Στις 19-20 Ιουνίου 2008, συνήλθε στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πρόκειται για την καταληκτική σύνοδο της Σλοβενικής Προεδρίας, την οποία θα ακολουθήσει η Γαλλική Προεδρία, από 1/7/2008.
Τα συμπεράσματα της συνόδου (σύνολο 78 παραγράφων) αναφέρονται στους εξής τομείς:
- Συνθήκη της Λισσαβόνας (5 παράγραφοι)
- Ελευθερία, Ασφάλεια, Δικαιοσύνη (19 παράγραφοι)
- Υψηλές τιμές τροφίμων και πετρελαίου (16 παρ.)
- Οικονομικά, κοινωνικά, Περιβαλλοντικά ζητήματα και ζητήματα υγείας (11 παρ.)
- Δυτικά Βαλκάνια (5 παράγραφοι και ειδικό παράρτημα)
- Εξωτερικές σχέσεις (22 παράγραφοι)
Επισημαίνεται ότι η κατανομή των παραγράφων μεταξύ των διαφόρων ενοτήτων υποδηλώνει το κλίμα που επικράτησε. Ητοι, αμηχανία για τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, σύντομη αντιμετώπιση των οικονομικών, κλπ θεμάτων, τα οποία - μετά από την «εξαιρετική επιτυχία της πρώτης δεκαετίας της οικονομικής και νομισματικής ένωσης» (παρ. 41) - θεωρείται ότι έχουν δρομολογηθεί σε σωστή κατεύθυνση. Μεγαλύτερη έμφαση στο θέμα των εξωτερικών σχέσεων της Ε.Ε., το οποίο συγκεντρώνει σημαντικό μέρος της προσοχής των οργάνων της τα τελευταία έτη, ιδιαίτερα μετά από την Γερμανική προεδρία (αʼ 6μηνο 2007).
Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε περιληπτικά τα βασικά συμπεράσματα της Συνόδου, καθώς και ορισμένες σκέψεις - παρατηρήσεις.
1. Συνθήκη της Λισσαβόνας - Το ΕΣ «σημείωσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ιρλανδία», συμφώνησε ότι απαιτείται χρόνος για την ανάλυση της κατάστασης και ότι θα επανεξετάσει το θέμα στη σύνοδό του τον Οκτώβριο 2008, αναμένοντας σχετικές προτάσεις της Ιρλανδίας. Επίσης, σημείωσε, με κάποια δόση αυταρέσκειας («ενθυμούμενο ότι στόχος της Συνθήκης είναι να επιτρέψει στη διευρυμένη Ενωση να λειτουργήσει περισσότερο δημοκρατική και αποτελεσματικά», παρ. 4), ότι τα κοινοβούλια 19 χωρών έχουν ήδη επικυρώσει τη Συνθήκη.
2. Ελευθερία, Ασφάλεια, Δικαιοσύνη - Το μεγαλύτερο τμήμα της συγκεκριμένης ενότητας αναλώνεται σε θέματα μετανάστευσης, με κεντρικό ζήτημα τον έλεγχο της λαθρομετανάστευσης. Ιδιαίτερη σημασία επίσης δίδεται στο θέμα της αντι-τρομοκρατίας, το οποίο εμμέσως έστω εμφανίζεται να συνδέεται με τον έλεγχο της μετανάστευσης. Τέλος, αναφέρονται ζητήματα συντονισμού και συνεργασίας στον τομέα της δικαιοσύνης.
3. Υψηλές τιμές τροφίμων και πετρελαίου - Ως προς τα τρόφιμα, το ΕΣ θεωρεί ότι ο προσανατολισμός της ΚΑΠ στην κατεύθυνση της αγοραίας λειτουργίας της ευρωπαϊκής γεωργίας θα συγκρατήσει τις τιμές. Παράλληλα, επισημαίνει ότι τα όποια μέτρα λαμβάνονται από τα κράτη - μέλη πρέπει να είναι βραχυπρόθεσμα, και στοχευμένα, ώστε να μη διαταράξουν τη λειτουργία της αγοράς. Τέλος, το ΕΣ «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να παρακολουθήσει στενά τις χρηματιστικές αγορές εμπορευμάτων … και την προσκαλεί να καταθέσει σχετική αναφορά στη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2008» (παρ. 30). Προφανώς, κρίνεται ότι δεν υπάρχει λόγος βίας!
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανακοίνωση ότι η Επιτροπή πρόκειται να καταθέσει πρόταση για τη στήριξη της γεωργίας στην αναπτυσσόμενες χώρες, με τη σύσταση ειδικού λογαριασμού στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.
Ως προς το πετρέλαιο, το ΕΣ αναγνωρίζει το πρόβλημα των υψηλών τιμών για τα «πτωχότερα τμήματα του πληθυσμού» και συστήνει τα όποια μέτρα ελάφρυνσής τους να είναι βραχυπρόθεσμα και στοχευμένα. Όπως επισημαίνεται «Στρεβλωτικές δημοσιονομικές και άλλες παρεμβατικές πολιτικές πρέπει να αποφευχθούν καθώς παρεμποδίζουν την απαραίτητη προσαρμογή των οικονομικών φορέων». Πρόκειται για μνημειώδη διατύπωση, η οποία θέτει την προσαρμογή υπεράνω της επιβίωσης!
4. Οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά ζητήματα και ζητήματα υγείας - Τα οικονομικά ζητήματα εξαντλούνται στα συγχαρητήρια (!) για τη 10η επέτειο του Ευρώ, καθώς και προς τη Σλοβακία, η οποία θα γίνει μέλος της ΟΝΕ την 1/1/2009. Η χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη το τελευταίο έτος αναφέρεται σε μια παράγραφο, όπου το ΕΣ προσκαλεί το Συμβούλιο να παρακολουθήσει στενά τις εξελίξεις. Τα κοινωνικά ζητήματα εξαντλούνται στις οδηγίες για το χρόνο εργασίας, όπου το ΕΣ συστήνει στο Συμβούλιο και στο ΕΚ να καταλήξουν σε συμφωνία σύντομα.
Μεταξύ των λοιπών επί μέρους ζητημάτων ξεχωρίζουμε το θέμα της κλιματικής αλλαγής και της ενέργειας, το οποίο αναφέρεται τόσο στην Κοινοτική διάσταση (Σχέδιο Δράσης 2006), όσο και στη διεθνή του (Σχέδιο Δράσης Μπαλί). Πρόκειται για νέο σχετικά τομέα ενδιαφέροντος της Ε.Ε..
5. Δυτικά Βαλκάνια - Περιλαμβάνονται συστάσεις προς τα υποψήφια κράτη των Δ.Β. - Σερβία, ΦΥΡΟΜ, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Κόσσοβο. Οι συγκεκριμένες υποψηφιότητες δεν φαίνεται ότι θα αντιμετωπισθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
6. Εξωτερικές σχέσεις - Μια μεγάλη ενότητα, που περιλαμβάνει (i) τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές (επιβεβαιώνεται ο στόχος για βοήθεια ύψους 0,56% του ΑΕΠ μέχρι το 2010 και 0,7% μέχρι το 2015), (ii) τη Διαδικασία της Βαρκελώνης για την περιοχή της Μεσογείου, (iii) τη Συνεργασία με την Ανατολή, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και (iv) την Νέα Συνεργασία με την Κεντρική Ασία, η οποία συμφωνήθηκε τον Ιούνιο 2007. Τέλος, εκφράζονται ανησυχίες για την κατάσταση στη Ζίμπαμπουε, στο Σουδάν, στη Μιαμάρ.
Συνολικά, ο τόνος των συμπερασμάτων είναι συγκρατημένος, ενώ η επόμενη προεδρία καλείται να αντιμετωπίσει πολλές εκκρεμότητες. Από την άλλη πλευρά, η κεντρική γραμμή πλεύσης της Κοινοτικής πολιτικής στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα κατά κύριο λόγο δεν φαίνεται να μεταβάλλεται στο ελάχιστο. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πρωτοβουλίες εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., οι οποίες κινούνται κυρίως στη λογική των σχέσεων της αγοράς.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS