«Τι κάνετε εκεί στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί τρώγεστε μεταξύ σας;». «Έχετε τόσες δυνατότητες, τόσα αξιόλογα στελέχη για να πάει ψηλά ο χώρος, τώρα είναι η δική σας ευκαιρία, γιατί τη χάνετε;». «Θέλουμε να μαθαίνουμε από τα ΜΜΕ για τις προτάσεις και τους αγώνες σας, όχι για τις διαμάχες σας».
Έχοντας το προνόμιο να χρησιμοποιώ τις δημόσιες συγκοινωνίες και να αλλάζω δύο και τρεις γραμμές, βρίσκομαι αντιμέτωπος με τέτοια ερωτήματα εργαζόμενων πολιτών -αριστερών και μη- καθημερινά.
Δεν είμαστε στα πάνω μας, εδώ και περίπου έναν χρόνο. Για να αποδώσω την κατάστασή μας μετά τις ευρωεκλογές, είχα προσφύγει σ' ένα απόσπασμα από ένα ποίημα του Γιάννη Ρίτσου:
«Μεγάλα φτερά του φορέσανε
δεν μπορεί πια να περπατήσει
ούτε να πετάξει».
Πετύχαμε ένα θετικό αποτέλεσμα στις εθνικές εκλογές του περασμένου Οκτώβρη, διαψεύδοντας όσους (αντιπάλους, αλλά και φίλους) μας είχαν «ξεγραμμένους», καθώς έναν μήνα πριν τις εκλογές είχαμε κάκιστη εικόνα. Βρήκαμε, όμως, διέξοδο και καλό είναι να θυμόμαστε ότι η πλειοψηφία της ΚΠΕ του ΣΥΝ και ο πρόεδρος του κόμματός μας διέσωσαν τον ΣΥΡΙΖΑ και την κοινοβουλευτική μας παρουσία με την απόφαση που πήραμε να υπερβούμε το ζήτημα του επικεφαλής. Ζήτημα που λύθηκε «ντε φάκτο» στην πορεία του προεκλογικού αγώνα, όπου ο σ. Αλέξης Τσίπρας έδειξε τα ηγετικά του χαρίσματα.
Όμως, δεν αφήσαμε πίσω μας τον κακό μας εαυτό μετεκλογικά. Αντί να προβάλλουμε τις εναλλακτικές μας προτάσεις και να χτίζουμε πολύμορφα μέτωπα αντίστασης στη νεοφιλελεύθερη επιδρομή, βάζουμε τρικλοποδιές μεταξύ μας. Πρόσφατο παράδειγμα προς αποφυγή, η άστοχη και διχαστική παρέμβαση των «23», για δηλώσεις του σ. Κουβέλη, έναντι των οποίων είχε ήδη τοποθετηθεί αρνητικά και επικριτικά η Π.Γ. του ΣΥΝ.
«Σισύφεια» γίνεται η προσπάθειά μας όταν καλούμε την κοινωνία να υπερασπιστεί αξίες, όπως η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα, που απειλούνται με πλήρη κατεδάφιση στις συνθήκες μιας πρωτόγνωρης βαθιάς κρίσης, αλλά δεν τις τηρούμε εμείς οι ίδιοι πολλές φορές. Στην πρόσβαση στα ΜΜΕ ορισμένοι είναι «πιο ίσοι» από τους άλλους.
Στον ΣΥΝ πολλοί κόμποι έχουν φτάσει στο χτένι και πρέπει να λυθούν, αλλιώς θα περιέλθουμε σε πλήρες τέλμα και τα διαλυτικά φαινόμενα θα ενταθούν. Δεσμευτήκαμε για κομματική ανασυγκρότηση και για ΣΥΝ «κόμμα των μελών του» στο 5ο Συνέδριο μας, αλλά κάναμε ελάχιστα. Η λειτουργία των τάσεων εντός του κόμματος, όχι μόνο δεν βελτιώθηκε, αλλά έχουμε «ομοσπονδοποιηθεί» και υπάρχουν τάσεις με το ένα πόδι μέσα και το άλλο έξω από το κόμμα. Πολύ καλή ήταν η δουλειά που κάναμε με το πρόγραμμα του ΣΥΝ, αλλά δεν αξιοποιήθηκε στον βαθμό που έπρεπε. Συμβάλλαμε στο να αποκτήσει πρόγραμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για ορισμένες συνιστώσες είναι σαν να μην υπάρχει, μιλούν μόνο για τους «15 στόχους πάλης».
Η πρόταση για προσφυγή στα μέλη του ΣΥΝ, μέσα από ένα έκτακτο συνέδριο, έχει υπέρ και κατά. Ας μη δραματοποιείται, όμως, η μία ή η άλλη άποψη κι ας αποφύγουμε τις περιττές πολώσεις για το ζήτημα. Δεν είναι πανάκεια ούτε καταστροφή το συνέδριο, αλλά έτσι όπως έχει εξελιχθεί η συζήτηση και, με δεδομένο ότι το προτείνει ο πρόεδρος και το ζητούν πολλές οργανώσεις του ΣΥΝ, πρέπει να κάνουμε το βήμα. Δεν είναι ζήτημα πια πλειοψηφίας και μειοψηφίας της ΚΠΕ. Να πάρουμε την απόφαση και να συμβάλλουμε όλοι με αίσθημα ευθύνης για ένα εξωστρεφές συνέδριο, με γόνιμο διάλογο όχι μόνο μεταξύ μας αλλά και με την κοινωνία. Να αποφύγουμε τα εσωκομματικά χαρακώματα στην πορεία προς το συνέδριο, να επιδιώξουμε προωθητικές συνθέσεις. Ο ΣΥΝ είναι προϊόν σύνθεσης και προχωρεί μέσα από συνθέσεις, εδώ και 20 χρόνια.
Πολλά πρέπει να αλλάξουμε, όχι μόνο για να διορθώσουμε τα «κακώς κείμενα», αλλά και για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του αύριο.
Πολύ περισσότερο σήμερα χρειάζεται να οικοδομήσουμε κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες. Τώρα είναι που δεν πρέπει να υποστείλουμε τη σημαία της κοινής δράσης της αριστεράς, αλλά να επουλώσουμε τις πληγές του ΣΥΡΙΖΑ και να εκπονήσουμε ένα σχέδιο για την αποφασιστική διεύρυνσή του, διατηρώντας τον χαρακτήρα του ως συμμαχικού σχήματος.
Έχουμε πολλά νέα στοιχεία στις εξελίξεις, σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν, που γεννούν νέες προκλήσεις για την αριστερά και αναδεικνύουν την αναγκαιότητα του διεθνισμού της. Η βαθιά κρίση, που δεν είναι μόνο οικονομική αλλά πολυδιάστατη, ήδη δημιουργεί σοβαρές ανακατατάξεις στο διεθνές επίπεδο, αλλά και μέσα στις κοινωνίες. Δοκιμάζεται έντονα το νεοφιλελεύθερο μοντέλο οικοδόμησης της Ευρώπης. Η Ελλάδα ζει πιο έντονα την κρίση λόγω και των ιδιαιτεροτήτων του ελληνικού καπιταλισμού, βρίσκεται κυριολεκτικά σε σταυροδρόμι. Και η δική μας απάντηση για το ποιο δρόμο θα ακολουθήσει δεν μπορεί να δοθεί με όρους του παρελθόντος, «στόχους του έθνους» κ.λπ., αλλά μιας αριστεράς του 21ου αιώνα.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ