Μια απίστευτη και προκλητική υπόθεση σπατάλης, η οποία «συμπληρώνει» την εκμεταλλευτική σχέση του πλούσιου Βορρά με το φτωχό Νότο, αποδεικνύουν τα στοιχεία σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση – και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με άρθρο της κ. Mariann Fischer Boel, Επιτρόπου για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, οι Ευρωπαίοι πολίτες σπαταλούν απίστευτες ποσότητες τροφίμων. Και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομάδα για τη Δεοντολογία, η ποσότητα τροφίμων που σπαταλιέται π.χ. στη Γαλλία θα μπορούσε να θρέψει τον υποσιτισμένο πληθυσμό στη Δημοκρατία του Κονγκό και η ποσότητα που καταλήγει στα σκουπίδια στην Ιταλία θα μπορούσε να θέσει τέλος στην πείνα στην Αιθιοπία. Στη Μεγάλη Βρετανία μια κρατική υπηρεσία υπολογίζει πως περίπου το 1/3 του συνόλου των τροφίμων πετιέται στα σκουπίδια κι αυτό κοστίζει στους Βρετανούς καταναλωτές περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
Είναι γνωστό ότι παρόλο που ο παγκόσμιος πλούτος έχει αυξηθεί σε πρωτοφανή επίπεδα, πάνω από 2,8 δισ. συνάνθρωποί μας προσπαθούν να επιβιώσουν με λιγότερα από 2 ευρώ την ημέρα ενώ σε μία ημέρα καταναλώνουμε όσα κατανάλωναν οι άνθρωποι σε έναν ολόκληρο χρόνο πριν από 200 χρόνια (εφ. Ελευθεροτυπία 23/4/09).
Στην Ελλάδα, χώρα προκλητικών ανισοτήτων «αμερικανικού τύπου» μεταξύ πλουσίων και φτωχών:
• Ένας στους πέντε κατοίκους (2,2 εκατομμύρια Έλληνες) χαρακτηρίζονται και με επίσημα στοιχεία φτωχοί, καθώς το φάσμα της φτώχειας απλώνεται σύμφωνα με στοιχεία του 2007 πάνω από το 20% του πληθυσμού (εφ. Αυγή 17/4/09).
• Τους 7.719 φθάνει ο συνολικός αριθμός των αστέγων Ελλήνων πολιτών σε ολόκληρη τη χώρα σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο υφυπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μ. Σαλμάς (εφ. «Αυγή» 16/4/09), στοιχεία που κοινωνικές οργανώσεις θεωρούν εξαιρετικά υποτιμημένα.
• Αυξημένος κατά 30% ήταν φέτος το Πάσχα στη Θεσσαλονίκη ο αριθμός των ανθρώπων που κατέφυγαν σε δήμους και ενορίες για το πασχαλινό τραπέζι (εφ. Ελευθεροτυπία 21/4/09).
Στην Ελλάδα όμως, παράλληλα, κανοναρχούν αυτή τη στιγμή η απουσία ολοκληρωμένου συστήματος ορθολογικής διαχείρισης αποβλήτων, η απουσία κομποστοποίησης, το ενεργειακό έλλειμμα, η έλλειψη ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης του κοινού για την περιβαλλοντική και κοινωνικοοικονομική διάσταση του προβλήματος.
Αντιθέτως σε ολόκληρη την Ευρώπη αυτή τη στιγμή κι ενώ 5 - 10% των τροφίμων που αγοράζονται καταλήγει στις χωματερές (περισσότεροι από 200.000.000 τόνοι τροφικών υπολειμμάτων (food waste) χωρίς να καταναλωθεί και πριν παρέλθει η ημερομηνία λήξης, αναλαμβάνονται ήδη πρωτοβουλίες, ιδίως σε τοπικό επίπεδο.
Στη Μεγάλη Βρετανία, όπου τα απορρίμματα τροφίμων είναι πολιτικό ζήτημα υψίστης προτεραιότητας, η εκστρατεία των βρετανικών αρχών με θέμα «Love Food. Hate Waste» («Aγάπα το φαγητό, μην το σπαταλάς») μέσα στη διάρκεια δύο χρόνων έχει καταφέρει να πείσει 1,8 εκατομμύριο ανθρώπους να σπαταλούν λιγότερο φαγητό, έσωσε 137.00 τόνους φαγητό από τον κάδο των απορριμμάτων και εξοικονόμησε για τους Βρετανούς πολίτες 325 εκατομμύρια ευρώ. Επίσης απάλλαξε την ατμόσφαιρα από εκπομπές 600.000 τόνων αερίων θερμοκηπίου.
Με βάση τα παραπάνω κι επειδή:
• Η υπερπαραγωγή - υπερκατανάλωση - σπατάλη και απόρριψη τροφικών υπολειμμάτων έχει περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις (π.χ. εκπομπές μεθανίου / κλιματικές αλλαγές, αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων, αύξηση κόστους αγοράς τροφίμων για καταναλωτές, επιδείνωση φτώχειας).
• Η καλύτερη διαχείριση και διανομή τροφής ενισχύει τα κατώτερα οικονομικά στρώματα.
• Τα οργανικά απορρίμματα είναι βιώσιμο μέσο για την παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (βιοαέριο) και βιοκαυσίμων για τις μεταφορές.
Ερωτάται ο κ. υπουργός
1. Ποια είναι η ποσότητα τροφικών υπολειμμάτων που απορρίπτεται κάθε χρόνο στην Ελλάδα;
2. Γιατί δεν έχει πάρει αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση των υπολειμμάτων αυτών μέσω της μείωσης της υπερκατανάλωσης-σπατάλης; (π.χ. συνεργασία με ΟΤΑ και ενώσεις καταναλωτών, εκστρατείες για την ενημέρωση του κοινού κ.λπ.).
3. Πώς δικαιολογεί την παντελή έλλειψη σχεδίου για την αξιοποίηση των οργανικών αποβλήτων αυτών (παραγωγή βιοαερίου, βιοκαυσίμων, κομποστοποίηση);
Ο ερωτών βουλευτής
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗΣ