Η σύγκληση των περιφερειακών συσκέψεων ανά τη χώρα εξελίχθηκε σε μία διαδικασία εξαιρετικά χρήσιμη. Η συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών και των μελών του κόμματος διατύπωσε την αναγκαιότητα να συνεχίσουμε στην πολιτική γραμμή των δύο προηγούμενων συνεδρίων, που κωδικά ονομάσαμε «αριστερή στροφή», αλλά και στη λήψη σοβαρών αλλαγών και τομών στην πολιτική λειτουργία και δομή του Συνασπισμού.
Είναι σαφές ότι η μόνη μέθοδος που θα εμπλέξει όλα τα μέλη του κόμματος στη σχετική συζήτηση και διαδικασία είναι η επίσπευση του τακτικού μας συνεδρίου. Επιτρέψτε μου να ισχυρισθώ ότι το ίδιο το συνέδριο του κόμματος μπορεί να αποτελέσει την πολιτική πρωτοβουλία την οποία χρειάζεται ο χώρος μας στη σύνθετη μετεκλογική φάση που διανύουμε και με τα γνωστά και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και ο ΣΥΝ αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Άλλωστε το συνέδριο ενός κόμματος της σύγχρονης ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί να αποτελέσει την ευκαιρία εμπλοκής στη συζήτηση του πολιτικού της περίγυρου, αυτού που ονομάζουμε κοινωνική αριστερά, των εργαζομένων και των νέων με τους οποίους βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή μέσα από τα κινήματα και τους καθημερινούς αγώνες.
Ο βαθμός εμπλοκής των μελών του κόμματος και του κοινωνικού μας περίγυρου αποτελεί και το βασικό κριτήριο για να εξασφαλίσουμε ένα συνέδριο επανεκκίνησης, ένα συνέδριο βαθιών πολιτικών και λειτουργικών τομών.
Συνεπώς το συνέδριό μας μπορεί να αποτελέσει και μία εξωστρεφή πολιτική διαδικασία επαναβεβαίωσης πολιτικών δεσμών με ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας, εκτός βέβαια εάν πίσω από τον φόβο της «εσωστρέφειας», που συχνά προβάλλεται, υποκρύπτεται η διαρκής πρόσληψη της συνεδριακής διαδικασίας ως μιας διαδικασίας ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ ομάδων νομής της εσωκομματικής εξουσίας.
Καθώς η σχεδόν καθολική απαίτηση για επίσπευση του συνεδρίου καθιστά σχεδόν δεδομένη τη σύγκλησή του, εκτιμώ ότι το ερώτημα μετατίθεται στην πολιτική ατζέντα του συνεδρίου.
Το πρώτο που οφείλει να πράξει στη σημερινή οικονομική και πολιτική συγκυρία το επικείμενο συνέδριο, είναι να επιβεβαιώσει και να εμβαθύνει τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του Συνασπισμού ως κόμματος της σύγχρονης ριζοσπαστικής αριστεράς το οποίο βρίσκεται στον αντίποδα του σημερινού πολιτικού συστήματος, εκφράζει τα συμφέροντα των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και μάλιστα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και συμβάλλοντας στο να υψωθεί τείχος αντίστασης από τους εργαζόμενους και τη νεολαία στην επίθεση του κεφαλαίου, το οποίο βρίσκεται σε μία διαρκή σχέση και προσπαθεί να εκφράσει πολιτικά τα αιτήματα των κινημάτων που διαθέτει τις δυνάμεις του στην ανάπτυξη των επιμέρους κινημάτων και κυρίως:
- Του κινήματος των εργαζομένων με έμφαση στην επισφάλεια και τους νέους εργαζόμενους, οι οποίοι εισέρχονται στην παραγωγή χωρίς κανένα δικαίωμα. Με αυτά τα στρώματα έχουμε αναπτύξει ως ριζοσπαστική αριστερά μία αρχική σχέση, οφείλουμε να επιμείνουμε στην εμβάθυνσή της δραστηριοποιούμενοι κυρίως σε πρωτοβάθμιο επίπεδο.
- Του κινήματος της νεολαίας.
- Του κινήματος των πολιτών για την οικολογική αναβάθμιση και την προστασία του δημόσιου χώρου.
- Του κινήματος για τη μία δημοκρατική διαχείριση της παγκοσμιοποίησης. Υπό αυτήν την έννοια, οφείλουμε να λάβουμε γρήγορα πρωτοβουλίες για την επανασύσταση του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ, το οποίο εμβαθύνει τις προγραμματικές αναζητήσεις του και προσπαθεί να τις διαπλέξει με τα επιμέρους κινήματα των εργαζομένων και της νεολαίας.
Υπό αυτή την έννοια οφείλουμε να επανακινήσουμε την προσπάθεια που ξεκινήσαμε με την εκπόνηση και παρουσίαση του προγράμματός μας, του οποίου η πολιτική τακτική και παρουσία συνδυάζεται και προβάλλει το στρατηγικό όραμα που δεν είναι άλλο από την υπέρβαση του καπιταλιστικού συστήματος και το πέρασμα στον σοσιαλισμό μέσα από μία διαδικασία σοβαρών ρήξεων και ανατροπών.
Οφείλουμε να συνεχίσουμε τη διαδικασία θεωρητικής συζήτησης και τεκμηρίωσης, που ξεκινήσαμε με την εκπόνηση του προοιμίου του προγράμματος του κόμματός μας, του οποίου οι πολιτικές πρωτοβουλίες συνδυάζονται με τις πρωτοβουλίες της ευρωπαϊκής αριστεράς και του ΚΕΑ, καθώς είναι σαφές ότι ο ευρωπαϊκός χώρος σε συνθήκες οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης είναι ο χώρος στον οποίο μπορούν να επιτευχθούν αλλαγές, ρήξεις και ανατροπές.
Η διαδικασία επιβεβαίωσης και εμβάθυνσης των φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών του Συνασπισμού ως ριζοσπαστικής, προγραμματικής, κινηματικής ευρωπαϊκής αριστεράς με στρατηγικό στόχο την υπέρβαση του καπιταλιστικού συστήματος και τη λήψη των αντίστοιχων πολιτικών πρωτοβουλιών είναι το πρώτο σημείο στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί το συνέδριο.
Σε συνθήκες κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ ο Συνασπισμός οφείλει να επιβεβαιώσει την επιμονή του στην επιλογή της ενότητας της αριστεράς, στην αναγκαιότητα εμβάθυνσης και διεύρυνσής της. Οφείλουμε να επιβεβαιώσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και εργαλείο ανασύνθεσης της αριστεράς, με την έννοια ότι σε συνθήκες ήττας της αριστεράς, τα επίδικα της προηγούμενης περιόδου τα οποία διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις της πολυδιάσπασής της και της διαμόρφωσης ανταγωνιστικών ρευμάτων έχουν απολέσει την πολιτική και ιστορική αξία τους.
Ο ΣΥΝ οφείλει να λειτουργήσει ως αυτό που είναι, δηλαδή ως η ισχυρότερη συνιστώσα στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, ως η ατμομηχανή του.
Αυτό όμως δεν μπορεί να επιτευχθεί, εάν δεν επιλυθούν προβλήματα δομής και λειτουργίας του Συνασπισμού και τις τελευταίες εβδομάδες έλαβαν δραματικό χαρακτήρα κυρίως γύρω από το ζήτημα της εκφώνησης των πολιτικών θέσεων και απόψεων των στελεχών μας στα ΜΜΕ.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι σε μεγάλο βαθμό το εσωτερικό πρόβλημα του ΣΥΝ μεταφέρεται και στον ΣΥΡΙΖΑ. Η εκφώνηση ενός κεντροαριστερού πολιτικού σχεδίου από στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας που τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης από τα ΜΜΕ επιφέρει σοβαρές συγχύσεις σχετικά με το πολιτικό στίγμα του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, διαστρεβλώνει κάθε έννοια εσωκομματικής δημοκρατίας, καταστρατηγεί τα δικαιώματα της πλειοψηφίας του κόμματος, διαμορφώνει τις προϋποθέσεις εκδήλωσης άστοχων παρεμβάσεων όπως αυτής των 23 σ. της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.
Εκτιμώ ότι η αιτία του συγκεκριμένου προβλήματος που ταλανίζει τον χώρο μας δεν οφείλεται μόνο σε μία απολύτως υποκειμενική αντίληψη των ιδίων των σ. περί δημοκρατίας, αλλά και στο ότι το ίδιο το κόμμα το τελευταίο διάστημα μοιάζει να έχει μετεξελιχθεί σε μία χαλαρή συνομοσπονδία δύο διαφορετικών πολιτικών σχεδίων και μηχανισμών νομής της εσωκομματικής εξουσίας.
Πρωτοβουλίες που ο ίδιος ο σ. πρόεδρος ή ο γραμματέας του κόμματος έθεσαν ακυρώθηκαν με μία κοινή στάση, με αποκορύφωμα τη συνεδρίαση της ΚΠΕ του Σεπτεμβρίου.
Συνεπώς το συνέδριο οφείλει με τρόπο κατηγορηματικό να εξασφαλίσει εκείνες τις ρυθμίσεις που αφορούν την παρουσία των στελεχών του ΣΥΝ στα ΜΜΕ με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η εκφορά του πολιτικού στίγματος του κόμματος. Ταυτόχρονα οφείλουμε να επιτύχουμε ώστε οι τάσεις να λειτουργούν όπως αυτό προβλέπεται από το καταστατικό. Συνεπώς η υιοθέτηση μέτρων όπως είναι αυτό του ορισμού αριθμού συνεχών θητειών και η εναλλαγή μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία.
* Ο Μιχάλης Υδραίος είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ