1) Μήπως οι δημοσκοπήσεις ήταν αυτές που σας οδήγησαν να μπείτε στη διαδικασία να "φτιάξετε" πρόγραμμα; Αποτελεί εμμέσως και μια παραδοχή ότι δεν είχατε πρόγραμμα έως σήμερα;
Προγραμματικό πλαίσιο έχουμε. Όμως, δεν αντιστοιχεί πλέον στη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ. Πέραν αυτού, σας θυμίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αρχικά γεννήθηκε ως «ένας χώρος διαλόγου» και κοινής δράσης της Αριστεράς. Αναγνωρίσαμε, δηλαδή, εξαρχής ότι ο διαρκής εμπλουτισμός και η εμβάθυνση στο πρόγραμμα και τη στρατηγική είναι ιδρυτικό καθήκον και όρος ύπαρξης της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην εποχή μας.
Επομένως, η βασική ανάγκη που μας κάνει να ασχοληθούμε με το πρόγραμμά μας είναι ενδογενής.
Η δημοσκοπική, και όχι μόνον, άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, η κρίση και τα προβλήματα που φέρνει στο προσκήνιο η απονομιμοποίηση του νεοφιλελευθερισμού και η ηθικοπολιτική απαξίωση του δικομματισμού, το ογκούμενο λαϊκό αίτημα για πολιτική αλλαγή, όλα αυτά, μας σπρώχνουν να βάλουμε τον πήχη ψηλότερα, μας επιβάλλουν το ρυθμό και την ένταση της προσπάθειας που πρέπει να κάνουμε.
2) Γίνεται πολύς λόγος για τη διαδικασία. Μπορείτε να μας πείτε πως θα γίνει και ποια είναι τα χρονοδιαγράμματα;
Ως προς το χρονοδιάγραμμα, ο βασικός όγκος της δουλειάς πρέπει να έχει ολοκληρωθεί, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, ως το τέλος αυτού του έτους, το πολύ ως τις αρχές του επόμενου, ώστε να είμαστε έτοιμοι αρκετά πριν τις ευρωεκλογές.
Ως προς τη διαδικασία, εκείνο που μας απασχολεί είναι να εξασφαλίσουμε με τον έναν ή άλλον τρόπο τη συμμετοχή του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ σʼ αυτή την προγραμματική προσπάθεια.
Πέρα από τις ιδέες και τις γνώμες για το συνολικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να επιδιώξουμε κάθε οργάνωση να επεξεργαστεί το δικό της πρόγραμμα σε τοπικό, περιφερειακό ή κλαδικό επίπεδο. Και όπου είναι δυνατόν, πρέπει να σχεδιασθεί από τώρα να γίνουν τοπικές, περιφερειακές ή τομεακές ημερίδες, συσκέψεις, συνέδρια, ανάλογα με τις ανάγκες, αλλά και τις δυνατότητες.
3) Θα συμμετέχουν και προσωπικότητες, πανεπιστημιακοί που είναι στις παρυφές ή ακόμα και εκτός των στενών ορίων του ΣΥΝ;
Και όχι μόνο. Η προγραμματική μας προσπάθεια δε θα είναι μια επιστημονική ερευνητική εργασία κλειστού γραφείου.
• Όμως υπάρχει ένα θέμα επιστημονικής τεκμηρίωσης τόσο των προτάσεων όσο και των διαπιστώσεών μας.
• Επίσης, η προγραμματική μας προσπάθεια πρέπει να ενσωματώνει εμπειρίες των κινημάτων, αλλά και του ίδιου του κόσμου που βιώνει τα προβλήματα στα οποία αναφερόμαστε.
• Ακόμη, στις προτάσεις μας πρέπει να ενσωματώσουμε ριζοσπαστικές ιδέες και θετικές διεθνείς εμπειρίες. Δε μπορούμε να συζητούμε για ένα πρόβλημα και να μη μας ενδιαφέρει το τι γίνεται ή συζητείται αλλού. Και αυτό το «αλλού», μπορεί να είναι δίπλα μας, αλλά και οπουδήποτε, σε όλο τον κόσμο.
Άρα, όποιος ή όποια θέλει να μοιραστεί μαζί μας γνώσεις, ιδέες ή προβληματισμούς όχι μόνο είναι καλοδεχούμενος ή καλοδεχούμενη, αλλά με δική μας πρωτοβουλία πρέπει να επιζητούμε τέτοιες συμμετοχές.
4) Πώς θα γίνει το "προγραμματικό πάντρεμα" με τον ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι σε κάποια σοβαρά ζητήματα υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές;
Δεν αρχίζουμε από το μηδέν. Έχουμε ένα προγραμματικό κεκτημένο και μια κοινή θετική πορεία που έχει δοκιμαστεί.
Δεύτερον, ξεκινάμε από ένα καλό επίπεδο πολιτικής συνεννόησης ως προς τι θέλουμε να κάνουμε και γιατί.
Βεβαίως, πρόγραμμα σημαίνει άνοιγμα της σκέψης, προβληματισμός, αναζήτηση, διάλογος, επιλογές. Προφανώς το εγχείρημα μας είναι και δύσκολο και φιλόδοξο. Πιστεύω, όμως, πως, αν συνδυάσουμε ανοιχτό πνεύμα, πολιτική ωριμότητα και προσήλωση στον πολιτικό μας στόχο, θα πάμε καλά, βεβαίως με εντατική και καλά οργανωμένη δουλειά..
Σε κάθε περίπτωση, η άποψή μου είναι ότι την πολιτική ευθύνη για το πρόγραμμα πρέπει να την έχουν τα πολιτικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αν και εφόσον ανακύψει το όποιο ζήτημα, αυτό να επιλύεται με πολιτικούς όρους, με σαφείς επιλογές και όχι με απόκρυψη των προβλημάτων πίσω από γριφώδεις ή στρογγυλεμένες διατυπώσεις.
5) Επί της ουσίας το πρόγραμμα που θα καταθέσετε θα αποτελεί την κυβερνητική πρότασή σας προς τον ελληνικό λαό;
Θα είναι προτάσεις για άμεσες λύσεις σε μεγάλα και επείγοντα προβλήματα της κοινωνίας.
Τα προγράμματα δεν αποτελούν αυτοσκοπό αλλά υπηρετούν πολιτικά σχέδια και πολιτικούς στόχους. Εμείς, λοιπόν, θέλουμε και μέσα από το πρόγραμμά μας να συμβάλουμε στη συσπείρωση και τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ, και πιο πέρα να συμβάλλουμε στη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
Για το λόγο αυτό, δε θέλουμε στη φάση αυτή ένα κυβερνητικό πρόγραμμα με την τρέχουσα έννοια του όρου, διότι τέτοια προγράμματα αποτυπώνουν στατικά τους πολιτικούς συσχετισμούς, ενώ εμείς θέλουμε να τους αλλάξουμε.
Δε θέλουμε, επίσης, στη φάση αυτή ένα πρόγραμμα «τελικού σκοπού», γιατί δε θέλουμε να τρέξουμε μπροστά από την κοινωνία, αλλά να προχωρήσουμε μαζί με τα πιο ριζοσπαστικά τμήματά της.
Θέλουμε ένα πρόγραμμα ώριμων αλλαγών, μεταρρυθμίσεων και ριζοσπαστικών μετασχηματισμών, που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία, που να μπορούν να λειτουργήσουν ως πεδία συγκρότησης κοινωνικών συμμαχιών, πόλοι συσπείρωσης, αγώνων και αναβαθμισμένων διεκδικήσεων, όχι μόνο επί μέρους αιτημάτων, αλλά και ολοκληρωμένων εναλλακτικών πολιτικών άμεσα υλοποιήσιμων.
6) Σας φοβίζει το ενδεχόμενο της ακυβερνησίας και τι πρέπει να πράξει ο ΣΥΝ σε μια τέτοια πιθανή περίπτωση;
Η αδυναμία σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης δε θα σημάνει ακυβερνησία, αλλά μια ανοιχτή κρίση εκπροσώπησης. Και λέω «ανοιχτή», διότι τέτοια κρίση υπάρχει και σήμερα, αλλά τη συγκαλύπτουν με καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα. Αν, λοιπόν, ο λαός δε δώσει αυτοδυναμία σε κανέναν ούτε με αυτά τα εκλογικά τερατουργήματα που έχουν κατασκευάσει, αυτό δε θα είναι ακυβερνησία, αλλά ένας μικρός θρίαμβος της λαϊκής ετυμηγορίας, της λαϊκής κυριαρχίας και της ίδιας της δημοκρατίας. Και το πρόβλημα, που θα τεθεί τότε, θα είναι ακριβώς αυτό, η υπέρβαση της κρίσης αντιπροσώπευσης, αρχίζοντας από την αλλαγή του εκλογικού νόμου και των όποιων άλλων θεσμικών ρυθμίσεων νοθεύουν την έκφραση της λαϊκής βούλησης.
Υπό την έννοια αυτή, ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δε συνιστά κίνδυνο για τη δημοκρατία, αλλά μια καλοδεχούμενη ευκαιρία για να βγούμε από τη νόθα κατάσταση που ζούμε με τις δήθεν αυτοδύναμες αλλά ουσιαστικά διαπλεκόμενες και ανίκανες κυβερνήσεις.
7) Είστε το μόνο κόμμα που καταθέσατε προτάσεις για το μαύρο χρήμα. Πόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι προτάσεις, από τη στιγμή κιόλας που εντάσσονται σε μια μεγάλη αλλαγή των συσχετισμών;
Οι προτάσεις μας είναι απολύτως ρεαλιστικές. Εκείνο που δεν είναι ρεαλιστικό, είναι η πεισματική άρνησή τους. Διότι οι όροι αυτής της συζήτησης περί ρεαλισμού έχουν αλλάξει μέσα στην κοινωνία. Το θέμα, επομένως, είναι αν είναι ρεαλιστικό να εμμένουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στον υφιστάμενο νόμο περί ευθύνης υπουργών, όταν ο κόσμος βοά, αν το όλο σύστημα περί χρηματοδότησης των κομμάτων μπορεί να μείνει ανέπαφο μετά και από το σκάνδαλο Siemens. Μια τέτοια εμμονή στη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης μόνο φόβο και ενοχή αποκαλύπτει.
8) Τελικώς το σκάνδαλο της Siemens πιστοποιεί ότι στο πολιτικό σύστημά μας "έτσι γίνονται οι δουλειές", όπως κυνικά ομολόγησε πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ;
Το σκάνδαλο Siemens, με βάση τα όσα έχουν γίνει ως τώρα γνωστά από τις γερμανικές έρευνες, πιστοποιεί ότι το σύστημα του συναινετικού δικομματισμού, που υπάρχει στη χώρα μας, εκτός του ότι είναι πολιτικά γερασμένο, είναι και διαβρωμένο από συμφέροντα και εξαρτήσεις άρα δε μπορούν να προκύψουν απʼ αυτό λύσεις σε προβλήματα που το ίδιο δημιούργησε.