Έντονος διάλογος και βαθύς προβληματισμός επικράτησαν στην Ημερίδα για τη Γεωθερμία, που οργάνωσε ο ΣΥΝ την Κυριακή 19/10 στη Μήλο. Οι παρουσιάσεις και η συζήτηση κράτησαν περίπου 5 ώρες, σε μια κατάμεστη αίθουσα του Δημαρχείου της Μήλου, ενώ κοινή είναι η πεποίθηση ότι παρά τις αντίθετες απόψεις και τις επί μέρους εντάσεις, η συζήτηση κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Κερδισμένη θεωρείται η τοπική κοινωνία, αφού κέρδισε σε ενημέρωση και εξοπλίστηκε σε επιχειρήματα, μπροστά στις διαφαινόμενες εξελίξεις γύρω από την υπόθεση της αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου του νησιού.
Εισηγητές ήταν ο ομ. καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ Μιχ. Φυτίκας, ο αναπλ. Καθηγητής του Παν. Θεσσαλίας Νικ. Ανδρίτσος, ο εκπρόσωπος της Greenpeace Δημ. Ιμπραήμ, ο ηφαιστειολόγος και εκπρ. του ΣΥΝ Γιωρ. Βουγιουκαλάκης, ο νομαρχιακός συμβ. Κυκλάδων Νικ. Συρμαλένιος. Τη συζήτηση συντόνισε ο Μπ. Μπιλίνης εκ μέρους του Τμήματος Οικολογίας του ΣΥΝ, ενώ από πλευράς τοπικών φορέων συμμετείχαν το Επαρχείο, ο Δήμος, το Εργατικό Κέντρο, ο σύλλογος Τουριστικών Επιχειρήσεων, ο Όμιλος Φίλων του Βουνού και της Θάλασσας, ο σύλλογος «Όραμα» και πολλοί άλλοι. Τοποθετήσεις έκαναν επίσης η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ και η “S&B” ΑΕ.
Από πλευράς των εισηγητών – ειδικών επιστημόνων, αναλύθηκαν τόσο το περιβαλλοντικό όφελος από τις χρήση της Γεωθερμίας ως ανανεώσιμη/ήπια πηγή ενέργειας, που σε συνθήκες περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του πλανήτη, μπορεί να υποκαταστήσει σε σημαντικό βαθμό τις ρυπογόνες συμβατικές πηγές (πετρέλαιο, λιθάνθρακας κλπ.), όσο και η δυνατότητα ευεργετικών αποτελεσμάτων προς τις τοπικές κοινωνίες εφόσον αξιοποιηθεί με σωστές προϋποθέσεις. Τονίστηκαν χαρακτηριστικά οι χρήσεις στον τουρισμό, στη γεωργία, στη βιομηχανία και κυρίως για οικιακή χρήση (θέρμανση, ψύξη κλπ.). Σε ότι αφορά στο γεωθερμικό πεδίο της Μήλου, έγινε εκτεταμένη αναφορά στις δυνατότητες και στην αποφυγή των ενδεχόμενων κινδύνων και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως αυτές που έλαβαν χώρα κατά τη δεκαετία του ΄80, με κύρια ευθύνη της ΔΕΗ.
Από πλευράς των εκπροσώπων του ΣΥΝ, αναλύθηκαν οι βασικές θέσεις για το ζήτημα της γεωθερμίας, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:
• Η γεωθερμία είναι μια καθαρή πηγή ενέργειας σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα. Η Γεωθερμία γενικά ανήκει στις «πράσινες», ουσιαστικά ανανεώσιμες και κατά κύριο λόγο ήπιες μορφές ενέργειας. Η συμβολή της στη σημαντική μείωση της χρήσης πετρελαίου και στην ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας είναι καθοριστική. Η σημερινή επιστημονική γνώση και τεχνογνωσία επιτρέπει την εξόρυξη, εκμετάλλευση και διαχείρισή της με πολύ χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση.
• Καθοριστικής σημασίας για την αποτυχημένη κατάληξη της πρώτης προσπάθειας της ΔΕΗ να λειτουργήσει έναν πιλοτικό σταθμό 2 MW, στην περιοχή Ζεφυρία της Μήλου ήταν: Η πλήρης αδιαφορία στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εκμετάλλευση, οι λαθεμένες επιλογές τεχνολογικών λύσεων και συνεργατών, η ανορθόδοξη πολιτική ανάπτυξης και λειτουργίας του σταθμού παραγωγής με πλήρη αδιαφορία απέναντι στην τοπική κοινωνία, η απουσία οποιονδήποτε αντισταθμιστικών οφελών στο νησί. Όλα αυτά οδήγησαν στο κλείσιμο του σταθμού μετά από την έντονη αντίδραση και κινητοποίηση των πολιτών της Μήλου.
• Ο ΣΥΝ εκτιμά ότι η λειτουργία μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με Γεωθερμία μπορεί να πραγματοποιηθεί και να έχει θετικά αποτελέσματα υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
-Ο σχεδιασμός, το μέγεθος, η κατασκευή και λειτουργία τους να γίνει με καθοριστικό γνώμονα το περιβάλλον και το σεβασμό του χώρου που θα τον φιλοξενεί (χωροταξικός σχεδιασμός για ΑΠΕ, φέρουσα ικανότητα).
-Να υπάρξει η κατάλληλη ενημέρωση και συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τους φορείς της, και να εξασφαλιστεί η συναίνεσή τους.
-Να δοθεί η δυνατότητα και η υποστήριξη στην τοπική κοινωνία και φορείς ώστε να γνωρίζουν και να ελέγχουν τις περιβαλλοντικές παραμέτρους λειτουργίας του σταθμού.
-Να υπάρξουν σαφή και ορατά κοινωνικά - οικονομικά αντισταθμιστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, εκμεταλλευόμενοι και τα οφέλη των άμεσων θερμικών χρήσεων από την εκμετάλλευση της γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας (αφαλάτωση κ.α.).
• Επίσης η αξιοποίηση της γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας για αφαλάτωση στα νησιά του νοτίου Αιγαίου, για θέρμανση-ψύξη οικισμών, για λειτουργία θερμοκηπίων σε ένα μεγάλο μέρος του ελλαδικού χώρου, για ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, μπορεί να δώσει σοβαρά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Τέλος η γεωθερμική ενέργεια πρέπει να θεωρηθεί παράγοντας αποκέντρωσης και περιφερειακής ανάπτυξης μιας και δεν μεταφέρεται, απαιτώντας επί τόπου εκμετάλλευση.
Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος