Συμβαίνει κάτι παράδοξο το οποίο όμως ερμηνεύεται. Συζητούσαμε το Δεκέμβρη για τον Προϋπολογισμό και στην πραγματικότητα υπήρχε η σκιά της εκπαιδευτικής πολιτικής και του κινήματος των μαθητών μέσα σ΄αυτή την αίθουσα και επηρέασε και τις ομιλίες.
Σήμερα συζητάμε για τα εκπαιδευτικά και υπάρχει η σκιά του Προϋπολογισμού και των δίκαιων αγροτικών κινητοποιήσεων πανελλαδικά. Και αυτό νομίζω ότι δείχνει ότι η χώρα μας σήμερα είναι αντιμέτωπη με κρίσεις σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς και ότι έχουμε μια κυβέρνηση η οποία δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις. Όπως δεν μπορεί να δώσει απάντηση σήμερα στο αγροτικό, όπου έχει σωρευθεί μια ακραία κατάσταση, μια συμπίεση των αγροτών ανάμεσα σε ένα κόστος παραγωγής που ανεβαίνει και σε τιμές που δεν μπορούν να ανταποκριθούν και χωρίς να θέλουμε εμείς να μπούμε στη λογική της πλειοδοσίας να καλέσουμε την κυβέρνηση επειγόντως και το λέω αυτό εκ μέρους όλου του ΣΥΡΙΖΑ και το λέω με την εμπειρία μου ως βουλευτή Ηρακλείου με την αμπελουργία και την ελαιοκαλλιέργεια οι οποίες αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό διάλυση, να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις.
Συζητάμε όμως για την εκπαίδευση και καλά κάνουμε, κεντρικό θέμα. Γιατί όμως χρειάστηκε ένας φόνος ενός μαθητή για να ευαισθητοποιηθεί η κυβέρνηση και να φέρει αυτά τα θέματα σε συζήτηση; Γιατί χρειάστηκε ένα πρωτοφανές, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μαθητικό κίνημα, όχι στα ελληνικά, προκειμένου να αρχίσουμε να λέμε ότι θέλουμε διάλογο και θέλουμε ανταλλαγή απόψεων και μάλιστα να επιλέγουμε τα σημεία του διαλόγου, χωρίς να δούμε τα μεγάλα ανοικτά ζητήματα τα οποία θέλουν κατεπείγουσα λύση. Και θα ΄θελα να πω κάτι εξαρχής σε όσους μας ακούνε ότι καταλαβαίνουμε την ανάγκη που νιώθουν ο γονιός, ο δάσκαλος για διάλογο, για συζήτηση για να μην υπάρχει κομματισμός στην εκπαίδευση, όμως από την άλλη μεριά πρέπει να ξέρουμε ότι στο χώρο της παιδείας έχουμε διαφορετικές επιλογές. Έχουμε διαφορετικές κατευθύνσεις, που πάνε σε άλλα λιμάνια. Και ότι υπάρχουν και επιλογές που δεν θα οδηγήσουν στη σημερινή συνέχιση ή βελτίωση ή μικροδιόρθωση αυτού του παρακμιακού και εντελώς αποτυχημένου συστήματος εκπαίδευσης που έχει η Ελλάδα και θα μπορούσαν να δώσουν δημιουργικές δυνατότητες και να ανοίξουν νέους ορίζοντες για τα παιδιά και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Μέσα σ΄ αυτό το πλαίσιο θα ήθελα να αναφέρω ορισμένες τομές οι οποίες είναι καθυστερημένες, έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και χρόνια στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και τις οποίες εμείς ως Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς θεωρούμε ότι πρέπει να γίνουν το συντομότερο δυνατό.
Το πρώτο στην αντίληψη και στη προσέγγιση. Η παιδεία είναι δικαίωμα. Η παιδεία είναι αξία. Η παιδεία δεν είναι εμπόρευμα. Η παιδεία δεν είναι παραχώρηση, φιλεύσπλαχνη του κράτους. Αυτό βγαίνει μέσα από όλη την ιστορία και από όλες τις κατακτήσεις οι οποίες έχουν υπάρξει επί αιώνες στη χώρα μας και σε άλλες χώρες και εντείνεται , ειδικά στην εποχή μας από το γεγονός ότι ζούμε σε μια εποχή επιστημονικής και τεχνικής επανάστασης, διαρκούς επανάστασης και όπου τα ζητήματα της γνώσης παίζουν ένα κεντρικό ρόλο. Είναι ένα δικαίωμα που μπορεί να προάγει τον σύγχρονο, ελεύθερο πολίτη με ένα πεδίο ανθρωπιστικών γνώσεων και πρακτικών δυνατοτήτων που μπορεί να ανταποκριθεί στα προσωπικά του προβλήματα αλλά και στα προβλήματά του ως μέλος της κοινωνίας. Επειδή συνηθίζεται η πατριδοκαπηλία και επειδή μπορούμε αλλιώς να αξιοποιήσουμε μια μεγάλη κληρονομιά που έχουμε και επειδή όχι μόνο δεν πρέπει να είναι υποταγμένη στην αγορά αλλά δεν πρέπει να είναι εργαλειακή η παιδεία όπως ζητάει η Ευρωπαϊκή Ένωση και όπως νομίζω και συνάδελφοι εδώ που υπερβάλουν στο ρόλο ή εμφανίζουν μονόπλευρα το ρόλο των πρακτικών δυνατοτήτων που θα δώσει η παιδεία, να θυμίσω αυτό που λέει ο Σωκράτης στον Πρωταγόρα : «Ουκ επί τέχνη αλλά επί παιδεία ως των ελεύθερων πρέπει…» ότι η εκπαίδευση, η μόρφωση δεν είναι απλώς για να σε κάνει επαγγελματία είναι για να σε παιδεύσει, να σε μορφώσει και να σε κάνει ελεύθερο πολίτη. Όχι υποταγμένη η παιδεία στην αγορά. Είναι δικαίωμα, αξία. Αυτό δεν γίνεται σήμερα. Βλέπουμε παντού και θα αναφέρουμε πάρα πολλά παραδείγματα. Θα αναφέρω κάτι που νομίζω ότι δεν ακούστηκε σήμερα, δεν ξέρω αν μου διέφυγε, τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Εδώ πέρα έχουμε φτάσει να υποτάσσουμε την πανεπιστημιακή παιδεία, παρά τις επιταγές του Συντάγματος στη λογική της κερδοσκοπίας και των επιχειρηματικών κερδών σε μια λογική που η διεθνής κρίση σε τομείς που αν θέλετε κατ΄εξοχήν έχει αναπτυχθεί, όπως οι Τράπεζες, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, την οδηγεί σε πλήρη αποτυχία.
Πρέπει να σταματήσει αυτή η πραξικοπηματική κατάσταση η οποία οδηγεί σε λαθεμένους δρόμους τη χώρα μας. Ακόμη και ελληνικά δικαστήρια, όπως είδαμε με την απόφαση του πρωτοδικείου, που υπερβαίνει ακόμη και αυτό το οποίο θεωρεί ότι επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να πούμε ότι άλλο είναι ακόμη και με την κοινοτική νομιμότητα, στην οποία έχουμε πολλές παρατηρήσεις, άλλο είναι το τι θα γίνει με τους αποφοίτους των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών μέχρι που συνεργάστηκαν με τα ξένα Πανεπιστήμια, που εκεί στηρίζουν τις προσφυγές τους, και άλλο είναι η λειτουργία των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών, που συνεργάζονται με τα Πανεπιστήμια και σύστημα δικαιόχρησης. Να σας πω απλά το σύστημα δικαιόχρησης, δηλαδή το ότι μαγαζάκια στις παρόδους της Ομονοίας γίνονται παραρτήματα ξένων Πανεπιστημίων είναι ένα σύστημα που λειτουργεί μόνο σε δύο τρεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε χώρες αποικιοκρατούμενες εκπαιδευτικά, στις οποίες δεν υπάρχει αντίληψη για την παιδεία. Ορισμένες από αυτές είναι χώρες πρώην ανατολικές όσον αφορά το πολιτικό καθεστώς που είχαν, οι οποίες πέσανε με όλη τη ζέση και έγιναν θύματα της εμπορευματική αξιοποίησης της παιδείας.
Ένα δρόμο έχει η κυβέρνηση , να σεβαστεί το Σύνταγμα. Να απαγορεύσει το σύστημα δικαιόχρησης, να κλείσει όσα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών συνεργάζονται με ξένα Πανεπιστήμια. Και δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συνταγματική με την κοινοτική νομιμότητα. Διότι αυτή ακριβώς τη δυνατότητα μας τη δίνει η ίδια η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η παλιά, η Συνθήκη της Λισαβόνας που δεν ισχύει ακόμη, η κάθε χώρα μέλος μπορεί να αποφασίζει μόνη της ποια ιδρύματα και ποιες μέθοδοι θα λειτουργούν στην εκπαίδευση. Αν θα υπάρχει δημόσια, ιδιωτική, μόνο ιδιωτική, μόνο δημόσια κ.λπ.
Το δεύτερο που θέλω να πω. Για μας ως Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς η παιδεία είναι Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Ασφαλώς στη χώρα μας και στην παρουσία της μέσα στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, παίζει ρόλο η ναυτιλία, παίζει ρόλο ο τουρισμός, μπορούσε να παίζει ρόλο η αγροτική οικονομία, άλλες υπηρεσίες, μεταποίηση κ.λπ.. Όμως, ειδικά σήμερα σε μια γνωσιοκεντρική ανάπτυξη της οικονομίας, η Ελλάδα θα έπρεπε να στήσει το μέλλον της πάνω στην παιδεία . Και θα αναφέρω το παράδειγμα της Φινλανδίας. Η Φινλανδία βρέθηκε σε μια μεγάλη κρίση από την δεκαετία του 1990. Ήταν ο προμηθευτής ο δυτικός και η γέφυρα με τη Σοβιετική ΄Ενωση τότε όταν υπήρχαν τα τείχη . Έγινε αυτή η εξέλιξη που είχαμε το 1990, έχασε αυτό το ρόλο η Φινλανδία, το μοναδικό ρόλο που είχε η Φινλανδία, οπότε ο δρόμος τον οποίο προσπάθησε να ακολουθήσει, μέσα στα πλαίσια βέβαια της καπιταλιστικής ανάπτυξης, ήταν ένας δρόμος που στηρίζεται στην παιδεία και στην έρευνα και ήταν ένας δρόμος που έφερε αποτελέσματα και είναι ένα δρόμος που όποια κριτήρια και αν χρησιμοποιήσεις σήμερα βγάζει τα Πανεπιστήμια της Φινλανδίας τα πιο αξιόλογα ποιοτικά Πανεπιστήμια σε όλες τις χώρες και που κάνει την τεχνολογία της Φινλανδίας γνωστή και μέσα στην τσέπη μας, με τα κινητά ή με μια σειρά άλλες επινοήσεις που έχουν τη βάση τους στη Φινλανδία.
Με αυτή την έννοια δεν μπορούμε να συνεχίσουμε βλέποντας την παιδεία ως ένα βάρος το οποίο έχει να αντιμετωπίσει ο προϋπολογισμός, η κυβέρνηση κ.λπ. Και η παιδεία είναι και ένα αντικρισιακό μέσο. Και σήμερα που υπάρχουν πιέσεις, που υπάρχουν πιέσεις και δυσκολίες ή αρνήσεις της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στους αγρότες και τους μικρομεσαίους, παρόλα αυτά από τη στιγμή που οι πάντες δέχονται σήμερα πως οι δημόσιες επενδύσεις είναι αναγκαίες και για την άμεση έξοδο από την κρίση αλλά και για να κερδίσεις ένα καλύτερο μέλλον, το να έχουν επίκεντρο την παιδεία είναι κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Αυτό τι απαιτεί όμως; Ένα σύστημα το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει αυτούς που βγαίνουν μέσα από την εκπαίδευση. Έχουμε πρωτοφανή ανεργία στους πτυχιούχους. Είμαστε νομίζω από τις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας σε πτυχιούχους. Όσα περισσότερα μεταπτυχιακά έχεις, όσα περισσότερα διδακτορικά, όσο πιο εξειδικευμένες γνώσεις τόσο είναι σίγουρο ότι θα είσαι άνεργος. Επομένως δεν μπορεί η παιδεία μας να αναπτυχθεί όταν δεν έχει μια δομή οικονομίας που μπορεί να την αξιοποιήσει, όταν δεν έχει ένα δημόσιο το οποίο ζητάει στελέχη υψηλού επιπέδου, με τις παρεμβάσεις τους στο περιβάλλον, στον πιστωτικό τομέα, στον κοινωνικό τομέα, ώστε να τους αξιοποιήσει. Πώς μπορεί να στηθεί παιδεία σε μια οικονομία που δεν τη χρειάζεται; Ποιος θα πάει να οργώσει το χωράφι όταν ξέρει ότι μετά το όργωμα και τη σπορά θα υπάρχει ξηρασία και δεν θα υπάρχει τίποτα να θερίσει; Επομένως χρειάζεται μια τομή.
Τρίτον. Πώς θα γίνει αυτή η τομή; Με τη χρηματοδότηση της παιδείας πρώτα απ΄όλα. Εδώ έχουμε μια παιδεία που λιμοκτονεί. Είναι μια ντροπή για τη χώρα μας, ότι συνεχώς τα τελευταία χρόνια έχει τον τίτλο της χώρας έχει το μικρότερο ποσοστό για δαπάνες εκπαίδευσης και έρευνας μέσα στην ΕΕ. Δεν μπορεί να την αντιμετωπίζετε ως Πίθος των Δαναΐδων, έχουν ακουστεί αυτά τα λόγια, δεν μπορεί να αφήνουμε μια παιδεία να λιμοκτονεί.
Για την προετοιμασία αυτής της συζήτησης συναντηθήκαμε με τους Πρυτάνεις, με εκπροσώπους μαθητικών συμβουλίων, φοιτητικών συλλόγων, με τους μορφωτικούς ακολούθους πολλών Ευρωπαϊκών Πρεσβειών, με τους δημοσιογράφους που ακούσαμε τη γνώμη τους, με γονείς, με φοιτητές. Κοινός τόπος ήταν τα χαμηλά επίπεδα χρηματοδότησης και η ανάγκη ως πρώτη προτεραιότητα να απαντήσουμε. Αυτό, χωρίς διάλογο. Δεν θέλει διάλογο, περιμένουν απάντηση κύριε Πρωθυπουργέ και υπάρχουν δυνατότητες και περιστολές πολλών δαπανών που μπορούμε να κάνουμε.
Το τέταρτο ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας να γίνει αισθητός από την οικογένεια. Σε κάθε οικογένεια γίνεται χαμός. Και νομίζει κανείς ότι ο χαμός είναι στο νηπιαγωγείο, όπου εντάξει ήταν 60.000 θέσεις κενές θα πληρώσουμε το ιδιωτικό νηπιαγωγείο. Γίνεται στο δημοτικό, χρειάζεσαι φροντιστήριο και στο δημοτικό τώρα, στο γυμνάσιο, στο λύκειο. Αν δεν μπεις στο Πανεπιστήμιο, σε πιο Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών σε ποια χώρα θα πας, στο ΑΣΕΠ, στα φροντιστήρια του ΑΣΕΠ. Θα σας πω την εμπειρία που είχα ως ευρωβουλευτής. Είχα καταθέσει πριν από 7 – 8 χρόνια μια ερώτηση στην ευρωπαϊκή επιτροπή για να ενισχύσει χρηματοδοτικά την ενισχυτική διδασκαλία μέσα στα δημόσια σχολεία. Μέσα στην ερώτηση έλεγα, αντί να πηγαίνουν στα φροντιστήρια και να πληρώνουν οι γονείς, κάπως έτσι το έλεγα. Μας πήραν τηλέφωνο από το γραφείο διερμηνείας και μας είπαν τι θα πει φροντιστήριο, να το εξηγήσουμε και εξηγήσαμε, ότι είναι ιδιωτικά κυρίως μαθήματα που γίνονται σε συλλογικό ή σε ατομικό επίπεδο προκειμένου τα παιδιά να μάθουν τα μαθήματα του σχολείου. Αποτέλεσμα σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ βγήκε το κείμενο της ερώτησης, μεταφράζοντας τη λέξη φροντιστήριο σε λέξη «frontistirio», με λατινικούς χαρακτήρες και μέσα σε εισαγωγικά. Θέλω να πω ότι είναι μια ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, είναι μια μοναδικότητα της Ελλάδας. Με τους μορφωτικούς ακολούθους των Πρεσβειών που μιλούσαμε, έλεγαν it is unique. Μόνο η Ιαπωνία ενδεχομένως για άλλους λόγους έχει τέτοιο πρόβλημα.
Είναι ο κρίσιμος δείκτης. Ο κρίσιμος δείκτης, τα φροντιστήρια και η αδυναμία της τεχνικής εκπαίδευσης είναι τα δύο κεντρικά χαρακτηριστικά της παιδεία μας και γι΄αυτό δεν μπορούν να λυθούν με ευχές. Θέλουμε αποφασιστικά μέτρα. Κατά τη γνώμη μου και θα το τονίσω πιο κάτω αυτό τα δύο μέτρα είναι ελεύθερη πρόσβαση και ισχυρή τεχνική εκπαίδευση.
Το πέμπτο. Ανθρώπινος παράγοντας και εκπαιδευτικός. Δεν μπορεί χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα. Εδώ μόνο δεν αξιοποιείται ο ανθρώπινος παράγοντας αλλά συμπιέζεται αφόρητα. Είναι ολίγον εκπαιδευτικός. Έχουμε μια γενιά 250 ευρώ των ωρομισθίων οι οποίοι πάνε να κάνουν μαθήματα στη γενιά που θα βγει των 500 ευρώ. Οι κυβερνήσεις ακολουθούν το μοντέλο του ταξιτζή απέναντι στους καθηγητές και τους δασκάλους. Δηλαδή χαμηλό κόμιστρο, χαμηλός μισθός, αλλά πάρε διπλή και τριπλή κούρσα. Δούλεψε στο σχολείο αλλά πήγαινε και κάνε ιδιωτικά. Δεν πειράζει να κάνεις ιδιωτικά και μέσα στο σχολείο και μέσα στην τάξη σου ή σε φροντιστήριο ή ατομικά μαθήματα. Και ενώ οι δάσκαλοι θέλουν μια λύση και αυτή την εικόνα έχουμε, με αυτό τον τρόπο σπρώχνονται να ενσωματωθούν και να γίνουν και αυτοί πρόβλημα του συστήματος. Το σχολείο θέλει ψυχή πίσω από τον κάθε άνθρωπο, πέρα από το σπίτι του, τους γονιούς του, θα δεις έναν δάσκαλο. Για να έχεις τον Πλάτωνα, είχες το Σωκράτη. Για να είχες τον Αριστοτέλη, είχες τον Πλάτωνα. Και για να γίνει η Αθήνα, αυτό που έγινε τότε, και να μοιράζουμε εμείς εδώ τον Επιτάφιο του Περικλή, μεταφρασμένο σε όλες τις γλώσσες, έπρεπε να ρθει ο Πρωταγόρας από τη Θράκη, ο Ιππίας από την Ηλεία, ο Γοργίας από τη Σικελία.
Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση.
Αμοιβές, αυτοεκτίμηση, επιμόρφωση, ορισμένους θα τους ενοχλήσει αυτό που θα πω. 1400 ευρώ για τον πρωτοδιοριζόμενο καθηγητή, δάσκαλο. Μόνο έτσι μπορεί να σταθεί και μπορεί να υπάρξει και η απαίτηση της κοινωνίας και ο έλεγχος.
Το έκτο σημείο. Περιεχόμενο εκπαίδευσης. Είμαστε, τι να πω, πριν από την Επανάσταση του 1821. Τι σχέση έχει το περιεχόμενο της Εκπαίδευσης με τον τρόπο που γίνεται. Πέρα από τα λάθη, πέρα από τον συντηρητισμό, πέρα από το ότι δικαιώνονται τα μεταλλαγμένα στο ένα ή στο άλλο βιβλίο, ότι στηρίζετε, δεν θα πω την απομνημόνευση, στηρίζετε τη συσσώρευση γνώσεων. Όταν είμαστε σε μια κοινωνία, που το σημαντικό είναι η πληροφορία, η ικανότητα να την βρεις την πληροφορία, η ικανότητα να την αξιοποιήσεις, η ικανότητα να οικοδομήσεις πάνω της συλλογισμούς και πρακτικές ενέργειες. Γιʼ αυτό εμείς πιστεύουμε ότι, αυτό το σύστημα χρειάζεται πολύ βαθιά τομή. Κριτική σκέψη και δημιουργική αμφισβήτηση, βιωματική μάθηση και επινοητικότητα, ομαδική εργασία, συνεργατική μάθηση, δουλειά. Ακόμη και στις εξετάσεις με την οθόνη. Δουλειά στην τοπική κοινωνία. Μαθήματα με βαθμούς και μαθήματα χωρίς βαθμούς. Σχολείο με σύνθημα η τσάντα στο σπίτι. Δεν μπορεί τα πάντα να έχουν γίνουν φροντιστήριο. Η τσάντα στο σπίτι, μέσα από μια διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να παίξει έναν δημιουργικό ρόλο.
Το έβδομο σημείο. Η ικανότητα διαφοροποίησης. Δεν υπάρχει αυτή η ικανότητα, της διαφοροποίησης μέσα στην παιδεία. Είναι όλοι μολυβένια στρατιωτάκια. Μας έκανε εντύπωση το ότι παιδιά, τα οποία έχουν ειδικές ανάγκες, έχουν αναπηρίες, έχουν προβλήματα υγείας, κωφά για παράδειγμα, έχουν κι αυτά το βιβλίο του Καραγκιόζη, το οποίο έχει μέσα τον Καραγκιόζη, που όλη η πλάκα γίνεται, επειδή ο Καραγκιόζης δεν ακούει. Ειδική και διαφοροποιημένη εκπαίδευση στα παιδιά με αναπηρίες. Μέσα σε κοινά σχολεία, εφόσον αυτό είναι εφικτό. Τα παιδιά που έπεσαν στις ουσίες. Στα παιδιά των μεταναστών. Αντί να διώκουμε τους υπευθύνους του σχολείου στη Γκράβα, που παρέδιδαν μαθήματα στους μετανάστες γονείς των μαθητών, αντί να τους καταγγέλλουμε και να τα καταργούμε.
Στα παιδιά που κάνουν μαθησιακή άρνηση, στην αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της σχολικής διαρροής. Στα παιδιά που έχουν ταξική προέλευση που δεν ευνοεί την απόκτηση γνώσεων μέσα στο σπίτι. Στα παιδιά που χρειάζονται δεύτερη ευκαιρία.
Το όγδοο που θέλω να πω, είναι το θέμα της τεχνικής παιδείας. Είναι ο «σκουπιδότοπος». Είναι ρατσισμός. Δεν είναι ο δρόμος προς τα μπρος, είναι ο δρόμος προς τα πίσω. Το ξέρουν οι οικογένειες. Ντρέπονται, δημιουργούν σύνδρομα, αντί να είναι αυτά τα παιδιά περήφανα, γιατί ακολουθούν το δρόμο της γρήγορης έλευσης στην αγορά εργασίας, ο οποίος θα έπρεπε να ήταν ανοιχτός για πανεπιστημιακές σπουδές. Η τεχνική εκπαίδευση, στην Ελλάδα, είναι μία εκπαίδευση δήθεν. Τομή. Τεχνικές γνώσεις, στο κοινό Λύκειο, θεωρίας και πράξης, πολύ ισχυρή μεταλυκειακή τεχνική εκπαίδευση. Αξιοποίηση της πρότασης του Πολυτεχνείου και του ΤΕΕ για μεν ένα κομμάτι των ΤΕΙ, τα οποία θα ενσωματωθούνε στα Πανεπιστήμια, εφόσον έχουν τη δυνατότητα, και ένα άλλο δε, που θα αποτελέσει κορμό της Τεχνικής Εκπαίδευσης.
Το ένατο σημείο. Χρειάζονται παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς. Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Πανεπιστήμιο. Κατάργηση του νόμου πλαισίου, αναβάθμιση στα προγράμματα σπουδών, θωράκιση των πτυχίων. Να γίνουν master τα τετραετή, σε σχέση με τα τριετή τα δικά μας. Ακαδημαϊκός προγραμματισμός, εσωτερικός κανονισμός, που να στηρίζεται στην ελευθερία της έρευνας και της διδασκαλίας. Κρίσιμο θέμα είναι το θέμα της πρόσβασης στα Πανεπιστήμια. Εμείς εδώ και χρόνια έχουμε υποστηρίξει την άποψη της ελεύθερης πρόσβασης, σε συνδυασμό με την ισχυροποίηση της Τεχνικής Εκπαίδευσης. Δεν είναι στον αέρα. Δεν είναι φαντασία ούτε έχουμε να δώσουμε εμείς δώρα. Είναι σύστημα που χρησιμοποιείται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στην Αυστρία κυρίως στις Σκανδιναβικές χώρες, στη Γερμανία και όπου εφόσον έχει και μια ισχυρή τεχνική εκπαίδευση και εφόσον στηρίξεις τα Πανεπιστήμια με μια άλλη χρηματοδότηση, στην πραγματικότητα δεν έχει αριθμούς που φοβίζουν, για ένταξη σε Πανεπιστήμια, τα οποία έχουν κάνει και άλλο γεωγραφικό χάρτη. Αντίθετα αποφορτίζεις από το φόβητρο των εξετάσεων στα Πανεπιστήμια, από το γόητρο να περάσεις σε μια πανεπιστημιακή σχολή, την οικογένεια, τα παιδιά και μπαίνεις σε μια φυσιολογική δράση, ώστε και η Ελλάδα να γίνει μια χώρα που δεν θα χρειάζεται το όρο φροντιστήρια, όπως δεν τα χρειάζεται καμιά άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το 10ο σημείο. Πανεπιστήμιο, οχυρό Δημοκρατίας. Ειπώθηκαν πολλά για το άσυλο και ο Πρωθυπουργός το έθεσε σαν ένα από τα δύο κεντρικά θέματα. Υπάρχει μία προϋπόθεση κύριε Πρωθυπουργέ, για να διαφυλαχτεί το άσυλο στη χώρα μας. Μία βασική προϋπόθεση. Και είναι η κυβέρνηση που έχουμε να αγαπάει το άσυλο. Να το αγαπάει όχι λεκτικά. Να νιώθει στην καρδιά της, να νιώθει ότι από την Γερμανική κατοχή, με τον Λόρδο Μπάυρον, μέχρι τη Γερμανική Χούντα, μέσα σʼ αυτές τις κοιτίδες, τις πνευματικές, τις εκπαιδευτικές, των Ανωτάτων Ιδρυμάτων, αναπτύχθηκε η φλόγα της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Αντίστασης στον αυταρχισμό. Είναι μέσα στο DNA μας, ό,τι και να κάνετε. Η εικόνα του τανκ που έριχνε την πόρτα του Πολυτεχνείου, είναι αυτή που κάνει το άσυλο σεβαστό, και κάνει την Ελλάδα μια από τις λίγες δυστυχώς χώρες που έχουν Πανεπιστημιακό Άσυλο.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι να αγαπάει κανείς, βαθιά, το Άσυλο.
Η δεύτερη προϋπόθεση να σταματήσει τα κόλπα. Κάθε φορά, σχεδιασμένα, η τακτική της επιλογής σημείου σύγκρουσης με ομάδες, οι οποίες χρησιμοποιούν μεθόδους βίας, από τη αστυνομία, είναι έξω από τα Πανεπιστήμια. Έξω από τη Νομική, έξω από το Πολυτεχνείο, έξω από το Αριστοτέλειο. Ας αλλάξει στάση. Ας περάσει αυτή η επιθυμία μέσα στην πρακτική της Αστυνομίας. Και θα δούμε τι θα γίνεται.
Και τρίτο ισχυρή εκπαιδευτική κοινότητα. Η τελευταία κινητοποίηση έδειξε ότι η εκπαιδευτική κοινότητα μπορεί να υπερασπιστεί το Ασυλο. Για να γίνει ακόμα ισχυρότερη – και δεν κρατάω εγώ ημερολόγιο, εγώ χαίρομαι που ακούω εδώ άλλα δύο κόμματα το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ να τάσσονται υπέρ της συγκρότησης του φοιτητικού κινήματος. Που σημαίνει Πανσπουδαστικό Συνέδριο, ως κεντρικό όργανο, - άμεση δημοκρατία, δεν λέω, χαίρομαι. Θέλετε να πω λυπάμαι κυρία Παπαρήγα; Χαίρομαι που σας ακούω - συνεχίζω. Πανσπουδαστικό Συνέδριο, ΕΦΕΕ, συνελεύσεις των σχολών, σύλλογοι, δημοκρατική νομιμότητα, όχι παραταξιακή νομιμότητα, όχι νομιμότητα της ΔΑΠ, όχι νομιμότητα της ΠΑΣΠ, όχι νομιμότητα του κανένα. Έχει ευθύνες εκτός από την Κυβέρνηση και το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, για το γεγονός, έχοντας, ειδικά παλαιότερα αλλά και τώρα έναν πολύ ισχυρό λόγο μέσα στα Πανεπιστήμια. Ας γίνει, λοιπόν, το βήμα κι ας ακούσουμε και από τον Πρωθυπουργό τη θέση του για το θέμα της συγκρότησης των οργάνων του κινήματος. Η δική μας νεολαία έχει αυτονομία, ας το πει όποιος θέλει, το έχει δεχτεί όμως και έχει παλέψει γιʼ αυτό.
Και τελειώνω, αναφερόμενος στο θέμα του διαλόγου. Πώς μπορεί να σας πιστέψει κανείς κύριε Πρωθυπουργέ; Χθες ανακοινώσατε ότι αυτή τη στιγμή απορρίπτεται η πρόταση διαλόγου του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς για τη δημοκρατική αναδιοργάνωση της Αστυνομίας. Και σήμερα εμφανίζεστε εδώ με την πρόταση διαλόγου, επιλέγοντας το θέμα, για τις εξετάσεις. Είναι πολύ μεγάλο θέμα. Σε ποια βάση; Μπορούμε εμείς να κάνουμε βάση διαλόγου με μια κυβέρνηση, η οποία όχι μόνο κάτω από λεκτικές προϋποθέσεις αλλά και προϋποθέσεις πρακτικές, σας προκαλούμε. Πέστε ότι παγώνετε το νόμο για τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Πέστε ότι παγώνετε και ακούτε τις προτάσεις των Πρυτάνεων για το νόμο πλαίσιο. Ή πέστε ότι θα αναθεωρήσετε τις δαπάνες για την παιδεία. Αλλιώς μας καλείτε να διαλεχτούμε πάνω σε μια πολιτική, η οποία εφαρμόζεται, την οποία εμείς θα νομιμοποιούμε, και η οποία στηρίζεται σʼ ένα πεδίο παραβίασης του Συντάγματος.
Παρʼ όλα αυτά παίρνουμε υπόψη την κοινωνία, παρότι ξέρουμε ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές, παίρνουμε υπόψη τους Πρυτάνεις, τους μαθητές, τους καθηγητές, του φοιτητές, που ζήτησαν μια αλλαγή. Πιστεύουμε ότι ένας διάλογος για να γίνει αξιόπιστος σʼ αυτές τις συνθήκες, εάν η Κυβέρνηση δεν παγώσει το νόμο για τα ΚΕΠ, το νόμο πλαίσιο και δεν τροποποιήσει τις αποφάσεις για τις πιστώσεις για την Παιδεία, μπορεί να διεξαχθεί υπό την αιγίδα των μεγάλων οργανώσεων, ομοσπονδιακών εκπροσωπήσεων, των αντιστοίχων βαθμίδων της εκπαίδευσης.
Θα μπορούσε, για παράδειγμα, ένα διάλογο πολύ σημαντικό, για το θέμα της ελεύθερης πρόσβασης, να τον θέσουμε κάτω από την αιγίδα της ΟΛΜΕ και της ΠΟΣΔΕΠ.