Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στις ΗΠΑ, μεταδόθηκε γρήγορα στην Ευρώπη όχι μόνο λόγω της σύνδεσης των οικονομιών στις συνθήκες της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης αλλά γιατί το χρεοκοπημένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο είχε κυριαρχήσει σχεδόν ταυτόχρονα με τις ΗΠΑ και στην Ευρώπη.
Η ενοποιητική πορεία της Ευρώπης σφραγίστηκε από τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και τον ευρωατλαντισμό αμέσως μετά το 1989 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ 91-92 και τις μετέπειτα Συνθήκες του Άμστερνταμ, της Νίκαιας. Κορυφώθηκε με την προσπάθεια συνταγματικών Συνθηκών, με το λεγόμενο Ευρωσύνταγμα και την χωρίς ουσιαστικές αλλαγές Συνθήκη της Λισσαβόνας, το γεγονός ότι το όχι στο Ευρωσύνταγμα της Γαλλίας και της Ολλανδίας και η άρνηση κύρωσης της Συνθήκης της Λισσαβόνας από την Ιρλανδία παρότι προέκυψαν από δημοψηφίσματα δεν ανέστειλαν τις προσπάθειες των κυρίαρχων κύκλων που επιχειρούν με διάφορα τερτίπια να τα προσπεράσουν.
Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση όπως έχει οικοδομηθεί με τη συναίνεση συντηρητικών αλλά και σοσιαλδημοκρατικών – σοσιαλιστικών κυβερνήσεων βρίσκεται στη δίνη της οικονομικής κρίσης που έχει ήδη αγκαλιάσει την πραγματική οικονομία όλων των χωρών-μελών της. Τράπεζες καταρρέουν, επιχειρήσεις κλείνουν με συνέπεια χιλιάδες απολύσεων και διόγκωση της ανεργίας. Εκατομμύρια πολίτες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι συντηρητικές πολιτικές έχουν αποδιαρθρώσει το κοινωνικό κράτος, έχουν περιορίσει το δημόσιο χώρο ενώ η εφαρμογή της στρατηγικής της Λισσαβόνας με την πλήρη απελευθέρωση και τη ευελιξία έχουν πολλαπλασιάσει το αριθμό των εργαζομένων σε επισφαλείς, ευέλικτες μορφές εργασίας.
Απέναντι στην κατάσταση αυτή οι κυρίαρχοι κύκλοι σε κάθε χώρα έσπευσαν να στηρίξουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας του. Επιμένουν στην πειθαρχία στο Σύμφωνο Σταθερότητας, το οποίο παραβίασαν στην περίπτωση των τραπεζών, επιτήρηση των ελλειμμάτων ειδικά στις χώρες που έχουν ξεφύγει από το όριο (3%) και συνιστούν μείωση των μισθών, μείωση των δαπανών και περισσότερη ευελιξία για να αντιμετωπιστεί η ανεργία (η πρόβλεψη είναι για 3.500.000 νέων ανέργων).
Οι οικονομίες πολλών χωρών ειδικά της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης έχουν καταρρεύσει και στηρίζονται στο δανεισμό από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ενώ η κατάσταση ορισμένων χωρών που ανήκουν στη ζώνη του ευρώ είναι οριακή με ορατό το ενδεχόμενο να είναι προβληματική η ύπαρξή τους. Τώρα αποκαλύπτεται πιο καθαρά η προβληματικότητα της ΟΝΕ καθώς και ο τρόπος εφαρμογής της. Πιο συγκεκριμένα καθιέρωση τη νομισματική ενοποίηση χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχουν μηχανισμοί και διαδικασίες αντιμετώπισης της απόκλισης των διαφορετικών οικονομικών επιπέδων και κυρίως σε συνθήκες κρίσης.
Με πενιχρό κοινοτικό προϋπολογισμό και χωρίς θεσμικούς μηχανισμούς δανεισμού και στήριξη των εθνικών οικονομιών η κάθε χώρα, στερώντας από νομισματικές και οικονομικές πολιτικές για την αντιμετώπισή τους, λόγω και των περιορισμών, ουσιαστικά έχουν αφεθεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν μόνα τους τα προβλήματα που επιδείνωσε η κρίση. Σε εξέλιξη βρίσκεται η συζήτηση για την έκδοση κοινών ευρωομολόγων που θα βοηθούσε ιδιαίτερα τις χώρες όπως η Ελλάδα που δανείζονται ακριβότερα για να ξεπεράσουν το πρόβλημα και να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της αναγκαίας αύξησης των δημόσιων δαπανών χωρίς να υπερχρεώνονται με δυσβάσταχτους όρους.
Η χώρα μας πρέπει να διεκδικήσει την έκδοση κοινών ευρωομολόγων ή ειδικό ταμείο δανειοδότησης, με θεσμικό και γενικό τρόπο χωρίς λογικές φιλανθρωπίας ή με όρους οικονομικής και πολιτικής δέσμευσης από τις ισχυρότερες χώρες και κυρίως της Γερμανίας. Οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν αντιμετωπίζουν την κρίση και αν συνεχιστούν θα επιδεινώσουν την κατάσταση σε όλη την Ευρώπη αλλά και θα δώσουν πιο δραματικό χαρακτήρα σε ορισμένα κράτη-μέλη της, αν επικρατήσει η λογική η κάθε χώρα να αντιμετωπίσει μόνη της την κατάσταση.
Γι αυτό απαιτείται να ενισχυθεί ο αγώνας για να ανατραπούν οι νεοφιλελεύθερες συνθήκες, να καταργηθεί το Σύμφωνο Σταθερότητας και να αντικατασταθεί από ένα Σύμφωνο για την απασχόληση και την ανάπτυξη. Να αλλάξει ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και να περάσει σε πολιτικό και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Οι ευρωεκλογές του Ιουνίου 2009 είναι μια ευκαιρία για να οικοδομηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση σε νέα θεμέλια δημοκρατικά, κοινωνικά, οικολογικά για να ανατραπεί η σημερινή κατάσταση. Το πολιτικό προγραμματικό πλαίσιο των εναλλακτικών πολιτικών που προβάλλει το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς δίνει απάντηση και στη διέξοδο από την κρίση και τελικά στο ποια Ευρώπη επιθυμούν οι λαοί και οι πολίτες της.
25.02.09