Με την εκτόξευση ενός «πυραύλου πολλών κεφαλών» θα μπορούσε να παρομοιαστεί η κρίση του Καυκάσου, που πυροδοτήθηκε από την τυχοδιωκτική επιλογή του προέδρου της Γεωργίας να εισβάλει στη Ν. Οσετία στις 7-8-2008, προκαλώντας την επέμβαση της Ρωσίας. Οι επικίνδυνες συνέπειές της δεν εντοπίζονται μόνο στο συγκεκριμένο διεθνές γεωπολιτικό και ενεργειακό σταυροδρόμι, αλλά αφορούν όλη την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Ηδη γινόμαστε μάρτυρες της πρώτης -μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου- ευθείας αντιπαράθεσης των ΗΠΑ και της Ρωσίας, ενώ επιταχύνονται τα σχέδια της κυβέρνησης Μπους για τη λεγόμενη «αντιπυραυλική ασπίδα», με άμεσο επακόλουθο ένα νέο γύρο πυρηνικών εξοπλισμών. Ας σημειωθεί ότι μία «κεφαλή» μπορεί να πλήξει το ίδιο το προεκλογικό σκηνικό των ΗΠΑ ώστε να ευνοηθεί ο ΜακΚέιν, ο εκλεκτός του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος και εκφραστής της «πολιτικής της πυγμής» έναντι της νέας «ρωσικής απειλής».
Δύσκολα όμως μπορεί να υποστηριχθεί ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα «νέο ψυχρό πόλεμο», όπως γράφεται και λέγεται συχνά τον τελευταίο μήνα. Η ψύχραιμη εκτίμηση των σημερινών παγκόσμιων δεδομένων δεν οδηγεί σε τέτοιο συμπέρασμα. Ο ψυχρός πόλεμος δεν επαναλαμβάνεται. Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας δεν έχει τα χαρακτητιστικά της πολυδιάστατης σύγκρουσης ΗΠΑ-ΕΣΣΔ, που κυριάρχησε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ως σύγκρουση δύο κόσμων και δύο υπερδυνάμεων. Σήμερα, η διαγραφόμενη αποτυχία της επιδίωξης των ΗΠΑ για την μονοπολική διεύθυνση του κόσμου και η άνοδος του ρόλου της Ρωσίας δεν οδηγούν σε έναν νέο διπολισμό, δεδομένου ότι έχουν ήδη αναδυθεί και άλλες ισχυρές δυνάμεις στον κόσμο, όπως η Κίνα και η Ινδία. Παρ' ότι διατηρεί σαφή πρωτοκαθεδρία στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, η αμερικανική υπερδύναμη έχει δεχθεί ισχυρότατα πλήγματα και η ηγεμονία της αμφισβητείται όλο και περισσότερο, μετά και τη βαθιά διεθνή οικονομική κρίση που από αυτήν ξεκίνησε. Αυτό φάνηκε και κατά την κρίση του Καυκάσου, όπου δεν βρήκε και πολλούς υποστηρικτές στην Ευρώπη η προσπάθεια της κυβέρνησης Μπους για τη δημιουργία σκληρού «αντιρωσικού μετώπου».
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι η κίνηση προς έναν πολυπολικό κόσμο δεν συνεπάγεται αυτομάτως έναν πιο ασφαλή και ειρηνικό κόσμο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Αντιθέτως, νέα δεινά μπορεί να προκύψουν για την ανθρωπότητα, στον βαθμό που θα οξύνονται οι ανταγωνισμοί, θα μεγαλώνει ο μιλιταρισμός και θα κυριαρχούν οι σφαίρες επιρροής στην παγκόσμια σκηνή. Επομένως, το κύριο ζητούμενο είναι η συντονισμένη παρέμβαση των λαών και των κινημάτων τους για τη διεκδίκηση ριζικών αλλαγών και μετασχηματισμών στον κόσμο και στις κοινωνίες στην κατεύθυνση ενός διαφορετικού κόσμου. Για πιο δίκαιες, δημοκρατικές και αλληλέγγυες διεθνείς σχέσεις, στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου συστήματος πολυδιάστατης ασφάλειας, με κύριους στόχους την ειρήνη και την οικολογική προστασία του πλανήτη.
Σ' αυτήν την κατεύθυνση, η συμβολή της Ευρώπης μπορεί να είναι καθοριστική με την οικοδόμηση ενός πανευρωπαϊκού συστήματος, με τη συμμετοχή και της Ρωσίας. Το πρόπλασμα υπάρχει και είναι ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ, πρώην ΔΑΣΕ), που άλλοτε αποτελούσε ελπιδοφόρα διαδικασία και πρέπει να βγει από το περιθώριο όπου οδηγήθηκε από τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, το οποίο θα έπρεπε να είχε διαλυθεί μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου. Διεύρυνση που υπήρξε καταλύτης και για την κρίση του Καυκάσου και θα έπρεπε να αναληφθεί άμεσα μια πρωτοβουλία για το πάγωμά της ως προς τη Γεωργία και Ουκρανία, σε πρώτη φάση. Θα μπορούσε να είναι και η Ελλάδα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που θα την αναλάβουν.
Πάνος Τριγάζης,
Υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΝ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/09/2008
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS