Ο ΣΥΡΙΖΑ, επιμένοντας στη λογική της ανάδειξης προγραμματικών ζητημάτων σʼ αυτή την εκλογική μάχη, παρουσίασε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση.
Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές των κυβερνήσεων και της Ε.Ε., που οδήγησαν στην κρίση στον τομέα της εργασίας, σε συνδυασμό με την καταλήστευση των αποθεματικών των ταμείων και με τις εκρηκτικές διαστάσεις της εισφοροδιαφυγής, έχουν οδηγήσει το ασφαλιστικό σύστημα σε αδιέξοδο. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα για την ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλισης αλλά αξιοποίησαν την προβληματική κατάσταση των Ταμείων για να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τα ασφαλιστικά δικαιώματα.
Στην Ελλάδα έχουμε ένα ασφαλιστικό σύστημα «φτωχό» από άποψη πόρων αλλά και από άποψη παροχών. Αυτή η αντίφαση εξηγείται από την υπονόμευση της βιωσιμότητάς του. Το ασφαλιστικό σύστημα μοιάζει με τον «μύθο των Δαναΐδων». Τα χρήματα των ασφαλισμένων που μπαίνουν στα ταμεία εξαφανίζονται με διάφορους τρόπους για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του κεφαλαίου και για να καλύψουν την έλλειψη κρατικών κοινωνικών πολιτικών.
Όλοι οι νόμοι της ΝΔ (ν. 1902/90, 2084/92, 3655/08) αλλά και του ΠΑΣΟΚ (ν. 3029/2002) κινήθηκαν στην ίδια νεοφιλελεύθερη λογική της υποβάθμισης και ιδιωτικοποίησης τμήματος της κοινωνικής ασφάλισης, της δρομολόγησης μιας βίαιης ενοποίησης των ταμείων, της αύξησης των εισφορών, της μείωσης των συντάξεων και της διεύρυνσης του χρόνου ασφάλισης. Σοβαρά πλήγματα δέχτηκαν οι νέοι εργαζόμενοι και οι γυναίκες. Η οικονομική αδυναμία των ταμείων, αποτέλεσμα της αφαίμαξης των πόρων τους και των πολιτικών που ασκήθηκαν έχει οδηγήσει στον δανεισμό πολλών ταμείων, ζήτημα που υποθηκεύει την ικανότητα κάλυψης των υποχρεώσεών τους στο μέλλον.
Η πολιτική της Ν.Δ. στον τομέα των Βαρέων και Ανθυγιεινών ήταν καταστροφική. Η επιτροπή Μπεχράκη έβγαλε από τη λίστα το 95% των, ως τώρα, εντεταγμένων επαγγελμάτων και στο θερινό τμήμα της βουλής δόθηκε λευκή επιταγή στην οποιαδήποτε κυβέρνηση, να ρυθμίζει όλα τα ζητήματα των βαρέων και ανθυγιεινών -και σήμερα και στο μέλλον- με υπουργικές αποφάσεις, χωρίς να δεσμεύεται από τη γνώμη επιστημονικής επιτροπής η οποία θα λαμβάνει υπόψη της τους επαγγελματικούς κινδύνους και τις επαγγελματικές ασθένειες.
Ταυτόχρονα, με την προσχεδιασμένη από την ελληνική κυβέρνηση απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με πρόσχημα την ισότητα των φύλλων, φαλκιδεύεται ο κοινωνικός χαρακτήρας της ασφάλισης στο δημόσιο, ενώ οι εργαζόμενες γυναίκες απειλούνται με μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας.
Εκτός της κοινής, σε όλους μας, εμπειρίας κάποια στοιχεία δίνουν τη συνολική εικόνα του προβλήματος:
Η ΝΔ από το 1990 με την κυβέρνηση Μητσοτάκη και στη διάρκεια της προηγούμενης πενταετίας, ακύρωσε ασφαλιστικά δικαιώματα, μείωσε συντάξεις, προχώρησε σε βίαιες ενοποιήσεις, αποδυνάμωσε τα αποθεματικά των ταμείων. Λειτούργησε από κοινού με το ΠΑΣΟΚ στην ίδια γραμμή αποδόμησης του δημόσιου χαραχτήρα της ασφάλισης που είχε χαράξει και εφαρμόσει το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ, εξωράισε και διατήρησε τους αντιασφαλιστικούς νόμους της ΝΔ και πρόσθεσε τις δικές του αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις. Δεν διαφοροποιείται σήμερα από αυτή την πολιτική. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν και όσα είπε ο κ. Παπανδρέου στη ΔΕΘ όπου δήλωσε ότι προτίθεται να «ανοίξει το μέτωπο -η λέξη δεν είναι τυχαία- του ασφαλιστικού».
Ο κ. Παπανδρέου ούτε λίγο ούτε πολύ επανέφερε τη βασική φιλοσοφία των προτάσεων Γιαννίτση, όπου ανατρέπεται ο δημόσιος και αναδιανεμητικός χαρακτήρας του ασφαλιστικού συστήματος.
Προωθείται το σύστημα των τριών πυλώνων όπου περιλαμβάνει: (α) μία εθνική σύνταξη για όλους η οποία θα είναι τόσο χαμηλή που καταντάει προνοιακό επίδομα (500 ευρώ το άτομο και 950 το ζευγάρι είπε ο κ. Παπανδρέου), (β) ένα μέρος ανταποδοτικών των εισφορών που έχει καταβάλει ο εργαζόμενος και (γ) αμιγώς ιδιωτική ασφάλιση.
Επίσης ο κ. Παπανδρέου στην ομιλία του στη ΔΕΘ διακήρυξε το διαχωρισμό του κλάδου υγείας – πρόνοιας όχι μόνο για το ΙΚΑ αλλά και για τα 4 μεγάλα ταμεία αφού δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα προχωρήσει στην «κοινοπραξία των τεσσάρων μεγάλων ασφαλιστικών φορέων (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ) με στόχο τον από κοινού έλεγχο των δαπανών υγείας».
Ρωτάμε λοιπόν:
Είναι σίγουρο ότι δεν θα δοθούν απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα.
Ένα ισχυρό, αναβαθμισμένο και κοινωνικά αποτελεσματικό δημόσιο και καθολικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μπορεί να χρηματοδοτηθεί επαρκώς εφόσον: α) προωθηθούν ολοκληρωμένες πολιτικές που θα δημιουργούν νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης και β) ληφθούν ριζικά μέτρα που να αντιμετωπίζουν την οικονομική βιωσιμότητά του.
Στην κατεύθυνση αυτή, προτείνουμε:
Αύξηση των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης
3029/2002: Βασισμένο στην ανακοίνωση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ για το Νόμο Ρέππα (http://www.syriza.gr/news/i-grammateia-toy-syriza-gia-to-nomo-reppa/)
Ο νόμος Ρέππα καταργεί την κρατική εισφορά (10% ή τα 3/9 του συνόλου) στα 3πλαίσια της 3μερούς χρηματοδότησης για τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ και την αντικαθιστά με το 1% του ΑΕΠ, το οποίο υπολείπεται κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, έναντι της εισφοράς 10% που προέβλεπε η 3μερής χρηματοδότηση. Επίσης, αναφορικά με τα όρια συνταξιοδότησης, μετέτρεψε την 35ετία χωρίς όριο ηλικίας σε 37ετία για όσους ασφαλίστηκαν από 1/1/1983 και διαμορφώνοντας για όσους, άνδρες και γυναίκες, ασφαλίστηκαν μετά την 1/1/1993 ενιαίο όριο ηλικίας τα 65 χρόνια. Ιδιαίτερα για τις μητέρες με ανήλικα παιδιά προχώρησε με πιο βίαιο τρόπο κι απʼ αυτόν τον νόμο Σιούφα. Από 24,5 χρόνια ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας ή 17,5 χρόνια και 50 ετών, για τις προ του 1983 και από 25 χρόνια ασφάλισης και 50 ετών, για τις ασφαλισμένες μεταξύ 1983 και 1992, επέβαλε ενιαία ρύθμιση συνταξιοδότησης στα 25 χρόνια ασφάλισης με 60 έτη ηλικίας. Αναφορικά με τις συντάξιμε αποδοχές, το ποσοστό της σύνταξης από 80% επί των συντάξιμων αποδοχών, ο νόμος Σιούφα το κατέβαζε στο 60% και ο νόμος Ρέππα το πάει στο 70%. Και με τους δύο νόμους, όμως, ως συντάξιμες αποδοχές για τους Δ.Υ. και τους ασφαλισμένους των Ειδικών Ταμείων (ΔΕΚΟ, Τράπεζες κλπ), υπολογίζονται οι μέσες αποδοχές της τελευταίας 5ετίας (με επιλογή της καλύτερης πενταετίας μέσα στην τελευταία 10ετία με το ν.ομο Ρέππα), αντί των αποδοχών του τελευταίου μήνα. Οι αλλαγές που θα επιφέρει ο νόμος Ρέππα στις συντάξεις είναι μια μια μείωση των συντάξεων της τάξης του 21% στο τέλος του 2012 και της τάξης του 30% στο τέλος του 2017.
Επίσης, αναφορικά με την κατώτατη σύνταξη, ο νόμος Ρέππα, όρισε την κατώτερη σύνταξη ίση με το 70% του κατώτερου μισθού του έγγαμου με πλήρη απασχόληση υπαλλήλου, όπως ο μισθός αυτός ορίζεται από την ΕΓΣΣΕ του 2002, έναντι 80% των αποδοχών του εργαζομένου στο τέλος του εργασιακού του βίου, πριν από το νόμο Σιούφα. Κάτι τέτοιο αν και αποτλεί βελτίωση σε σχέση με το νόμο Σιούφα, σημαίνει περιορισμό της κατώτατης σύνταξης κατά 124,62 ? τον μήνα ή ποσοστό 26,9%. (από 587,8 σε 463,18 ευρώ). Επίσης προβλέπει ο νόμος αυτός, επανακαθορισμό των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων. Τέλος καθιερώνονται τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης που αποτελούν τον δεύτερο- από τους τρεις πυλώνες του νεοφιλελεύθερου ασφαλιστικού συστήματος.
3655/2008: Με το νόμο Πετραλιά επεκτείνονται τα όρια συνταξιοδότησης με τον ακόλουθο τρόπο: Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέχρι την 31/12/92, που συνταξιοδοτούνται με 35ετία και ηλικία 58 χρονών, αυξάνει το όριο ηλικίας στο 60ό έτος με την προσθήκη ενός εξαμήνου ανά χρόνο από το 2013.
Για τους ασφαλισμένους των ειδικών ταμείων από την 1/1/1983, που συνταξιοδοτούνται με 35ετία και όριο ηλικίας το 58ό, αυτό αυξάνει στο 60ό με προσθήκη ενός εξαμήνου ανά χρόνο από το 2013.
Για τους ασφαλισμένους στα Ταμεία Τύπου από την 1/1/1983, που συνταξιοδοτούνται με 35ετία, θεσμοθετείται ως όριο ηλικίας το 60ό με προσθήκη ενός εξαμήνου ανά χρόνο από το 2013.
Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στα Ταμεία Αυταπασχολουμένων, που συνταξιοδοτούνται με 35ετία στα 58ό έτος, αυτό αυξάνει στα 60 έτη με την προσθήκη ενός εξαμήνου ανά χρόνο από το 2013.
Για τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ μέχρι την 31/12/92, που συνταξιοδοτούνται με 10.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 7.500 στα ΒΑΕ, με όριο ηλικίας τα 55 έτη για πλήρη και τα 53 έτη για μειωμένη σύνταξη, αυτά αυξάνουν στα 57 έτη για πλήρη και στα 55 έτη για μειωμένη, με την προσθήκη ενός εξαμήνου ανά χρόνο από το 2013.
Για τους ασφαλισμένους σε όλους τους φορείς, πλην του ΟΓΑ, που συνταξιοδοτούνται με 37ετία ή 11.100 ένσημα ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, τίθεται ως όριο το 58ό έτος από το 2013.
Επίσης, θεσμοθετείται μια σειρά από κίνητρα και αντικίνητρα για την παραμονή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο εργατικό δυναμικό. Πιο συγκεκριμένα: Θεσμοθετείται ως κίνητρο η προσαύξηση 3,3% (για κάθε χρόνο) στη σύνταξη για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ μέχρι την 31/12/92 για παραμονή στην εργασία επί τρία έτη μετά τη συμπλήρωση της 35ετίας και την ηλικία των 60 χρόνων.
Για τους ασφαλισμένους σε όλα τα ταμεία μετά την 1/1/93 θεσμοθετείται προσαύξηση 3,3% (για κάθε χρόνο) στη σύνταξη για παραμονή στην εργασία για τρία χρόνια μετά τη συμπλήρωση της 35ετίας και την ηλικία των 65 χρόνων.
Από 1/1/2009 θεσμοθετείται ως αντικίνητρο μείωση της σύνταξης κατά 6,5% ετησίως για κάθε χρόνο πρόωρης συνταξιοδότησης.
Από το 2009 ξεκινάει η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών, καθώς τίθεται σε ισχύ το "πέναλτι" των 5 ετών για όσες γυναίκες, μητέρες ανηλίκων, επιλέξουν την πρόωρη συνταξιοδότηση. Το μέτρο αφορά όσες γυναίκες ξεκίνησαν να εργάζονται μετά την 1η Ιανουαρίου 1993. Όπως επισημαίνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, "στην πραγματικότητα όλες οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας έχουν αύξηση στο όριο ηλικίας κατά 5 χρόνια αφού καμιά δεν συμπληρώνει 20 έτη ασφάλισης το 2009, το 2010 και μέχρι το τέλος του 2012. Ο νόμος προβλέπει αύξηση κατά ένα έτος ανά έτος από το 2009, που σημαίνει ότι το όριο ηλικίας διαμορφώνεται το 2013 για όλες στο 55ο έτος.
Ο Νόμος Πετραλιά φέρνει και αλλαγές και στις παροχές υγείας. Αυξάνουν σταδιακά, ανά δέκα ημερομίσθια κατά έτος, τα ημερομίσθια που απαιτούνται για τη λήψη παροχών υγείας στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Για τις παροχές σε είδος αυξάνουν από 50 σε 100, ενώ για τους οικοδόμους από 40 σε 80. Για τις παροχές σε χρήμα αυξάνουν από 100 σε 120, ενώ για τους οικοδόμους από 80 σε 100. Το μέτρο θα αρχίζει να εφαρμόζεται από την 1/1/2009.
Αναφορικά με τις επικουρικές συντάξεις, το ποσοστό της πλήρους μηνιαίας σύνταξης που θα χορηγείται από τους φορείς Επικουρικής Ασφάλισης στους μέχρι 31/12/92 ασφαλισμένους για χρόνο ασφάλισης 35 ετών, δεν θα μπορεί πλέον να υπερβαίνει το 20% των συνολικών συντάξιμων αποδοχών. Αυτό σημαίνει μείωση μέχρι και 70% σε επικουρικές συντάξεις από 1/1/2013».
Η ασφάλιση των δημοσίων υπαλλήλων αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα. Αυτό οφείλεται στην ραγδαία αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στο δημόσιο {πάνω από 30%} είναι με επισφαλείς σχέσεις εργασίας { συμβασιούχοι έργου , stage, μερικώς απασχολούμενοι} και στην κακή διαχείριση των αποθεματικών των ταμείων.
Ήδη το Ταμείο Πρόνοιας είναι υπό κατάρρευση και απαιτείται άμεση επιχορήγηση, αλλά πρόβλημα θα δημιουργηθεί και στα άλλα Επικουρικά Ταμεία.
Επίσης τεράστιο πρόβλημα υπάρχει και με την περίθαλψη των δημοσίων υπαλλήλων.
Ο Οργανισμός Περίθαλψης Ασφαλισμένων Δημοσίου , δεν έχει αυτοτελή διαχείριση των εισφορών, επιχορηγείται από το Κράτος επί σειρά ετών με ποσά πολύ μικρότερα από τις ανάγκες του με αποτέλεσμα να υπάρχουν τεράστιες οφειλές για την αντιμετώπιση των οποίων περικόπτονται παροχές στους ασφαλισμένους.
Ήδη πολλά φάρμακα και πολλές εξετάσεις εξαιρούνται από την λίστα με συνέπεια να πρέπει να καταβάλλουν το ποσό εξ ολοκλήρου οι ασφαλισμένοι, όπως επίσης κατά διαστήματα πολλοί σύλλογοι ιατρών καταγγέλλουν τις συμβάσεις διότι δεν έχουν πληρωθεί με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται επίσης οι ασφαλισμένοι.
Το σοβαρό όμως πρόβλημα είναι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή προκλήθηκε από πρακτικές των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ & της Ν.Δ { ήδη η υπόθεση έχει ξεκινήσει από το 1998}.
Ιδιαίτερα η κυβέρνηση της Ν.Δ { δια του Υπουργείου Εξωτερικών} απήντησε κατʼ αρχήν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η ασφάλιση των δημοσίων υπαλλήλων είναι επαγγελματική και επί της ουσίας με την παρέμβαση της αυτή αλλά και με την ουσιαστική ολιγωρία της συνέβαλε στην έκδοση της τελικής απόφασης του ΔΕΚ.
Ο χαρακτηρισμός της ασφάλισης των δημοσίων υπαλλήλων ως επαγγελματικής είναι ένα τεράστιο θέμα που ανατρέπει βασικά Ασφαλιστικά δικαιώματα.
Επαγγελματική Ασφάλιση σημαίνει ιδιωτική ασφάλιση δηλαδή ουσιαστικά περιορίζεται η ευθύνη και η εγγύηση του Κράτους για τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων κατʼ αρχήν και με μεγάλη πιθανότητα αυτό να εφαρμοσθεί και στα υπόλοιπα Ταμεία.
Είναι βέβαιο ότι σε περίπτωση εφαρμογής της απόφασης αυτής και με βάση τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στο Ασφαλιστικό σύστημα {καταλήστευση Αποθεματικών, αλλαγή των εργασιακών σχέσεων } θα οδηγηθούμε σε μεγάλη μείωση των συντάξεων.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών είναι συνέπεια του χαρακτηρισμού της απόφασής ως επαγγελματικής.
Τα δύο μεγάλα κόμματα ομιλούν για ανάγκη εφαρμογής της απόφασης την οποία χρησιμοποιούν ως άλλοθι για τον περιορισμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα αγωνισθεί και με την παρουσία του στο Κοινοβούλιο αλλά και με τη συμμετοχή του στους κοινωνικούς αγώνες για να μην εφαρμοσθεί η απόφαση , να επιχορηγηθούν τα Ταμεία, να αναβαθμισθούν τα Ασφαλιστικά δικαιώματα , να διατηρηθούν οι θετικές διακρίσεις υπέρ των γυναικών εφόσον εξυπηρετούν πιεστικές κοινωνικές ανάγκες.
Η ενίσχυση της Κοινοβουλευτικής παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι προϋπόθεση γι όλα αυτά και αποτελεί κοινωνική αναγκαιότητα.
Το Ασφαλιστικό θυμίζει τον εκατονταετή πόλεμο.
Όλες οι κυβερνήσεις συνεχώς θέλουν να συντρίψουν τους εργαζόμενους.
Ο Κ.Καραμανλής είπε ότι “θα συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις μας στο Ασφαλιστικό”
Ο Α.Παπανδρέου: “Θα ανοίξει το μέτωπο του Ασφαλιστικού”. Η λέξη μέτωπο μας παραπέμπει συνειρμικά σε πολεμικό μέτωπο.
Η Κοινωνική Ασφάλιση αποτελεί βασικό στοιχείο της εργασίας.
Από την κρίση του 1973 που άρχισε να αποκτά την ηγεμονία του ο νεοφιλελευθερισμός, άρχισε η επίθεση στον κόσμο της εργασίας.
Στο στόχαστρο μπήκε η εργασία. Δηλαδή:
o Ο Μισθός
o Το Κοινωνικό Κράτος
o Η Κοινωνική Ασφάλιση
o Οι Εργασιακές Σχέσεις.
Πρώτο πείραμα, εκεί που δεν μπορούσαν να αντιδράσουν οι εργαζόμενοι. Στη Χιλή του Πινοσέτ. Αργότερα με την κυριαρχία του Θατσερισμού στη Βρετανία: Το μοντέλο είναι η κοινωνική ασφάλιση των 3 πυλώνων.
1ος βασική σύνταξη (Γιαννίτσης Σπράος) στα επίπεδα λίγο πιο πάνω από εξαθλίωση και προνοιακό επίδομα 300 – 400 ?. Αυτό συμβαίνει σήμερα στη Βρετανία, ενώ οι Χιλιανοί συνταξιούχοι βιώνουν την πλήρη εξαθλίωση.
2ος “Επικουρική”: Ανταποδοτική των εισφορών στη βάση του κεφαλαιοποιητικού συστήματος.
3ος Ιδιωτική Ασφάλιση: Βλέπε τεράστιες ασφαλιστικές επιχειρήσεις που χρεοκόπησαν όπως και στα καθʼ ημάς η ΑΣΠΙΣ.
Η Κοινωνική Ασφάλιση πράγματι έχει πρόβλημα που οφείλεται:
- Στην καταλήστευση των αποθεματικών των Ταμείων από το 1952 για να ενισχύσουν την “ανάπτυξη” της χώρας.
- Στην εισφοροδιαφυγή
- Στη μαύρη εργασία, δηλαδή στην ανασφάλιστη
- Στις άτυπες μορφές εργασίας όπως τα stage. Στην ίδια κατεύθυνση πηγαίνει και η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για “κάλυψη” των εργοδοτικών εισφορών για 4 χρόνια για τους νέους.
- Στη μη εξόφληση χρεών κράτους και ιδιωτών
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα παλέψει με το συνδικαλιστικό κίνημα για το κτύπημα των πιο πάνω προβλημάτων, για βαθιά αναδιανομή εισοδήματος και για ανάπτυξη.»
To Γραφείο Τύπου