Η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 19 Μαΐου 2009 για την μη θέσπιση της Οδηγίας 2004/35 για αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημιάς.
Η απόφαση του ΔΕΚ δημοσιεύθηκε χθες και επισυνάπτεται. Οι ελληνικές αρχές, που επί χρόνια αρνούνται την μεταφορά της σχετικής οδηγίας στο ελληνικό δίκαιο, ισχυρίστηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι ναι μεν δεν ανταποκρίθηκαν στην θέσπιση της συγκεκριμένης οδηγίας εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, όμως το προεδρικό διάταγμα που το προβλέπει, είναι στο στάδιο της επεξεργασίας!
Υπενθυμίζεται ότι ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης είχε αναδείξει την έμπρακτη άρνηση της κυβέρνησης της ΝΔ να θεσπίσει και να εφαρμόσει την σχετική Οδηγία, παρά τις σχετικές πιέσεις και προειδοποιήσεις του Έλληνα Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Δήμα.
Ο κ.Δήμας απαντώντας στον Δ.Παπαδημούλη τον Απρίλιο του 2008 ανέφερε χαρακτηριστικά:
"Η Ελλάδα εξακολουθεί να μην έχει κοινοποιήσει εθνικές νομοθετικές διατάξεις ενσωμάτωσης της οδηγίας 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας στο ελληνικό δίκαιο."
Ο Έλληνας ευρωβουλευτής, σε συνέχεια παλαιότερης σχετικής ερώτησής του, ζητούσε να πληροφορηθεί εάν οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν, ως όφειλαν, στην Επιτροπή, τα μέτρα ενσωμάτωσης της οδηγίας 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη, δεδομένου ότι η προθεσμία συμμόρφωσης εξέπνευσε στις 30.04.2007, καθώς και ποια μέτρα θα λάβει η Κομισιόν σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ενσωματώσει την οδηγία.
Ο κ. Δήμας, απαντώντας στο δεύτερο ερώτημα, υπογραμμίζει ότι: "Η Επιτροπή κίνησε διαδικασία για παράβαση κατά της Ελλάδας, σύμφωνα με το άρθρο 226 της συνθήκης ΕΚ, επειδή η χώρα δεν γνωστοποίησε την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης οδηγίας. Απηύθυνε στην Ελλάδα επίσημη προειδοποίηση, την 1η Ιουνίου 2007, και αιτιολογημένη γνώμη την 1η Φεβρουαρίου 2008."
Ο Δημήτρης Παπαδημούλης δήλωσε σχετικά:
"Ο κατάλογος των παραβιάσεων της κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας από την ελληνική κυβέρνηση όλο και μακραίνει. Παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της κυβέρνησης της ΝΔ, στον βωμό της προστασίας ασύδοτων συμφερόντων, καταγράφεται μία ακόμη ελληνική υστέρηση σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και μάλιστα σε ό,τι αφορά ένα από τα πιο νευραλγικά κοινοτικά νομοθετήματα. H ηγεσία του ΥΠΕXΩΔΕ και προσωπικά ο κ.Σουφλιάς οφείλουν να αντιληφθούν οτι περιβαλλοντική πολιτική με επικοινωνιακά τρικ και αποσπασματικές ρυθμίσεις δε γίνεται."
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έκτο τμήμα)
της 19ης Μαΐου 2009 (*)
«Παράβαση κράτους μέλους – Οδηγία 2004/35/EΚ– Αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας – Αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”»
Στην υπόθεση C 368/08,
με αντικείμενο προσφυγή του άρθρου 226 ΕΚ λόγω παραβάσεως, η οποία ασκήθηκε στις 8 Αυγούστου 2008,
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από τον U. Wölker και την Ι. Δημητρίου, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,
προσφεύγουσα,
κατά
Ελληνικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τη Ν. Δαφνίου, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,
καθής,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έκτο τμήμα),
συγκείμενο από τους J.-C. Bonichot, πρόεδρο τμήματος, K. Schiemann και C. Toader (εισηγήτρια), δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: Y. Bot
γραμματέας: R. Grass
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Με την προσφυγή της, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ζητεί από το Δικαστήριο να αναγνωρίσει ότι η Ελληνική Δημοκρατία, μη θεσπίζοντας τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (ΕΕ L 143, σ. 56), ή, εν πάση περιπτώσει, μη ανακοινώνοντας τις εν λόγω διατάξεις στην Επιτροπή, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 19, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής.
Το νομικό πλαίσιο
2 Το άρθρο 1 της οδηγίας 2004/35 ορίζει:
«Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι να διαμορφώσει ένα πλαίσιο για την περιβαλλοντική ευθύνη βάσει της αρχής “ο ρυπαίνων πληρώνει”, με σκοπό την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας.»
3 Το άρθρο 19, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής προβλέπει:
«Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία το αργότερο μέχρι τις 30 Απριλίου 2007. Πληροφορούν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.»
Η προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία
4 Η Επιτροπή, μη έχοντας ενημερωθεί σχετικά με τα μέτρα που θέσπισε η Ελληνική Δημοκρατία για τη μεταφορά της οδηγίας 2004/35 στην εσωτερική έννομη τάξη, ζήτησε από το εν λόγω κράτος μέλος, με έγγραφο οχλήσεως της 1ης Ιουνίου 2007, να υποβάλει τις παρατηρήσεις του.
5 Δεδομένου ότι η Ελληνική Δημοκρατία δεν απάντησε στο ως άνω έγγραφο οχλήσεως, η Επιτροπή εξέδωσε, την 1η Φεβρουαρίου 2008, αιτιολογημένη γνώμη με την οποία κάλεσε το κράτος μέλος αυτό να θεσπίσει τα αναγκαία μέτρα για τη συμμόρφωσή του προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία εντός προθεσμίας δύο μηνών από την παραλαβή της αιτιολογημένης γνώμης.
6 Η Ελληνική Δημοκρατία, με την απάντηση της 1ης Απριλίου 2008, ανέφερε ότι σχέδιο προεδρικού διατάγματος για την πλήρη μεταφορά των διατάξεων της οδηγίας 2004/35 στην εσωτερική έννομη τάξη βρισκόταν στο στάδιο της επεξεργασίας και ότι το εν λόγω διάταγμα επρόκειτο να υπογραφεί σύντομα από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, καθώς και από δύο ακόμη υπουργούς, πριν διαβιβαστεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
7 Η Επιτροπή, μη έχοντας λάβει κανένα νέο πληροφοριακό στοιχείο εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας, άσκησε την υπό κρίση προσφυγή.
Επί της προσφυγής
8 Η Ελληνική Δημοκρατία, με το υπόμνημα αντικρούσεως, δεν αμφισβητεί ότι η μεταφορά της οδηγίας 2004/35 στην εσωτερική έννομη τάξη δεν πραγματοποιήθηκε εντός της ταχθείσας προθεσμίας. Ισχυρίζεται, εντούτοις, ότι σχέδιο προεδρικού διατάγματος για την πλήρη μεταφορά των διατάξεων της οδηγίας αυτής στην εσωτερική έννομη τάξη καταρτίστηκε και υποβλήθηκε στους αρμόδιους υπουργούς προς υπογραφή και ότι το εν λόγω σχέδιο θα εξεταστεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας και θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας. Συνεπώς, η Ελληνική Δημοκρατία ζητεί την απόρριψη της προσφυγής της Επιτροπής.
9 Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι, κατά πάγια νομολογία, η ύπαρξη παραβάσεως πρέπει να εκτιμάται σε συνάρτηση με την κατάσταση του κράτους μέλους, όπως αυτή εμφανίζεται κατά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας, και ότι οι επελθούσες στη συνέχεια μεταβολές δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη από το Δικαστήριο (βλ., μεταξύ άλλων, αποφάσεις της 30ής Ιανουαρίου 2002, C 103/00, Επιτροπή κατά Ελλάδας, Συλλογή 2002, σ. I 1147, σκέψη 23, της 27ης Σεπτεμβρίου 2007, C 9/07, Επιτροπή κατά Γαλλίας, σκέψη 8, και της 12ης Μαρτίου 2009, C 402/08, Επιτροπή κατά Σλοβενίας, δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στη Συλλογή, σκέψη 11).
10 Εν προκειμένω, δεν αμφισβητείται ότι, κατά τη λήξη της ταχθείσας με την αιτιολογημένη γνώμη προθεσμίας, τα μέτρα για τη διασφάλιση της μεταφοράς της οδηγίας 2004/35 στην ελληνική έννομη τάξη δεν είχαν θεσπιστεί.
11 Επομένως, η προσφυγή της Επιτροπής πρέπει να θεωρηθεί βάσιμη.
12 Κατά συνέπεια, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η Ελληνική Δημοκρατία, μη θεσπίζοντας, εντός της ταχθείσας προθεσμίας, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 2004/35, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 19, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής.
Επί των δικαστικών εξόδων
13 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Δεδομένου ότι η Ελληνική Δημοκρατία ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα σύμφωνα με το αίτημα της Επιτροπής.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφασίζει:
1) Η Ελληνική Δημοκρατία, μη θεσπίζοντας, εντός της ταχθείσας προθεσμίας, τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθεί προς την οδηγία 2004/35/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 19, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής.
2) Καταδικάζει την Ελληνική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.
(υπογραφές)
To Γραφείο Τύπου