Η στενότητα ρευστότητας στην ελληνική αγορά είναι γεγονός και πλήττει κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και τις υπόλοιπες.
Η υπουργική απόφαση Αρ. 2/49086/0025, που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2009 φιλοδοξεί να αποτελέσει την αναγκαία ένεση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις.
Θεωρήθηκε σκόπιμο να παρέχεται η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου απευθείας στις επιχειρήσεις για να την χρησιμοποιούν για την αναγκαία χρηματοδότησή τους από τις Τράπεζες.
Οι όροι για τη παροχή εγγύησης από το Δημόσιο περιέχονται στην Υπουργική Απόφαση.
Έτσι δικαιούχοι της παροχής της εγγύησης, σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση είναι και οι προβληματικές επιχειρήσεις, που εμφανίζουν προβλήματα στην οικονομική τους κατάσταση, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Γενικά ισχύουν τα ακόλουθα :
• Η απόφαση συνοπτικά αφορά όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον Ελληνικό χώρο και δεν εμφανίζονται προβληματικές την 1.7.2008. Εκτός από αυτές στους δικαιούχους περιλαμβάνονται και οι νεοϊδρυθείσες που δεν είχαν οικονομικά στοιχεία την 1.7.2008.
• Τα κεφάλαια που εξασφαλίζονται υπολογίζονται με βάση το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, ενώ υπάρχουν και σχετικές διατάξεις για τη διατήρηση του αριθμού των εργαζομένων.
• Για την παροχή εγγύησης πληρώνονται προμήθειες στο δημόσιο που είναι ανάλογες της πιστοληπτικής διαβάθμισης των επιχειρήσεων αυτών. Η πιστοληπτική διαβάθμιση των επιχειρήσεων συγκρίνεται με την κλίμακα της Standardʼs & Poorʼs.
Στα πλαίσια αυτά και θεωρώντας ότι γενικότερος στόχος της απόφασης αυτής είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση καθώς και η μείωση του κόστους δανεισμού, μια πρώτη κριτική των μέτρων είναι :
1. Οι επιχειρήσεις που εμφανίζονται προβληματικές την 1.7.2008, ιδιαίτερα εκείνες που ήταν νέες στην αρχή της λειτουργίας τους (με λειτουργική διάρκεια από 1 χρόνο μέχρι και ένα μήνα) και περίμεναν να έχουν κερδοφορία στον επόμενο χρόνο λειτουργίας τους, λόγω οικονομικής κρίσης δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν επιτυχή λειτουργία. Οι επιχειρήσεις αυτές αποκλείονται από τα μέτρα.
Στην πραγματικότητα οι προβληματικές επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από ένεση ρευστότητας από εκείνες που έχουν επιτυχή λειτουργία. Θα έπρεπε να δοθεί ευχέρεια να χρηματοδοτούνται με την εγγύηση του Δημοσίου και οι προβληματικές με κάποιες εξαιρέσεις όπως π.χ. αν εμφανίζουν ζημιές σε περισσότερες από 3 συνεχόμενες χρήσεις.
2. Επί πλέον οι επιχειρήσεις με βάση την πιστωτική τους διαβάθμιση και σε αντιστοιχία με την κλίμακα διαβάθμισης της Standardʼs & Poorʼs θα έπρεπε να έχουν χαμηλό κίνδυνο.
Η βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων που γίνεται από τις τράπεζες με βάση τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης είναι εξεζητημένη για τα ελληνικά δεδομένα. Αυτού του είδους οι πρακτικές χρησιμοποιούνται σε τραπεζικά συστήματα που έχουν ήδη τελειοποιήσει τα συστήματα μέτρησης πιστωτικού κινδύνου και χρησιμοποιούν εξελιγμένα μοντέλα για την διαβάθμιση των πελατών τους. Απλά θα μπορούσε να τεθεί η προϋπόθεση ότι η επιχείρηση θα έπρεπε να κριθεί βιώσιμη από την τράπεζα.
3. Το ύψος της χρηματοδότησης υπολογίζεται με βάση το μισθολογικό κόστος της επιχείρησης. Είναι φανερό ότι έτσι πολλές μικρές επιχειρήσεις αποκλείονται επειδή έχουν μικρό αριθμό εργαζομένων ή και είναι καθαρά οικογενειακές επιχειρήσεις. Ακόμη επειδή έχει τεθεί ανώτατο όριο παροχής εγγύησης, μπορεί να εξαντληθεί από τις μεγάλες επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό εργαζομένων και έτσι οι μικρομεσαίες να μην ενταχθούν στο μέτρο.
Στα πλαίσια αυτά, δεν παρέχεται η προσδοκώμενη στήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που, σύμφωνα με αυτούς που αποφάσισαν τα μέτρα, αποτελούν το βασικό κορμό της Ελληνικής Οικονομίας. Έτσι στερούνται σε πολλές περιπτώσεις την απαιτούμενη ρευστότητα για τη διατήρηση και την επέκταση των εργασιών τους.
Είναι γεγονός ότι η οικονομική κρίση αλλά και τα γνωστά διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας έχουν στραγγαλίσει τη ρευστότητα στην ελληνική αγορά και οι επιχειρήσεις, όσες δεν κλείσουν το προσεχές διάστημα, θα αντιμετωπίσουν μια μακρά περίοδο στενότητας. Το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί με κάποια απόφαση σαν και την παραπάνω αρκεί όμως να διορθωθεί στα εξής σημεία.
1. Ένταξη όλων των επιχειρήσεων εκτός από αυτές που είχαν ζημιές για περισσότερες από 3 χρήσεις.
2. Το ύψος της χρηματοδότησης να είναι στο 70 % του ετήσιου κύκλου εργασιών του τελευταίου χρόνου ή του μέσου όρου της τελευταίας τριετίας.
3. Προϋπόθεση για την παροχή εγγύησης είναι να κριθούν βιώσιμες από την τράπεζα από την οποία χρηματοδοτούνται.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ελληνικό Δημόσιο εκτός από το Δημόσιο χρέος που συνεχώς αυξάνεται έχει και παροχές εγγύησης σημαντικού ύψους, που δεν λαμβάνονται υπόψη στις υποχρεώσεις του Δημοσίου, ούτε καταγράφονται στον προϋπολογισμό. Είναι όμως μεγάλος ο κίνδυνος το μεγαλύτερο μέρος των εγγυήσεων αυτών να εξελιχθεί σε πραγματικό χρέος και τότε τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολα. Όμως, παρά το σοβαρό κίνδυνο αυτόν, σε συνθήκες κρίσης, όπως η σημερινή, η λήψη αυτών των μέτρων είναι μονόδρομος, επειδή έτσι θα αναθερμανθεί η οικονομία και θα αποφευχθεί η κατάρρευση.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
23/9/2009