Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
01/12/2008

ΗΜΕΡΙΔΑ της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ για το ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ κατά πάγια τακτική, πριν από την ψήφιση σημαντικών νομοσχεδίων, διαβουλεύεται με φορείς και πρόσωπα που εμπλέκονται και γνωρίζουν το θέμα με σκοπό την πλέον ακριβή τεκμηρίωση των θέσεών της.

Πραγματοποιήθηκε σήμερα, η ημερίδα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς για το σωφρονιστικό σύστημα,  ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου που αφορά στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης.

Στην ημερίδα  συμμετείχαν εκπρόσωποι του νομικού κόσμου, του δικαστικού και δικηγορικού κλάδου, εκπρόσωποι οργανώσεων για τα δικαιώματα του ανθρώπου, οργανώσεων για τα δικαιώματα των κρατουμένων, καθώς και πανεπιστημιακοί σχετικοί με το αντικείμενο.

Συγκεκριμένα, πήραν το λόγο οι:

Η συζήτηση ξεκίνησε με εισήγηση του προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Α. Αλαβάνου, ενώ επίσης το λόγο πήραν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τ. Κουράκης (ειδικός αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ στο νομοσχέδιο), Γ. Μπανιάς, Γρ. Ψαριανός,  


Επισυνάπτεται η γενική τοποθέτηση της ΚΟ επί του νομοσχεδίου του υπουργείου δικαιοσύνης

Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ

Γενική τοποθέτηση επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν εκπόνησε κάποιο αυτοτελές ή συνολικό νομοσχέδιο σχετικά με τις τροποποιήσεις της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά ούτε για την βελτίωση των συνθηκών κράτησης στις φυλακές, αλλά ούτε και για τη μείωση του χρόνου φυλάκισης με ένα μόνιμο και όχι προσωρινό χαρακτήρα. Ενέθεσε ορισμένες μεταβατικές διατάξεις εμβόλιμα σε νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή με τον τίτλο «Κύρωση και εφαρμογή της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης».

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου, εάν παραμείνουν ως κατετέθησαν, είναι λίγες και αποσπασματικές και θα προκαλέσουν μόνο μία προσωρινή αποσυμφόρηση των φυλακών. Και βεβαίως όχι της έκτασης που εξαγγέλλει βομβαρδίζοντας επικοινωνιακά τον καθημερινό τύπο ο υπουργός Δικαιοσύνης, έκταση την οποία αποφεύγει να αποδείξει και αρνείται να θέσει υπό τον έλεγχο των κοινωνικών φορέων με την παροχή στατιστικών στοιχείων αριθμών κρατουμένων.

Το νομοσχέδιο δεν προβλέπει:

- Κατάργηση της αθροιστικής σώρευσης του χρόνου παραγραφής των πειθαρχικών ποινών, καθώς  προβλέπεται η συγχώνευση πειθαρχικών ποινών, άλλα δεν καταργείται η δυνατότητα παράτασης της φυλάκισης εξαιτίας της έκτισης πειθαρχικών ποινών.

- Μείωση χωρίς εξαίρεση του ανωτάτου ορίου προσωρινής κράτησης (προφυλάκισης) στους 12 μήνες από 18.

-Τη δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου και επισκέψεων στους χώρους διαβίωσης των κρατουμένων στις φυλακές από κοινωνικούς φορείς (πέραν της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής) ή την εκπροσώπησή τους  στα τοπικά και κεντρικά συμβούλια φυλακών.

-Καμία ρύθμιση σχετικά με τους κατηγορούμενους για υποθέσεις ναρκωτικών, καθώς καμία από τις προτάσεις του Ο.ΚΑ.ΝΑ. του ΚΕ.Θ.Ε.Α. και των Δικηγορικών Συλλόγων δεν έχει συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο.

- Ενδεικτικά επισημαίνουμε ότι το νομοσχέδιο αυτό αρνείται να θεσπίσει την άμεση αποσυμφόρηση των φυλακών από καταδίκους για πλημμελήματα των οποίων οι ποινές ή το προς έκτιση υπόλοιπο είναι εξαγοράσιμα, χωρίς την εξαγορά τους και με βεβαίωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Το αίτημα αυτό, που η υλοποίησή του θα  οδηγούσε στην άμεση και χωρίς όρους αποφυλάκιση χιλιάδων, κυρίως αλλοδαπών και άπορων, αποκρούσθηκε από τους εκπροσώπους του υπουργείου με γραφειοκρατικά επιχειρήματα (διαδικασία βεβαίωσης στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. του ποσού της εξαγοράς, δυσχέρεια έκδοσης Α.Φ.Μ.), εντελώς ευτελή και αναντίστοιχα με το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας.

- Την έλλειψη οποιασδήποτε ρύθμισης για την καθιέρωση της τοξικομανίας ως ιδιώνυμου ελαφρυντικού για την τέλεση κάθε αδικήματος από τοξικοεξαρτημένο άτομο ή υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών. Δεν περιλαμβάνει καμία ρύθμιση για επέκταση της υπαγωγής στις δυνατότητες προνομιούχας ποινικής αντιμετώπισης, αναστολής εκδίκασης και έκτισης των ποινών για όσους εξαρτημένους από ναρκωτικές ουσίες παρακολουθούν θεραπευτικά προγράμματα και εκκρεμούν εναντίον τους δίκες για άλλα αδικήματα πλην ναρκωτικών π.χ. ληστείες, διακεκριμένες κλοπές κ.λπ. Δεν ικανοποιεί, ακόμη, το αίτημα θέσπισης τεκμηρίου τοξικοεξάρτηση για όσους έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς θεραπευτικό πρόγραμμα απεξάρτησης.

- Καμία ή τουλάχιστον καμία ευνοϊκή μεταβολή στα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία πλαίσια ποινών. Με το άρθρο 15 του ν/σ δεν θεσπίζεται καμία τροποποίηση στον Ποινικό Κώδικα, είτε για την αύξηση του ανωτάτου ορίου επιτρεπτής μετατροπής ή αναστολής της  ποινής από 3 χρόνια σε 5, είτε για τη μείωση των ισχυόντων ποσών εξαγοράς (τα οποία παραμένουν στα όρια από 10 έως 60 ευρώ Χ 2 ) ημερησίως.

- Καμία ουσιαστική αλλαγή του ορίου της υφʼ όρων απόλυσης για τα αδικήματα που αφορούν το νόμο περί ναρκωτικών (σήμερα είναι στα 4/5 της ποινής). Με το άρθρο 17 του νομοσχεδίου περιορίζεται η προϋπόθεση της έκτισης των 4/5 της ποινής κάθειρξης ως όρου για την υφʼ όρων απόλυση σε εκείνους οι οποίοι έχουν καταδικαστεί με την επιβαρυντική περίσταση της κατʼ επάγγελμα ή κατά συνήθεια τέλεση της πράξης διακίνησης ναρκωτικών. Οι λοιποί μπορούν να αποφυλακίζονται στα 3/5. Το υπουργείου με αυτό τον τρόπο εξαιρεί τους διακινητές και τα βαποράκια από την επαναφορά των 3/5 ως ορίου για υφ όρων απόλυση και έτσι αφήνει περισσότερο χρόνο στη φυλακή εξαρτημένα άτομα που αναγκάστηκαν να μπουν στη διαδικασία της διακίνησης για να εξασφαλίσουν τη δόση τους.

- Καμία ουσιαστική μείωση του 18μηνου προφυλάκισης. Με το άρθρο 18 περιορίζεται σε 12 μήνες το ανώτατο όριο της προφυλάκισης «προσωρινής κράτησης», με εξαίρεση τα εγκλήματα για τα οποία προβλέπεται ισόβια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα 20 έτη. Αξίζει να επισημάνουμε στο σημείο αυτό ότι πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα 20 έτη είναι κάθε πρόσκαιρη κάθειρξη η οποία απειλείται με ελάχιστο όριο ποινής, π.χ. κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, κάθειρξη τουλάχιστον 15 ετών ή και κάθειρξη γενικά χωρίς όριο, συνεπώς στη συντριπτική πλειοψηφία περιπτώσεων κακουργηματικών κατηγοριών η προσωρινή κράτηση παραμένει στα ανώτατα χρονικά όρια του 18μήνου, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Συνεπώς, το 12μηνο έχει εφαρμογή σε ένα μέρος κακουργημάτων και αφήνει εκτός του πεδίου του τα περισσότερα.

- Όσον αφορά την απόδειξη της εξάρτησης, με το άρθρο 14 του νομοσχεδίου τροποποιείται η διάταξη που προβλέπει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης για τη διάγνωση τοξικομανίας. Ωστόσο ο αποκλειστικός προσανατολισμός της διαγνωστικής λειτουργίας της πραγματογνωμοσύνης στα βιολογικά υγρά εντός 24 ωρών από τη σύλληψη είναι προβληματικός, καθώς: α) Ο εντοπισμός ναρκωτικών ουσιών στα βιολογικά υγρά αποδεικνύει τη χρήση, αλλά δεν σημαίνει κατʼ ανάγκη την  ύπαρξη εξάρτησης και έτσι παρέχεται η δυνατότητα στο δικαστήριο να μη δέχεται την πραγματογνωμοσύνη (όπως κατά κόρον συμβαίνει μέχρι σήμερα), β) Τυχόν ολιγοήμερη αποχή του χρήστη από τα ναρκωτικά είναι πιθανό να του στερήσει τη δυνατότητα χαρακτηρισμού ως εξαρτημένου. γ) Τυχόν σκόπιμη χρήση εκ μέρους πραγματικού εμπόρου πριν μια «επικίνδυνη αποστολή», που τυχόν θα οδηγήσει σε σύλληψη, είναι δυνατόν αντίθετα να προσδώσει την έννοια του εξαρτημένου σε κάποιον που δεν είναι. δ) Υποδομές άμεσης λήψης σωματικών υγρών στα αστυνομικά τμήματα και τις ανακριτικές αρχές δεν υπάρχουν.

Συμπερασματικά πρόκειται για ένα νομοσχέδιο διεύρυνσης και όχι περιορισμού των αξιόποινων πράξεων, περιορισμού και όχι διεύρυνσης των δικαιωμάτων και ρυθμίσεων προσωρινής εκτόνωσης των κινητοποιήσεων των κρατούμενων και των κοινωνικών φορέων, του οποίου σύντομα τα αποτελέσματα θα ξεφουσκώσουν και η ανάγκη διεκδίκησης ριζοσπαστικών και μόνιμων νομικών αλλαγών θα αναδειχθεί επιτακτικά.