Skip to main content.
22/10/2008

ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΑΜΕΣΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ || άρθρο του Σάκη Παπαθανασίου

Η αποσταθεροποίηση της επιρροής του δικομματικού συστήματος αποτελεί μια νέα πραγματικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο συνιστά κρίσιμο θέμα για το ΣΥΡΙΖΑ, η στάση που θα κρατήσει έναντι του ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν για αυτόν ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού.

Η  «δημοσκοπική άνοδος» του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει  αναμφίβολα μια αλλαγή στην πολιτική συμπεριφορά σημαντικής μερίδας των πολιτών. Το ζητούμενο για μας είναι αυτή η συμπεριφορά να μετασχηματισθεί σε νέα πολιτική στάση  και αξιακή τοποθέτηση αριστερού προσανατολισμού, με σαφέστερα και  σταθερότερα χαρακτηριστικά. Αυτός όμως ο μετασχηματισμός, κατά τη γνώμη μου,  δεν  μπορεί να προκύψει μέσω «εντατικών ιδεολογικών μαθημάτων». Για να επιτευχθεί είναι απαραίτητη η λειτουργία μιας αμφίδρομης εποικοδομητικής σχέσης μεταξύ των προσδοκιών των πολιτών και των πολιτικών προγραμματικών στόχων του πολιτικού μας υποκειμένου.

Η νέα «ευκαιρία» που δίνει ο κόσμος στην Αριστερά δεν έχει  ως ζητούμενο την επανάληψη  εκ μέρους της μιας τελεολογικής παραδείσιας επαγγελίας. Ούτε αποτελεί νέο ζωτικό χώρο για την επαναφορά των αυτάρεσκων λογικών κατοχής της απόλυτης αλήθειας και των συνημμένων καθοδηγητικών νοοτροπιών. Αντίθετα ο κόσμος που στρέφει το βλέμμα του στην Αριστερά περιμένει από αυτήν να λειτουργήσει ως καταλύτης στο πολιτικό πεδίο  επιφέροντας ανατροπές που θα οδηγήσουν σε άμεσες βελτιώσεις στη ζωή του (βιοτικό επίπεδο, απασχόληση, παιδεία, υγεία, κοινωνική πρόνοια και ασφάλεια κ.λ.π), θα δημιουργήσουν καλύτερες κοινωνικές προοπτικές και θα εξυγιάνουν - αναδιαμορφώσουν το ρόλο της πολιτικής λειτουργίας και τη σχέση της με τους πολίτες.

Αν η Αριστερά δεν καταφέρει ή τουλάχιστον δεν επιδιώξει στα σοβαρά να απαντήσει σε αυτή την προσδοκία,  τότε είναι βέβαιο ότι θα βρεθούν άλλοι δρόμοι διεξόδου, που δεν θα την εμπεριέχουν.

Γιʼ αυτό πρέπει  η δική μας Αριστερά   να   ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις και  να επιδιώξει  να δώσει  την απάντηση της  στη σύγχρονη διακύβευση ανάμεσα στη δημοκρατική εμβάθυνση και τη δημοκρατική συρρίκνωση με την οικονομική, κοινωνική και πολιτική έννοια. Θα έλεγα μάλιστα ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση επιτείνει περαιτέρω αυτό το καθήκον.

 Η απάντηση της Αριστεράς με την  προώθηση ενός συνεκτικού πλαισίου ισχυρών προοδευτικών μεταρρυθμίσεων συνιστά, ιδιαίτερα την εποχή του «τούρμπο» καπιταλισμού, μια σαφή συγκρουσιακή διαδικασία και  ενσαρκώνει εξ αντικειμένου οραματικά στοιχεία. Στο βαθμό μάλιστα που θα επιφέρει  κοινωνικά ωφέλιμες  και αποτελεσματικές ρυθμίσεις σε αντιδιαστολή με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, θα λειτουργήσει  ως  αποδεικτικό μέσο για την αναγκαιότητα και την εφικτότητα βαθύτερων κοινωνικών αλλαγών. Την περίοδο μάλιστα της οικονομικής κρίσης που διανύουμε η Αριστερά πρέπει να πείσει ότι έχει το δικό της τρίτο δρόμο,  έναντι του «κατευθυνόμενου  νεοφιλευθερισμού» της δεξιάς  και του νέο- κευνσιανισμού  της σοσιαλδημοκρατίας.

Νομίζω ότι  ήρθε η ώρα για μια Αριστερά σύγχρονη, λαϊκή, παρεμβατική, που θα αναλάβει τις άμεσες ευθύνες της, χωρίς να υποτιμά τους κίνδυνους ενσωμάτωσης αλλά και χωρίς να αυτοπαγιδεύεται  στην επίκληση των στρατηγικών της στόχων . 

Πιστεύω ότι, χωρίς πολιτικές και χρονικές καθυστερήσεις,  η παρέμβαση μας σε προγραμματικό επίπεδο πρέπει:

•    Να στηριχθεί σε ορισμένες κεντρικές ιδέες για την αλλαγή της πορείας της χώρας και τη δημοκρατική της  αναγέννηση,  οι οποίες  θα διαπερνούν όλους τους τομείς  και θα συγκροτούν ένα συνεκτικό πλαίσιο ριζοσπαστικών προοδευτικών μεταρρυθμίσεων σε όλη τη γραμμή του «μετώπου»  και σε σαφή ανταγωνιστική σχέση με τις πολιτικές του δικομματισμού.

•    Να δείξει το δρόμο για την προσαρμογή της χώρας στη διεθνοποίηση και την τεχνολογική μεταβολή, μέσα από ένα αναπτυξιακό μοντέλο νέου τύπου που θα υπηρετεί την αειφόρο οικονομική ευημερία και την ανθρώπινη ανάπτυξη για το σύνολο του πληθυσμού της χώρας,  με τομές και ανατροπές σχέσεων και μοντέλων πρωταρχικά στην παραγωγή πλούτου και παράλληλα στην αναδιανομή μεταξύ των κοινωνικών δυνάμεων αλλά και των γενεών.

•    Να επεξεργασθεί την περίοδο της παγκόσμιας αστάθειας μια νέα γενιά μεταρρυθμίσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας  για την κοινωνία,  με νέες προσεγγίσεις και καινοτομικό πνεύμα για το δημόσιο τομέα και το δημόσιο χώρο, την προώθηση νέων μορφών συλλογικοτήτων στην οικονομία, την αναβάθμιση της κοινωνικής πολιτικής με παράλληλη άρση των εσωτερικών της αδικιών και  την εμβάθυνση της δημοκρατίας.

•    Να αναπτύξει την οικουμενική οπτική και τη λογική της παγκόσμιας, ευρωπαϊκής και  βαλκανικής συνανάπτυξης μέσα από τη δημιουργία συμμαχιών  στα θέματα διεθνικών αρμοδιοτήτων όπως η αλλαγή των ρυθμίσεων του διεθνούς εμπορίου, η μεταφορά της αρμοδιότητας καθορισμού της ευρωπαϊκής νομισματικής στα πολιτικά όργανα, η επίλυση με ειρηνικά μέσα των διαφορών  και η από κοινού αντιμετώπιση μιας νέας ατζέντας θεμάτων που αποκτούν μεγάλη βαρύτητα (κλιματική αλλαγή, διαχείριση τεχνολογικών κινδύνων, πείνα, διατροφικοί κίνδυνοι)

•    Να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις στα πραγματικά προβλήματα της χώρας στο επίπεδο των εναλλακτικών δημόσιων πολιτικών και σε αμφίδρομη σχέση με τα κινήματα, χωρίς όμως περιορισμό στο ρόλο του απλού εκφραστή στον πολιτικό στίβο των αιτημάτων των κινημάτων

•    Να συμβάλει στη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας των παλαιών και νέων λαϊκών στρωμάτων με τα μεσαία στρώματα της εργασίας και της  επιχειρηματικότητας και να επιδιώξει να την εκφράσει πολιτικά, χωρίς αυτοπεριορισμό σε μια απλή κοινωνική μεροληψία υπέρ των  «απόκληρων» και των κατώτερων οικονομικά στρωμάτων.

•    Να αναδείξει ως στοιχείο της φυσιογνωμίας της την πολιτική έκφραση  του  συνολικού αιτήματος  της κοινωνικής προόδου και να υπερβεί τη λογική υποστήριξης όλων  ανεξαιρέτως των αιτημάτων.

•    Να ενσωματώσει στοιχεία μιας νέας ατζέντας για τα μαζικά κινήματα και να αναδείξει τη μεθοδολογία έμπρακτων εναλλακτικών προς το σύστημα  πρωτοβουλιών στην καθημερινή κοινωνική πρακτική που θα στηρίζονται ή και θα ανατροφοδοτούν το αξιακό φορτίο της Αριστεράς

Παράλληλα είναι αναγκαία η εμβάθυνση  σε καίρια ζητήματα της  εφαρμογής ενός τέτοιου προγράμματος όπως : 

•    Η σχέση εθνικής και διεθνούς διάστασης στην προώθηση  μεταρρυθμίσεων,

•    Η δυνατότητα της προώθησης μεταρρυθμίσεων μέσω της συμμετοχής σε κυβερνήσεις / συμπεράσματα από αντίστοιχα εγχειρήματα της Αριστεράς σε άλλες χώρες (επιτυχίες /αποτυχίες, κίνδυνοι/δυνατότητες, κρίσιμοι παράγοντες)

•    Η σύνδεση της εναλλακτικής πρότασης με τη στρατηγική στόχευση

•    Η  ενεργητική συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία προώθησης αλλαγών

•    Η συγκρότηση του κοινωνικού και πολιτικού μπλοκ της αλλαγής

Η διαμόρφωση μιας τέτοιας  εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης πρέπει να τεθεί στο ΣΥΡΙΖΑ, τα κινήματα , τις μαζικές οργανώσεις  και συνολικά την ελληνική κοινωνία, με επιδίωξη να αποτελέσει επίκεντρο  της πολιτικής αντιπαράθεσης. Το περιεχόμενο της θα βοηθήσει στην ανάπτυξη ευρύτερων κοινωνικοπολιτικών συσπειρώσεων και πολώσεων και ταυτόχρονα θα αποτελέσει τη βάση στην οποία μπορούν να οικοδομηθούν οι πολιτικές μας συνεργασίες.

Παπαθανασίου Σάκης
Μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ