«Η ειρήνη είναι η μόνη επιλογή για τους λαούς της
Ελλάδας και της Τουρκίας. Αποκρούουμε
τον μιλιταρισμό και τον εθνικισμό. Πιστεύουμε ότι
τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
μπορούν να επιλυθούν με διάλογο
στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».
Από κοινή ανακοίνωση ΣΥΝ-ODP Τουρκίας,
27 Ιουλίου 2009
Η Ελλάδα ζει σε κλοιό εσωτερικών προβλημάτων, με την κατάσταση της οικονομίας στο επίκεντρο και δεδομένη τη χρεωκοπία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Ν.Δ. Όμως, στο προσκήνιο έχουν έρθει και σημαντικά θέματα της εξωτερικής πολιτικής, κυρίως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις όπου ο κίνδυνος νέων εντάσεων συνδέεται τους τελευταίους μήνες με τις επικίνδυνες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά και ειδικότερα πάνω από το Αγαθονήσι, το Φαρμακονήσι και τους Φούρνους.
Οι αντιδράσεις των πολιτικών δυνάμεων της χώρας μας ποικίλουν, με χαρακτηριστική για τη στάση της αριστεράς την προαναφερόμενη κοινή ανακοίνωση του ΣΥΝ με το Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης της Τουρκίας. Αντιθέτως, άλλες δυνάμεις κινητοποιούν το εθνικιστικό και λαϊκιστικό τους οπλοστάσιο, το οποίο είναι γεμάτο με παρωχημένες αντιλήψεις για την ασφάλεια και την άμυνα, με θεωρίες ότι «τίποτα δεν αλλάζει στην Τουρκία» και περί του αναπόφευκτου της ελληνοτουρκικής έντασης. Στο ίδιο μοτίβο, παρουσιάζουν ακόμα και το μεταναστευτικό σαν «νέα εξ ανατολών απειλή». Άλλοι πάλι, μέσα και από το χώρο του ΠΑΣΟΚ, προτείνουν να αποσύρει η Ελλάδα την υποστήριξή της στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, δηλαδή να παραιτηθεί από το «ευρωπαϊκό χαρτί» για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Συχνά και το επίσημο ΠΑΣΟΚ καταφεύγει στην κινδυνολογία, ενώ περιορίζεται στην επιφανειακή κριτική της πολιτικής της Ν.Δ., διαφοροποιούμενο απ΄αυτή σε ζητήματα τακτικής και χειρισμών, χωρίς αναφορές π.χ. στην ανάγκη μείωσης των εξοπλισμών, στην άλλη Τουρκία και πολύ περισσότερο σε επιλογές έξω από τα ατλαντικά πλαίσια.
Η ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά έχει πάγιες αρχές και ένα πολύ ισχυρό κεκτημένο θέσεων και προτάσεων για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, συμπορευόμενη και με την Ευρωπαϊκή Αριστερά. Από τη σκοπιά αυτή ασκούμε τη δική μας έντονη και ουσιαστική κριτική στην εξωτερική πολιτική της Ν.Δ.
Προτείνουμε τον ριζικό επαναπροσδιορισμό της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, πολύ περισσότερο σήμερα που οι διεθνείς ισορροπίες αλλάζουν και ο ατλαντισμός δεν είναι στο «φόρτε» του διεθνώς. Θέλουμε μια πολυδιάστατη, ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική, ικανή να αξιοποιεί το «ευρωπαϊκό χαρτί», αλλά και να προωθεί διαδικασίες ισότιμης περιφερειακής συνεργασίας στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο. Η επιλογή για τις μικρότερες χώρες δεν είναι η δορυφοροποίηση σε μια μεγάλη δύναμη ή η απομόνωση, αλλά η «ισχύς εν τη ενώσει» στην περιοχή τους.
Σε ό,τι αφορά τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, το ίδιο κομματικό ντοκουμέντο αναφέρει ότι «η σταθερή μας θέση υπέρ του διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου για την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών συνοδεύεται από την απαίτηση βημάτων, όπως η άρση του casus belli, η παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας στο Δικαστήριο της Χάγης, καθώς και από την πρόταση για την αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών και των στρατιωτικών δαπανών Ελλάδας – Τουρκίας. Είμαστε υπέρ της συνέχισης της πορείας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, με τήρηση του ευρωπαϊκού κριτηρίου εκδημοκρατισμού και κατοχύρωσης των ανθρωπίνων, κοινωνικών και μειονοτικών δικαιωμάτων».
Ειδικότερα δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι οι δύο χώρες θυσιάζουν στο «μινώταυρο» των εξοπλισμών τεράστιους πόρους, διαθέτοντας για στρατιωτικές δαπάνες υπερδιπλάσια ποσοστά του ΑΕΠ σε σύγκριση με το μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Ο παραλογισμός της κατάστασης αυτής αποτυπώνεται στο γεγονός ότι σε κάθε Έλληνα, από την κούνια ως τον πιο ηλικιωμένο, αναλογούν 550 δολάρια το χρόνο για στρατιωτικές δαπάνες, την ώρα που οξύτατα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ζητούν τη λύση τους. Μόνοι ωφελημένοι από την κατάσταση αυτή είναι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι δυνάμεις του «διαίρει και βασίλευε» στις διεθνείς σχέσεις και οι έμποροι των πανάκριβων οπλικών συστημάτων, που συνεχώς εκσυγχρονίζονται. Γι΄αυτό διεκδικούμε την αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών και στρατιωτικών δαπανών Ελλάδας – Τουρκίας, πρόταση που ο ΣΥΝ έχει καταθέσει από το 1999 με σημαντική απήχηση και στις δύο χώρες και την οποία έχει κάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ σημαντικό στοιχείο της πολιτικής του δράσης. Πρόταση που απορρέει από μια πολυδιάστατη αντίληψη για την ασφάλεια – πολιτική, οικονομική, οικολογική, ανθρώπινη – και για κατοχύρωση της ειρήνης μέσω του αφοπλισμού.
Δεν θα εξυπηρετούσε τους στόχους μας αν υιοθετούσαμε μια κοντόφθαλμη στάση έναντι της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας. Η πορεία αυτή ενδιαφέρει ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων, στο εσωτερικό της Τουρκίας και διεθνώς με διαφορετικά κίνητρα και στόχους. Άλλωστε γι΄αυτό υποστηρίζουμε ότι δεν υπάρχει ένας ευρωπαϊσμός και μιλούμε ως ΣΥΝ και ως Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για έναν «αριστερό ευρωπαϊσμό».
Σ΄όλη την Ε.Ε. η Τουρκική ένταξη αποτελεί θέμα έντονων πολιτικών και ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Δεν θέλουν την Τουρκία στην Ευρώπη οι δεξιές και ακροδεξιές δυνάμεις. Εκμεταλλεύονται οι δυνάμεις αυτές την ανασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών και «ποντάρουν» στην Ισλαμοφοβία για να μετατοπίσουν δεξιότερα τις κοινωνίες και να κερδοσκοπήσουν πολιτικά. Επομένως, στο «γήπεδο» της αντίθεσης στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας με τους όρους της δεξιάς δεν μπορεί να παίξει και δεν παίζει η Ευρωπαϊκή Αριστερά. Αντίθετα ρίχνει «γέφυρες» (που πρέπει να πολλαπλασιαστούν) με την «άλλη Τουρκία».
Η Ελλάδα, η Τουρκία και η Κύπρος – χώρες της Αν. Μεσογείου – βρίσκονται σ΄ένα κρίσιμο γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Συνεπώς, η εξασφάλιση σταθερής ειρήνης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, θα αποτελέσουν μεγάλη προσφορά και στην υπόθεση της διεθνούς ειρήνης. Δεν είναι ουτοπικό να πιστεύουμε ότι με τους αγώνες των λαών η σημερινή κατάσταση θα αλλάξει και ότι μπορεί στο μέλλον οι σχέσεις των τριών χωρών να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή.
Μήπως είμαστε ρομαντικοί; Μήπως διεκδικούμε το ανέφικτο; Απλούστατα πιστεύουμε στη δυνατότητα αλλαγών στις κοινωνίες και στις διεθνείς σχέσεις, με την πάλη των λαών και τη διεθνή αλληλεγγύη. Το σύνθημα «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» μπορεί να βρει έκφραση και στην περιοχή μας, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό με τα σημερινά δεδομένα. Άλλωστε υπάρχει και η ρήση ότι «οι ρομαντικοί του χθες συχνά αποδεικνύονται οι ρεαλιστές του αύριο».
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Τμήματος Εξωτερικής Πολιτικήςτου ΣΥΝ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS