1. Η θυσία κάποιων προσώπων, μπορεί να εξυγιάνει τα κόμματα που εμπλέκονται στο σκάνδαλο Siemens;
Η υπόθεση της Siemens δε λειτουργεί στην κοινωνική συνείδηση ως ένα μεμονωμένο σκάνδαλο, αλλά ως η επιβεβαίωση υποψιών και η ανακεφαλαίωση εμπειριών μιας μακράς περιόδου.
Επομένως, τεχνάσματα συγκάλυψης, μέτρα εκτόνωσης, τυπικές συγγνώμες, ρηχές «εξυγιάνσεις, δε θα έχουν κανένα αποτέλεσμα.
Ο κόσμος υποψιαζόταν τι γινόταν. Τώρα μαθαίνει και το πώς γινόταν.
Θα γίνει λοιπόν πιο δύσπιστος αλλά και πιο απαιτητικός. Θα απαιτήσει πειστικές εξηγήσεις για το παρελθόν. Έφταιξαν μόνο κάποια πρόσωπα ή διαμορφώθηκε μια ολόκληρη κουλτούρα σιγουριάς και ασυλίας από τη δικομματική καρτελοποίηση της εξουσίας; Κυρίως όμως θα απαιτήσει εγγυήσεις εντιμότητας και αξιοπιστίας για το μέλλον, από όλους μας.
2. Ανησυχείτε για ιταλοποίηση της πολιτικής σκηνής; Μπορεί να έχουμε στην Ελλάδα «μπερλουσκονισμό»;
Προσωπικά, δε με ανησυχεί η εμφάνιση επιχειρηματιών «αυτοπροσώπως» στην πολιτική ζωή. Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι οι υπόγειες, συγκαλυμμένες και διʼ αντιπροσώπων προσπάθειες ελέγχου των εξελίξεων.
Το πρόβλημα, δηλαδή, ήδη υπάρχει και συνίσταται στο γιγαντισμό ιδιωτικών συμφερόντων που με τη δύναμη του χρήματος και χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση προσπαθούν να υποκαταστήσουν, να εκτοπίσουν ή να ελέγξουν την πολιτική ως μια θεσμικά συγκροτημένη και δημοκρατικά νομιμοποιημένη έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας. Ο «μπερλουσκονισμός», θέλω να πω, μπορεί να πάρει ποικίλες μορφές.
3. Ίδρυση κόμματος βλέπετε; Με διάσπαση, μάλιστα, των δυο μεγάλων κομμάτων;
Νέα κόμματα δημιουργούνται εύκολα και έχουν δημιουργηθεί πολλά στο παρελθόν. Το θέμα είναι αν έχουν να πουν κάτι νέο και αξιόπιστο.
Η πολιτική ζωή έχει ανάγκη από μια αυθεντική, δημοκρατική αναζωογόνηση και ανανέωση. Αλλά αυτή πρέπει να προκύψει μέσα από πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες, μέσα από προγραμματικές διαμάχες και συγκρούσεις πάνω σε ιδέες, αρχές και αξίες, μέσα από «τεστ αντοχής» ως προς τα συλλογικά και ατομικά αποθέματα πολιτικής ηθικής, ικανότητας, συνέπειας και αξιοπιστίας. Μόνον έτσι, κατά την άποψή μου, μπορεί να προκύψει κάτι θετικό για την κοινωνία.
4. Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει κέντρο πίσω από τις αποκαλύψεις;
Η αποκάλυψη της ελληνικής εμπλοκής στο ευρύτερο αυτό σκάνδαλο, δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας πρωτοβουλίας αυτοκάθαρσης των εμπλεκόμενων κομμάτων ούτε ενεργειών της ελληνικής δικαιοσύνης ή ευρύτερα των θεσμών της ελληνικής πολιτείας. Αν δεν υπήρχαν οι έρευνες των αμερικανικων και των γερμανικών αρχών, ενδεχομένως, η υπόθεση να έμενε συγκαλυμμένη.
Άρα, ούτε τώρα έχουμε τον έλεγχο της πρωτογενούς ροής των πληροφοριών και είναι αμφίβολο αν θα γνωρίσουμε ποτέ την πλήρη εικόνα.
5. Η ηγεσία της δικαιοσύνης είναι ενταγμένη σʼ αυτό το κλίμα; Και πως η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης και εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διαβεβαίωναν ότι στο σκάνδαλο δεν εμπλέκονται κόμματα και πολιτικοί;
Αν κρίνουμε από την υπόθεση των υποκλοπών, των Πακιστανών, αλλά και την αργοπορημένη ενεργοποίηση της δικαιοσύνης στην παρούσα υπόθεση, ασφαλώς υπάρχει πρόβλημα. Και είναι ευρύτατο. Οι δε συνέπειές του δε μπορούν να αντισταθμιστούν από τις φιλότιμες προσπάθειες μεμονωμένων δικαστών. Και το πρόβλημα σε αυτό συνίσταται, στο γεγονός ότι μια πρωθυπουργοκεντρική εκτελεστική εξουσία έχει απομυζήσει και επικαλύψει μεγάλο μέρος, από τη σχετική αυτονομία που θα ʼπρεπε να διακρίνει τόσο τη δικαστική όσο και τη νομοθετική εξουσία.
6. Πώς κρίνετε τον τρόπο που αντιμετωπίζει ο κ. Καραμανλής το σκάνδαλο Siemens;
Η κυβέρνηση άργησε. Αναγνώρισε το πρόβλημα όταν δε μπορούσε να κάνει αλλιώς.
Αλλά και σήμερα η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής. Καλλιεργεί υποκριτικά και αυθαίρετα σύγχυση ανάμεσα στο ρόλο μιας εξεταστικής επιτροπής και εκείνον της δικαιοσύνης, όταν και οι δύο διαδικασίες μπορούν να λειτουργήσουν παράλληλα και συμπληρωματικά.
Είναι πρφανές ότι η κυβέρνηση φοβάται. Και ίσως όχι άδικα. Άλλωστε, οι εκλογές του 2004 ήταν αμφίρροπες. Κρίθηκαν και για λίγες ψήφους. Μόνο το ΠΑΣΟΚ λοιπόν ενίσχυσε η Siemens; Και μόνο η Siemens ενήργησε με τον τρόπο αυτό;
7. Και ο Γ. Παπανδρέου; Ξεκαθάρισμα εσωκομματικών λογαριασμών;
Κατά τη γνώμη μου, ο κ. Παπανδρέου αν είχε κάποια ευκαιρία, την έχασε. Τώρα, ό,τι κι αν πει, ό,τι κι αν κάνει, θα είναι εκ των υστέρων συγγνώμη. Δεν ξέρω αν αυτό αρκεί πια, όχι μόνο για την ευρύτερη κοινωνία, αλλά και για τον απλό κόσμο του ΠΑΣΟΚ που δεν είχε καμία σχέση με μίζες και αξιώματα.
8. Μπορεί το σκάνδαλο να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές;
Πρόωρες, δηλαδή πριν τις ευρωεκλογές; Τίποτε δε μπορεί να αποκλείσει κανείς, αλλά θα ήταν μεγάλο ρίσκο για την κυβέρνηση. Διότι με το κλίμα που διαμορφώνεται στην κοινωνία με το «τσουνάμι» της ακρίβειας να πλήττει αλύπητα τα νοικοκυριά, οι πρόωρες εκλογές θα ήταν μια ευκαιρία για να εκφράσει ο λαός την αγανάκτησή του και την οργή του κατά της κυβέρνησης και κατά του συναινετικού δικομματισμού γενικότερα.