Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
23/09/2009

Θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τις ιδιωτικοποιήσεις - ένα νέο μοντέλο δημόσιου τομέα

Ο ΣΥΡΙΖΑ, επιμένοντας στη λογική της ανάδειξης προγραμματικών ζητημάτων σʼ αυτή  την εκλογική μάχη, διοργάνωσε σήμερα Συνέντευξη Τύπου με θέμα «Στοπ στις ιδιωτικοποιήσεις - Ένα νέο μοντέλο δημόσιου τομέα».

Στη Συνέντευξη Τύπου τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασαν οι Γ. Θεωνάς, Συντονιστής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ, Μαρία Φραγκιαδάκη, μέλος Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ, Αλέκος Καλύβης, συνδικαλιστής, πρ. αντιπρόεδρος ΓΣΕΕ και Δημ. Στρατούλης, υπεύθυνος Εργατικής Πολιτικής ΣΥΝ.

Τη συνέντευξη συντόνισε ο Μιχάλης Σιάχος, Επιτροπή Πολιτικού Σχεδιασμού και ΜΜΕ.

ΣΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΩΝΑΣ ΤΟΝΙΣΕ:

Τις τελευταίες δεκαετίες, η ελληνική κοινωνία αλλά και ο κόσμος ολόκληρος, αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή προσπάθεια ενίσχυσης του ρόλου του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, έπρεπε να κατασυκοφαντηθεί και να διαλυθεί καθετί το δημόσιο και το συλλογικό. Έτσι, οι δημόσιες επιχειρήσεις, σχεδόν στο σύνολό τους, είτε ιδιωτικοποιήθηκαν είτε απαξιώθηκαν στη συνείδηση της κοινωνίας. Οι συνεταιρισμοί και άλλες μορφές συλλογικής οικονομικής οργάνωσης εξαρθρώθηκαν και περιθωριοποιήθηκαν.

Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι ο ρόλος των δημόσιων επιχειρήσεων στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας υπήρξε γενικά θετικός, παρά το γεγονός ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις λειτούργησαν, συνήθως, ως προκάλυμμα ιδιοτελών ιδιωτικών συμφερόντων. Με ευθύνη των κυβερνήσεων, έγιναν πεδίο διαπλοκής, ακόμη και διαφθοράς. Σε αυτό συνέβαλε, επίσης, το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αυτές έγιναν πεδίο έντονης κομματικοποίησης και μηχανισμός εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων και μικροκομματικών συμφερόντων. Όλα αυτά περιόρισαν δραματικά την κοινωνική τους αποτελεσματικότητα.

Χρησιμοποιώντας τα προβλήματα αυτά ως άλλοθι, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. κατέστησαν τις δημόσιες επιχειρήσεις πεδίο επέκτασης της δράσης του ιδιωτικού κεφαλαίου. Αυτό έγινε άμεσα μέσω των ιδιωτικοποιήσεων αλλά και έμμεσα με την απομύζηση των δημόσιων επιχειρήσεων από μέσα. Η πολιτική αυτή, αν δεν ανατραπεί, θα οδηγήσει σε τεράστια προβλήματα.

Στην κατεύθυνση αυτή και κάτω από τις οδηγίες της Ε.Ε., του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ και τα δυο κόμματα του δικομματισμού έχουν προωθήσει και προωθούν και τώρα, εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και δημόσιας περιουσίας.

Ο δημόσιος πλούτος έχει παραδοθεί βορά στις διαθέσεις του ντόπιου και ξένου πολυεθνικού κεφαλαίου. Η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υποδομών (λιμάνια, δρόμοι, μαρίνες, δάση κ.α.), η ιδιωτικοποίηση της παιδείας και της υγείας, των μεγάλων δημόσιων επιχειρήσεων (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΟΣΕ, Ολυμπιακή κ.λ.π.) και οι περιβόητες συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) εμπορευματοποιούν τα δημόσια αγαθά και διαλύουν τις εργασιακές σχέσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Στις ομιλίες τους στη ΔΕΘ δεν άφησαν κανένα περιθώριο για αυταπάτες:

Ο κ.Καραμανλής κατέστησε σαφές ότι θα συνεχιστεί ή ίδια πολιτική ιδιωτικοποιήσεων και εκποίησης της δημόσιας περιουσίας.

Ο κ.Παπανδρέου άφησε πλήθος ερωτηματικά σε σχέση με τις ιδιωτικοποιήσεις.

Για τον ΟΤΕ, όταν ψηφιζόταν η παράδοση του στην D.T. το ΠΑΣΟΚ δήλωνε ότι θα ακυρώσει τη συμφωνία, σήμερα μιλά απλώς για «επαναδιαπραγμάτευση». Το ίδιο ισχύει και με την Ολυμπιακή, όπου το ΠΑΣΟΚ είχε υποστηρίξει τη συμμετοχή του δημοσίου στο νέο σχήμα, ενώ σήμερα ακόμα και αυτό το αφήνει ανοιχτό. Το ίδιο ισχύει για τη συμφωνία του ΟΛΠ με την COSCO (η «ακύρωση» της συμφωνίας έγινε «επαναδιαπραγμάτευση»).

Για την ανάγκη ανάκτησης του δημόσιου ελέγχου της Εθνικής ο κ.Παπανδρέου δήλωσε ασαφώς ότι στο τραπεζικό σύστημα υπάρχει η ανάγκη ενός πυλώνα που το ελληνικό δημόσιο «θα έχει λόγο».

Για την ΕΛ.ΠΕ., παρόλο που ρωτήθηκε στη ΔΕΘ, δεν είπε τι προτίθεται να κάνει. Ένοχη σιωπή. Υπογραμμίζουμε ότι το ερώτημα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία διότι είναι μέσω των ΕΛΠΕ που το ελληνικό δημόσιο συμμετέχει στον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης.

Απόφασή μας είναι να αντιταχθούμε με όλες μας τις δυνάμεις στη λαίλαπα του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και να αγωνιστούμε μαζί με τους εργαζόμενους για δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς στην υπηρεσία των αναγκών και των απαιτήσεων της κοινωνίας.

Οι προγραμματικοί μας στόχοι

Ένα αντινεοφιλελεύθερο πλαίσιο άσκησης οικονομικής πολιτικής

Ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται για ριζοσπαστική προοδευτική αλλαγή στην χώρα μας κι ως απαραίτητη προϋπόθεση θεωρούμε τη ριζική τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου για την άσκηση οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών. Στη βάση αυτή προτείνουμε και διεκδικούμε:

Ένα νέο μοντέλο δημόσιας επιχείρησης

Υποστηρίζοντας την παρουσία ισχυρών, βιώσιμων και κοινωνικά ελεγχόμενων δημόσιων επιχειρήσεων σε τομείς που σχετίζονται με βασικές κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι η ενέργεια, οι επικοινωνίες, η ύδρευση, η τραπεζική πίστη, οι υποδομές. Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου δημόσιας επιχείρησης, με επανακαθορισμό και αποσαφήνιση του ρόλου και του σκοπού κάθε δημόσιας επιχείρησης, διαμόρφωση θεσμών και διαδικασιών δημόσιας λογοδοσίας και κοινωνικού ελέγχου της λειτουργίας των δημόσιων επιχειρήσεων και ενίσχυση του ρόλου των χρηστών των υπηρεσιών που αυτές παρέχουν και των εργαζομένων σ' αυτές.

Οι δημόσιες επιχειρήσεις, οφείλουν να υπηρετούν 6 βασικά κριτήρια και με βάση αυτά να αξιολογούνται. Πρώτον, η ικανοποιητική ποιότητα αλλά και ταχύτητα προσφερόμενων υπηρεσιών.

Δεύτερο, οι τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών, ώστε να είναι προσιτές στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και ταυτόχρονα να συμβάλλουν στην ανάπτυξη . Για τις δημόσιες επιχειρήσεις δεν μπορεί να είναι καθοριστικό και αποκλειστικό κριτήριο λειτουργίας και αξιολόγησης η κερδοφορία τους.

Τρίτο, η ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών (πχ ποιότητα νερού, ασφάλεια στις συγκοινωνίες αεροπορικές, ακτοπλοϊκές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές μεταφορές κλπ).

Τέταρτο, η συμβολή στην απασχόληση.

Πέμπτο, η συμβολή στην τεχνολογική και γενικότερη ανάπτυξη, και Έκτο, η συμβολή στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.

Στην κατεύθυνση αυτή, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει:

Συνεταιριστική οικονομία

Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που θα επαναπροσδιορίσει το ρόλο και την αποστολή των συνεταιρισμών και θα διαμορφώσει έναν νέο καταστατικό χάρτη, με στόχο την ανάπτυξη των συνεταιρισμών και τη διαμόρφωση μιας συνεταιριστικής οικονομίας ως διακριτής οικονομικής δομής που θα αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας όχι μόνο στον αγροτικό αλλά σε όλους τους τομείς της οικονομίας, τόσο στη σφαίρα του εμπορίου όσο και σε εκείνη της παραγωγής.

Στην κατεύθυνση αυτή, ειδικότερα απαιτείται:

Κοινωνική ή αλληλέγγυα οικονομία και οικονομικές μονάδες  ειδικού κοινωνικού σκοπού

Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι υπάρχει ένα ευρύ πεδίο αναγκών που μπορούν να ικανοποιηθούν καλύτερα με τη δημιουργία οικονομικών μονάδων ειδικού σκοπού. Οι μονάδες αυτές μπορούν να έχουν τη μορφή και την οργάνωση «επιχείρησης», χωρίς να έχουν όμως τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη τέτοιων μονάδων μπορεί να συμβάλει στην απασχόληση και στην κινητοποίηση ανενεργών παραγωγικών δυνάμεων, τις οποίες δεν μπορεί να ενεργοποιήσει ούτε το ιδιωτικό κεφάλαιο, λόγω των απαιτήσεων του για υψηλή κερδοφορία, ούτε το κράτος. Οι μονάδες ειδικού κοινωνικού σκοπού μπορούν να λειτουργήσουν ως κρίκοι ευρύτερων συνεργασιών με την αυτοδιοίκηση, τους συνεταιρισμούς και τις δημόσιες επιχειρήσεις και να αποτελέσουν έναν σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και της ενδογενούς ανάπτυξης.

Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να υπάρξει ένα ειδικό θεσμικό καθεστώς.

Ένα τέτοιο θεσμικό πλαίσιο πρέπει ειδικότερα να διασφαλίζει:

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΑΡΙΑΣ ΦΡΑΓΚΙΑΔΑΚΗ

Συνοπτικά αυτά που ανέφερε ο Γιάννης Θεωνάς αποτελούν το σκελετό της πολιτικής μας για τις δημόσιες επιχειρήσεις, η οποία βρίσκεται στον αντίποδα της πολιτικής της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που ακόμα και στις ΔΕΚΟ που δεν έχουν ιδιωτικοποιηθεί έχουν παραδώσει σημαντικούς τομείς δραστηριοτήτων τους στον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται, δηλαδή, για μια έμμεση ιδιωτικοποίηση των δράσεών τους, η οποία αυξάνει το κόστος για τους καταναλωτές αλλά ανατρέπει και τις εργασιακές σχέσεις. Οι περίφημες εργολαβίες που όλοι ξέρουμε με τους ενοικιαζόμενους με τις μαύρες συνθήκες εργασίας. Παράλληλα έχουμε και τις εικονικές συμβάσεις έργου, που έχουν φουσκώσει όλο το δημόσιο τομέα αλλά και το κυρίως δημόσιο, διαμορφώνοντας ένα μεσαιωνικό περιβάλλον για τους εργαζόμενους και κυρίως τους νέους εργαζόμενους. Στις ΔΕΚΟ σήμερα αυτές οι μορφές εργασίας, ομηρίας και δουλείας, με τις νόμιμες μορφές εργασίας,  έχουν φτάσει το 1/3 σε σχέση με τις νόμιμες. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή πάει να ανατραπεί όλο το εργασιακό status μέσα στο δημόσιο τομέα και όταν αυτό συμβαίνει μέσα στο δημόσιο τομέα φανταστείτε τι συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα. ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δημιούργησαν αυτή την έμμεση ιδιωτικοποίηση στις ΔΕΚΟ που παραμένουν ακόμα στο δημόσιο χώρο, μοιράζοντας σε πλήρη αδιαφάνεια βεβαίως, κέρδη στους ιδιώτες, βάρη στους καταναλωτές και δουλειά «δουλεία», χωρίς δικαιώματα στους εργαζόμενους.

Εμείς καλούμε τους εργαζόμενους να ψηφίσουν τη δική τους φωνή στις 4 Οκτωβρίου και να καταδικάσουν αυτές τις πολιτικές που τους καταδικάζουν καθημερινά στην ανασφάλεια και στην καθημερινή αγωνία για επιβίωση.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΛΕΚΟΥ ΚΑΛΥΒΗ

Όλη αυτή η προσπάθεια ιδιωτικοποιήσεων ξεκίνησε ουσιαστικά από το 1990 και μετά μέσα από μια προσπάθεια απαξίωσης της έννοιας του δημόσιου, της έννοιας της δημόσιας παρέμβασης και της δημόσιας ιδιοκτησίας. Διότι ήθελαν να οικοδομήσουν όλη αυτή τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη και την πρακτική. Αυτό είναι λάθος και θεωρητικά και πρακτικά και θέλω να αναφέρω δυο σχετικά παραδείγματα. Το λέω αυτό διότι και ο κ.Καραμανλής όπως και έμμεσα ο κ.Παπανδρέου αναγνωρίζουν τον πρωταρχικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά στην οικονομική ανάπτυξη. Δείτε την περίπτωση των ασφαλιστικών εταιρειών όπως ο όμιλος ΑΣΠΙΣ όπου έχουμε πρόβλημα με την αφαίρεση της άδειας τους. Πιστοποιείται το συμπέρασμα, ότι τελικά ιδιωτικοποιούνται τα κέρδη στη χώρα μας και κοινωνικοποιούνται τα χρέη. Έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα του κρατικοδίαιτου τρόπου που στην ουσία λειτούργησαν πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Και το δεύτερο είναι η περίπτωση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Στην ουσία τι έγινε εκεί πέρα;  Έγινε μια ιδιωτικοποίηση κρατικής επιχείρησης που δόθηκε σε γενική πολυεθνική για να έχει σχεδόν αποκλειστική δραστηριότητα, σίγουρες δουλειές με το δημόσιο. Αυτή ήταν η εξέλιξη των πραγμάτων στην υπόθεση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Αν πάρουμε απολογιστικά την υπόθεση των ιδιωτικοποιήσεων, υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι. Οι χαμένοι είναι οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις διότι είδαν τις εργασιακές τους σχέσεις και τα δικαιώματά τους να αποδιαρθρώνονται, χαμένη είναι η κοινωνία διότι με την εξέλιξη των πραγμάτων είδε να πληρώνει περισσότερα για λιγότερο ποιοτικές υπηρεσίες ενώ κερδισμένοι είναι τα ιδιωτικά συμφέροντα τα οποία λεηλάτησαν την δημόσια περιουσία. Και κλείνω λέγοντας το εξής. Εμείς έχουμε μια σαφή αντίθεση με τον αναχρονιστικό ρουσφετολογικό δημόσιο τομέα του παρελθόντος. Εμείς θέλουμε ένα σύγχρονο δημόσιο τομέα αποδοτικό, κοινωνικά αποτελεσματικό, σύγχρονο εργαλείο ανάπτυξης της χώρας στις δύσκολες μέρες που έρχονται.

To Γραφείο Τύπου