Σήµερα στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές και παγκόσµιο επίπεδο, βιώνουµε µια
πρωτοφανή οικολογική κρίση, µε αιχµή την κλιµατική αλλαγή.
Βιώνουµε την εξάντληση των φυσικών πόρων, τον περιορισµό της βιοποικιλότητας,
την εντεινόµενη αστικοποίηση, την καταστροφή των δασών, τη συρρίκνωση του
πράσινου στις πόλεις, τη ρύπανση των εδαφών, των νερών και του αέρα.
Υπάρχει άραγε διέξοδος;
Τις αιτίες για την εντεινόµενη και πολύπλευρη οικολογική κρίση, πρέπει να τις
αναζητήσουµε στο σηµερινό καπιταλιστικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης, στην
παγκόσµια κυριαρχία της αγοράς και του κέρδους.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ, τα µεγάλα περιβαλλοντικά προβλήµατα έχουν ονοµατεπώνυµο και
συγκεκριµένους υπαίτιους, γιʼ αυτό και η αντιµετώπισή τους περνάει αναγκαστικά µέσα
από συγκρούσεις και ριζική αλλαγή πολιτικής, σε όλα τα επίπεδα.
Στη χώρα µας τα τελευταία χρόνια, το πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης
στηρίχθηκε στα µεγάλα τεχνικά έργα, την οικοδοµή και τον τουρισµό, µε πιστούς
υπηρέτες τα κόµµατα του δικοµµατισµού.
• Παραβιάζει κάθε έννοια νοµιµότητας παραχωρώντας δηµόσια γη σε µεγαλοεπιχειρηµατίες
και την Εκκλησία.
• Εκποιεί ολοκληρωτικά τα φυσικά αγαθά και τάσσεται απροκάλυπτα υπέρ του µεγάλου
κατασκευαστικού κεφαλαίου.
• Αφήνει ανεξέλεγκτη τη βιοµηχανική παραγωγή, δεν τηρεί καν τους «στόχους του
Κιότο», και προωθεί ένα σπάταλο ενεργειακό και µεταφορικό πρότυπο (λιγνίτες,
πριµοδότηση ΙΧ)
• Εφαρµόζει µια χωροταξική πολιτική που συνιστά µια νέα γενικευµένη επίθεση στο
φυσικό περιβάλλον, ιδίως στις τουριστικές περιοχές και τις πόλεις
• Αδρανεί ή και υλοποιεί εγκληµατικές παρεµβάσεις στα δάση, τις «προστατευόµενες»
περιοχές Natura, τις ακτές και τα ποτάµια, την ύπαιθρο
• Απαξιώνει τους δηµόσιους ελεγκτικούς µηχανισµούς και εφαρµόζει αυταρχικά
πολιτικές υπέρ των ασύδοτων οικονοµικών συµφερόντων
Η καταστροφική για το περιβάλλον κυβερνητική θητεία του ΠΑΣΟΚ, µε τα «µεγάλα
έργα» των Ολυµπιακών Αγώνων, την προσπάθεια κατάργησης του άρθρου 24, τις
ιδιωτικοποιήσεις και την εκχώρηση δηµόσιων αγαθών και οργανισµών, τη διάλυση των
µηχανισµών ελέγχου, διαµόρφωσε το σηµερινό εχθρικό θεσµικό πλαίσιο, το οποίο
διατήρησε και αύξησε η ΝΔ.
Πλέον, το ΠΑΣΟΚ επικαλείται µια «πράσινη ανάπτυξη», η οποία ωστόσο, εκτός από
ωραία λόγια, περιλαµβάνει την ίδια πολιτική σε κρίσιµα θέµατα. Υπερασπίζεται το
δασοκτόνο θεσµικό πλαίσιο του νόµου 3208/03, εµµένει σε καταστροφικά µεγάλα έργα
όπως η εκτροπή του Αχελώου, αποδέχτηκε σε ορισµένες περιπτώσεις τη χρήση
λιθάνθρακα. Στην τοπική αυτοδιοίκηση, προωθεί την επιχειρηµατική αξιοποίηση
στους δηµόσιους χώρους των πόλεων, ενώ στον τουρισµό υποστηρίζει τις τεράστιες
επενδύσεις, τα γηπέδα γκολφ κ.λπ.
Σήµερα, σηµαντικό τµήµα του πολιτικού φάσµατος –από τα πράσινα και
σοσιαλδηµοκρατικά έως τα δεξιά κόµµατα– βλέπει θετικά την «πράσινη οικονοµία»
σαν µία δυνατότητα εξόδου από την οικονοµική κρίση.
Μʼ αυτό εννοούν ουσιαστικά την επέκταση της αγοράς στις πιο ζωτικές ανάγκες του
ανθρώπου, και την περαιτέρω µετατροπή της φύσης σε εµπόρευµα.
Ωστόσο, η οικολογική κρίση και τα κοινωνικά της αποτελέσµατα είναι τόσο βαθιά
που δεν αντιµετωπίζονται µέσω της «πράσινης οικονοµίας» της αγοράς και του
«περιβαλλοντικά ευαίσθητου» καπιταλισµού, που µπορεί να αποδειχθεί µια νέα…
«φούσκα».
Οι λύσεις στα οικολογικά προβλήµατα δεν µπορεί να δοθούν από εκείνους που τα
προκάλεσαν, τις κυβερνήσεις του νεοφιλελευθερισµού, τις πολυεθνικές
επιχειρήσεις, τα ΜΜΕ που προωθούν την κατανάλωση. Δεν µπορεί να δοθούν µέσα από
µια, δήθεν ουδέτερη, πολιτική συναίνεσης µε το δικοµµατισµό.
Η οικολογική κρίση µπορεί να αντιστραφεί
Στη σηµερινή συγκυρία της πολύπλευρης οικολογικής κρίσης, απαιτούνται ριζικές,
παγκόσµιες και τοπικές, ανακατατάξεις στο κυρίαρχο πρότυπο παραγωγής και
κατανάλωσης.
Προϋπόθεση του οικολογικού µετασχηµατισµού είναι η ανάπτυξη µαζικών κοινωνικών
αγώνων, η ευρύτατη κοινωνική συµφωνία, η δηµοκρατική συµµετοχή των πολιτών, ένας
ριζικά διαφορετικός πολιτικός συσχετισµός.
Σε αυτή την κατεύθυνση, ένα νέο, αισιόδοξο σηµερινό στοιχείο είναι η άνθηση
εκατοντάδων περιβαλλοντικών κινηµάτων σε όλη τη χώρα. Είναι οι µάχες και οι
νίκες των πολιτών, που αναµετρώνται µε ισχυρά συµφέροντα σε πολυάριθµα µέτωπα.
Είναι αγώνες:
Για την αποτροπή της προσπάθειας αναθεώρησης των άρθρων 24 και 117 του
Συντάγµατος και την προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων
Ενάντια στην εισαγωγή του λιθάνθρακα και την «βρώµικη» ηλεκτροπαραγωγή στη
Βοιωτία, την Καβάλα, την Εύβοια, την Κοζάνη και το Θριάσιο
Για την υπεράσπιση του Ελαιώνα και των άλλων µητροπολιτικών πάρκων και ελεύθερων
χώρων στην Αθήνα και τα άλλα αστικά κέντρα
Για την ελεύθερη πρόσβαση στις ακτές και απέναντι στα σχέδια εντατικής
τουριστικής εκµετάλλευσης και τα γκολφ, στην Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Μαγνησία
κ.α.
Για τον έλεγχο επιβαρυντικών για το περιβάλλον δραστηριοτήτων όπως τα λατοµεία
και οι βιοµηχανίες, οι αυτοκινητόδροµοι, τα φράγµατα τα «µεγάλα έργα»…
Τα περιβαλλοντικά κινήµατα που έχουν αναδυθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα
αναδεικνύουν πολλά, «µικρά» και µεγάλα, περιβαλλοντικά και οικολογικά προβλήµατα.
Συµβάλλουν ουσιαστικά στον έλεγχο των αποφάσεων που αφορούν την καθηµερινή ζωή
και το µέλλον των ανθρώπων, των οικοσυστηµάτων και του πλανήτη!
O ΣΥΡΙΖΑ συµµετέχει ενεργά στις αγωνιστικές διεκδικήσεις των πολιτών για το
περιβάλλον, και µέσα από Κοινοβουλευτικές παρεµβάσεις και πρωτοβουλίες σε
διεθνές επίπεδο, από κοινού µε τις δυνάµεις της ενωτικής και ριζοσπαστικής
ευρωπαϊκής αριστεράς.
Σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιµα και ριζική στροφή στην εξοικονόµηση
και τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, σε αποκεντρωµένη βάση, µε σεβασµό στο
περιβάλλον και σε συνεργασία µε τις τοπικές κοινωνίες.
Οριστική απόρριψη των σχεδιασµών για εργοστάσια λιθάνθρακα και πυρηνικής
ενέργειας και στροφή της δηµόσιας ΔΕΗ στην «καθαρή» ενέργεια και όχι προς τη
δαπανηρή αγορά «δικαιωµάτων ρύπανσης» στα διεθνή χρηµατιστήρια.
Ανάσχεση της αυθαίρετης επέκτασης των αστικών κέντρων και διάσωση των τελευταίων αδόµητων χώρων µέσα στις πόλεις. Αναπλάσεις των ελεύθερων χώρων και εξασφάλιση
εκτάσεων για χώρους πρασίνου, ήπιας αναψυχής και άθλησης.
Αναβάθµιση του δηµόσιου σιδηροδρόµου και των «καθαρών» µέσων µαζικής µεταφοράς,
ιδιαίτερα σταθερής τροχιάς. Εφαρµογή πολιτικής για «πόλεις χωρίς αυτοκίνητα» και
χωρίς τεράστιους αυτοκινητόδροµους που έχουν αρνητικές επιπτώσεις και υψηλό
κόστος.
Εφαρµογή µια κοινωφελούς πολιτικής πρόληψης, επαναχρησιµοποίησης, ανακύκλωσης
και κοµποστοποίησης των απορριµµάτων. Απόρριψη της καύσης των απορριµµάτων και
της χωροθέτησης µονάδων διάθεσης αποβλήτων σε βεβαρηµένες περιοχές.
Απόλυτη προστασία για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας. Ολοκλήρωση των
δασικών χαρτών και του δασολογίου. Κατάργηση της εκτός σχεδίου δόµησης.
Ανασυγκρότηση της πυροσβεστικής υπηρεσίας.
Νέα πολιτική για την ορθή διαχείριση του υδάτινου δυναµικού. Εξοικονόµηση του
νερού µε έµφαση στον αγροτικό τοµέα. Ήπιες παρεµβάσεις µε έργα µικρής κλίµακας.
Απόρριψη των µεγάλων φραγµάτων και της ιδιωτικοποίησης των υδάτινων πόρων.
Έκδοση ρυθµιστικών σχεδίων και κανονισµών για τις φυσικές προστατευόµενες
περιοχές και θέσπιση θαλάσσιων περιοχών απόλυτης προστασίας από την αλιεία µεγάλης
κλίµακας.
Αυστηρός έλεγχος και περιορισµός των δραστηριοτήτων µεγάλης κλίµακας που
επιβαρύνουν υπέρµετρα το περιβάλλον: µεταλλευτικές/λατοµικές και βιοµηχανικές
δραστηριότητες, κατασκευή αυτοκινητοδρόµων, χρήση χηµικών κ.ά.
Απόρριψη του –ήδη χρεοκοπηµένου διεθνώς– µοντέλου της «ολοκληρωµένης»
τουριστικής ανάπτυξης, των γηπέδων γκολφ και της µαζικής παραθεριστικής
κατοικίας.
Απόσυρση του ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισµό και προώθηση
εναλλακτικών µοντέλων τουρισµού, σε σύνδεση µε τους ιδιαίτερους πόρους και τη
φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής.
Κωδικοποίηση του θεσµικού πλαισίου και ίδρυση ανεξάρτητου υπουργείου
περιβάλλοντος, µε οργανωτική υποστήριξη και επαρκείς δηµόσιους πόρους.
Συµµετοχή των πολιτών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων, θωράκιση και αναβάθµιση
των επιθεωρήσεων περιβάλλοντος και των µηχανισµών ελέγχου.
• Στη ριζική ανασυγκρότηση και την οργανωµένη ανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της
κοινωνίας, υπό τις αρχές της αειφορίας και της σύµµετρης ανάπτυξης.
• Στους παραδοσιακούς και σε νέους οικονοµικούς κλάδους µε αντικείµενο την
προστασία του περιβάλλοντος, και σε κάθε τοµέα της παραγωγικής διαδικασίας.
• Στη δηµιουργία εξειδικεύσεων και θέσεων εργασίας, στα τοπικά ποιοτικά
προϊόντα, στην προώθηση συνθηκών ισόρροπης ανάπτυξης στην περιφέρεια.
• Στους όρους µε τους οποίους παράγονται τα «πράσινα» προϊόντα, στις εργασιακές
σχέσεις, στην ποιότητα των θέσεων εργασίας.
• Στη θεσµική και δηµοκρατική θωράκιση του περιβάλλοντος και την ουσιαστική
αποκέντρωση και ενίσχυση της δηµοκρατίας στις τοπικές κοινωνίες.
.