- Κουβεντιάζαμε προηγουμένως την Έκθεση που κάνει το Ίδρυμα Κ. Καραμανλής, την γιορτή που θα κάνει η Προεδρεία της Δημοκρατίας για την επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, το Κυπριακό και 35 χρόνια μετά εξακολουθούν τα προβλήματα να είναι περίπου, όπως θα τα περιέγραφε κανείς στη δεκαετία ʼ70 και του ʼ80, ίσως λίγο χειρότερα, εξακολουθούν να υπάρχουν ζητήματα με την Τουρκία και αναπτύσσεται μια όξυνση, πραγματική ή τεχνητή, εσείς θα μας το διευκρινίσετε και υπάρχει ένας διάλογος για το πώς θα πρέπει να χειριστούμε τα θέματα με την Τουρκία. Πώς τα βλέπετε;
Η γνώμη μου είναι ότι το προνομιακό έδαφος, η προνομιακή διαδικασία, το προνομιακό τερέν για την αντιμετώπιση των υπαρκτών προβλημάτων, δυσκολιών με την Τουρκία, δεν είναι η πλειοδοσία στην όξυνση. Δεν είναι το προνομιακό, για εμάς, έδαφος αυτό. Κάνει παραβάσεις, παραβιάσεις, προκλήσεις η τουρκική αεροπορία; Είναι προκλητική στα ζητήματα της οικονομικής ζώνης της Κύπρου και γενικότερα στις έρευνες για φυσικό αέριο, πετρέλαιο η Τουρκία και πιο συγκεκριμένα κύκλοι της Τουρκίας οι οποίοι έχουν το πάνω χέρι σʼ αυτούς του τομείς; Προφανώς,είναι. Ποιός είναι ο τρόπος αντιμετώπισης, να μιζάρεις στην όξυνση; Δηλ τι πιστεύει κανείς, ότι απαντώντας στην όξυνση, φτάνοντας ενδεχομένως και σʼ ένα θερμό επεισόδιο αυτό είναι καλό για τη χώρα; Δεν είναι το ατού μας η πλειοδοσία στην όξυνση. Το ατού της χώρας μας, εξαιτίας της ιστορίας μας, του λαού μας, του μεγέθους μας, με όλα τα στοιχεία συνεκτιμώμενα, είναι η επιδίωξη, με επιμονή, με σταθερότητα και χωρίς να εθελοτυφλούμε φυσικά, για λύσεις μέσα από ειρηνική αντιμετώπιση, μέσα από τον διάλογο, με την προσφυγή στο Διεθνές Δίκαιο, στο Δίκαιο της Θάλασσας κλπ.
- Να κάνω τον συνήγορο του διαβόλου. Ο άλλος, σου λέει, ότι την όξυνση, ας σου πούμε, το να πιέσω την Τουρκία με μοχλό της ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Την όξυνση δεν την θες για να πιέσεις την κατάσταση, αλλά για να φτάσεις σʼ ένα σημείο συνεννόησης, πρέπει να είσαι το ίδιο αποφασισμένος και πιεστικός όπως είναι και ο αντίπαλός σου.
Κανείς δεν λέει ούτε να τα δώσουμε όλα, ούτε να χαρακτηριστούμε ως αφελείς. Συμφωνώ απολύτως με την στάση της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Προέδρου Χριστόφια και του ΑΚΕΛ. Συμφωνώ με τη στάση τους στο ζήτημα της αντιμετώπισης των διαφορών με την Τουρκία. Δηλ., αν η Κυπριακή κυβέρνηση θέτει ζήτημα για το θέμα της ενέργειας στις συζητήσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε,, αυτόν τον φάκελο, δεν θα τον ανοίξει, δεν θα τον συζητήσει η Ε.Ε, αν δεν εφαρμόσει η Τουρκία τις ήδη ειλημμένες αποφάσεις. Σʼ αυτό συμφωνώ, δεν πρόκειται επʼ αυτού. Εκεί που διαφωνώ είναι να πέσουμε στην παγίδα της όξυνσης. Στο να μην ανοίξει το ενεργειακό ,προφανώς συμφωνώ.
- Διάβασα μια ανακοίνωση δική σας όπου αναφέρεται το θέμα της Χάγης. Λέει για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ότι από τη μια πλευρά η κυβέρνηση κινείται χωρίς ενεργητικές πρωτοβουλίες για την αναζήτηση λύσεων μέσω διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου και χωρίς να αξιοποιηθεί το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αυτό το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το ακούω είκοσι χρόνια αλλά απʼ ότι φαίνεται είναι μόνο ο ΣΥΝ που το λέει.
Δεν το λέει μόνο ο ΣΥΝ. Στα λόγια μπορεί να το λένε και άλλοι. Κατά τη γνώμη μου, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν κάνουν το καλύτερο δυνατό όλα αυτά τα χρόνια. Πολλές φορές ακολουθούν μια υποχωρητική γραμμή που φτάνει στα όρια μιας «χαζοχαρούμενης» θεώρησης και μετά περνάνε σε μια πρακτική φραστικής όξυνσης και αυτή η αντιφατικότητα είναι το χειρότερο. Δηλ να πεις ότι έχουμε διαφορές με την Τουρκία και σύμφωνα με τις κατατεθειμένες απόψεις, αυτές εντοπίζονται στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Πώς θα λυθεί; Και διάλογο κάνουμε και συζήτηση κάνουμε και το παραπέμπουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης διότι είναι δεδομένη η διαφορά. Οι κυβερνήσεις δεν λύνουν προβλήματα, ούτε προχωρούν με αποφασιστικότητα και σύνεση στην αντιμετώπισή τους. Και ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η υπόθεση της υφαλοκρηπίδας. Δεν σημαίνει ότι αν παραπέμψεις ένα τέτοιο ζήτημα θα το χάσεις, ούτε σημαίνει ότι εξ ορισμού θεωρείς ότι έχεις άδικο, διότι ένα τέτοιο θέμα υφίσταται. Μην κοροϊδευόμαστε.
- Αυτό που έχω δει τα τελευταία χρόνια να διαπραγματεύονται οι ελληνικές κυβερνήσεις ή να λένε ότι διαπραγματεύονται και να προσπαθούν να δεσμεύσουν και τον διεθνή παράγοντα δεν είναι τα ζητήματα του Αιγαίου, τα ενεργειακά. Βάζουν μπροστά τη Χάλκη.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι από την πλευρά της τουρκικής ηγεσίας, με τις όποιες εκφάνσεις της και μεταλλαγές τα τελευταία χρόνια, έχουμε να κάνουμε μʼ ένα συνομιλητή δύσκολο, με έναν γείτονα επιθετικό. Παρʼ όλα αυτά, η υπόθεση των ελληνοτουρκικών διαφορών μπορεί να προωθείται με συνομιλίες και διάλογο. Υπάρχει μια αντιπαλότητα που εναλλάσσεται με φιλικές αμοιβαία κινήσεις. Με την έννοια αυτή, η Χάλκη και οι σχέσεις με το Πατριαρχείο, είναι πλευρές που δεν είναι οι πρώτες ή οι δεύτερες, αλλά εντάσσονται και αυτές μέσα σʼ ένα πλέγμα καλής θέλησης, ενός δρομολογίου επίλυσης προβλημάτων.
- Εάν πάμε στο Δικαστήριο της Χάγης υπάρχει περίπτωση να χάσουμε κάτι; Να δικαιωθεί η Τουρκία σε ζητήματα βραχονησίδων κλπ;
Πιστεύω ότι εμείς δεν θα χάσουμε από αυτό, αλλά δεν μπορώ να το προεξοφλήσω απολύτως. Σε κάποια ρύθμιση η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης ίσως να μην δικαιώνει απόλυτα την άποψη της Ελλάδας. Μπορεί να συμβεί αυτό, αλλά είναι προτιμότερο να λυθεί το πρόβλημα και να τελειώσει αυτή η ιστορία της συνεχούς όξυνσης, με τεράστιες οικονομικές επιβαρύνσεις, με κινδύνους για ανθρώπινες ζωές.
- Η άποψη ότι θα πρέπει η τουρκική επιθετικότητα να συνδεθεί απολύτως με τις διαπραγματεύσεις ένταξης έχει εκφραστεί και από στελέχη της Αριστεράς. Συμφωνείτε σʼ αυτό;
Προφανώς όχι. Να το πω έτσι ευθέως. Και από συζητήσεις που έκανα με συντρόφους που τοποθετήθηκαν τελευταία, μου διευκρίνισαν πώς δεν εννοούσαν τη γενική ενταξιακή διαδικασία, εννοούσαν το ενεργειακό, τον φάκελο όπως το βάζει και ο Δ. Χριστόφιας κλπ. Για εμάς, να είναι η Ελλάδα αυτή που θα εμποδίσει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας είναι λάθος. Γιατί όπως μου είπε και κάποιος εκ των συντρόφων που τοποθετήθηκαν για την ενταξιακή πορεία, είναι προφανές ότι είναι δικαίωμα της Τουρκίας να θέλει να ενταχθεί στην Ε.Ε. Βλέπετε και την στάση του Δ. Χριστόφια και της Κυπριακής Κυβέρνησης πάνω στο ζήτημα αυτό. Παρʼ όλο που υφίστανται τα πάνδεινα, ας μου επιτραπεί η έκφραση, από την τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα, με πόση σύνεση αντιμετωπίζουν τα ζητήματα. Δεν νομίζω ότι χάνουν. Παρʼ όλο που είναι πολύ δύσκολη η επιτυχία ως προς τους στόχους που έχουν βάλει, δεν νομίζω ότι ο Δ. Χριστόφιας και η κυπριακή κυβέρνηση χάνουν από τις διαπραγματεύσεις.
- Και τα αδερφά κόμματα στην Τουρκία τι λένε;
Στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι υπέρ του να στηριχθεί με όλες τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις, η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Διότι θεωρούν ότι αυτή η πορεία, με τις όσες δυσκολίες και κριτικές, είναι μια υπόθεση που σε μείζονα ζητήματα, που είναι ακόμη άλυτα στην Τουρκία, όπως ο εκδημοκρατισμός, η ανοχή, ο σεβασμός δικαιωμάτων, μειονοτήτων κλπ, μόνο ευεργετικά μπορεί να λειτουργήσει.
To Γραφείο Τύπου