Στο πλαίσιο των προγραμματικών πρωτοβουλιών του ΣΥΡΙΖΑ και της συμβολής του Συνασπισμού σε αυτές, πραγματοποιείται σήμερα, στη Θεσσαλονίκη η πρώτη κεντρική δημόσια εκδήλωση διαλόγου που επικεντρώθηκε στο ζήτημα της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων.
Οι κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης μεταξύ άλλων ανέφεραν τα εξής:
Η Ευαγγελία Αμμανατίδου-Πασχαλίδου, Βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Β΄ Θεσ/νικης, δήλωσε ότι στη χώρα μας, η οικονομική ανάπτυξη, η αστικοποίηση, ο μαζικός τουρισμός και η αλλαγή προτύπων, οδήγησαν τα τελευταία χρόνια, σε σημαντική αύξηση της ποσότητας των παραγόμενων στερεών αποβλήτων. Η παραγωγή απορριμμάτων αποτελεί ένα - σε μεγάλο βαθμό- αναπόφευκτο επακόλουθο της παραγωγικής διαδικασίας και της κατανάλωσης. Η μείωση της παραγόμενης ποσότητας απορριμμάτων αποτελεί, κατά συνέπεια, το σταθερό μακροπρόθεσμο στόχο, προς τον οποίο θα πρέπει να προσανατολίζονται οι προσπάθειες της πολιτείας. Θα πρέπει να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων. Υπενθύμισε πως η Πολιτεία οφείλει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της που προκύπτουν από το Νόμο 2939/2001 για την εναλλακτική διαχείριση. Κύρια όσον αφορά την συγκρότηση του Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης, αλλά και την δημοσίευση των Προεδρικών Διαταγμάτων για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών και κατεδαφίσεων και του έντυπου χαρτιού. Ιδιαίτερο βάρος επίσης, θα πρέπει να δοθεί στην έμπρακτη διευκόλυνση των ΟΤΑ να αναπτύξουν προγράμματα με διαλογή στην πηγή σε συνεργασία με τα εγκεκριμένα συστήματα συλλογικής εναλλακτικής διαχείρισης τα οποία με τη σειρά τους πρέπει να στηρίξουν περισσότερο τους Δήμους σʼ αυτή την κατεύθυνση. Κλείνοντας, επανέλαβε πως η ανακύκλωση με διαχωρισμό στην πηγή, είναι σήμερα η μόνη λύση που είναι συμβατή με την προστασία του περιβάλλοντος και με την εξελισσόμενη Ευρωπαϊκή πολιτική για το περιβάλλον, ενώ είναι η τεχνολογικά και οικονομικά πιο εφαρμόσιμη και εφαρμόζεται ευρέως σε αναπτυγμένες χώρες.
Ο συντονιστής Γιάννης Γρηγοριάδης, Μέλος Γραμματείας Τμ. Οικολογίας ΣΥΝ, τόνισε ότι η χρόνια αναποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση του προβλήματος της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων (αστικών, βιομηχανικών, μολυσματικών νοσοκομειακών), έστω και με συμβατικούς τρόπους (ΧΥΤΑ), φαίνεται ότι αποτελεί ευκαιρία για την προώθηση της αποτέφρωσης με το ψευδώνυμο της «ενεργειακής αξιοποίησης». Και αυτό χωρίς να έχει γίνει ο απαραίτητος διάλογος μεταξύ των επιστημονικών, αυτοδιοικητικών, κοινωνικών και πολιτικών φορέων για τις περιβαλλοντικές, ενεργειακές, οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις των τρόπων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Έκανε αναφορά στη διεθνή εμπειρία που έχει αναδείξει σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν από την καύση των αποβλήτων, και κατέληξε τονίζοντας ότι ο μύθος της «ενεργειακής αξιοποίησης» των αποβλήτων καταρρίπτεται και μόνο από το γεγονός ότι 3-4 φορές περισσότερη ενέργεια εξοικονομείται ανακυκλώνοντας τα υλικά (χαρτί, πλαστικό, ύφασμα κ.ά.), παρά καίγοντάς τα. Η καύση ακυρώνει τις δυνατότητες και τις προοπτικές της ανακύκλωσης για 25 – 30 χρόνια.
Ο Φίλιππος Κυρκίτσος, Πρόεδρος Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, αναφέρθηκε διεξοδικά στα σημαντικά θέματα σχετικά με το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Πως φθάσαμε ως εδώ; Για τι ποσότητες μιλάμε; Που βρισκόμαστε στα θέματα της πρόληψης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης; Έκανε κριτική στις εθνικές επιλογές και αδιέξοδα σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων και ανέλυσε την αντίθεση στην επιλογή της θερμικής επεξεργασίας. Έδωσε έμφαση στο βασικό περιεχόμενο μιας ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής πολιτικής για τη διαχείριση των απορριμμάτων σήμερα, που μπορεί να εφαρμοσθεί άμεσα στη χώρα μας και θα πρέπει η πολιτεία, οι ΟΤΑ και οι κοινωνικοί φορείς να υιοθετήσουν. Τόνισε ότι αυτή η πολιτική πρέπει να θεωρεί ότι η πρόληψη - ανακύκλωση σε συνδυασμό με την κομποστοποίηση, μπορούν να αποτελέσουν τις βασικές επιλογές διαχείρισης των απορριμμάτων στη χώρα μας, που για να πετύχουν απαιτείται η ενεργός συμμετοχή των πολιτών. Τέλος, παρουσίασε πολύ συγκεκριμένες τεχνικές προτάσεις και μέτρα πολιτικής στην κατεύθυνση της ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής διαχείρισης των απορριμμάτων.
Ο Δημήτρης Μπίρμπας, Μέλος Γραμματείας Τμ. Αυτοδιοίκησης ΣΥΝ, είπε «…Θέση μας είναι ο ολοκληρωμένος, εθνικός και περιφερειακός σχεδιασμός με βάση τον «κύκλο ζωής», σύμφωνα και με τις Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.
Για βιώσιμα ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων, εφαρμογής πολιτικών μείωσης όγκου αποβλήτων στην παραγωγή και την κατανάλωση, ανακύκλωσης και ανάκτησης υλικών και ενέργειας, ασφαλούς απόθεσης υπολειμμάτων σε ΧΥΤΥ και όχι ΧΥΤΑ.
Είναι σίγουρο ότι, όλες οι μέθοδοι αποβλήτων, επιβαρύνουν το περιβάλλον. Η σύσταση των αποβλήτων ποικίλει ανά χώρα, περιφέρεια και περιοχή. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι αυτή καθορίζει και την επιλογή (ή το συνδυασμό επιλογών) του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης.
Στην Ελλάδα, το 92% είναι σύστημα υγειονομικής ταφής σύμμεικτων (ΧΥΤΑ), με τουλάχιστον ελλιπή εξέταση και έλεγχο των υλικών που αποθέτονται. Έχουν διάρκεια αποδόμησης υλικών 100 ετών, άρα και ανάγκη αντίστοιχης παρακολούθησης – παρέμβασης τουλάχιστον 30 - 40 έτη μετά την παύση λειτουργίας τους.
Χωρίς τεχνολαγνεία, αλλά και χωρίς τεχνοφοβία, είμαστε άκρως επιφυλακτικοί στην θερμική επεξεργασία. Θεωρούμε καθοριστική την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, ενεργοποίηση και συμμετοχή των πολιτών, για την επιτυχία κάθε σχεδίου και συστήματος.
Υποστηρίζουμε τον Δημόσιο (Αυτοδιοικητικό) έλεγχο των συστημάτων διαχείρισης και είμαστε ενάντια σε λογικές ιδιωτικοποίησης. Θεωρώντας απαραίτητη τη νομοθέτηση Περιβαλλοντικού Κώδικα, με θέσπιση περιβαλλοντικών ορίων ποιότητας (κατώτατα επιτρεπτά όρια ποιότητας, εδάφους, υδατικών πόρων, αέρα), την ανάγκη αξιόπιστου συστήματος δειγματοληπτικών ελέγχων και ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας και καθορισμού τιμολογιακής πολιτικής των ΦΟΣΔΑ.»
Ο Πέτρος Σαμαράς, Καθηγητής ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας, αναφέρθηκε διεξοδικά στις τεχνολογίες διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων που περιλαμβάνουν κυρίως την ανακύκλωση, τη βιοσταθεροποίηση, την ενεργειακή αξιοποίηση και την υγειονομική ταφή. Τόνισε ότι, η ενεργειακή αξιοποίηση αποτελεί μια τεχνική η οποία παρουσιάζει μειονεκτήματα (σημαντικό κόστος επένδυσης, περιβαλλοντικές επιπτώσεις) αλλά και πλεονεκτήματα (μεγάλη μείωση του όγκου των αποβλήτων, μοναδική για ορισμένες κατηγορίες αποβλήτων). Σημείωσε σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ότι η πλέον σημαντική είναι η παραγωγή αέριων τοξικών εκπομπών, που όμως σήμερα είναι δυνατόν να μειωθούν σε ελάχιστες τιμές. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή της βέλτιστης τεχνικής εξαρτάται από τη φύση των αποβλήτων και συνήθως περιλαμβάνει ένα συνδυασμό των παραπάνω μεθόδων.
Ο Βαγγέλης Τερζής, Ερευνητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής WWF Ελλάς, αναφέρθηκε:
● στις εξελίξεις στον τομέα των επιμέρους μεθόδων και τεχνολογιών διαχείρισης και ειδικότερα διάθεσης των αστικών απορριμμάτων, σε συνδυασμό με την υποχρέωση της τήρησης των βασικών στρατηγικών στόχων που έχουν υιοθετηθεί σε επίπεδο Ε.Ε. (περιορισμός της ποσότητας και της βλαπτικότητας των παραγόμενων στερεών αποβλήτων, προτεραιότητα της ανακύκλωσης έναντι της ενεργειακής αξιοποίησης, ασφαλής τελική διάθεση, ορθολογική και ασφαλής μεταφορά). Η διαχείριση των αστικών απορριμμάτων οδηγείται σε ένα βέλτιστο συνδυασμό των διαφόρων υφιστάμενων μεθόδων -επικρατούσα τάση στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.
● στους λόγους έλλειψης κοινωνικής αποδοχής και των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών στην εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων.
● στα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων έτσι ώστε να εξοικονομηθούν φυσικοί πόροι και να αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις της διάθεσης τους στο φυσικό περιβάλλον.
Ο Σωκράτης Φάμμελος, Μέλος Δ.Ε. ΤΕΕ/ΤΚΜ, Δημ. Σύμ/λος Θέρμης, δήλωσε ότι η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί κρίσιμο τομέα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Καθημερινά διαπιστώνουμε αλματώδη αύξηση της παραγωγής στερεών αποβλήτων, απουσία οργάνωσης, κυριαρχία της ανεξέλεγκτης διάθεσης και της ταφής, «εικονική» νομοθεσία αλλά και «εικονικούς» ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Στο Νομό Θεσσαλονίκης εντοπίζουμε χαμηλούς ρυθμούς ανακύκλωσης, σημαντικότατη -άνω των 6 χρόνων- καθυστέρηση των έργων του περιφερειακού σχεδιασμού, μονοσήμαντη εφαρμογή της ταφής, ακόμα και ανεξέλεγκτης, μη τήρηση των υποχρεώσεων της νομοθεσίας στα θέματα των ΧΑΔΑ, της ανακύκλωσης, της επεξεργασίας, το χαμηλό επίπεδο οργάνωσης και αποτελεσματικότητας των αρμόδιων φορέων, την έλλειψη πληροφόρησης της κοινωνίας και των παραγωγών, με κίνδυνο ακόμα και το νέο έργο ΧΥΤΑ να είναι αναποτελεσματικό.
Η πιο κοινή λέξη, το κύριο ελληνικό χαρακτηριστικό στη διαχείριση στερεών αποβλήτων είναι η έλλειψη : πολιτικής, πόρων και υποδομών. Στην ουσία όμως διαπιστώνουμε:
•Τη συνειδητή πολιτική υποτίμηση του προβλήματος των στερεών αποβλήτων από την κυβέρνηση, παρότι αποτελεί κατεξοχήν κοινωνική υποδομή και ανάγκη
•Την αποχώρηση της πολιτείας από αυτό τον τόσο ευαίσθητο τομέα, εφόσον το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν συμμετέχει στη σχετική διυπουργική επιτροπή και δεν αναλαμβάνει καμία πρωτοβουλία (έστω θεσμική) για επικίνδυνα, νοσοκομειακά, βιομηχανικά, αδρανή σ.α
•Την απουσία επενδύσεων από το ΠΔΕ στον τομέα αυτό και την προσπάθεια παραχώρησης της διαχείρισης των απορριμμάτων στον ιδιωτικό τομέα, μέσω των ΣΔΙΤ με παράλληλη απαξίωση των δημόσιων φορέων και μεταφορά υπέρογκου κόστους στα νοικοκυριά και στους πολίτες.
Αναφέρθηκε στις θεσμικές υποχρεώσεις για τα απορρίμματα, στην Ολοκληρωμένη διαχείριση κάνοντας συγκεκριμένες προτάσεις για την εφαρμογή της, τονίζοντας ότι σε κάθε περίπτωση διεκδικούμε το βέλτιστο συνδυασμό των μεθόδων διαχείρισης απορριμμάτων, ώστε το τελικό σύστημα να είναι περιβαλλοντικά αποτελεσματικό, οικονομικά εφικτό και κοινωνικά αποδεκτό.
Κλείνοντας αναφέρθηκε στις Διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται για να υλοποιηθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση και τόνισε την ανάγκη:
1. Αξιόπιστων και αποτελεσματικών φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, κοινωνικά δίκαιης τιμολογιακής πολιτικής, θεσμικό πλαίσιο για όλα τα απόβλητα και όχι μόνο για τα δημοτικά.
2. Αξιόπιστων και αυτόνομων ελεγκτικών φορέων περιβάλλοντος, που συνδέονται άμεσα με την πρότασή μας για αυτόνομο Υπουργείο Περιβάλλοντος με κυρίαρχο ρόλο στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων
3. Καθώς και ενεργό κίνημα συνδεδεμένο με τα αυτοδιοικητικά αριστερά και προοδευτικά σχήματα, τα κινήματα καταναλωτών και ενεργών πολιτών που θα διεκδικεί, θα αντιστέκεται αλλά και θα προβάλει ενεργά την απαραίτητη αλλαγή της προσωπικής μας στάσης στα θέματα του περιβάλλοντος και νέες -φιλικές προς το περιβάλλον- καταναλωτικές συνήθειες.
Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS