Στην ημερίδα, στην οποία συμμετείχαν και πήραν το λόγο πανεπιστημιακοί, φοιτητές, ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτές, παρουσιάστηκαν οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την υπεράσπιση και αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου, ενώ οι προσκεκλημένοι ομιλητές ανέπτυξαν τον προβληματισμό τους για τα προβλήματα του δημόσιου πανεπιστημίου και τις προτάσεις τους για την αναβάθμιση των ΑΕΙ και των ΤΕΙ.
Στην ημερίδα πήραν το λόγο οι: Αλέκος Αλαβάνος πρόεδρος Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ, Τάσος Κουράκης, καθηγητής ΑΠΘ, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Λάζαρος Απέκης, πρόεδρος ΠΟΣΔΕΠ, Γεράσιμος Σπαθής, αντιπρύτανης ΕΜΠ, Γιώργος Σωτηρέλης, αναπληρωτής καθηγητής Παν/μίου Αθήνας, Θεοδόσης Τάσιος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Θεανώ Φωτίου, καθ. ΕΜΠ, Τάσος Βαρούνης, μεταπτυχιακός φοιτητής Παν/μίου Αθήνας, Ερρίκος Βεντούρας, καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας, Λόης Λαμπριανίδης, καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννης Κρεστενίτης, καθηγητής ΑΠΘ, μέλος ΔΕ ΠΟΣΔΕΠ, Μαρία Καραμεσίνη, επίκουρη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, Νίκος Θεοτοκάς, αναπληρωτής καθηγητής Παντείου, Γιάννος Γιαννόπουλος, φοιτητής ΕΜΠ, Βένιος Αγγελόπουλος, ΕΜΠ, Αλκης Ρήγος, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αριστείδης Μπαλτάς, καθηγητής ΕΜΠ
«Να καλωσορίσω όλους τους πανεπιστημιακούς και εκπροσώπους της Νεολαίας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής αριστεράς που είναι μαζί μας.
Να πω αρχικά ότι, οι συνθήκες στις οποίες γίνεται η σημερινή συζήτηση είναι διαφορετικές απʼ αυτές που περιμέναμε, λόγω των σεισμών στην Πάτρα. Να μεταφέρω εδώ τη συμπαράσταση όλης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, σε μια περιοχή της Πελοποννήσου, τη βορειοδυτική, η οποία πλήττεται για δεύτερη φορά μʼ έναν έντονο τρόπο. Να ευχηθούμε ότι, δεν θα υπάρξουν οι συνηθισμένες καθυστερήσεις από τον κρατικό μηχανισμό, σχετικά με την αποκατάσταση, την αποζημίωση, τη στήριξη των πληγέντων. Να πω επίσης ότι το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Πάτρας, αλλά και δύο μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ο Νίκος Τσούκαλης και ο Θανάσης Λεβέντης βρίσκονται σήμερα σε περιοδεία στην Πάτρα μαζί με τον γραμματέα του Συνασπισμού το Νίκο Χουντή, για να συμμετάσχουν σε μία μεγάλη σύσκεψη των κρατικών φορέων, που θα γίνει σε λίγη ώρα στην Αμαλιάδα.
Το δεύτερο σημείο, που θέλω να τονίσω, είναι ότι αυτό ακριβώς φανταζόμασταν και θέλαμε να γίνει τους μήνες Μάη και Ιούνιο στα Πανεπιστήμια. Δηλαδή να γίνει ένας διάλογος. Εμείς περιμέναμε ότι αυτός ο μήνας θα σημαδευότανε από τρία στοιχεία σε σχέση με τις πανεπιστημιακές εξελίξεις. Πρώτον ότι θα σημαδευόταν από ένα «πανηγύρι» , για την καταψήφιση της τροπολογίας στο άρθρο 16 για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, η οποία έγινε στις 27 Μάη στη Βουλή. Να σημαδευτεί από μία μεγάλη συζήτηση, που θα έπρεπε να ανοίξει για την αναβάθμιση στα Πανεπιστήμια, αφού η συνταγματική σταθερότητα του αρ. 16 όχι μόνο επιβεβαιώνεται, αλλά διασφαλίζεται για μια δεκαετία και το τρίτο σημείο είναι ότι θα έρθουν στην επιφάνεια, όπως και ήρθανε με τις τοποθετήσεις των συγκλήτων, τα αδιέξοδα του νόμου πλαισίου.
Επομένως με μια λέξη το τι θέλαμε εμείς και τι περιμένουμε από τα Πανεπιστήμια και τον πανεπιστημιακό χώρο αυτούς τους δύο μήνες, είναι δημιουργική συζήτηση, αναβάθμιση, ξεκίνημα μιας πορείας αναγέννησης, ενίσχυση. Με κανένα τρόπο δεν υπήρχε στο μυαλό μας η λέξη σοκ. Δεν είχαμε κανένα λόγο να δανειστούμε από το Ράμσφελντ και το Μπους, το σοκ και το δέος, με το οποίο είχαν αναφερθεί στο Ιράκ. Κι απʼ αυτό μπορεί κανείς να σκεφθεί ποιος ωφελείται από την κατάσταση, που δημιουργήθηκε τις τελευταίες βδομάδες.
Το τρίτο σημείο, το οποίο θα ήθελα να αναφέρω και να υπογραμμίσω εδώ με την παρουσία των καθηγητών, αλλά και εκπροσώπων των φοιτητών, ότι εμείς πιστεύουμε σε μια συμμαχία ανάμεσα σε όλους τους φορείς που υπάρχουν τόσο μέσα στο Πανεπιστήμιο, αλλά και σε ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα. Πιστεύουμε ότι χάρη σʼ αυτήν τη συμμαχία που υπήρξε έγινε δυνατή αυτή η μεγάλη επιτυχία του πανεκπαιδευτικού κινήματος σε σχέση με το δημόσιο πανεπιστήμιο. Είναι βασικό στοιχείο της πολιτικής μας αντίληψης για την εξέλιξη, την αναβάθμιση και το ρόλο του Πανεπιστημίου στην σύγχρονη κοινωνία.
Γιʼ αυτό θα έλεγα ότι είναι εντυπωσιακό ότι παρά το γεγονός ότι αυτή η συμμαχία έφερε αυτή τη μεγάλη νίκη, ήδη γίνεται προσπάθεια μέσα από έμμεσους δρόμους να αμφισβητηθεί είτε με διασταλτικές, δηλαδή παράνομες ερμηνείες του συντάγματος, είτε με την προσπάθειας επίκλησης του κοινοτικού δικαίου, σχετικά με τη λειτουργία των κέντρων ελευθέρων σπουδών σε συνεργασία με τα ξένα πανεπιστήμια.
Θα ήθελα όλοι σας να πάρετε ένα από τα τρία έντυπα που έχουμε εκεί. Το ένα είναι το σχετικό άρθρο της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αναθέτει όλα τα ζητήματα οργάνωσης της Παιδείας στη χώρα μέλος, με βάση την αρχή της επικουρικότητας.
Το τέταρτο σημείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ, είναι ότι μια που βρεθήκαμε εμείς σήμερα, θα ήθελα να κάνω έναν μικρό σχολιασμό, σε κάποιες τοποθετήσεις από τη σύνοδο των πρυτάνεων, που ασφαλώς έχουν μια ειδική βαρύτητα γιατί παραβρέθηκαν οι περισσότεροι πρυτάνεις των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας.
Υπάρχουν μια σειρά ζητήματα, όπως το 5% για την Παιδεία, η ενίσχυση των υποδομών, η αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των φοιτητών, με τις οποίες συμφωνούμε και καλούμε εμείς τους πρυτάνεις και όλους τους καθηγητές σε κοινή πάλη. Θέλουμε όμως να πούμε ότι, η λεκτική επανάληψη είναι ένα είδος άλλοθι. Το θέμα της κατανομής των πόρων του Δημοσίου Προϋπολογισμού είναι ένα θέμα, στο οποίο αναπτύσσονται ισχυρότατες αντιπαραθέσεις πολιτικών αντιλήψεων.
΄Η θα αγοράζουμε ΡΑΦΑΛ από τον κ. Σαρκοζί, ο οποίος θυμάται τη Θεσσαλονίκη του παππού του ή θα δίνουμε λεφτά για την παιδεία και για την υγεία. Ή θα παραμείνουμε πρώτοι στις δαπάνες για τις ένοπλες δυνάμεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τελευταίοι στην παιδεία και στην έρευνα ή θα το αλλάξουμε αυτό. Μʼ αυτήν την έννοια θέλω να πω ότι αυτό δεν είναι κάτι αυτονόητο, δεν είναι κάτι δεδομένο κι αυτό επαναλαμβάνεται από πενταετία σε πενταετία, χωρίς να γίνεται τίποτα. Κι επίσης αυτά τα αιτήματα που θέτουν οι πρυτάνεις και νομίζω ότι τα στηρίζει όλο το σώμα των καθηγητών, χρειάζονται σκληρές πολιτικές μάχες και ενδεχομένως μεγάλες πολιτικές αλλαγές για να πραγματοποιηθούν.
Το πέμπτο σημείο, στο οποίο θέλω να αναφερθώ και σχετίζεται πάλι με τις τοποθετήσεις των πρυτάνεων είναι σχετικό με την εξασφάλιση της πρόσβασης σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης, με αξιοκρατικά κριτήρια, αναβάθμιση των άλλων βαθμίδων κλπ. Θέλω να σας πω ότι, εμείς ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς είμαστε ο πολιτικός χώρος, οποίος έχει την πιο προωθημένη συζήτηση σε σχέση με το ζήτημα της μεταρρύθμισης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε συνδυασμό με την αντίληψη μας για το πανεπιστήμιο που θέλουμε. Και θα σας παρακαλούσα να πάρετε και να μελετήσετε τις θέσεις που έχουμε επεξεργαστεί και τις προτάσεις, που συζητούνται και σήμερα μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με ζήτημα της ελεύθερης πρόσβασης στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ένα σύστημα, το οποίο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ισχύει ήδη σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, Αυστρία, Σκανδιναβία κλπ και το οποίο δίνει απάντηση και στο επιχείρημα ότι χρειάζονται τα ΚΕΣ, και τα “Πανεπιστήμια”, που υπάγονται στο Υπουργείο Εμπορίου, στα διάφορα σκοτεινά δρομάκια της Ομόνοιας, για να μπορέσουν τα παιδιά που τελειώνουν το Λύκειο να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.
Το έκτο σημείο, που θα ήθελα να αναφέρω είναι κάποιες σκέψεις, σχετικές με το νόμο πλαίσιο. Θα ήθελα εδώ να σημειώσω ότι το αδιέξοδο του νόμου πλαισίου, το επισήμαναν πριν κινήσει το χέρι του ή το πόδι του ή πριν ανοίξει το στόμα για να πει ένα σύνθημα, ο οποιοσδήποτε φοιτητής το είχαν επισημάνει μια σειρά σύγκλητοι μεγάλων πανεπιστημίων της χώρας, με επιστολές που είχαν στείλει στο Υπουργείο Παιδείας.
Θέλω να πω σε σχέση με το νόμο πλαίσιο ότι στο ζήτημα της καθολικής συμμετοχής των φοιτητών, επειδή έχει γίνει πολύ συζήτηση για τις θέσεις ΣΥΡΙΖΑ, διαβάστε το δικό μας σχέδιο νόμου πλαισίου, που είχαμε καταθέσει την περίοδο που συζητούνταν Γιαννάκου, για να δείτε ότι στην τροπολογία 8 είμαστε με σαφήνεια υπέρ της ευρύτερης δυνατής, της καθολικής συμμετοχής των φοιτητών σʼ αυτές τις διαδικασίες. Η τοποθέτηση των πρυτάνεων λέει ότι ζητάνε ένα λιτό νομοθετικό πλαίσιο κι από κει και πέρα τα πανεπιστήμια να προχωρήσουν στην κατάρτιση των εσωτερικών του διαδικασιών.
Αν ξέρω καλά ανάγνωση και μπορώ να κατανοήσω ζητάνε έναν άλλο νόμο πλαίσιο. Υπάρχει ένα νομοθετικό πλαίσιο, ζητάνε έναν άλλον νόμο πλαίσιο. Εμείς καλούμε όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα και τους πρυτάνεις να δώσουμε κοινούς αγώνες, γιʼ αυτό το διαφορετικό νόμο πλαίσιο. Θέλω να πω όμως ότι πάλι είμαστε η μόνη πολιτική δύναμη, η οποία, διακινδυνεύοντας αν θέλετε, και δεχόμενοι παράπονα από ορισμένες πλευρές, θέσαμε για συζήτηση και πρόταση τη δική μας αντίληψη για ένα νόμο πλαίσιο, η οποία δεν είναι όπως ο σημερινός νόμος πλαίσιο ενταγμένος μέσα σε μια αντίληψη ιδιωτικών πανεπιστημίων, περιμένοντας να περάσει η αναθεώρηση του αρ. 16 και ο οποίος επίσης δεν παραβιάζει το Σύνταγμα. Αναγνωρίζει το δικαίωμα των Πανεπιστημίων να χρηματοδοτούνται από την πολιτεία, όπως ακριβώς το λέει το Σύνταγμα.
Το έβδομο σημείο, που θα ήθελα να αναφέρω, είναι ένα σημείο, που μου προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, και που αναφέρει ότι τα πανεπιστήμια και οι πρυτανικές αρχές δεν πολιτεύονται, από τη Βουλή θα προέλθει η λύση και ότι η σημερινή βουλή χρειάζεται μια διακομματική επιτροπή, προκειμένου να υπάρξει η λύση. Ως πρόθεση είναι πάρα πολύ καλή. Όλοι θα θέλαμε να ζούμε σε έναν κόσμο χωρίς συγκρούσεις, ως τοποθέτηση όμως είναι έξω από την πραγματικότητα. Η σημερινή πραγματικότητα δείχνει μία μεγάλη σύγκρουση όχι κομμάτων, καταλαβαίνω να μην θέλουν οι πρυτάνεις, οι καθηγητές, την εμπλοκή των κομμάτων, πολιτικών αντιλήψεων σχετικά το πανεπιστήμιο. Η μία που θέλει την αναβάθμιση του δημοσίου πανεπιστημίου και το σεβασμό του Συντάγματος κι άλλη, η οποία θέλει την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης παιδείας με κάθε τρόπο. Είτε Συνταγματικά δεν πέρασε είτε αντισυνταγματικά, μέσα από συνταγματικές εκτροπές.
Δεν μπορεί κανείς απλώς να κάνει ευχές, να τα βρείτε. Υπάρχουν δύο πολιτικές. Ας μας εξηγήσει κάποιος, και απευθύνομαι και στους ομιλητές από τα Πανεπιστήμια, πώς μπορούν να συμφιλιωθούν αυτές οι πολιτικές και μάλιστα στη βάση του ότι η μία εφαρμόζεται σήμερα. Διότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι η κυβέρνηση που προσπαθεί με κάνε τρόπο να εφαρμόσει την πολιτική της ιδιωτικοποίησης.
Το 8ο σημείο, αναφέρεται σε ένα ζήτημα που έχει σχέση με τα θέματα συμμετοχής του φοιτητικού κινήματος, κάποιες ακραίες εκδηλώσεις. Να επαναλάβω για μια ακόμη φορά ότι είναι ξένες προς την κουλτούρα μας, κάθε είδους εκδηλώσεις βίας στο χώρο των Πανεπιστημίων, έξω από το χώρο των Πανεπιστημίων σε όλο τον κοινωνικό χώρο. Δεν μας εκφράζουν αυτές. Θα ήθελα όμως να πω ότι άλλοι της προκάλεσαν, αλλά κυρίως όσοι ενδιαφέρονται για τη συμμετοχή των φοιτητών, γιατί δεν στηρίζουν το αίτημα να συγκροτηθούν τα όργανα του φοιτητικού κινήματος, ώστε πέρα από τις γενικές τους συνελεύσεις να έχουν μια σταθερή παρουσία μέσα στα πανεπιστήμια φοιτητικοί σύλλογοι και σε πανελλαδικό επίπεδο, ως Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας. Το αίτημα αυτό το απευθύνω και στους πρυτάνεις, ζητώντας στήριξη σʼ αυτό το αίτημα, το οποίο βάζει μονίμως σε οποιαδήποτε συζήτηση, που γίνεται στη Βουλή, για τα θέματα της παιδείας, ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς, το βάζει αυτό το ζήτημα. Απευθύνω αυτή την πρόκληση προς τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Γιατί, ενώ έχουν τις δύο μεγαλύτερες φοιτητικές παρατάξεις, γιατί ενώ το μόνο που ξέρουν είναι να κάνουν τους εισαγγελείς γιʼ αυτά που γίνονται στο Πανεπιστήμιο, δεν παίρνουν ούτε θέση ούτε πρακτικά μέτρα, προκειμένου να συγκροτηθούν φοιτητικοί σύλλογοι και η Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος και τους καλούμε να το κάνουνε.
Το 9ο και προτελευταίο ζήτημα. Θα ήθελα να πω ότι για μας, επομένως είναι ένας δρόμος μάχης, ειρηνικής, δημοκρατικής, μαζικής, ο δρόμος για το Πανεπιστήμιο και για την ίδια την αναβάθμισή του, αλλά και λόγω του ευρύτερου ρόλου, που πιστεύουμε ότι έχει το πανεπιστήμιο. Εμείς πιστεύουμε ότι το Πανεπιστήμιο είναι σήμερα το μεγαλύτερο εργαλείο για την δημοκρατία και την κοινωνική πρόοδο στη χώρα μας.
Στην επέλαση που γίνεται ενάντια στο δημόσιο χώρο, σʼ ένα μόνο πεδίο υπάρχει ανθεκτικότητα κι αντίσταση κι αυτό είναι το Πανεπιστήμιο, ο πανεπιστημιακός χώρος, τη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για μας κι έχουμε πάρει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες το πανεπιστήμιο είναι ένας προωθητής ανάπτυξης. Ζητήσαμε και ανταποκρίθηκε το Πολυτεχνείο, για να φέρω ένα παράδειγμα, να κάνουμε ένα πρόγραμμα για τις πυρόπληκτες περιοχές.
Ζητήσαμε και ανταποκρίθηκε το Πολυτεχνείο, βλέπω και την καθηγήτρια κα Φωτίου, να στείλει μια αντιπροσωπεία και να κάνουν μια μελέτη, για την ανάπτυξη – έναν άλλο τύπο – των Ζωνιανών. Έτσι βλέπουμε τα Πανεπιστήμια και πιστεύουμε ότι δεν είναι σε βάρος των Πανεπιστημίων, αυτοί οι ευρύτεροι αγώνες και η συμμετοχή τους δεν είναι σε βάρος του Πανεπιστημίου.
Το δέκατο και τελευταίο. Θα ήθελα να πω το εξής, η γενιά στην οποία ανήκω και στην οποία ανήκουν οι περισσότεροι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και όλο το Προεδρείο, ο καθένας μας έχει το μικρό του όνομα, έχει το επώνυμό του και μας ακολουθεί και το όνομα της γενιάς μας. Είναι η πιο ονομασμένη γενιά, που έχει σφραγίδα το όνομα. Δεν είμαστε ούτε γενιά των χίπις, ούτε γενιά των λουλουδιών, ούτε γενιά των 700 ευρώ, ούτε γενιά των γιάπηδων με το θετικό ή αρνητικό πρόσημο που δίνει κανείς σε κάθε γενιά. Είμαστε εμείς, είτε το θέλουμε είτε όχι, ειδικά όσοι βρεθήκαμε στον χώρο της αριστεράς την εποχή της δικτατορίας και τα πρώτα χρόνια μετά τη δικτατορία, είμαστε η γενιά του Πολυτεχνείου. Είμαστε σφραγισμένοι δηλαδή με το όνομα ενός δημόσιου Πανεπιστημιακού ιδρύματος. Και οι όποιες επιθέσεις, όσες πιέσεις κι αν υπάρχουν στο Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς, θα συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια συμβολής στην αναβάθμισης, αναγέννηση, ποιοτική εξέλιξη, άνοιγμα στο σημερινό κόσμο του δημόσιου πανεπιστήμιου και πιστεύουμε ότι τελικά, όπως είχαμε επιτυχία στο άρθρο 16, θα έχουμε επιτυχία και σʼ αυτό το στόχο. Ευχαριστώ πολύ.»
«Μετά την κατάρρευση της συνταγματικής αναθεώρησης, η ΝΔ προσπαθεί να περάσει την αναθεώρηση του άρθρου 16 με άλλους τρόπους για να προωθήσει την υπαγωγή της επιστημονικής γνώσης στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων της αγοράς, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία της εκπαιδευτικής και της ερευνητικής διαδικασίας. Για να γίνει αποδεκτή από την κοινωνία η ανάγκη των «αλλαγών» έχει ξεκινήσει τεράστια εκστρατεία δυσφήμισης των δημόσιων Πανεπιστημίων, των πανεπιστημιακών και των φοιτητών αλλά και του έργου που επιτελείται στο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο πριν πουληθεί, κατά το πρότυπο των άλλων αποκρατικοποιήσεων, πρέπει να πρώτα να απαξιωθεί. Γιʼ αυτό το λόγο πολλοί μιλούν στα ΜΜΕ για «οργανωμένες μειοψηφίες» και προσπαθούν να αγνοήσουν ότι η βασική αντίθεση είναι ανάμεσα στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο και το πανεπιστήμιο της ελεύθερης έρευνας και της δωρεάν γνώσης. Θέλουν όλοι αυτοί να αγνοούν ότι η βασική αντίθεση είναι ανάμεσα στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο και το πανεπιστήμιο της ελεύθερης έρευνας και της δωρεάν γνώσης. Θέλουν να αγνοούν ότι ο νόμος 3549/07 έχει ναυαγήσει καθώς σε πολλά σημεία του είναι ανεφάρμοστος και μη λειτουργικός, όπως ήδη έχει επισημανθεί από τις συγκλήτους και τα τμήματα των μεγαλύτερων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας.
Τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν προβλήματα, αλλά όχι αυτά που προβάλλονται, και δεν είναι οι αιτίες που σκανδαλωδώς αναδεικνύονται. Τα πανεπιστήμια βρίσκονται όντως σε κρίση την τελευταία δεκαετία εξαιτίας συγκεκριμένων πολιτικών απαξίωσης. Την απαξίωση δεν την προκαλούν οι αγώνες των φοιτητών ούτε οι αγώνες των πανεπιστημιακών. Βεβαίως την απαξίωση δεν την προκαλούν ούτε και κάποιες άστοχες ενέργειες, τις οποίες η κυβέρνηση προσπαθεί με κάθε τρόπο επικοινωνιακά να αξιοποιήσει, και με τις οποίες φυσικά είμαστε απέναντι. Η απαξίωση των πανεπιστημίων γίνεται πράξη με ηθικό αυτουργό την κυβέρνηση, με την προσπάθειά της, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 16 είναι μια πραγματικότητα που δεν αλλάζει πια, να προχωρήσει στον σχεδιασμό για ιδιωτικά πανεπιστήμια Πως κρίνουμε άραγε τη στάση του υπουργού παιδείας και του πρωθυπουργού, οι οποίοι συνεπικουρούμενοι από την Αξιωματική. αντιπολίτευση δηλώνουν ότι θα παρακάμψουν το σύνταγμα και θα λειτουργήσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια ΝIΔΔ; Ακόμη ότι θα χρησιμοποιήσουν την οδηγία της ΕΕ για την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των ΚΕΣ;
Μοχλός υποταγής των ΑΕΙ σʼ αυτή τη διαδικασία μοχλός είναι η αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των ΑΕΙ, η κατάργηση της ενιαίας δημόσιας δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης και η μετατροπή των Πανεπιστημίων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που θα λειτουργούν βάσει ξεχωριστών για κάθε ίδρυμα τετραετών συμβολαίων με τον εργοδότη–ΥΠΕΠΘ. Δηλαδή όχι με χρηματοδότηση με βάση τον αριθμό των εισακτέων φοιτητών (με κάποιο αλγόριθμο), αλλά χρηματοδότηση με βάση τους στόχους που θα συνομολογεί το κάθε Ίδρυμα με το ΥΠΕΠΘ. Μία ρύθμιση που αποβλέπει όχι απλά στην πλήρη υποταγή των ΑΕΙ στην κυβέρνηση, αλλά στην αναζήτηση πόρων από ιδιώτες και την μετατροπή τους σε «ανταγωνιστικές επιχειρήσεις» που πωλούν υπηρεσίες εκπαίδευσης και προϊόντα έρευνας (δίδακτρα στα μεταπτυχιακά, στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας, στα υπό ίδρυση Ινστιτούτα Δια Βίου Εκπαίδευσης, επιχειρηματική «ερευνητική» δραστηριότητα μέσα στα Πανεπιστήμια). Έτσι η ερευνητική διαδικασία στα πανεπιστήμια αποδυναμώνεται, αφού δεν τους παρέχονται τα στοιχειώδη οικονομικά προαπαιτούμενα για την διεξαγωγή της και ωθούνται στην εξωτερική χρηματοδότηση και την δημιουργία επιχειρηματικά ελεγχόμενων μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Τα ΑΕΙ αντιμετωπίζονται σαν δεξαμενή εν δυνάμει ερευνητών οι οποίοι θα πρέπει να διεκδικούν χρηματοδότηση ανταγωνιστικά μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες, εκτός Πανεπιστημίου.
Ως ΣΥΡΙΖΑ διεκδικούμε δημόσιο Πανεπιστήμιο που να παρέχει δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση υψηλής στάθμης στους Έλληνες πολίτες. Πιστεύουμε ότι τα δημόσια Πανεπιστήμια της χώρας μπορούν να ανταποκριθούν στο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για ανώτατη εκπαίδευση ώστε να αντιμετωπιστεί ακόμη και η φοιτητική μετανάστευση. Γιʼ αυτό απαιτούμε η πολιτεία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για το δημόσιο Πανεπιστήμιο, όπως ορίζει το Σύνταγμα (άρθρο 16), και να εξασφαλίσει τις επαρκείς προϋποθέσεις σε υποδομή, αξιοπρεπώς αμειβόμενο διδακτικό προσωπικό και πόρους για τη διδασκαλία και τη βασική έρευνα.
Διεκδικούμε:
Αύξηση της χρηματοδότησης συνολικά για την παιδεία, άμεσα, στο 5% του ΑΕΠ και για την έρευνα στο 1,5%.
Αποκλειστική απασχόληση των πανεπιστημιακών ώστε να μπορούν να ασκούν απερίσπαστα και αποκλειστικά το κύριο λειτούργημά τους που είναι η διδασκαλία της επιστήμης και η επιστημονική έρευνα για την παραγωγή νέας γνώσης και τη διάχυσή της στην εκπαίδευση και στην κοινωνία. Οι συμβασιούχοι διδάσκοντες το Π.Δ. 407/80 δεν μπορεί στο διηνεκές να καλύπτουν πάγιες ανάγκες των προγραμμάτων σπουδών, όπως γίνεται σήμερα.
Τα Πανεπιστήμια πρέπει να παραμείνουν αυτοδιοικούμενοι δημόσιοι οργανισμοί, ΝΠΔΔ, με ακαδημαϊκή αυτοτέλεια και δημοκρατική συλλογική λειτουργία, ώστε να διασφαλίζονται η ελευθερία στη διδασκαλία και στην έρευνα και η διαφάνεια.
Διαφάνεια και απολογισμός σε όλες τις δραστηριότητες των Πανεπιστημίων: εκπαιδευτικές, ερευνητικές, οικονομικές και διοικητικές. Ο απολογισμός πρέπει να είναι ετήσιος και να δημοσιεύεται όχι μόνον μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και ευρύτερα, ώστε να «δίνεται λόγος» για το έργο που επιτελείται στο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Διαφάνεια λοιπόν στους προϋπολογισμούς, τους προγραμματισμούς και τους απολογισμούς των ιδρυμάτων, στις προσλήψεις, στις εκλογές και τις κρίσεις των διδασκόντων, στα επιστημονικά τους βιογραφικά, στον σχεδιασμό των σπουδών, στις διδακτορικές διατριβές, στις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες, στα αποτελέσματα όλων των χρηματοδοτούμενων ερευνών. Δημοσιότητα στις πηγές και στη διαχείριση των πόρων, στην οργάνωση σπουδών, στον αριθμό εγγεγραμμένων φοιτητών, στην υλικοτεχνική υποδομή, στο ερευνητικό και διδακτικό έργο των υπηρετούντων μελών ΔΕΠ, στα πρακτικά των οργάνων διοίκησης και στο σύνολο των δραστηριοτήτων. Όλα και στο διαδίκτυο. Δεν χρειάζεται νόμος για να γίνει αυτό. Βούληση χρειάζεται. Όλα τ' άλλα είναι υπεκφυγές. Όλα στα διαδίκτυο, σε γνώση του κάθε ενδιαφερόμενου πολίτη. Αυτό σημαίνει στο γλωσσάρι της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς «κοινωνική λογοδοσία».
Τον όρο «αξιολόγηση» τον χρησιμοποιούν οι κυβερνώντες ρητορικά, για να τον δυσφημίσουν. Είναι καιρός να μιλήσουμε, επιτέλους, επί της ουσίας για τα πορίσματα των «αξιολογήσεων» που έχουν γίνει ήδη, το περιεχόμενο των οποίων αποκρύβει συστηματικά το ΥΠΕΠΘ. Να απαιτήσουμε τη δημοσιοποίησή τους και να αξιολογήσουμε επιστημονικά και ακαδημαϊκά τους αξιολογητές και τις κρίσεις τους. Να καταδείξουμε τα ανυπόστατα κριτήριά τους και να χρησιμοποιήσουμε στο έπακρο τα φτωχά τους πορίσματα. Να πούμε εμπεριστατωμένα τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να κάνουμε τη δουλειά μας καλύτερα απ' όσο την κάνουμε. Και, το κυριότερο, να αποδώσουμε τις ευθύνες. Να γίνει αυστηρή και τεκμηριωμένη αποτίμηση του ακαδημαϊκού και διοικητικού έργου των ΑΕΙ. Αποτίμηση, όχι με βάση το απαράδεκτο νομοθέτημα περί «διασφάλισης ποιότητας» που είναι σε ισχύ, αλλά με βάση τα κριτήρια που έτσι και αλλιώς διαμορφώνει η πανεπιστημιακή και επιστημονική κοινότητα για να μπορεί να υπάρχει και να παράγει έργο. Τα ΑΕΙ οφείλουν να αρνηθούν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο να πιστοποιηθούν κατά τα πρότυπα της Μπολόνια, της Κομισιόν, της Διεθνούς Τράπεζας, του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου ή του ΟΟΣΑ.
Τα ΑΕΙ και τα Δημόσια Ερευνητικά Κέντρα έχουν την ευθύνη οργάνωσης και λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) και διδακτορικών σπουδών που έχουν επιστημονική ενότητα και πληρούν προϋποθέσεις οι οποίες εγγυώνται υψηλό επίπεδο σπουδών. Οι μεταπτυχιακές διδασκαλίες καθώς και οι ατομικές έρευνες των μεταπτυχιακών φοιτητών μπορούν να είναι συνδεδεμένες ή/και ενταγμένες σε ερευνητικές δραστηριότητες που διεξάγονται στα Α.Ε.Ι., σε δημόσια ερευνητικά κέντρα και ομοταγή ιδρύματα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η επιβολή κάθε μορφής διδάκτρων στις μεταπτυχιακές σπουδές είναι αντισυνταγματική και πρέπει να θεωρείται αδιανόητη.
Αντικατάσταση του δωρεάν «μοναδικού συγγράμματος» από δωρεάν παρεχόμενα διδακτικά βιβλία που υποστηρίζουν την εγκύκλιο διδασκαλία, με βάση τεκμηριωμένες προτάσεις των Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων των ΑΕΙ. Είναι η ανάγκη να υπάρξουν πολλαπλά συγγράμματα και να σπάσει η κερδοσκοπία των εκδοτών.
Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και διδασκαλία καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Το πανεπιστημιακό άσυλο καλύπτει όλους τους χώρους του Α.Ε.Ι.. Δεν επιτρέπεται η επέμβαση δημόσιας δύναμης στους παραπάνω χώρους, παρά μόνο κατόπιν πρόσκλησης ή άδειας της συγκλήτου, εκτός φυσικά αν διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής.
Οι προβλέψεις του νέου νόμου περί «τετραετών προγραμματικών συμβάσεων» των ΑΕΙ με το κράτος ως προϋπόθεση για τη χρηματοδότησή τους αποτελούν την αιχμή των θεσμικών παρεμβάσεων για τον κρατικό έλεγχο των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων των ανώτατων ιδρυμάτων. Η επιδίωξη αυτή είναι απαράδεκτη και εκτός κάθε πλαισίου συζήτησης, διότι επιβάλλει τον κρατικό έλεγχο των ΑΕΙ και ενισχύει το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο. Το γενικευμένο παράδειγμα των διδάκτρων στις μεταπτυχιακές σπουδές είναι ήδη ενδεικτικό αυτής της τάσης. Υπαγορεύονται οι «στόχοι» από τον χρηματοδότη, τα ιδρύματα «βαθμολογούνται» με κριτήριο τον βαθμό επίτευξής τους και, εν τέλει, χρηματοδοτούνται αναλόγως.
Επιστημονική ενότητα και όχι διάσπαση των προγραμμάτων σπουδών και των αντίστοιχων πτυχίων, για να μην υποβαθμίζονται και οδηγούν στην ακύρωση των συλλογικών επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων. Η πανεπιστημιακή κοινότητα πρέπει να υπερασπιστεί την επιστημονική ενότητα για να αποτραπεί ο εκφυλισμός των πανεπιστημιακών σπουδών σε κατάρτιση και εξειδίκευση. Γι αυτό δεν πρέπει να εφαρμοστεί στο σύστημα των πιστωτικών μονάδων που κατακερματίζει τις σπουδές και τις τυποποιεί με ποσοτικά και όχι επιστημονικά κριτήρια. Η στερεή και σε βάθος επιστημονική συγκρότηση των σπουδών επιτρέπει σε έναν απόφοιτο να αντιμετωπίσει τις γρήγορες αλλαγές που θα συναντήσει στη διάρκεια του επαγγελματικού του βίου.
Πρόγραμμα για τη φοιτητική μέριμνα: φοιτητικές εστίες, εστιατόρια, αναγνωστήρια, εργαστήρια υπολογιστών, συνθήκες για καλή ποιότητα ζωής και εργασίας φοιτητών και διδασκόντων. Πρέπει να εξασφαλιστούν αυτές οι προϋποθέσεις ώστε τα πανεπιστήμια, ιδιαίτερα της περιφέρειας, να μπορούν να ανταποκριθούν στον κοινωνικό τους ρόλο. Διαφορετικά, αν επιβληθεί η πολιτική της κυβέρνησης, θα κριθούν «ασύμφορα» ή «μη ανταγωνιστικά» και θα οδηγηθούν στον εκφυλισμό και το κλείσιμο.
Η αναβάθμιση του Πανεπιστημίου δεν είναι δυνατή αν δεν αλλάξει το σύστημα πρόσβασης και η σχέση του με το Λύκειο. Ανεξάρτητα από το σύστημα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση είναι επιτακτική η ανάγκη θεσμοθέτησης δημοσίου συστήματος μεταλυκειακής επαγγελματικής κατάρτισης, με ανοικτές (και αυστηρές ως προς τις προϋποθέσεις τους) διόδους προς την ανώτατη πανεπιστημιακή και τεχνολογική εκπαίδευση. Τα λεγόμενα «κολέγια» θα πρέπει να ενταχθούν σε αυτό το πλαίσιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος δώσει όλες τις δυνάμεις του για την αναβάθμιση του πανεπιστημίου. Ταυτόχρονα θα αγωνιστεί μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια για την απόκρουση της επίθεσης ενάντια στη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Να είναι σίγουροι οι κυβερνώντες ότι θα δυσκολευτούν πάρα πολύ να προωθήσουν τους μάνατζερ στις σχολές, τις τετραετείς συμβάσεις υποτέλειας, τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, την περικοπή των δωρεάν συγγραμμάτων, τους εσωτερικούς κανονισμούς, τις πιστωτικές μονάδες, τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά προγράμματα. Ο δρόμος που άνοιξε η μη αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι μπροστά μας.»
To Γραφείο Τύπου