Παρακολουθώντας την ομιλία του Αλ. Αλαβάνου στην 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ μου γεννήθηκαν σκέψεις που έχουν να κάνουν με τα όρια του λόγου και τη θεμιτή χρήση του για την εξυπηρέτηση πολιτικών στόχων. Πιστεύω ότι ένας λόγος που μπορεί σε πρώτο άκουσμα να θεωρήθηκε προωθητικός, ριζοσπαστικός και «εκ βαθέων», δεν ήταν παρά ένας λόγος εξουσιαστικός και σκόπιμα δραματοποιημένος.
1. Το «γεγονός» και η τεχνική του
Η τοποθέτηση του Αλ. Αλαβάνου δεν ήταν απλώς μια ομιλία. Ήταν ένα «γεγονός» (event) που συγκροτήθηκε από ένα εξαιρετικά δομημένο κείμενο, με απόλυτα μελετημένο σχεδιασμό και ύφος στην υπηρεσία των στοχεύσεων του ομιλητή. Ανάλογα προσεγμένη και η «γλώσσα του σώματος». Ένα «γεγονός» με λόγο, θεατρικότητα, κοινό, χειροκροτήματα προαποφασισμένα και αυθόρμητα, ένταση έκδηλη ή βουβή.
Στην ομιλία αναδεικνύεται, υποδαυλίζεται, διογκώνεται κάθε στοιχείο όλων των σημερινών ή παλαιότερων, μικρών ή μεγάλων, οργανωτικών, πολιτικών και ιδεολογικών αντιθέσεων του χώρου. Ανάμεσα στην Ανανεωτική Πτέρυγα και την πλειοψηφία του ΣΥΝ, στην Ανανεωτική Πτέρυγα και τον ΣΥΡΙΖΑ, στον ΣΥΝ και τις άλλες συνιστώσες. Ο στόχος είναι ένας: να πυροδοτηθεί η έκρηξη, άμεσα ή όταν και εάν υπάρξουν «πρόθυμοι». Πρέπει να καταστραφούν όλα για να προκύψει το νέο. Δηλαδή αυτό που ταιριάζει στο σχέδιο του ομιλητή.
2. Ο στόχος: το «καμ μπακ»
Ο Αλ. Αλαβάνος διαβεβαίωσε τις «δυνάμεις του συστήματος» - και βέβαια όσους άκουσαν ή διάβασαν την ομιλία του - ότι η γενιά του δεν έχει πει ακόμα την «τελευταία της λέξη» (σ' αυτό βεβαίως δεν θα είχα λόγο να διαφωνήσω, καθώς τυχαίνει να ανήκω στην ίδια γενιά).
Ο Αλ. Αλαβάνος από την προεκλογική περίοδο του 2007 και μετά είχε κάνει κάποιες επιλογές που του είχαν προσδώσει ιδιαίτερα υψηλό ηθικοπολιτικό κύρος. Τις είχε αποφασίσει απολύτως αβίαστα ο ίδιος - συχνά με τις επιφυλάξεις ή και τις αντιρρήσεις των συντρόφων του - μεταξύ των οποίων και το άνοιγμα του δρόμου προς ηγετικές θέσεις στις νεότερες γενιές.
Για λόγους που δεν ξέρω αν θα μάθουμε ποτέ και που ο ίδιος δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένος να εξηγήσει, αποφάσισε ότι έκανε λάθος. Ότι πρέπει να επανορθώσει και να επανέλθει με τους δικούς του όρους. Όμως το κύρος του με την υπαναχώρηση, καθώς και με όλες τις ενέργειές του μετά τις ευρωεκλογές είχε πληγεί (θα έλεγα μέσα σε πρωτοφανώς μικρό χρονικό διάστημα). Ακόμα περισσότερο μετά την αποστασιοποίησή του από τον ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές, όπου «δεν είχε καμία προσωπική συμμετοχή». Πρέπει λοιπόν να αποδειχθεί η αναγκαιότητα της επιστροφής του, ότι αυτό επιβάλλεται λίγο-πολύ από αδήριτες ιστορικές προκλήσεις. Που επιτάσσουν την επιστράτευσή του για να «σωθεί η παρτίδα».
3. Η Μεγάλη Ώρα είναι τώρα
Με λόγο σίγουρο, αποκαλυπτικό, που δεν απαιτεί τεκμηρίωση, ο Αλ. Αλαβάνος παρουσίασε τις μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες της σημερινής ιστορικής συγκυρίας: η Ελλάδα «αδύναμος κρίκος» στον ευρωπαϊκό χώρο, άρα «ο κλήρος έχει πέσει στη χώρα μας και στην αριστερά της». Εξάλλου έρχεται «εργατικός Δεκέμβρης» και η νέα γενιά «είναι έτοιμη για ένα ειρηνικό Αντάρτικο πόλεων».
Ο Αλ. Αλαβάνος μας βεβαίωσε συνοπτικά ότι έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη «για πρωτοβουλίες μετά τις εκλογές του 2007» και «για την υποτίμηση των μηχανισμών». «Καμία άλλη εξήγηση. Για καμία σαπουνόπερα». Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Η Μεγάλη Ώρα είναι τώρα. Και ο ίδιος είναι διαθέσιμος.
4. Ο εσωτερικός εχθρός
Υπάρχουν όμως εμπόδια: «Παγιδευόμαστε όμως εκ των έσω. Με την αφύπνιση των μηχανισμών, τις εξουσιαστικές λογικές, τις απολίτικες δράσεις». Το κακό ξεκινάει από την Ανανεωτική Πτέρυγα λόγω των πολιτικών της απόψεων, του «ευρωπαϊσμού» της (έτσι γενικά), της άρνησής της να καταδικάσει το Μάαστριχτ, της συστράτευσής της με την Παπαρήγα και τον Καρατζαφέρη πέρσι τον Δεκέμβρη. Όλα αυτά βέβαια ίσχυαν ή συνέβησαν το διάστημα που ο Αλ. Αλαβάνος είχε την πρώτη ευθύνη στον ΣΥΝ ή και στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν είχε σκεφτεί τότε να τα στηλιτεύσει ή να επέμβει με οποιονδήποτε τρόπο. Το κακό συνεχίζεται με τον υπόλοιπο ΣΥΝ, που μπορεί να μην υποστηρίζει τα παραπάνω, δεν είναι όμως παρά ένας «μηχανισμός» εξουσίας από τον οποίο τίποτε το προωθητικό δεν μπορεί να προκύψει.
Υπάρχει λοιπόν εσωτερικός εχθρός. Αντίθετα με ότι υποστηρίχθηκε από έναν άλλο λόγο που ακούστηκε από αρκετούς στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη και ισχυριζόταν ότι ο αντίπαλος δεν είναι ανάμεσά μας. Υπάρχει εσωτερικός εχθρός και μπαίνει πάντα εμπόδιο στην ανάγκη να απαντήσουμε στις προκλήσεις των καιρών. Κάποιες πρακτικές της αριστεράς επιχείρησαν κατά καιρούς να δώσουν τη δική τους απάντηση στο πρόβλημα: με τις δίκες της Μόσχας, την πολιτιστική επανάσταση, την Τσεχοσλοβακία του 1968, το τείχος του Βερολίνου …
5. Αριστερισμός ή … ;
Έγινε όψιμα ο Αλ. Αλαβάνος αριστεριστής, όπως ισχυρίζεται «δικαιωμένη» η Ανανεωτική Πτέρυγα; Δεν νομίζω. Παρόλο που πολλά σημεία της ομιλίας του θα συνηγορούσαν. Θα έλεγα ότι ο αριστερισμός της ομιλίας του δεν είναι παρά ένας αριστερισμός του «θυμικού». Που ταιριάζει με την τακτική της έντασης. Που στοχεύει να κατακτήσει το ακροατήριό του. Και αφού το καταφέρει, αφού στη συνέχεια υλοποιήσει το Μεγάλο Σχέδιο, μπορεί - που λέει ο λόγος - να προτείνει στον κ. Γ. Παπανδρέου 6 ή 10 ή 20 σημεία διαλόγου για τα μεγάλα ζητήματα της νεολαίας, του έθνους, της Ευρώπης, κτλ. Οι ηγέτες είναι πάνω από τους «-ισμούς». Σημασία έχει ο Στόχος. Στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας μας έχουμε τέτοια υποδείγματα.
6. Και ορισμένα πρακτικά καθήκοντα…
Οι μηχανισμοί είναι βαρίδια. Πρέπει να αποκαλυφθούν, να απαξιωθούν, να καταστραφούν. «Διαμορφώνεται πλέον ένα νέο πλαίσιο». Το οποίο θα μπορούσε να μετεξελιχθεί όταν έρθει η ώρα του σε ένα νέο μηχανισμό, με καλούς όμως σκοπούς. Και ο Αλ. Αλαβάνος «χαιρετίζει» Πρωτοβουλίες και Ενώσεις Οπαδών που θα μπορούσαν να παίξουν αυτό τον ρόλο. Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετέχουν, μπορούν να βρουν τα στοιχεία τους στο κείμενο της ομιλίας και να απευθυνθούν δεόντως.
7. Η αριστερά και ο ορθός λόγος
Προφανώς η αριστερά είναι και όραμα και όνειρο και ουτοπία και συναίσθημα. Και «αν δεν είμαστε τρελοί, ίσως να μην είμαστε στην αριστερά». Ισχυρίζομαι παρ' όλ' αυτά ότι πρώτιστα η αριστερά είναι παιδί του ορθού λόγου. Και πρέπει να παραμείνει. Ο Αλ. Αλαβάνος έπαιξε αποκλειστικά με τα πρώτα, χρησιμοποιώντας τα με περισσή ευκολία και αλαζονεία. Ίσως για να ξεπεράσει την ανάγκη να τεκμηριώσει τις απόψεις του. Η απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης προήλθε από την υπερίσχυση (όχι χωρίς δυσκολίες) του ορθού λόγου. Και μόνο μέσα απ' αυτό τον δρόμο έχουν πιθανότητες να λειτουργήσουν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και ο ΣΥΝ.
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=509967
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS