«Ο βάτραχος που βρίσκεται μέσα σ' ένα πηγάδι βλέπει το μέγεθος του ουρανού ίσο με το στόμιο του πηγαδιού», λέει μια κινέζικη παροιμία.
Σε παρόμοια θέση φαίνεται ότι έχουν περιέλθει πολλές -αν όχι οι περισσότερες- ηγεσίες της Ε.Ε., αν κρίνουμε από την κοντόφθαλμη στάση τους απέναντι στις επείγουσες εκκλήσεις για βοήθεια των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, των οποίων οι οικονομίες κλυδωνίζονται και απειλούνται με κατάρρευση από την πρωτοφανή οικονομική κρίση. Χάνουν από το οπτικό τους πεδίο τον πανευρωπαϊκό ουρανό οι ηγεσίες αυτές.
Είναι, άραγε, άσχετη η στάση αυτή με την πορεία ενοποίησης που ακολουθήθηκε στη μετα-Μάαστριχτ περίοδο; Μια πορεία αφαίρεσης από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες της πιο ισχυρής ασπίδας που διέθεταν -και την οποία εξακολουθούν να υπερασπίζονται, παρά τα πισωγυρίσματα- που είναι το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο». «Αυτό είναι», γράφει ο Ιγνάσιο Ραμονέ, «που κατά βάθος ξεχωρίζει σαφώς την Ευρώπη από άλλες περιοχές».
Δεν εξαιρείται από όσα προαναφέραμε η κυβέρνηση της Ν.Δ., η οποία δεν έχει αναλάβει ώς τώρα καμία πρωτοβουλία για την περιοχή της Ευρώπης που μας ενδιαφέρει άμεσα: την πολύπαθη Βαλκανική, της οποίας την ευρωπαϊκή προοπτική δηλώνουμε ότι στηρίζουμε, ενώ συμμετέχουμε και στην «Οικονομική Συνεργασία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης» ή Διαβαλκανική Συνεργασία όπως είναι ευρύτερα γνωστή. Μια συνεργασία που, μετά την επανεκκίνησή της το 1997, με Βαλκανική Διάσκεψη Κορυφής στην Κρήτη, έχει βρει στον δρόμο της πολλά «ναρκοπέδια» και «γόρδιους δεσμούς», ιδιαίτερα στα δυτικά Βαλκάνια, όπου πολλές πληγές των πολέμων της Γιουγκοσλαβίας παραμένουν ανοιχτές, με πρώτη το πρόβλημα του Κοσόβου.
Σήμερα, οι κοινωνίες της Βαλκανικής εκπέμπουν νέα SOS για τη σταθερότητα και την ίδια τη συνοχή τους, η οποία ποτέ δεν αποκαταστάθηκε μετά τις «θεραπείες-σοκ» που υπέστησαν για το πέρασμά τους στην ελεύθερη αγορά. Κραυγαλέες ανισότητες υπάρχουν στην περιοχή αυτή, εντός των κοινωνιών, αλλά και μεταξύ των χωρών, οι οποίες στην παγκόσμια κατάταξη με βάση τον «Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης» του ΟΗΕ είναι: Ελλάδα 24η, Κροατία 47η, Βουλγαρία 53η, Ρουμανία 60ή, Βοσνία-Ερζεγοβίνη 66η, Αλβανία 68η, FYROM 69η, Τουρκία 84η, Μολδαβία 111η.
Κι όσο τα σύννεφα πυκνώνουν τόσο φαίνεται η απουσία μιας πολυδιάστατης βαλκανικής πολιτικής της Ελλάδας και αποκαλύπτονται οι λανθασμένες επιλογές για τη λεγόμενη «ελληνική οικονομική διείσδυση», που σε πολλές περιπτώσεις πήρε τη μορφή «πλιάτσικου». Πέρασαν τόσα χρόνια και η πολυδιαφημισμένη «οικονομική διπλωματία» δεν συνοδεύτηκε από την προσπάθεια δημιουργίας ενός σταθερού πλαισίου για την ανάπτυξη της ισότιμης συνεργασίας, με βάση μια σύγχρονη αντίληψη συνανάπτυξης των χωρών και των κοινωνιών της περιοχής.
Η σημερινή κρίση επιβάλλει επαναπροσδιορισμούς, χωρίς καθυστέρηση. Η Βαλκανική διατρέχεται από πολλές αντιθέσεις, αλλά χαρακτηρίζεται και από ισχυρές αλληλεξαρτήσεις, οι οποίες απαιτούν την ανάδειξη της περιοχής ως περιφερειακής οντότητας στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής συνεργασίας. Το ίδιο το γεγονός ότι τα Βαλκάνια αποτελούν κρίσιμο ενεργειακό σταυροδρόμι κλείνει μέσα του τη μεγάλη αντίφαση της αναγκαιότητας της συνεργασίας και της εκδήλωσης στην περιοχή νέων διεθνών ανταγωνισμών. Ολα αυτά συνηγορούν υπέρ της ανάληψης πρωτοβουλίας για ένα Σχέδιο Βαλκανικής Συνανάπτυξης, με την ευρύτερη έννοια που έχει σήμερα ο όρος «ανάπτυξη»: οικονομική, κοινωνική, οικολογική, ανθρώπινη. Οι καιροί απαιτούν να γίνει κοινή συνείδηση ότι η ανάπτυξη σε βάρος των άλλων και της φύσης «έχει φάει τα ψωμιά της».
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS