Αργήσαμε να τιμήσουμε το Γρηγόρη και όχι μόνο…
Από τη στιγμή που αποδεσμευτήκαμε από την τροχοπέδη της πειθαρχίας του ΚΚΕ και της τυφλής εξάρτησης από το ΚΚΣΕ και την ΕΣΣΔ, εμείς που σχηματίσαμε του ρεύμα της ανανεωτικής Αριστεράς στην Ελλάδας, αποχτήσαμε συνείδηση της αυτόνομης ευθύνης μας, απέναντι στους εργαζόμενους της Πατρίδας μας και αρχίσαμε να ξεφορτωνόμαστε τα βαρίδια μιας στενόκαρδης – δογματικής καλλιέργειας που εμπόδιζε το πέταγμα του νου και την αξιοποίηση του πλούτου των ιδεών της Αριστεράς. Πάντα όμως σε επαφή με την ιστορική πραγματικότητα, για μια φρέσκια προσέγγισή της, και τον καταρτισμό ενός σύγχρονου προγράμματος πολιτικής και μαζικής δράσης για την αλλαγή πορείας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη – για την προσέγγιση στο όραμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού.
Σʼ αυτό το έργο αφιερώθηκαν δεκάδες, χιλιάδες πρωτοπόροι λαϊκοί αγωνιστές, που σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, που τις καθιστούσε δυσκολότερες η αμείλικτη πολεμική που ασκούσαν όλα τα ΚΚ του υπαρκτού σοσιαλισμού - με ελάχιστες εξαιρέσεις - και φυσικά η διορισμένη ηγεσία του ΚΚΕ, που εκλέχθηκε από τη 12η Ολομέλεια. Επικεφαλής αυτής της ηράκλειας προσπάθειας, τέθηκε μια ομάδα από νεότερα κυρίως στελέχη του λαϊκού κινήματος, με επικεφαλής τον αξέχαστο Μπάμπη Δρακόπουλο, που αναδείχθηκαν από τους αγώνες και άντεξαν στους διωγμούς, κρατώντας ταυτόχρονα ζωντανή τη σκέψη και δεν παραιτήθηκαν από την αναζήτηση των αιτίων της καταβαράθρωσης του κινήματος, της διόρθωσης των λαθών και της ανασυγκρότησης του κινήματος της Αριστεράς, με τη χάραξη μιας νέας γραμμής και την κατάκτηση της ηγεμονίας μπροστά στους καινούργιους αγώνες.
Επιτρέψτε μου να αναφέρω μερικά ονόματα από αυτούς που συγκρότησαν την πρωτοπορία του ανανεωτικού ρεύματος. Θα παραλείψω ασφαλώς πολλούς διαλεχτούς μας συντρόφους, αυτό όμως δεν σημαίνει πώς αγνοούμε και δεν τιμούμε τη συνεισφορά τους.
Μεταξύ των πρώτων αναφέρω το Γρηγόρη Γιάνναρο, που τιμούμε σήμερα. Τον Λεωνίδα Τζεφρώνη, τον Πάνο Δημητρίου, Σταύρο και Νίκο Καρρά, Κώστα Φιλίνη, Τάκη Μπενά, Λεφτέρη Ευλευθερίου, Ποτούλα Δρακοπούλου, Σόνια Τσιτήλου, Ηλία Στάβερη, Βασίλη και Παύλο Νεφελούδη, Νίκο και Αννα Σολωμού, Λεφτέρη Μαυροειδή και Σοφιανό Χρυσοστομίδη, Γιάννη Μπανιά, Στέργιο Πιτσιόρλα, τα αδέλφια Κωσταράκου, Πασχάλη Δούκα και εκατοντάδες άλλους, φωτισμένους και ακάματους αγωνιστές.
Θα θέλαμε όλους αυτούς και περισσότερο τους αφανείς μάρτυρες αυτής της ηρωικής προσπάθειας, για την ανασυγκρότηση του μεγάλου λαϊκού κινήματος, για τη Δημοκρατία και το Σοσιαλισμό, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν υπάρχουν πια, να τους τιμήσουμε και να τους εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας.
Δεν ξέρω πως αλλά ίσως κάποια άλλη φορά. Αρκούμε σήμερα σʼ αυτό και γυρίζω στο Γρηγόρη Γιάνναρο.
Ο Γρηγόρης ήταν από τα καλύτερα στελέχη αυτής της ομάδας. Από τους πιο προικισμένους αγωνιστές, διαπαιδαγωγημένος μέσα από αδιάκοπους αγώνες. Γρήγορα διακρίθηκε μέσα στη νεολαία, την ΕΠΟΝ, ακόμα και σαν μαθητής, και ύστερα σαν φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής, όπως λεγόταν τότε, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο.
Ο Γρηγόρης δεν περιόριζε τις σχέσεις του μέσα στον κύκλο των συναγωνιστών του. Καλλιέργησε τις φιλίες του και με συμφοιτητές, που είχαν διαφορετικές ιδεολογικές αντιλήψεις και παρά τις διαφωνίες και τις οξύτατες καμιά φορά συγκρούσεις έχτισε γερές φιλίες με δεξιούς ή κεντρώους συναδέλφους του, που αργότερα διακρίθηκαν στον πολιτικό στίβο, όπως το Μιλτιάδη Εβερτ.
Αυτή του η τάση να μην κλείνεται στην αποκλειστικότητα της δικής του αλήθειας, αλλά να κρατάει τα μάτια του και τη σκέψη του στους ανοιχτούς ορίζοντες της πραγματικότητας ήταν από τα πιο γόνιμα χαρακτηριστικά του νεαρού επαναστάτη.
Ρίχτηκε με ενθουσιασμό στις σπουδές του, ενώ πλούτιζε και τη μαρξιστική του καλλιέργεια. Ο μαρξισμός γιʼ αυτόν δεν ήταν μια κλειστή ιδεολογία, ένα σύνολο από τσιτάτα, δεν ήταν ένα ιερό βιβλίο, που περιείχε τις αλήθειες για όλα τα θέματα, ήταν μια πρόκληση για κατανόηση και αποκάλυψη του φυσικού και του κοινωνικού γίγνεσθαι κι αυτό απαιτούσε μια άγρυπνη προσπάθεια, επίμονη μελέτη και την αναζήτηση των καινούργιων στοιχείων που ανάδειχνε η εξέλιξη της γνώσης και η συσσώρευση των καινούργιων εμπειριών που αποκτούνταν από τη συνολική ανθρώπινη προσπάθεια. Σʼ αυτές επιδόθηκε με επιτυχία ο Γρηγόρης, παράλληλα με την ενίσχυση της επαφής του με τα προβλήματα των λαϊκών στρωμάτων και ιδιαίτερα της εργατικής τάξης.
Με την ίδρυση της νεολαίας Λαμπράκη την επόμενη της δολοφονίας του αξέχαστου βουλευτή της ΕΔΑ στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόρης έπεσε με τα μούτρα στην ανάπτυξη της οργάνωσης στον σταθερό και σωστό προσανατολισμό.
Μια εμπνευσμένη ομάδα νέων στελεχών του λαϊκού κινήματος με επικεφαλής το Μίκη Θεοδωράκη, τον Τάκη Μπενά, τον Αντρέα Λεντάκη, τον Αριστείδη Μανωλάκο και άλλους φλογερούς δημοκράτες και κομμουνιστές, το Θεόδωρο Πάγκαλο, Θ. Κοκλάνη κ.α. περιέτρεξαν όλη την Ελλάδα και μετέδωσαν παντού το ρίγος της έγερσης της ελληνικής νεολαίας για την αφύπνιση όλου του Λαού στο δρόμο για μια καινούργια ανάταση αντίστοιχη της εαμικής στις νέες συνθήκες. Η δίψα για πολιτικές ελευθερίες έσμιξε με το πάθος για πολιτισμό και δημιουργία, με την ορμή για οργάνωση και αυτενέργεια, οδήγησαν στο θαύμα της ταχύτατης ανάπτυξης της οργάνωσης των Λαμπράκηδων, που δόνησε την ψυχή της Ελλάδας και κινητοποίησε απʼ άκρου σε άκρο την πατρίδας μας. Μέσα στους πρωτεργάτες αυτής της εποποιίας ήταν ο Γρηγόρης Γιάνναρος.
Με τη διάσπαση του κομμουνιστικού κινήματος το Μάρτη του ʼ68 ο Γρηγόρης, νεαρός κομμουνιστής, πέρασε ολόψυχα στις γραμμές του ανανεωτικού κινήματος. Ταυτόχρονα ήταν τα χρόνια που στην ημερήσια διάταξη της πολιτικής υπήρχε το θέμα των σχέσεων της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Ο Γρηγόρης μαζί με τον φίλο του Αιμίλιο Ζαχαρέα, που μόλις είχε γυρίσει από σπουδές στην Ιταλία, στο Ινστιτούτο Γκράμσι, και άλλους οικονομολόγους εισηγήθηκαν την αλλαγή της ως τότε στάσης της ΕΔΑ στο θέμα και την αντικατάστασή της από τη θέση «Ναι στην ΕΟΚ, σʼ ένα νέο πεδίο ταξικών και εθνικών αγώνων για την πορεία προς μια Ευρώπη των λαών, ειρήνης και δημοκρατίας». Η θέση αυτή μετά πολλές συζητήσεις τελικά ενσωματώθηκε στην πολιτική της ΕΔΑ και αποτέλεσε διακριτό στοιχείο στη φαρέτρα του τότε νεοεμφανιζόμενου «ΚΚΕ Εσωτερικού». Στην αναδιοργάνωση του κόμματος, ο Γρηγόρης κρίθηκε αναγκαίο να σταλεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της οργάνωσης του ΚΚΕ Εσωτερικού της Ελευσίνας. Εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσει τα προβλήματα ενός από τα πιο μεγάλα κέντρα βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και να αποκτήσει πείρα στο χειρισμό τους, που αποδείχθηκε ύστερα εξαιρετικά χρήσιμη όταν ορίστηκε Υπουργός Βιομηχανίας στην οικουμενική κυβέρνηση Ξ. Ζολώτα.
Στην γόνιμη θητεία του στην Ελευσίνα γνώρισε από κοντά τους αγώνες και τη νοοτροπία της βιομηχανικής εργατικής τάξης και μπολιάστηκε με περιβαλλοντική ευαισθησία σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά περιοχές της Ελλάδας.
Ύστερα από προσωπικά του προβλήματα το κόμμα τον έστειλε να συμπληρώσει τις σπουδές του στη Μόσχα. Εκεί φοίτησε στο Πανεπιστήμιο, όπου υπέβαλε διατριβή για ένα μοντέλο της μακροοικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας, στο Τμήμα Οικονομίας και Κοινωνιολογίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, η οποία και εγκρίθηκε πανηγυρικά.
Στη Μόσχα γνωρίστηκε με τη Σόνια Τσιτήλου, κόρη της αγωνίστριας Τούλας … συζύγου του Μπάμπη Δρακόπουλου, φοιτήτρια της Βιολογίας και την παντρεύτηκε. Και οι δυο είχαν ευρύτατη επαφή με τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες, διακεκριμένους Έλληνες διανοούμενους και είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν του πιο διαλεχτούς σοβιετικούς επιστήμονες της οικονομικής σκέψης, που προετοίμαζαν τον δρόμο στις μεταρρυθμίσεις που αργότερα πραγματοποιήθηκαν από τον Γκορμπατσόφ.
Από τη Μόσχα το ζευγάρι πέρασε στο Λονδίνο και ο Γρηγόρης είχε την ευκαιρία να μελετήσει τη σύγχρονη Βρετανική οικονομική σκέψη, παρακολουθώντας μαθήματα στο διάσημο L.S.E. (London School of Economics). Το 1972 επέστρεψαν στην Ελλάδα, όπου ρίχτηκαν στη δουλειά σαν στελέχη του ΚΚΕ Εσωτερικού.
Στο μεταξύ στην Ελλάδα οι επιπτώσεις της διάσπασης του κινήματος, που επέβαλε η οικτρή 12η Ολομέλεια συνεχίζονταν. Τα δύο κομμουνιστικά κόμματα που προέκυψαν, βρίσκονταν σε οξύ ανταγωνισμό και αντιπαλότητα που άγγιζε και τη βάση. Την πρωτοβουλία είχε το ΚΚΕ, που δεν άφησε βρισιά και λάσπη, από το ανεξάντλητο λεξιλόγιο της ορθοδοξίας, που να μην χρησιμοποιήσει. Στην πρώτη απόπειρα για κοινή δράση στις εκλογές του 1975, παρά τις συμφωνημένες συμπεριφορές και του δύο πλευρών, το ΚΚΕ κατέβασε τους οπαδούς του με κύριο σύνθημα: «Ενωμένη Αριστερά με το ΚΚΕ μπροστά». Φυσικά εκείνη η προσπάθεια απέτυχε και η Ενωμένη Αριστερά διαλύθηκε. Με το πέρασμα του χρόνου έγινε φανερό ότι αυτή η κατάσταση προκαλούσε μεγάλη ζημιά στο αριστερό κίνημα. Όλες οι μαζικές οργανώσεις είχαν διασπαστεί. Το ΚΚΕ δεν έστεργε να μετάσχει σε καμιά αν δεν την έλεγχε απόλυτα. Στο μεταξύ οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στα δύο ΚΚΕ είχαν πια οριοθετηθεί καθαρά και δεν είχε κανένα νόημα η έριδα περί του τίτλου. Χρειαζόταν μια μεγάλη πρωτοβουλία, για να ξεμπλοκαριστεί η κατάσταση. Έτσι κι έγινε, στο 4ο συνέδριο του ΚΚΕ Εσ. αποφασίστηκε από την πλειοψηφία των συνέδρων η μετονομασία του κόμματος σε Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.). Ένα μέρος των συνέδρων διαφώνησε, δεν πειθάρχησε στην απόφαση και μολονότι εκλέχτηκε στα όργανα αποχώρησε σε λίγο, πραγματοποιώντας νέα διάσπαση και συνέχισε την πορεία του ως ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά.
Τώρα πια η πίεση για τη συνάντηση των κομμουνιστών και των αριστερών, σʼ ένα κόμμα έγινε ισχυρότερη. Επαφές μεταξύ συντρόφων των δύο πλευρών κατέληξαν στην συγκρότηση μιας μικτής επιτροπής με σκοπό να διερευνήσει τη δυνατότητα επεξεργασίας κοινού προγράμματος. Στην Επιτροπή έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο από πλευράς Ε.ΑΡ. ο Γρ. Γιάνναρος, ο Π. Κουναλάκης, ο Δ. Παπαδημούλης και από πλευράς ΚΚΕ ο Μίμης Ανδρουλάκης, ο Γιώργος Παπαπέτρου, ο Π. Λαφαζάνης
Η Επιτροπή εργάσθηκε με τη θέληση να συμβάλλει στην ενότητα των δύο κομμάτων και μέσα από καρποφόρες συζητήσεις κατέληξε σʼ ένα «κοινό πόρισμα» που περιείχε τις γενικές γραμμές ενός κοινού προγράμματος με τους αναγκαίους συμβιβασμούς. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τη σύμπραξη των δύο κομμάτων στα πλαίσια ενός νέου πολιτικού μορφώματος που πήρε το όνομα «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου».
Επιτέλους στις πολιτικές εξελίξεις μετείχε όλη η Αριστερά, η οποία και στην κυβέρνηση Ξ. Ζολώτα που ακολούθησε εκπροσωπήθηκε από τους Φ. Κουβέλη, Υπ. Δικαιοσύνης, Νίκο Κωνσταντόπουλο Υπουργό Εσωτερικών και το Γιάννη Δραγασάκη Υφυπουργό Οικονομικών, ο Γρηγόρης επιλέχθηκε για το Υφυπουργείο Βιομηχανίας. Στη βραχύχρονη θητεία του πρότεινε λύσεις για το θέμα των προβληματικών επιχειρήσεων, οι οποίες συνέβαλαν στην αντιμετώπισή του. Η προσπάθεια όμως δεν ολοκληρώθηκε, καθώς η κυβέρνηση Ζολώτα ανατράπηκε σε λίγους μήνες από την κυβέρνηση της Ν.Δ. υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Ο Γρηγόρης χειρίστηκε πολύ επιδέξια το μεγάλο θέμα των προβληματικών επιχειρήσεων που είχε επί χρόνια ταλανίσει την πολιτική ζωή και την οικονομία, ως αναπληρωτής υπουργός βιομηχανίας ένα μικρό διάστημα της βραχύβιας οικουμενικής υπό τον Ξ. Ζολώτα. Σε σχετικό του έγγραφο – πλαίσιο που κατέθεσε στη Βουλή στις 1.12.1989 επεσήμανε την ανάγκη το ζήτημα αυτό να αντιμετωπιστεί με τόλμη αλλά και με την αναγκαία κοινωνική και πολιτική συνεννόηση. Και διατύπωνε συγκεκριμένες προτάσεις, που έγιναν ευρύτερα αποδεκτές και συνέβαλαν στην καλύτερη κατανόηση του προβλήματος των προβληματικών. Όπως τόνιζε στο αποχαιρετιστήριο άρθρο του ο Πέτρος Κουναλάκης, ο Γρηγόρης απέδειξε ότι, η Αριστερά μπορεί αν ασκεί εξουσία χωρίς να ενσωματώνεται.
Ο Γρηγόρης έβλεπε καθαρά τα αδιέξοδα στα οποία ωθούνταν η πολιτική μας ζωή με την κυριαρχία του δικομματισμού και την ανασύνταξη της συντηρητικής παράταξης υπό την ηγεσία του Κ. Καραμανλή με προσανατολισμό όλο το χώρο της κεντροδεξιάς. Στη σκέψη του υπήρχε η σύλληψη μιας ευρείας παράταξης με κορμό τη συνεργασία ΠΑΣΟΚ – Συνασπισμού, ανοιχτής και σε οποιονδήποτε άλλο που θα επιθυμούσε να μετάσχει (οργανώσεων ή προσωπικοτήτων).
Ο ίδιος σε άρθρο του μας προειδοποιούσε «Ο Συνασπισμός έχει επιλέξει ανάμεσα σε δύο στάσεις: α) να παρατηρεί, να αναλύει και να ξορκίζει τις εξελίξεις με επιδίωξη να εκφράσει την κοινωνική αντίσταση και την πολιτική δυσαρέσκεια και β) να προτείνει συνολικές λύσεις για την πολιτική και την κοινωνία τώρα, να αναλάβει πρωτοβουλίες για να τις προωθήσει τώρα, να συναντηθεί με όσες δυνάμεις συμφωνούν για να διαμορφωθούν νέοι συσχετισμοί, και νέες πλειοψηφίες ικανές να στηρίξουν το μεγάλο μεταρρυθμιστικό και αναγεννητικό έργο που έχει ανάγκη ο τόπος.
Περιθώρια να κάνει την πρώτη επιλογή - έλεγε - δεν υπάρχουν. Θα καταποντιστεί μαζί με τον κόσμο και την εποχή που φεύγουν … την ακινησία δεν μπορούμε να την επιβάλλουμε ακόμα και αν τη θέλουμε θα συμμετάσχουμε στις αναμετρήσεις που έρχονται, θα συμβάλουμε κι εμείς στη διαμόρφωση του νέου ή θα παραμείνουμε στο περιθώριο. Αυτό είναι το πραγματικό δίλημμα.»
Ακόμα και τις μέρες που η κατάσταση του επιβαρύνθηκε πολύ, ο Γρηγόρης αγωνιούσε γιʼ αυτό το δίλλημα. Την τελευταία φορά που το είδα ζήτησε να μας βλέπει συχνότερα. «Εγώ σας αγαπώ όλους» μου είπε. Και μιλώντας πιο προσωπικά. «Πάρε όποια πρωτοβουλία κρίνεις. Εγώ θα είμαι πάντα μαζί σου. Προχώρα. Δεν προλαβαίνουμε». Αυτό το δεν προλαβαίνουμε το έλεγε σε όλους. Και όλοι αναρωτιούνταν. «Τι δεν προλαβαίνουμε;» Ο Γρηγόρης έφυγε χωρίς να ξεκαθαρίσει τη σκέψη του. Δεν νομίζω ότι την παραβιάζω αν ισχυριστώ ότι εννοούσε τη θεμελίωση μιας συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ.
Τις μέρες που ήταν στο νοσοκομείο είχε πυκνώσει τις επαφές του με τον Γιώργο Γεννηματά. Μια ειλικρινής φιλία τους συνέδεε. Πιθανόν κοινές σκέψεις τους να είχαν προχωρήσει. Αλλά το όποιο σχέδιο δεν το προλάβαιναν πια …
Ο Γρηγόρης ήταν ο πιο σημαντικός κρίκος της επαφής μας με τον άλλο πολιτικό κόσμο και τον κόσμο της επιστήμης, ιδιαίτερα τον πανεπιστημιακό. Τον κόσμο αυτό τον ενδιέφεραν ιδιαίτερα οι νέες ιδέες, που παρουσίαζε. Ο Γρηγόρης σάρκαζε όσους κήρυχναν το τέλος των ιδεολογιών, το θάνατο του μαρξισμού. Το τέλος της ιστορίας. «Περνούμε έγραφε μια μεταβατική καμπή. Μέσα απʼ αυτήν θα προκύψει ένα νέο ποιοτικό διαφορετικό άλμα. Ας εργαστούμε λοιπόν με καινούργια ορμή. Όσο για τον μαρξισμό γρήγορα θα ʽρθει η καινούργια του άνθηση.»
Θα ήθελα να τελειώσω με δυο λόγια για τον Γρηγόρη σαν άνθρωπο.
Η γυναίκα του Σόνια κι ο μικρός Γιώργος ήταν ο μικρόκοσμος στον οποίο κατέφευγε για να παίξει, να ξεκουραστεί, να αντλήσει δυνάμεις. Μια από τις πιο χαριτωμένες φιγούρες της Βουλής, ήταν ο Γρηγόρης πιασμένος χέρι – χέρι με το γιό του να περπατούν στους διαδρόμους, στα διαλείμματα των συνεδριάσεων και να σχολιάζουν. Κάποτε ο μικρούλης ζήτησε νʼ ανέβει στο βήμα. Κάποιος βουλευτής εξήγησε ότι «ναι, η Βουλή των εφήβων είναι μια κατάκτηση, δεν είμαστε όμως έτοιμοι για τη Βουλή των νηπίων». Ο Γιωργάκης έδειξε κατανόηση και ανέβαλλε τη διεκδίκησή του.
Μια άλλη μεγάλη αγάπη του Γρηγόρη ήταν το καλό φαγητό και το καλό κρασί. Ο Γρηγόρης υπερηφανευόταν για τις μαγειρικές του ικανότητες. Και αλήθεια, δύσκολα μπορεί να ξεχάσει κανείς τις έξοχες μακαρονάδες του, με σκόρδο και βασιλικό.
Ο θάνατος του Γρηγόρη Γιάνναρου υπήρξε μια βαριά απώλεια όχι μόνο για το αριστερό κίνημα, αλλά για την πολιτική μας ζωή συνολικά. Ο Χάρος μας έδειξε μια εκλεκτική προτίμηση. Και από τις τάξεις μας χάθηκαν πρόωρα πολυτιμότατοι σύντροφοι, ξεχωριστοί άνθρωποι. Μνημόνευσα στην αρχή κάποιους. Όλοι τους συνέβαλαν κι ανάμεσα τους πρώτος ο Γρηγόρης. Να γίνει ένα πρότυπο για τους νέους ανθρώπους και ιδιαίτερα για τους νέους πολιτικούς.
Όχι η πολιτική δεν είναι δεν είναι βρώμικη υπόθεση, αφού μέσα σʼ αυτήν λάμπουν άνθρωποι σαν το Γιάνναρο. «Μα πού θα τους βρούμε;» ρωτάνε πολλοί από τον κυρίαρχο λαό.
Ε! λοιπόν ψάξτε και θα τους βρείτε.