Η εκπόνηση ενός πολιτικού προγράμματος αποτελεί κορυφαία διαδικασία η οποία πρέπει να διέπεται από μια μεθοδολογία που θα στηρίζεται σε ορισμένες αρχές και θα εμπεριέχει λειτουργική ακολουθία ενεργειών. Όλοι όσοι εργάζονται για την εκπόνηση προγραμμάτων, έστω μικρότερης εμβέλειας, γνωρίζουν ότι χωρίς τον ορισμό μιας μεθοδολογίας δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικά τεκμηριωμένο και επιστημονικά αποδεκτό αποτέλεσμα.
Λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία άλλων προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και αποφεύγοντας να επαναλάβω θέσεις που έχουν ήδη διατυπώσει σύντροφοι με υπεύθυνη θέση στην εκπόνηση του προγράμματος, προτείνω στη συνέχεια με συνοπτικό τρόπο ορισμένες μεθοδολογικές αρχές και φάσεις εργασίας .
Ως αρχές εννοώ τις εξής:
Ως φάσεις εργασίας, ανά τομέα ή αντικείμενο επεξεργασίας, εννοώ τις εξής:
Μια σημαντική παράμετρος της μεθοδολογίας είναι η σχέση των εναλλακτικών προτάσεων ανά τομέα με τα αιτήματα πάλης των κινημάτων.
Είναι γνωστό ότι τα κινήματα αναδύουν και εγγράφουν στην πολιτική ημερήσια διάταξη τα αιτήματα και δημιουργούν με τη δράση τους τη νομιμοποίηση αυτών στο ηθικό επίπεδο. Με αυτή την έννοια τα κινήματα είναι αναντικατάστατα, πολύ περισσότερο όταν δεν περιορίζονται στις κινητοποιήσεις αλλά καταφέρνουν να διαμορφώνουν και να αναπτύσσουν εναλλακτικές κοινωνικές και πολιτικές στάσεις και δραστηριότητες στην καθημερινή ζωή.
Η εναλλακτική πολιτική πρόταση της Αριστεράς συνδέεται με τα αιτήματα των κινημάτων. Όμως δεν ταυτίζεται καθ΄ ολοκληρία με αυτά αφού τα κινήματα :
• Δεν καλύπτουν όλους τους τομείς της ζωής των πολιτών και υπάρχουν σημαντικές πλευρές στις οποίες η ενασχόληση και η παρουσία τους είναι ανεπαρκής ή ανύπαρκτη.
• Επικεντρώνουν σε αιχμές και διεκδικούν λύσεις χωρίς αρκετές φορές να μπορούν να υπεισέλθουν σε θέματα εφαρμοσμένης πολιτικής
• Θέτουν ορισμένες φορές στην ημερήσια διάταξη ζητήματα πριν από τα κόμματα, όμως τα πολιτικά υποκείμενα είναι αυτά που εξ αντικειμένου καλούνται να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση
Η εναλλακτική πολιτική πρόταση της Αριστεράς πρέπει λοιπόν να μην είναι απλός ιμάντας μεταβίβασης στον πολιτικό στίβο των αιτημάτων των κινημάτων , αλλά να επιχειρεί τη συγκρότηση τους σε ενιαία βάση και σε συνεκτική πολιτική πρόταση.
Μια σημαντική παράμετρος σε αυτή την κατεύθυνση είναι ότι η εναλλακτική προγραμματική μας πρόταση πρέπει να προχωρήσει περαιτέρω και να αναπτύξει τις εναλλακτικές δημόσιες πολιτικές τις οποίες επιδιώκουμε να προωθήσουμε, δηλαδή τη μετατροπή του προβλήματος σε δημόσια δράση για τη λύση του. Αυτές οι δημόσιες πολιτικές πέραν της εγγραφής του θέματος στην ημερήσια διάταξη και της προβολής του συνημμένου αιτήματος θα πρέπει επιπλέον να περιλαμβάνουν :
• Το περιεχόμενο των αποφάσεων με σαφές κοινωνικά δίκαιο νόημα και ορισμό των ομάδων συμφερόντων στις οποίες απευθύνονται
• Τα μέσα που θα διατεθούν και τις μορφές που θα χρησιμοποιηθούν
• Την ανάλυση της τελικής επίπτωσης και του κόστους-οφέλους,
• Το μηχανισμό λήψης αποφάσεων και την κατοχύρωση της συμμετοχής των πολιτών
• Τους όρους/ προϋποθέσεις υλοποίησης με τις θεσμικές και τις οργανωτικές διαστάσεις (κριτήρια επιλεξιμότητας, δυνατότητες των ατόμων - φορέων δικαιωμάτων να τα διεκδικήσουν, αλλαγές στις δημόσιες υπηρεσίες ώστε να αρθούν αρνητικά φαινόμενα στις σχέσεις των πολιτών - δημόσιων υπηρεσιών που εμποδίζουν την προσβασιμότητα στα δικαιώματα) .
• Την πρόβλεψη για τις δυνάμεις που θα αντιτεθούν και το σχεδιασμό των διαδικασιών κινητοποίησης των δυνάμεων στήριξης ώστε το δικαίωμα από προσδοκία να γίνει πραγματοποιημένο γεγονός.
Αυτή η επεξεργασία στον καθορισμό μιας δημόσιας πολιτικής από τη σκοπιά της Αριστεράς, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια σοβαρή προγραμματική πρόταση και εξ αντικειμένου δημιουργεί μεγαλύτερες απαιτήσεις για την εργασία που πρέπει να κάνουμε.
Χωρίς την προαναφερόμενη διαδικασία είναι πιθανόν άθελα μας να οδηγηθούμε στην προβολή θέσεων η εφαρμογή των οποίων θα επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιθυμούμε.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της αντιμετώπισης της επισφαλούς εργασίας. Η λύση που προτείνουμε δεν μπορεί να αποβλέπει στην αντιμετώπιση της επισφάλειας δια μέσου της εξαφάνισης των θέσεων εργασίας, αλλά πρέπει να ενισχύει τη μετεξέλιξη των σημερινών επισφαλών θέσεων εργασίας σε σχετικά ασφαλείς θέσεις.
Η πρόταση που έγινε από μια συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ να προβάλουμε το αίτημα της πλήρους κατάργησης της μερικής απασχόλησης και των συμβάσεων έργου και να «επαγγελθούμε» την καθιέρωση ως μοναδικού τύπου σύμβασης αυτήν της πλήρους απασχόλησης αορίστου χρόνου, στηρίζεται μεν σε καλή πρόθεση αλλά πιστεύω ότι η εφαρμογή της σε συνθήκες οικονομίας της αγοράς θα οδηγούσε σε μείωση της απασχόλησης. Οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να μετατρέψουν τις περισσότερες από αυτές τις συμβάσεις σε πλήρους και αορίστου χρόνου και θα προτιμήσουν να περάσουν στη μείωση της παραγωγής ή στην άτυπη απασχόληση. Εκτός αυτού η θέση αυτή αποκλείει από την απασχόληση όλους όσους μπορούν και θέλουν να εργάζονται μόνο με μειωμένη απασχόληση (ανεξάρτητες έρευνες δείχνουν ότι το 43% των μερικώς απασχολούμενων το κάνουν ακουσίως) και επιπροσθέτως λειτουργεί αντιθετικά στην επαγγελματική δραστηριότητα όλων όσων μπορούν και επιθυμούν να έχουν συμβάσεις έργου εκτελώντας ταυτόχρονα διαφορετικές εργασίες και λαμβάνοντας έσοδα από περισσότερες πηγές .
Χωρίς να αμφισβητώ την καλή πρόθεση των συντακτών της πρότασης, θεωρώ πως εάν αυτή γίνει αποδεκτή, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει μια μονοδιάστατη, περιορισμένης εμβέλειας και δυναμικής πολιτική θέση, η εφαρμογή της οποίας θα επιφέρει αποτελέσματα αντίθετα από τα προσδοκώμενα.
Δε μπορώ να διατυπώσω ολοκληρωμένη και αναλυτική άποψη για τη θέση που πρέπει να λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ στο συγκεκριμένο θέμα, πιστεύω όμως ότι η εναλλακτική μας πρόταση στον τομέα αυτό θα πρέπει:
o Παρέμβαση σε όλους τους τομείς ( νομοθετικές ρυθμίσεις , διαπραγματεύσεις και ρυθμίσεις μέσω συλλογικών συμβάσεων) με περιορισμό των επιτρεπόμενων ορίων εφαρμογής τέτοιων συμβάσεων σε σχέση με τις ανάγκες που καλύπτουν και τον ορισμό συγκεκριμένων περιθωρίων διαδοχικότητας που μπορούν να έχουν.
o Πρόβλεψη προώθησης των αναγκαίων αλλαγών στο νομικό πλαίσιο αλλά και στη λειτουργία των δημόσιων μηχανισμών επιτήρησης ώστε να γίνει δυνατή η εφαρμογή στην πράξη των μέτρων που θα ληφθούν.
o Κινητοποίηση των ίδιων των χρηστών των δικαιωμάτων και των φορέων που μπορούν να τους εκπροσωπήσουν με προτεραιότητα το συνδικαλιστικό κίνημα
o Συσσωμάτωση συναφών παρεμβάσεων όπως η ουσιαστικοποίηση και η διευκόλυνση της προσβασιμότητας στο επίδομα ανεργίας και η στήριξη στο ενδιάμεσο στάδιο μετακίνησης από τη μια εργασία στην άλλη.
Επίσης η πρόταση μας για την αντιμετώπιση της επισφάλειας πρέπει να συνδυάζεται με το πρόταγμα ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου που θα θέτει στο κέντρο την πλήρη απασχόληση μέσω:
o Της προώθησης της ανάπτυξης με καινοτομία και επενδύσεις που ενσωματώνουν δεσμεύσεις για νέες θέσεις εργασίας
o Της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στους τομείς της υγείας και της φροντίδας, της εκπαίδευσης, του περιβάλλοντος , του αθλητισμού και του ελεύθερου χρόνου και γενικότερα της πράσινης οικονομίας και του τρίτου τομέα.
o Της ανάπτυξης της δημόσιας ενισχυόμενης απασχόλησης.
o Της μείωσης του εργάσιμου χρόνου
Η χρησιμότητα της εφαρμογής μιας μεθοδολογίας στις προγραμματικές μας επεξεργασίες δεν αφορά την προσαρμογή τους σε κάποιες «τεχνοκρατικές» προδιαγραφές. Αφορά πρωτίστως την πολιτική αποτελεσματικότητα, την εφικτότητα και την ενότητα προθέσεων - επιπτώσεων . Στοιχεία που είναι σημαντικά και για τη διεξαγωγή τεκμηριωμένης αντιπολίτευσης αλλά και για την προώθηση κοινωνικών μεταρρυθμίσεων και μετασχηματισμών.
Παπαθανασίου Σάκης
Μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS