17/07/2008

Φορείς Διαχείρισης έξι χρόνια μετά

Ερώτηση του Μιχάλη Παπαγιαννάκη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων

Το 2002 ιδρύθηκαν 25 Περιοχές Προστασίας (ΠΠ) με Φορέα Διαχείρισης (ΦΔ), πού προστέθηκαν στις δύο περιοχές πού είχαν ήδη κηρυχθεί ως προστατευόμενες. Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει έκδοση Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) για τη συγκρότηση των  ΦΔ και της σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων τους (ΔΣ). Επιπλέον απαιτούνται Σχέδια Νομοθετημάτων, Προεδρικά Διατάγματα  ή ΚΥΑ, για την οριοθέτηση αυτών των ΠΠ, με βάση Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), πού εκπονούνται για κάθε περιοχή.

Από τη δημιουργία των πρώτων Φορέων Διαχείρισης έχουν περάσει ήδη έξι ολόκληρα χρόνια. Φαίνεται όμως ότι η σύστασή τους, και χωρίς να παραγνωρίζεται το έργο που έχει γίνει, φορτώθηκε γρήγορα όλη την παθογένεια ή την αδιαφορία του ελληνικού κράτους. Το Δημόσιο δείχνει να ενδιαφέρεται ελάχιστα για την επαρκή στελέχωση και θεσμική θωράκιση των φορέων. Έτσι τεράστιες εκτάσεις προστατευόμενης γης φυλάσσονται από μετρημένους στα δάχτυλα ανθρώπους, σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας κινδυνεύουν, ενώ κανένας αντιπυρικός σχεδιασμός δεν έχει ποτέ αναληφθεί.

Σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε 10-11/05/2008 στα Καλάβρυτα, οι υπεύθυνοι των περισσότερων Φορέων Διαχείρισης της χώρας, καταγγέλλουν ότι ο ρόλος τους, αν δεν καταντά να γίνεται διακοσμητικός, είναι συνήθως περιορισμένος, ενώ οι δυνατότητες παρέμβασής τους στα κακώς κείμενα εντός των προστατευόμενων περιοχών είναι μηδαμινές. Βασικά προβλήματα των ΦΔ που αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων:

• Η πολυετής καθυστέρηση έκδοσης της απαιτούμενης ΚΥΑ για την οριοθέτηση και κατοχύρωση των ΠΠ.
• Η άμεση ανάγκη έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) και όχι ΚΥΑ, κυρίως μετά το παράδειγμα της πτώσης της ΚΥΑ της Παμβώτιδας μετά την προσφυγή κάποιων κατοίκων στο ΣτΕ.
• Χρηματοδοτήσεις: α) Καθυστερήσεις στις χρηματοδοτήσεις, κυρίως για τους Φορείς που έχουν συσταθεί παλαιότερα, β) Πολύ μικρές χρηματοδοτήσεις, γ) Δυσκολίες εκταμίευσης χρηματοδοτήσεων από το Εθνικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ).
• Αντίδραση της τοπικής κοινωνίας στην επόπτευση και φύλαξη των περιοχών λόγω έλλειψης ενημέρωσης για τη σημασία των ΠΠ.
• Ελλιπής τεχνική υποστήριξη (π.χ. από Περιφέρειες).
• Απουσία μόνιμου προσωπικού.
• Ελλιπής εκπροσώπηση της τοπικής κοινωνίας ως μέλη στα Διοικητικά Συμβούλια (ΔΣ) των ΦΔ.
• Δεν έχει λειτουργήσει ποτέ η Επιτροπή «ΦΥΣΗ 2000», η οποία ενεργεί ως Εθνική Επιτροπή Προστατευομένων Περιοχών με σκοπό το συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση  των διαδικασιών προγραμματισμού, οργάνωσης και λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Διοίκησης και Διαχείρισης Προστατευομένων Περιοχών.
• Πολλά είναι τα κοινά προβλήματα πολλών ΦΔ: αυθαίρετα, σκουπίδια, λατομεία, ανεξέλεγκτη είσοδος οχημάτων σε περιοχές που απαγορεύεται η διέλευσή τους, γνωμοδοτήσεις ΜΠΕ, κτηνοτροφικές μονάδες, βιομηχανικές μονάδες, μικρά Υδροηλεκτρικά έργα, ρύπανση υδάτων, θήρα, τοπικές αντιδράσεις στην παρουσία και τους ελέγχους των ΦΔ,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

Τί μέτρα θα πάρει έτσι ώστε:

• να υφίσταται σταθερή χρηματοδότηση των ΦΔ.
• να υπάρχει μόνιμο προσωπικό στους ΦΔ με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
• να υπάρχει αποτελεσματικότερη φύλαξη των Προστατευόμενων Περιοχών (ΠΠ) και ενίσχυση των σχετικών αρμοδιοτήτων των ΦΔ.
• οι ΦΔ να μην λειτουργούν σαν άλλοθι για τις Δημόσιες Υπηρεσίες, οι οποίες τελικά αποποιούνται των ευθυνών τους.
• να υπάρχει κοινωνική αποδοχή και αναγνωρισιμότητα του ΦΔ, καθώς και η συνεργασία του με ΜΚΟ, Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα για εφαρμογή των Διαχειριστικών Μέτρων Φύλαξης και προστασίας.
• να γίνει εκχώρηση αρμοδιοτήτων ουσιαστικού ελέγχου στους ΦΔ για παράνομες δραστηριότητες.
• να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή του Τμήματος Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και της τοπικής κοινωνίας στα ΔΣ των ΦΔ, για γρηγορότερη επίλυση προβλημάτων τους.
• να πραγματοποιείται εκτέλεση περισσότερων έργων και υλοποίηση Μελετών, Διαχειριστικών Σχεδίων κλπ. με αυτεπιστασία (από το επιστημονικό προσωπικό των ΦΔ) και αυτόνομη λειτουργία των ΦΔ.

Ο ερωτών βουλευτής

Μιχάλης Παπαγιαννάκης