Το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΝ εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος της Πολιτείας με το οποίο καταργείται ο δεύτερος βαθμός εξέτασης μιας αίτησης ασύλου. Η δυνατότητα για αίτηση ακύρωσης μιας απόρριψης ενώπιον του ΣτΕ δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης αφού αυτή αφορά μόνο σε έλεγχο νομιμότητας και όχι σε έλεγχο ουσίας. Όμως η μη δυνατότητα ελέγχου της ουσίας του αιτήματος ασύλου δε συνάδει με την υποχρέωση της Πολιτείας για παροχή δικαιώματος «αποτελεσματικής προσφυγής» βάσει της Οδηγίας 2005/85/ΕΚ. Η αριθμητική πίεση που δέχεται η Διεύθυνση Αλλοδαπών δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για τη θεσμοθέτηση και κυρίως για την εφαρμογή μίας μη δίκαιης και μη αποτελεσματικής διαδικασίας ασύλου. Το επιχείρημα του ΣτΕ περί «υποβολής προσχηματικών αιτημάτων ασύλου» δεν είναι πειστικό.
Πάγιο αίτημα μας παραμένει η πλήρης απεμπλοκή της Αστυνομίας από τη διαδικασία πολιτικού ασύλου. Σε κάθε περίπτωση, και ιδίως εφόσον η αποφασιστική αρμοδιότητα επί των αιτημάτων ασύλου ανατεθεί σε μονοπρόσωπη, και μάλιστα, αστυνομική αρχή, όπως ορίζει το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, τότε επιβάλλεται να διατηρηθούν σε ισχύ οι Επιτροπές Προσφυγών σε δεύτερο βαθμό , να έχουν αποφασιστική και όχι απλώς γνωμοδοτική αρμοδιότητα και μάλιστα να αυξηθούν σε αριθμό, ώστε να διασφαλιστεί η ταχεία εξέταση των αιτημάτων ασύλου σε βʼ βαθμό. Όμως εμείς προτείνουμε να αλλάξει ριζικά η σύνθεσή τους με την προσθήκη εκπροσώπων Συνηγόρου του Πολίτη, καθηγητών ΑΕΙ, καθώς και εξειδικευμένων Μ.Κ.Ο, ώστε οι εκπρόσωποι του Κράτους να μειοψηφούν αριθμητικά προκειμένου να κατοχυρωθεί η ουσιαστική ανεξαρτησία των εν λόγω δευτεροβάθμιων Επιτροπών και η λειτουργία τους προς όφελος των δικαιωμάτων του αιτούντος άσυλο.
Θετική είναι πάντως η επισήμανση του ΣτΕ περί ανάγκης λεπτομερούς αιτιολόγησης κάθε απόρριψης αιτήματος ασύλου.
Παράλληλα, θεωρούμε ότι θα πρέπει να προβλεφθεί και το αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα της άσκησης των ένδικων βοηθημάτων των αιτούντων άσυλο, διότι σήμερα ο προσφεύγων διατρέχει τον κίνδυνο να απελαθεί προτού εκδοθεί απόφαση επί της αιτήσεως ακυρώσεως που έχει ασκήσει , αλλά και να διασφαλισθεί η παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής σε πρόσωπα που στερούνται των αναγκαίων μέσων, ώστε η παρεχόμενη δικαστική προστασία να είναι πραγματικά αποτελεσματική.
Τέλος, δεδομένου ότι η διαδικασία ασύλου συνιστά για αρκετούς αλλοδαπούς - και όχι με δική τους ευθύνη - το μόνο έρεισμα πρόσκαιρης νομιμοποίησής τους αξίζει να τονιστεί ότι καμία μεταρρύθμιση που σχετίζεται με το άσυλο δεν έχει νόημα αν δε συνδυαστεί και συντονιστεί με ειδικά μέτρα για τη μετανάστευση, όπως για παράδειγμα τη νομιμοποίηση των αλλοδαπών , την κοινωνική ένταξη, κλπ.
Τμήμα Δικαιωμάτων