Η αιφνίδια σύνοδος των αρχηγών των κρατών μελών της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στο Παρίσι σηματοδοτεί την ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για τις επιπτώσεις της κρίσης όχι απλά στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά στην ίδια την ΟΝΕ.
Στη σύνοδο πάρθηκαν οι εξής αποφάσεις:
Ως προς την ρευστότητα, αναγνωρίζεται ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ητοι, η μείωση του επιτοκίου και η παροχή ρευστότητας κατά περίπτωση. Εκείνο που αποσιωπάται είναι όχι μόνο η καθυστέρηση με την οποία η ΕΚΤ αντέδρασε σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, αλλά και οι λανθασμένοι χειρισμοί της, αφού τον προηγούμενο Ιούλιο αύξησε το βασικό επιτόκιο από 4% σε 4,25%, φοβούμενη την επιτάχυνση του πληθωρισμού, ενώ οι τάσεις ύφεσης ήταν ήδη εμφανείς!
Ως προς τη χρηματοδότηση των τραπεζών, αναγνωρίζεται η προσωρινή δυνατότητα των εθνικών κυβερνήσεων (μέχρι τις 31/12/2009) να εγγυώνται την έκδοση τραπεζικών ομολόγων για περίοδο μέχρι 5 έτη, με την προϋπόθεση ότι η τιμή των ομολόγων θα αντανακλά την «πραγματική τους αξία σε κανονικές συνθήκες αγοράς». Από το μέτρο μπορούν να επωφεληθούν όλοι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, που λειτουργούν στις χώρες της ΟΝΕ, καθώς και οι θυγατρικές εταιρίες ξένων οργανισμών με σημαντική δραστηριότητα.
Επίσης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναλαμβάνουν την ευθύνη της ενίσχυσης των ιδίων κεφαλαίων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, με την αγορά προνομιούχων μετοχών, ενώ θα επιδιώκεται με κάθε τρόπο και η συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Στις περιπτώσεις αυτές, ενδέχεται να επιβάλλονται ορισμένοι περιορισμοί για την αποφυγή καταχρήσεων.
Επί πλέον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δηλώνουν ότι δεσμεύονται να στηρίξουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση σχετικών οργανισμών με την έκτακτη αναδιάρθρωση των ιδίων κεφαλαίων τους. Το συμφέρον των φορολογουμένων θα λαμβάνεται υπόψη, ενώ οι μέτοχοι και η διοίκηση των οργανισμών αυτών θα υφίστανται τις συνέπειες της αναδιάρθρωσης αυτής.
Για την αποτίμηση του ενεργητικού τους, επιτρέπεται στους χρηματοπιστωτικούς και άλλους οργανισμούς να ενσωματώνουν παραδοχές αδυναμίας πληρωμής, αντί της τιμής αγοράς, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υφίσταται.
Τέλος, προβλέπεται η δημιουργία διαδικασιών για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών, της ΕΚΤ και της Επιτροπής και για τη στενή παρακολούθηση των εξελίξεων.
Συνολικά, τα παραπάνω μέτρα υποδηλώνουν τα εξής:
Ως προς την ουσία των μέτρων, αυτά χαρακτηρίζονται κατά κύριο λόγο από ασάφεια, η οποία επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Αυτό ίσως είναι αναμενόμενο, αφού πρόκειται για γενικές αρχές προς εξειδίκευση από τα κράτη μέλη όπου και όπως εφαρμοσθούν.
Επί της αρχής, τα μέτρα αναγνωρίζουν την ανάγκη μιας λιγότερο ή περισσότερο εκτεταμένης δημόσιας παρέμβασης στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Με την έννοια αυτή, αίρεται προσωρινά το καθεστώς του ανταγωνισμού και των απαγορεύσεων για τις κρατικές ενισχύσεις, που αποτελεί βασική αρχή της Ε.Ε. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά στα περισσότερα από πενήντα χρόνια ύπαρξης της Ενωσης! Ισως είναι η πλέον σημαντική πλευρά των εξαγγελθέντων μέτρων.
Από την άλλη πλευρά, η προσπάθεια των ευρωπαϊκών ηγεσιών για τη συγκράτηση της κρίσης εξαντλείται στο επίπεδο του χρηματοπιστωτικού τομέα. Το γεγονός ότι η κρίση ήδη επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα και ότι αναμένεται, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, σημαντική μείωση των ρυθμών αύξησης της παραγωγής στις χώρες της Ε.Ε., ενώ ορισμένες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, ήδη εμφανίζουν αρνητικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, φαίνεται να περνά απαρατήρητο. Ομοίως, παρά τα συγχαρητήρια προς την ΕΚΤ για την παροχή ρευστότητας, οι λανθασμένοι χειρισμοί στο επίπεδο της νομισματικής πολιτικής δεν απασχόλησαν τη σύνοδο.
Με άλλα λόγια, η ανάγκη συντονισμού της πολιτικής σε όλα τα επίπεδα – χρηματοπιστωτικό, νομισματικό και δημοσιονομικό – εξακολουθεί να διαφεύγει της προσοχής των ευρωπαίων ηγετών. Μοναδική εξαίρεση η απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να χρηματοδοτήσει τις ΜΜΕ με το ποσό των ?30 δις, η οποία δέχθηκε τα συγχαρητήρια της Συνόδου! Δυστυχώς, όπως θα φανεί σύντομα, ο «αυτόματος πιλότος» του, έστω χαλαρού, Συμφώνου Σταθερότητας και της ΕΚΤ είναι όχι μόνο αναποτελεσματικός, αλλά και επικίνδυνος, ιδιαίτερα σε συνθήκες ύφεσης, προς την οποία βαδίζει σταθερά η ευρωπαϊκή οικονομία.
Τέλος, η αναφορά στην ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της κρίσης, αν και θετική, απέχει πολύ από την εξασφάλιση του μηχανισμού εκείνου που θα ήταν απαραίτητος όχι σε έκτακτη, αλλά σε μόνιμη βάση. Δεδομένου ότι το σκέλος της ρύθμισης και εποπτείας της ενοποιημένης χρηματοπιστωτικής αγοράς της Ε.Ε. είναι εξαιρετικά αδύναμο, η απουσία ενός τέτοιου μηχανισμού εντείνει την αβεβαιότητα της παρούσας κατάστασης.
Γενικά, αν και σημαντικές οι αποφάσεις της Συνόδου των χωρών μελών της ΟΝΕ, προσπαθούν να θεραπεύσουν τα χθεσινά και ίσως τα σημερινά προβλήματα. Αυτά του άμεσου μέλλοντος ενδεχόμενα να συζητηθούν σε επόμενη σύνοδο, αφού θα έχουν οξυνθεί επαρκώς!
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS