Μελετώντας το σχέδιο παρατηρούμε ότι αναιρεί τους ίδιους τους στόχους του για τη χώρα, όπως «την ποιοτική περιβαλλοντική αναβάθμιση», «την προώθηση της αειφόρου και ισόρροπης ανάπτυξης», ενώ δεν λαμβάνει υπόψη του τις σύγχρονες διεθνείς αντιλήψεις για τον τουρισμό και τις πραγματικές δυνατότητες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.
Αντίθετα μάλιστα προωθεί το παρωχημένο μοντέλο του μαζικού τουρισμού με έμφαση στο real estate του νησιωτικού χώρου και των παρακτίων περιοχών της χώρας. Η απόφαση αυτή της κυβέρνησης να παραδώσει τα νησιά και τις ακτές στα μεγάλα κτηματομεσιτικά και εργολαβικά συμφέροντα θα έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στο τοπίο και στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Μέσω του χωροταξικού για τον τουρισμό, επιχειρείται η αλλαγή του τουριστικού προφίλ και η εισαγωγή ενός νέου τουριστικού προϊόντος με την προώθηση σύνθετων τουριστικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας, γνωστές και ως condo hotels. Τα παραδείγματα της Ισπανίας με τις γνωστές πλέον επιπτώσεις στο περιβάλλον, την οικονομία και την τοπική κοινωνία, με το οποίο παρατηρούνται πολλές ομοιότητες, δεν πτόησε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ. Αντίθετα το ΥΠΕΧΩΔΕ πριμοδοτεί με ευνοϊκότατους όρους δόμησης την παραγωγή μεγάλης κλίμακας παραθεριστικής κατοικίας και δείχνει ξεκάθαρα την πολιτική βούληση της κυβέρνησης που επικεντρώνεται στη μονοκαλλιέργεια του μαζικού τουρισμού ως μοναδικού μοχλού «ανάπτυξης» της χώρας και ως μοναδικής ευκαιριακής λύσης.
Τα σημαντικά οικονομικά και πολεοδομικά κίνητρα στους μεγαλοεπενδυτές λαμβάνουν υπόψη τους μόνο τους κανόνες της κτηματαγοράς και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αντί να προωθεί μια επιστημονικά ορθή και κοινωνικά δίκαιη χωροθέτηση της τουριστικής δραστηριότητας όπως θα όφειλε, ουσιαστικά αδιαφορεί για το μέλλον των τοπικών κοινωνιών και των επερχόμενων γενεών, που είναι βέβαιο ότι θα υποστούν τις συνέπειες αυτής της κοντόφθαλμης πολιτικής. Μόνο στόχο έχει την άμεση εξυπηρέτηση των μεγάλων συμφερόντων των λίγων. Το νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που προωθείται δεν λαμβάνει υπόψη του την κλίμακα του ελλαδικού χώρου, τη φυσιογνωμία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, το τοπίο και την ταυτότητά του.
Το παρόν σχέδιο φωτογραφίζει και προκρίνει περιοχές φιλέτα προς εκμετάλλευση, είτε ονοματίζοντας αυτές, είτε όχι. Είναι γνωστό πως η διαδικασία των αγοραπωλησιών τεράστιων εκτάσεων σε πολλές περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος έχει ήδη προχωρήσει και οι ενδιαφερόμενοι αναμένουν διακαώς τη συνυπογραφή της παρούσας ΚΥΑ για να εκτελέσουν τα σχέδιά τους (δεν είναι άλλωστε τυχαίος και ο καθορισμός της αρτιότητας των 150 στρεμμάτων). Εν μέσω μάλιστα οικονομικής κρίσης και μείωσης της ζήτησης και της τουριστικής κίνησης, είναι πιθανό ολόκληρες περιοχές να υποστούν μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές καταστροφές από την αλόγιστη εκτός σχεδίου δόμησης που θα κατακλύσει πλαγιές και ακτές με κενά τσιμεντένια κελύφη.
Τα βασικότερα σημεία που προωθεί το Σχέδιο της ΚΥΑ
Το νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης αδιαφορεί για τη φέρουσα ικανότητα των περιοχών υποδοχής των τουριστικών υποδομών, για την επάρκεια των φυσικών πόρων των νησιών και των παράκτιων περιοχών, καθώς και για το ιδιαίτερο και ευαίσθητο χαρακτήρα τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, δεν θεωρεί ότι υπάρχουν πουθενά στην Ελλάδα τουριστικά κορεσμένες περιοχές, που θα έπρεπε να προστατευθούν. Αντίθετα, προτείνει την παραπέρα τουριστική τους ανάπτυξη. Για τις υπεραναπτυγμένες αυτές περιοχές δεν προβλέπει όρια για την χωρητικότητα, την ανάπτυξη και την αντοχή σε τουριστικές υποδομές.
Βάζει στην ίδια κατηγορία ως προς τους όρους δόμησης νησιά με τουριστική δραστηριότητα ανεξαρτήτως μεγέθους επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την κατασκευή και σε μικρά νησιά τουριστικών μονάδων 100 κλινών. Δηλαδή εξισώνει τη Φολέγανδρο και τον Πόρο με τη Λέσβο και την Κεφαλονιά.
Δίνει τη δυνατότητα δόμησης ακόμα και σε 5 ανώνυμα ακατοίκητα νησιά ή βραχονησίδες, για την υλοποίηση «πιλοτικών» επενδύσεων, αφήνοντας έτσι ανοιχτή τη δυνατότητα και για άλλες παρόμοιες περιπτώσεις.
Επιτρέπει τη δόμηση ακόμη και σε 50 μ. απόσταση από τον αιγιαλό, παρόλο που η πάγια νομολογία του ΣτΕ ορίζει τα 100 μ. και την κατασκευή μεγάλης κλίμακας τουριστικών εγκαταστάσεων, ακόμα και σε περιοχές εκτός σχεδίου του Δικτύου NATURA, καθώς και σε ζώνες αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας.
Αυξάνει τη δόμηση και τις κλίνες ανά στρέμμα στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Δίνει τη δυνατότητα σε μεγαλοεργολάβους-επενδυτές να επιδοτούνται από τον αναπτυξιακό νόμο για να κατασκευάζουν τεράστιες τουριστικές μονάδες με όρους δόμησης ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων και στη συνέχεια να πουλούν το 50% από αυτές ως παραθεριστική κατοικία.
Επιτρέπει την εξορυκτική δραστηριότητα σε τουριστικές περιοχές, όπως στη Μήλο. Ενώ, αναφέρεται στην ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού, αποφεύγει να θίξει τις κτηματομεσιτικές δραστηριότητες της Εκκλησίας και να της θέσει φραγμούς (βλ. περιπτώσεις Μονής Τοπλού και Ανάφης). Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης καταδυτικού τουρισμού σε προστατευόμενα εθνικά θαλάσσια πάρκα και τη δημιουργία υδροβόρων γηπέδων γκολφ σε πολλές περιοχές της επικράτειας.
Ουσιαστικά η παρούσα ΚΥΑ επιδοτεί τη μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη παραθεριστικής κατοικίας (τουριστικά παραθεριστικά χωριά), αυξάνοντας την εκτός σχεδίου δόμηση, ακόμα και με κατά περίπτωση κατάργηση της αρτιότητας των 4 στρεμμάτων (π.χ. σε ζώνη 500 μ. από οικισμούς ορίζεται αρτιότητα 2 στρέμματα ακόμα και σε περιοχές Natura, εφόσον διαπιστώνεται κορεσμός στα όρια των οικισμών). Αυτή η ρύθμιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις επιταγές του εθνικού χωροταξικού σχεδίου για περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης και αφορά σε μη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές και σε ορεινές περιοχές.
Προτάσεις
Σε μια περίοδο που συζητάμε για την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, για την προστασία και ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του τόπου μας, για την αειφορική τουριστική ανάπτυξη, για έναν βιώσιμο, κοινωνικό, δημοκρατικό και ολοκληρωμένο χωροταξικού και πολεοδομικό σχεδιασμό, για την περιφερειακή και ισόρροπη ανάπτυξη,
δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε το παρόν σχέδιο και προτείνουμε:
1. Σταδιακή μείωση της εκτός σχεδίου δόμησης, έως την κατάργησή της, κατάργηση των παρεκκλίσεων για την εκτός σχεδίου δόμηση, θέσπιση αυστηρότερων όρων και περιορισμών δόμησης, ειδικότερα για ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και κορεσμένες τουριστικά περιοχές (αύξηση αρτιότητας, αύξηση κατάτμησης, μείωση κλινών ανά στρέμμα, αύξηση απόστασης κτισμάτων από αιγιαλό, μείωση υψών, μείωση επιτρεπόμενης δόμησης κλπ.) και ελαχιστοποίηση της δόμησης (εμβαδόν) για παραθεριστική κατοικία.
2. Σταδιακή υποκατάσταση της εκτός σχεδίου δόμησης με ζώνες ελέγχου και σωστή εφαρμογή των υφιστάμενων εργαλείων χωρικού σχεδιασμού για την εκτός σχεδίου δόμηση (οργανωμένοι υποδοχείς ΠΟΤΑ, ΠΕΡΠΟ, ΠΟΑΠΔ).
3. Μείωση της χωρητικότητας στις τουριστικά ανεπτυγμένες – κορεσμένες περιοχές.
4. Απαγόρευση τουριστικής δραστηριότητας σε περιοχές Natura και σε ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας.
5. Προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της χώρας ως συγκριτικά πλεονεκτήματα του ελληνικού τουρισμού.
6. Προώθηση μορφών ήπιου – εναλλακτικού τουρισμού, όπως οικοτουρισμού, αγροτουρισμού, περιπατικού τουρισμού, σε αντίθεση με το μαζικό τουρισμό που προκρίνεται.
7. Δημιουργία τοπικού δικτύου ήπιων τουριστικών πόλεων με έμφαση στην τοπική ταυτότητα και φυσιογνωμία, που να λειτουργούν συμπληρωματικά με ορθολογική διαχείριση των φυσικών και πολιτισμικών πόρων.
8. Προτεραιότητα στη βελτίωση και λειτουργία των υφιστάμενων τουριστικών εγκαταστάσεων και καταλυμάτων (π.χ. ΞΕΝΙΑ και ξενοδοχεία στα αστικά κέντρα).
9. Αποκατάσταση των χρόνιων προβλημάτων σε περιοχές μαζικού τουρισμού.
10. Θέσπιση ειδικών κινήτρων για την ανάπτυξη εγκαταλειμμένων οικισμών.
11. Ανάδειξη παραδοσιακών οικισμών και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων.
12. Χρήση Βιοκλιματικού σχεδιασμού στα κτίρια των νέων τουριστικών μονάδων.
13. Καθορισμό συγκεκριμένων προδιαγραφών που θα αφορούν τη φέρουσα ικανότητα των περιοχών που υποδέχονται τουριστικές δραστηριότητες.
14. Καθορισμό μέτρων και ορίων για την προστασία και εξοικονόμηση των φυσικών πόρων στους τουριστικούς υποδοχείς.
15. Αξιοποίηση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων με ένταξή τους σε ένα εθνικό πρόγραμμα διαχείρισης.
Αθήνα, 14 Ιανουαρίου 2009
Για την Αυτοδιοικητική Πρωτοβουλία
Θόδωρος Γκοτσόπουλος
Μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΚΕ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS