Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
24/09/2009

Παρατηρήσεις στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη «Μεταρρύθμιση» στο Εποπτικό Πλαίσιο του Χρηματοπιστωτικού Τομέα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε σε ένα πακέτο προτάσεων που είναι σχετικές με τις προτάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων με προϊστάμενο τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη Jacques de Larosière.  Ο Μπαρόζο πιστός στο δόγμα του ή τώρα ή ποτέ προχώρησε σε υποβολή των προτάσεων για άμεση εφαρμογή.

Οι αρμόδιοι επίτροποι, Τσάρλι Μακρίβι (εσωτερική αγορά) και Χοακίν Αλμούνια (οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις), παρουσίασαν  στις  23/9/2009 τις νομοθετικές προτάσεις για το συντονισμό των κρατών μελών με στόχο τη θωράκιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Συγκεκριμένα προτείνεται η σύσταση  :

1.    Επιτροπής ανάλυσης συστημικού κινδύνου στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Η Επιτροπή αυτή θα αποτελείται από τους ανώτατα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, των κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών και εκπροσώπους των εθνικών εποπτικών αρχών. Έργο της επιτροπής είναι να  προειδοποιεί όταν διαβλέπει κίνδυνο για τη μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ θα έχει την αρμοδιότητα να απευθύνει συστάσεις ή να ζητεί από τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν λαμβάνοντας τα αναγκαία μέτρα.

2.      Ευρωπαϊκού Συστήματος χρηματοπιστωτικής εποπτείας, που θα έχει ως αντικείμενο την επίβλεψη της λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα κράτη μέλη.

3.    Τριών ευρωπαϊκών αρχών για την εποπτεία της λειτουργίας: α) των τραπεζών, β) των ασφαλιστικών εταιρειών, γ) των αγορών κινητών αξιών.  Ουσιαστικά αναβαθμίζεται ο ρόλος των επιτροπών που υπήρχαν και σήμερα και τους δίνεται η δυνατότητα να επιλύουν διαφορές που ανακύπτουν, να επιβλέπουν τη λειτουργία των διαφόρων οίκων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων, να συντονίζουν τις ενέργειες των κρατών μελών σε περιόδους έκτακτης ανάγκης, να συνεισφέρουν στην ενιαία εφαρμογή των τεχνικών κανόνων σε όλα τα κράτη μέλη και να καταρτίζουν προτάσεις για τους τεχνικούς κανόνες με σκοπό την απλούστευση της κοινοτικής νομοθεσίας.

Σαφής  είναι ο στόχος των Ευρωπαίων αφενός να συστήσουν έναν «μπαμπούλα» επόπτη, μέσω του οποίου να επιβάλλουν «τιμωρίες» στις τράπεζες που καταβάλλουν υψηλά bonuses σε στελέχη τους και δεν «σταθμίζουν» ορθά τον κίνδυνο των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων. Την ίδια στιγμή, επανέρχονται στις άμεσες προτεραιότητες τα hedge funds και η ανάγκη ισχυρότερης εποπτείας του τρόπου λειτουργίας τους με τη θέσπιση ξεκάθαρης και απόλυτα κατανοητής νομοθεσίας για την εποπτεία της λειτουργίας των hedge funds, καθώς επίσης και η παρακολούθηση της λειτουργίας των διαφόρων οίκων αξιολόγησης.

Παράλληλα επιδιώκεται η  δημιουργία κοινής πλατφόρμας εκκαθάρισης προϊόντων που σχετίζονται με πιστωτικά παράγωγα, καθώς επίσης και η  τακτοποίηση και εναρμόνιση της  νομοθεσίας των κρατών-μελών σε ότι αφορά στην απόκτηση και κατοχή μετοχών καθώς και τις συναλλαγές τους. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στα money market funds. Η κατάρτιση «Λευκής Βίβλου» με ειδικά «εργαλεία» για έγκαιρη παρέμβαση στις αγορές σε περιόδους κρίσης και η επανεξέταση των κανόνων που ισχύουν σήμερα σχετικά με τη χειραγώγηση των αγορών είναι μέσα στις αρχές που περιέχονται στο πακέτο μέτρων.

Μέσα στις συνολικές προτάσεις και κατευθύνσεις των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων, που είναι και στόχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι και τα μέτρα για διασφάλιση ορθής και «λογικής» πρακτικής παροχής και λήψης δανείων από τις τράπεζες καθώς επίσης και η θέσπιση διά νόμου των προσπαθειών ενίσχυσης της κεφαλαιουχικής επάρκειας των τραπεζών.  Ήδη έχει γνωστοποιηθεί ότι η ομάδα των Governors and Heads of Supervision έχει προτείνει ότι για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας πρέπει να υπολογίζονται ως ίδια κεφάλαια μόνο τα κεφάλαια των συμμετοχών και τα διατηρούμενα κέρδη. Αυτό σημαίνει ότι θα επιβαρύνουν τις τράπεζες με πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις για να έχουν ικανοποιητικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας και θα περιορίσει τις δραστηριότητες υψηλού κινδύνου όπως δανειοδοτήσεις χωρίς εγγυήσεις ή καλύμματα ακίνητα κ.λ.π.

Έτσι λοιπόν οι δανειολήπτες θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες, καθώς οι τράπεζες θα περιορίσουν το δανεισμό μόνο σε χαμηλού ρίσκου δραστηριότητες ή θα ζητούν υπερβολικές διασφαλίσεις.

Οι αρχές αυτές, που συνεχίζουν να αποτελούν τον κεντρικό άξονα του συγκεκριμένου πακέτου, στην πραγματικότητα προστατεύουν το σύστημα και τις συνιστώσες του, όπως τραπεζικό σύστημα, χρηματιστήρια, αγορές παραγώγων κ.λ.π. χωρίς να αποτελούν λύσεις για ανάκαμψη.   

Όπως έχουμε αναφέρει αν δεν  θεσπιστούν ουσιαστικά μέτρα κατά της ύφεσης όπως μείωση της ανεργίας, διασφάλιση ελάχιστου εισοδήματος, πολιτική προστασίας των ασθενέστερων κλάδων της οικονομίας κ.λ.π. δεν θα υπάρχει ανάκαμψη. 

Φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι προχωρούν σε ακόμη σκληρότερα μέτρα για την εποπτεία και λειτουργία των τραπεζών αλλά από την άλλη πλευρά ο τραπεζικός τομέας της Αμερικής αρχίζει και αφήνει ξανά αρκετές ελευθερίες στους τραπεζίτες με στόχο να τα μέτρα που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  να εφαρμοστούν μόνο από τους Ευρωπαίους όπως έγινε και με το  προηγούμενο πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙ που ποτέ  δεν εφαρμόστηκε στην Αμερική και δεν φαίνεται ότι θα επιβληθεί το πλαίσιο που ισχύει στις Ευρωπαϊκές Τράπεζες.  Ο τραπεζικός τομέας στην Αμερική ακόμη έχει ελευθερίες και αφήνεται να λειτουργεί χωρίς να εφαρμόζονται τα περιοριστικά μέτρα που έχουν θεσπιστεί ως Βασιλεία ΙΙ.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
24/9/2009