Ο τίτλος -πριν από το ερωτηματικό- αντιγράφει τον αντίστοιχο άρθρου του Σάκη Κουρουζίδη, δημοσιευμένου πριν από λίγες μέρες στις ίδιες σελίδες. Ο Κουρουζίδης διεξέρχεται κριτικά με ελλειπτικό, αλλά σαφή τρόπο, αυτό που θεωρεί πως είναι κύριο χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος, βέβαια, στη μοναδική ονομαστική του αναφορά μιλάει για ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, υπονοώντας ένα μόρφωμα που δεν είναι παρά ένας ξεχειλωμένος προς τα αριστερίστικα ΣΥΝ, όπως και όλοι όσοι δεν «πολυγουστάρουν» το ενωτικό μας εγχείρημα, αλλά τέλος πάντων.
Ποιό είναι, όμως, αυτό το «κύριο χαρακτηριστικό»; Η αποδοχή των θεωριών του «αναπόφευκτου» της επανάστασης και της έλευσης του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, λέει ο Κουρουζίδης, δηλαδή η «ντετερμινιστική βεβαιότητα» πως θα «γίνει έτσι κι αλλιώς η γη κόκκινη».
Νομιμοποιούμαι, φαντάζομαι, να ρωτήσω κι εγώ μαζί με τους περισσότερους από σας πόθεν προκύπτουν αυτά. Υπάρχουν ή υπονοούνται σε κείμενα του ΣΥΡΙΖΑ; Στον δημόσιο λόγο του, όπως εκφέρεται σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής μας δραστηριότητας; Πού, τέλος πάντων; Ισχυρίζομαι, λοιπόν, πως τίποτε από αυτά δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Απλώς, για άλλη μια φορά έχουμε τη συνήθη πρακτική να φτιάχνει κάποιος μια καρικατούρα αυτού που θέλει να απορρίψει, για να φαίνεται η απόρριψη, εκτός από θεμιτή, και εύλογη.
Πράγματι, δεν είναι βέβαιο πως η Γη θα γίνει κόκκινη. Αυτό το ξέρουμε πολύ πριν ακόμη κι από την εποχή που ο Αλτουσέρ αποδομούσε τις «διαλεκτικές» φιλοσοφίες της Ιστορίας. Και ο Φουκώ, στον οποίο παραπέμπει ο Κουρουζίδης, αναφερόταν στη «βεβαιότητα των παλιών επαναστατών» -οι νέοι επαναστάτες, ήδη από τότε, το ξέρανε πως δεν δικαιούνται βεβαιότητες. Και οι σημερινοί το ξέρουν ακόμη περισσότερο.
Αυτοί που υποκύπτουν σε ντετερμινισμούς τα τελευταία χρόνια είναι, μάλλον, οι «μετριοπαθείς» εκσυγχρονιστές. Το ζήσαμε, άλλωστε, πολύ πρόσφατα, όταν ένα από τα βασικά επιχειρήματά τους εναντίον των «νεοκομμουνιστικών μεταλλάξεων» ήταν πως η παγκοσμιοποίηση είναι ένα είδος, τεχνικής σχεδόν, νομοτέλειας και ό,τι μένει για την πολιτική είναι η κατάλληλη, ευαίσθητη βεβαίως, προσαρμογή.
Θυμάμαι πόσο ανόητη ακουγόταν στα αυτιά τους η χρήση, για να ονομαστεί το σύστημα, του σημαίνοντος «καπιταλισμός». Σχεδόν μπαναλιτέ, τώρα που ο κόσμος εκινείτο στις ράγες του τρίτου δρόμου της ιστορίας με μηχανοδηγό τις νέες τεχνολογίες -μήπως και τα «παράγωγα»;
Δεν είναι βέβαιο, λοιπόν, πως η Γη θα γίνει κόκκινη. Μήπως, όμως, είναι καλό; Ή, ίσως με μια έννοια, και αναγκαίο; Θέλω να πω, μήπως αν δεν γίνει κόκκινη υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει... «μαύρη»; Αν ισχύει αυτό τότε η αντισυστημικότητα, θα συμφωνήσει και ο Κουρουζίδης, είναι τουλάχιστον εύλογη. Πολύ περισσότερο που η αντισυστημικότητα ουδεμία σχέση έχει με βεβαιότητες και ντετερμινισμούς. Το αντίθετο, μάλιστα -η πιο ακραία ιστορικά «αντισυστημικότητα» συνδέθηκε σχεδόν πάντοτε με τον βολονταρισμό, το αντίθετο της νομοτελειακής εικόνας για την πορεία της ανθρωπότητας.
Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως δεν ζούμε στην καλύτερη εποχή για τις ιδέες μας. Η αποκρουστική εμπειρία του ανύπαρκτου, η συντριπτική ήττα που έχει υποστεί η αριστερά, μια ολόκληρη σειρά από αποτυχίες διαμορφώνουν μια κατάσταση δύσκολα αναστρέψιμη. Έχει, λοιπόν, δίκιο ο Κουρουζίδης, όταν, μαζί με τον Μπλοχ μας λέει πως «πρέπει να μάθουμε να ελπίζουμε». Αλλά να ελπίζουμε σε τι; Ο Μπλοχ, ήλπιζε στην Επανάσταση -έτσι, με μεγάλο Ε.
* Ο Χρήστος Λάσκος είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS