Το Π. Δ/μα της 24.04.1985 (ΦΕΚ 181Δ΄/03.05.1985) προβλέπει συσχετισμό των καθοριζόμενων ορίων των οικισμών ανάλογα με τη θέση του οικισμού στον ευρύτερο χώρο (οικισμοί περιαστικοί, παραλιακοί, απομακρυσμένοι κ.λπ.), το μέγεθος, τη δυναμικότητά του κ.λπ.
Μια μεγάλη κατηγορία οικισμών αφορά στους “στάσιμους”. Δηλ. σε οικισμούς ορεινούς, απομακρυσμένους και δημογραφικά φθίνοντες. Στους οικισμούς αυτού παρασχέθηκε από την Πολιτεία (μέσω του Π. Δ/τος) η δυνατότητα “χαλαρής” οριοθέτησης σε περιοχή κυκλικού δίσκου ακτίνας 800μ. από το κέντρο τους, επιδιώκοντας, προφανώς, την οικιστική τους αναζωογόνηση.
Πλην όμως, αποτελεί κοινή διαπίστωση σʼ όλη τη χώρα, ότι έγινε καταχρηστική εφαρμογή της σχετικής διάταξης. Έτσι, οριοθετήθηκαν ως "στάσιμοι – απομακρυσμένοι" οικισμοί (με ακτίνα 800μ. και κατά συνέπεια αρτιότητα 500τ.μ.) και οικισμοί που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις του Δ/τος.
Ειδικότερα, στην παρ. 2Βα του άρθρ. 4 του Π. Δ/τος, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι, από την περιοχή που καθορίζεται όπως πιο πάνω «…δεν περιλαμβάνονται στο οικισμό οι εκτάσεις υψηλής γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγικότητας…». Όμως, ανάλογοι χάρτες όπου θʼ απεικονίζονται οι εκτάσεις αυτές, απʼ όσο γνωρίζουμε, δεν υπάρχουν.
Θεωρητικά, η αδυναμία αυτή “θεραπεύεται” από τις κατά τόπους Νομαρχιακές Επιτροπές Χωροταξίας & Περιβάλλοντος του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων που γνωμοδοτούν σχετικά. Αυτό όμως είναι πρακτικά ανέφικτο, αφού απαιτεί καθημερινές αυτοψίες δεκάδων ανάλογων ανά τη χώρα πολυμελών επιτροπών, αποκλειστικής με το αντικείμενο αυτό απασχόλησης, που θα επισκέπτονται τα εντός των οικισμών αυτών προς ανοικοδόμηση οικόπεδα. Έτσι, η σχετική διάταξη παραμένει ανενεργή με συνακόλουθες επιπτώσεις την απώλεια και οικοπεδοποίηση χιλιάδων στρεμμάτων γαιών υψηλής παραγωγικότητας.
Κατόπιν αυτών:
Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:
1) Γνωρίζουν το θέμα; Αν ναι, τι έχουν κάνει ή δρομολογήσει για την αντιμετώπισή του;
2) Υπάρχουν ενήμεροι και αξιόπιστοι χάρτες με τις γαίες υψηλής παραγωγικότητας, στις κατά τόπους Δ/νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αντί των αυτοψιών των επιτροπών; Αν όχι, έχει δρομολογηθεί κάτι στην κατεύθυνση παραγωγής τέτοιων χαρτών;
3) Το ΤΕΕ, ως τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας, έχει επισημάνει την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των ορίων όλων των ''ακτινικών'' – “στάσιμων” οικισμών με τον καθορισμό συγκεκριμένης πολυγωνικής γραμμής οριοθέτησης, διαδικασία που με τα διατιθέμενα σήμερα τεχνικά μέσα γίνεται εύκολα. Είναι σε γνώση του Υπουργείου η ανάγκη – δυνατότητα αυτή; Έχει κάνει κάτι στην κατεύθυνση αυτή;
4) Είναι σε γνώση του Υπουργείου ότι, στους περισσότερους οικισμούς της κατηγορίας αυτής, δεν έχουν προσδιορισθεί τα συνεκτικά τμήματα, προκειμένου –πέραν των άλλων– να είναι εφικτός και ο προσδιορισμός της ζώνης των 500μ. πέραν των ορίων των προϋφισταμένων του έτους 1923 οικισμών; Αν ναι, τι έχει γίνει σχετικά;
5) Προτίθεται να εκδώσει οδηγία –ως θα όφειλε να κάνει από καιρό- ώστε
- να ελεγχθεί σε επίπεδο περιφέρειας αν ορθά και με βάση τα κριτήρια ου Νόμου έχουν καταγραφεί με τις Αποφάσεις Νομαρχών οι οικισμοί που θεωρούνται ως στάσιμοι?
- να διευκρινίζεται ότι η ακτίνα των 800μ δεν εφαρμόζεται αυτομάτως αλλά μετά από μελέτη οριοθέτησης κατά την οποία εξαιρούνται οι δασικές, αρχαιολογικές αγροτικές κλπ εκτάσεις σύμφωνα με τα κριτήρια του Νόμου?
- να υλοποιείται αυτός ο σχεδιασμός στα πλαίσια των υπό εκπόνηση ή ανάθεση μελετών ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ ή ακόμα και με αυτόνομες αναθέσεις μικρής κλίμακας μελετών οριοθέτησης των στάσιμων οικισμών?
Οι ερωτώντες βουλευτές
Φώτης Κουβέλης
Δημήτρης Παπαδημούλης
Νίκος Τσούκαλης