορφή της, πρέπει να έχει πολιτική και νομική οντότητα σε όλα τα επίπεδα, να έχει αιρετά πολιτικά όργανα με σαφώς καθορισμένους και οριοθετημένους πολιτικούς ρόλους, αρμοδιότητες και πόρους.
• Να τροποποιηθεί ο Νόμος 3614/2007 «δια τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την 4η προγραμματική περίοδο 2007-2013» και να ανατεθεί στη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση η διαχείριση των περιφερειακών προγραμμάτων της Δ΄ προγραμματικής περιόδου.
• Πρέπει να συγκεκριμενοποιούνται και να κατοχυρώνονται νομικά (πέραν του Συντάγματος) το «τεκμήριο αρμοδιότητας» για τις τοπικές και υπερ-τοπικές υποθέσεις και αρχές :
- της εγγύτητας
- της επικουρικότητας
- της αυτονομίας.
Χωρίς τη δέσμευση της κυβέρνησης για τη διασφάλιση αυτών των βασικών όρων και προϋποθέσεων, η λεγόμενη μεταρρύθμιση είναι ψευδώνυμη. Τίποτα ουσιαστικό δεν θα προσφέρει στην αυτοδιοίκηση, στην περιφερειακή ανάπτυξη, στη σύγκληση, στην κοινωνική συνοχή και στους πολίτες.
Χωρίς τη διασφάλιση αυτών των βασικών αρχών από τη μεριά μας δεν πρόκειται να δοθεί άλλοθι σε μία ψευδώνυμη μεταρρύθμιση και σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των λειτουργιών της αυτοδιοίκησης.
Εμείς από τη μεριά μας θα συνεχίσουμε να καταθέτουμε την αντίληψη και τις προτάσεις μας, υπερασπιζόμενοι ένα χώρο που η κεντρική πολιτική εξουσία επιχείρησε να απαξιώσει, να περιορίσει τις αρμοδιότητες του, γιατί είναι χώρος συμμετοχής, άμεσης δημοκρατίας και παρέμβασης.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS