Η λατομική δραστηριότητα, σε όλη την επικράτεια επικεντρώνεται κυρίως στην εξόρυξη μαρμάρων, δομικών και αδρανών υλικών. Η παραγωγή των μαρμάρων κατά το 2006, έφτασε τους 2.229.000 τόνους και οι εξαγωγές σε 394.731 τόνους αξίας 117 εκ. ευρώ. Τα μάρμαρα υπάγονται στο νομοθετικό πλαίσιο Ν.669/77. Τα δομικά και αδρανή υλικά υπάγονται στο Ν.1428/84 που τροποποιήθηκε από το Ν.2115/93. Οι αυξανόμενες οικοδομικές δραστηριότητες και οι εκπονήσεις μεγάλων έργων απαιτούν ετησίως 5 εκατομμύρια τόνους αδρανών υλικών και καθιστούν τη λατομική και μεταλλευτική εξόρυξη των ορυκτών πόρων αναγκαία.
Στις ανάγκες όμως της ταχύτερης παραγωγής, συχνά παραγκωνίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και η υγεία των πολιτών. Δυστυχώς, το καθεστώς ασυδοσίας στη λειτουργία των λατομείων στηρίζεται βασικά στον απαρχαιωμένο μεταλλευτικό κώδικα του 1973 (Ν.210/1973), που θεωρεί ότι κάθε εκμετάλλευση μεταλλείου είναι υπόθεση «εθνικής ωφέλειας» και υπερτερεί οποιασδήποτε άλλης οικονομικής ανάπτυξης. Έτσι, αν και σύμφωνα με το νόμο του 1984 (Ν.1428/84) ορίζεται η ανάγκη οριοθέτησης λατομικών ζωνών για την υποδοχή λατομείων, στους περισσότερους νομούς δεν έχουν καθορισθεί αυτές και τα λατομεία συνεχίζουν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα.
Τον Ιούνιο του 2006, διαμορφώθηκε ένα προσχέδιο νόμου για τη λατομική και μεταλλευτική δραστηριότητα, που ουσιαστικά την ενίσχυε υποβαθμίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική προστασία. Το προσχέδιο του 2006 προέβλεπε απαγόρευση μόνο αν προκαλούνται «ανεπανόρθωτες βλάβες σε ευαίσθητα στοιχεία του περιβάλλοντος ή σοβαρές αλλοιώσεις του τοπίου, σε βαθμό που δεν θα είναι δυνατή, η αποκατάσταση». Όριζε επίσης, τα 1000 μέτρα ως απόσταση των λατομείων από κατοικημένη περιοχή και επέκτεινε το χρόνο αδειοδότησης, με δυνατότητα πενταετούς ανανέωσης. Το προσχέδιο προκάλεσε σημαντικές αντιδράσεις και δεν προχώρησε για ψήφιση.
Καθώς οι μελέτες αποκατάστασης των λατομικών περιοχών άλλοτε δεν έχουν εγκριθεί κι άλλοτε εκκρεμούν το απαράδεκτο φαινόμενο των πληγωμένων βουνών διαιωνίζεται σε ολόκληρη την χώρα, από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη.
Στην Ανατολική Αττική, οι κάτοικοι αντιδρούν και προσπαθούν να σταματήσουν την εξόρυξη των δυο τεράστιων λατομείων αδρανών υλικών στο Μαρκόπουλο, που λειτουργούν παράνομα για δεκαετίες.
Στον Άραξο δυο λατομεία, λειτουργούν εντός της προστατευόμενης (από τη διεθνή συνθήκη Ramsar) περιοχής Κοτυχίου- Στροφυλιάς – Μαύρων Βουνών.
Στη Μήλο, το νέο πλαίσιο προστασίας της χλωρίδας και της πανίδας, εξαιρεί λατομεία και μεταλλεία επιτρέποντας ακόμα και την ίδρυση νέων.
Στο Νομό Χανίων, το πανέμορφο φαράγγι της στην ιστορική Κάνδανο απειλείται λόγω της επέκτασης λατομικής επιχείρησης, ενώ στο Νομό Ηρακλείου το λατομείο στο Βαχό της Βιάννου βρίσκεται εντός προστατευμένης περιοχής του Δικτύου Natoura 2000, και λειτουργεί κανονικά χωρίς να τηρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις. Στους τρεις δήμους της Β.Α Χαλκιδικής, 170.000 στρέμματα στο Δήμο Σταγείρων-Ακάνθου και 150.000 στρέμματα στους Δήμους Παναγίας και Αρναίας, προορίζονται αποκλειστικά για μεταλλευτική χρήση και δεν επιτρέπεται σε αυτά τόσο η χωροθέτηση άλλων δραστηριοτήτων, όσο και η προστασία του δάσους!
Ο ορεινός όγκος της Οίτης κινδυνεύει από μεταλλευτικές δραστηριότητες στον άξονα Παυλιανή-Γοργοπόταμος-Υπάτη, μέσα σε περιοχές χαρακτηρισμένες ως Ειδική Ζώνη Προστασίας Βιοποικιλότητας (SPA GR 244007) ακόμα και μέσα στον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού.
Στο Νομό Σερρών το σχέδιο εγκατάστασης νέων λατομείων μαρμάρου και αδρανών υλικών στη θέση Μέταλλο και Χέρσο, δίπλα στο χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά, έχει προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις.
Στην Εύβοια, οι λατομικές δραστηριότητες της εταιρείας ΛΑΡΚΟ ρυπαίνουν το Β. Ευβοϊκό με βαρέα μέταλλα, ενώ στο Μεγάλο Βουνό Εύβοιας, όπου βρίσκεται η αρχαία Ακρόπολη της Αυλίδας, η εταιρεία LAFARGE-ΑΓΕΤ επεκτείνει τις λατομικές εργασίες της, χωρίς να τηρεί την κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.
Τα παραπάνω είναι μερικά μόνο ενδεικτικά παραδείγματα λατομείων στη χώρα. Η κακή, ασύδοτη έως και παράνομη λειτουργία τους έχει τέτοια αποτελέσματα περιβαλλοντικής υποβάθμισης των περιοχών, ώστε οι πολίτες να αδυνατούν να αποδεχθούν την απλά απαράδεκτη αλλοίωση του τοπίου, την καταστροφή των δασών και την υποβάθμιση των αρχαιολογικών χώρων, την ηχορρύπανση από τις εκρήξεις αλλά και τα σύννεφα σκόνης, επικίνδυνων μικροσωματιδίων και καυσαερίων που εισπνέουν σε καθημερινή βάση.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Τα προαναφερόμενα είναι γνωστά στα Υπουργεία;
- Τί προτίθενται να πράξουν, ώστε άμεσα να υπάρξει νέος μεταλλευτικός κώδικας και το καθεστώς άδειας και λειτουργίας να είναι πιο αυστηρό αλλά και να τηρείται;
Η ερωτώσα βουλευτής
Σοφία Ανδριοπούλου
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS