Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
11/02/2010

Συζήτηση Επίκαιρης Ερώτησης Δ.Παπαδημούλη για το επίπεδο φτώχειας και μισθών στην Ελλάδα

Δημ. Παπαδημούλης:

Γ. Κουτρουμάνης: Το κοινωνικό κράτος θα ενισχυθεί.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημ. Παπαδημούλης με επίκαιρη ερώτησή του που συζητήθηκε σήμερα στην ολομέλεια ζήτησε να προχωρήσει άμεσα η Κυβέρνηση σε μέτρα αναδιανομής υπέρ των ασθενέστερων και ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους. Με δεδομένο ότι η οικονομική ύφεση θα αυξήσει τον αριθμό των ανέργων καθώς τον αριθμό όσων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ο βουλευτής ρώτησε να ενημερωθεί για τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης των ανέργων και των φτωχών στρωμάτων και αν θα καθιερωθεί ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. 

Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Κουτρουμάνης στην πρωτολογία του, δήλωσε ότι για την Κυβέρνηση η φτώχεια δεν είναι απλά ένα στατιστικό μέγεθος που παρακολουθείται αλλά ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Στην Ελλάδα δόθηκε το 2009 22,7% του ΑΕΠ για κοινωνικές δαπάνες και ο κατώτατος μισθός στον Ιδιωτικό τομέα είναι 740 ευρώ. Ο κ. Κουτρουμάνης δεν έδωσε στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών και απέφυγε να αναλάβει σαφή δέσμευση για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. 

Ο Δ. Παπαδημούλης στην ομιλία του τόνισε: “Κύριε Υπουργέ σας ρώτησα συγκεκριμένα πράγματα και σας ρώτησα με μετριοπάθεια και με ευθύνη. Δεν σας είπα τι κάνατε, σε τέσσερις μήνες είναι παράλογο να ζητάει κανείς να τα κάνετε όλα, αλλά τι θα κάνετε;

Και μου απαντήσατε επίδομα αλληλεγγύης, αυξήσεις του ΕΚΑΣ. Δηλαδή, άλλα σας ρώταγα εγώ άλλα μου απαντήσατε εσείς.  Εγώ σας ρώτησα το εξής απλό. Ήδη έχουμε και ομολογείται ένα πολύ αδύναμο κοινωνικό κράτος, μεγάλες ανισότητες, μεγάλη φτώχεια. Όλοι ξέρουμε ότι τα μέτρα που παίρνετε και η οικονομική κρίση και η ύφεση θα αυξήσουν την ανεργία, το λέει ο Υπ. Εργασίας, ο κ. Λοβέρδος, θα αυξήσουν τις ανισότητες και επομένως αν δεν ενισχυθεί το κοινωνικό κράτος και η αναδιανομή και η προστασία υπέρ των αδυνάτων θα έχουμε κοινωνική έκρηξη, θα κινδυνεύσει η κοινωνική συνοχή.

Σας απαντώ εγώ γι΄ αυτά που δεν είπατε. Δαπάνες Παιδείας. Οι δημόσιες δαπάνες Παιδείας είναι οι μισές από το μέσο ευρωπαϊκό όρο στην Ελλάδα. Οι ιδιωτικές δαπάνες Παιδείας είναι δυόμιση φορές μεγαλύτερες από το μέσο ευρωπαϊκό όρο, αυτά που δίνει ο γονιός από τη τσέπη του.

Δαπάνες Υγείας είναι στο 65% οι δημόσιες του μέσου ευρωπαϊκού όρου και οι ιδιωτικές διπλάσιες, δηλαδή αυτά που δίνει και πολλές φορές χωρίς να παίρνει απόδειξη, ο πολίτης για να απολαύσει το δημόσιο αγαθό της υγείας, το συνταγματικά κατοχυρωμένο και τα δίνει είτε με φακελάκι στο σύστημα της υγείας είτε χωρίς απόδειξη στο ιδιώτη γιατρό.

Ύψος των κοινωνικών δαπανών. 22,17% είπατε για την Ελλάδα το 2009 . Ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός όρος είναι 27%, μεγάλη απόσταση. Αλλά δεν είναι ότι δίνουμε λιγότερα για κοινωνικές δαπάνες, είναι ότι δεν πάνε και στους φτωχούς σ΄ αυτούς που τα έχουν ανάγκη.

Ξέρετε κύριε Υπουργέ, πόσο μειώνεται η φτώχεια στην Ελλάδα; Μόνο 1% από το 21% στο 20%. Πόσο μειώνεται στην Ευρώπη; Από το 24% στο 15% δηλαδή 9 μονάδες. Άρα η αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών στην Ελλάδα είναι 9 φορές λιγότερη. Γιατί τα λεφτά που υποτίθεται ότι είναι να πάνε για τη φτώχεια και για τη μείωση των ανισοτήτων, πάνε αλλού.

Σας ρωτώ λοιπόν τι θα κάνετε μ΄ αυτά; Διότι όλοι ξέρουμε ότι τα επόμενα χρόνια το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων θα μειωθεί ενδεχομένως και κατά 10% και τα μέτρα που παίρνετε θα προκαλέσουν σίγουρα τη μείωση των μισθωτών και συνταξιούχων στα δικαιώματά τους. Θα αυξήσουν τους φόρους αυτών που ήδη πληρώνουν φόρους. Αν δε συλλάβετε τη φοροδιαφυγή, αν δεν βάλετε να πληρώσουν αυτούς που έχουν λεφτά και δεν πληρώνουν, αν αυτός που έχει μαύρο χρήμα έξω και το φέρνει στην Ελλάδα για να επαναλάβει ένα σκάνδαλο τύπου Siemens ή άλλος πληρώνει φόρο μόνο 5% και ο μισθωτός με το μεσαίο εισόδημα πληρώνει φόρο 40%,  σας ερωτώ  που είναι η κοινωνική δικαιοσύνη που ευαγγελίζεσθε; Που είναι η αποτελεσματικότητα των μέτρων;

Γι΄ αυτό παρακαλώ στη δευτερολογία σας όχι να προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε το επίδομα αλληλεγγύης σαν μια γομολάστιχα για να σβήνετε τα άλλα, για να μην απαντάτε στα ερωτήματα που σας θέτουμε. Όχι να χρησιμοποιείτε την αύξηση του ΕΚΑΣ ως ένα τρόπο για να ξεφεύγετε από τα ερωτήματα.

Εγώ σας λέω: Τι στόχους βάζετε για τα επόμενα χρόνια; Πως θα πάει, με βάση το πρόγραμμα σταθερότητας, το ύψος των κοινωνικών δαπανών, οι δημόσιες δαπάνες για την Παιδεία και την Υγεία; Γιατί το πρόγραμμα δεν λέγεται μόνο πρόγραμμα σταθερότητας, λέγεται πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης. Και αν δεν πάρετε τέτοια μέτρα και  θα κινδυνεύσει η κοινωνική συνοχή με την έκρηξη των ανισοτήτων και θα παγιδευτεί η οικονομία στην ύφεση για χρόνια, γιατί αν στηρίξετε τη φτώχεια κύριε Υπουργέ , η φτώχεια θα γίνει κατανάλωση, το εισόδημα που θα στηριχθεί στον φτωχό. Αν όμως συνεχίσουν αυτοί που φοροδιαφεύγουν και οι έχοντες και κατέχοντες να κονομάνε και να μην πληρώνουν, αυτοί θα τα κάνουν καταθέσεις στην Ελβετία και άλλα…μέσω of shore και θα επιστρέψουν μετά με ειδική φορολογία ως μαύρο χρήμα, πότε με τη ρύθμιση Αλογοσκούφη και πότε με τη ρύθμιση Παπακωνσταντίνου.”

Στη δευτερολογία του ο υφυπουργός κ. Κουτρουμάνης τόνισε το Υπουργείο θα θέσει σε εφαρμογή το Μάρτιο προγράμματα ενίσχυσης των επιχειρήσεων και ανάσχεσης των απολύσεων με πόρους του ΕΣΠΑ, στοχεύοντας και να αυξήσουν τα δραματικά ποσοστά απορρόφησής του. Τέλος τόνισε ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με δράσεις και πολιτικές, θα εργαστεί για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.

11.02.2010    Το Γραφείο Τύπου

Ενημερωτικό σημείωμα από την Ομάδα Κοινοβουλευτικής Υποστήριξης του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Δημ. Παπαδημούλη

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Χαμηλές αλλά και απολύτως αναποτελεσματικές είναι οι κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα, καθώς ανακουφίζουν ελάχιστα από τη φτώχεια.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat: 

οι δαπάνες για την κοινωνική πρόνοια στην Ελλάδα ανήλθαν στο 24,2% του ΑΕΠ, έναντι 26,9% του ΑΕΠ, που αποτελεί το ευρωπαϊκό μέσο όρο στην ΕΕ των «27». 

Σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές δαπάνες ανά κάτοικο σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ), στην Ελλάδα αναλογούν  5.525 ΜΑΔ ανά κάτοικο, έναντι 6.349 ΜΑΔ ανά κάτοικο στην ΕΕ των «27».

Στην ΕΕ των «27» το 37,6% των κοινωνικών δαπανών χρηματοδοτείται μέσω του δημοσίου, το 58,9% μέσω των κοινωνικών εισφορών (38,2% εργοδότες, 20,6% εργαζόμενοι) και το 3,5% από άλλες πηγές.

Ειδικότερα, στην ΕΕ, τις υψηλότερες κοινωνικές δαπάνες ανά κάτοικο τις έχει το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Σουηδία, η Γαλλία και το Βέλγιο, ενώ τις χαμηλότερες τις έχει η Ρουμανία και η Βουλγαρία.

Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το μεγαλύτερο τμήμα των κοινωνικών δαπανών απορροφούν οι συντάξεις και η υγειονομική περίθαλψη. Ειδικότερα, στην Ελλάδα οι συντάξεις απορροφούν το 51,3% των κοινωνικών δαπανών (έναντι 46,2% στην ΕΕ των «27») και η υγειονομική περίθαλψη το 28,7%, (έναντι 29,2% στην ΕΕ των «27»).

Μεγάλη είναι η επιβάρυνση του οικογενειακού προυπολογισμού για την κάλυψη των θεωρητικά δωρεάν υπηρεσιών υγείας και παιδείας. Τα ελληνικά νοικοκυριά αφιερώνουν για την παιδεία το 2,4% του συνόλου των δαπανών (στοιχεία 2005), ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε. κυμαίνεται στο 1%.

Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μετά την Κύπρο (4%). Το χαμηλότερα ποσοστά στις δαπάνες για την παιδεία έχουν η Δανία (0,4%), το Λουξεμβούργο (0,4%) και η Φινλανδία (0,2%).

Στον τομέα της υγείας, τα ελληνικά νοικοκυριά αφιερώνουν το 5,9% του συνόλου των δαπανών, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο στην ΕΕ (3,4%). Το ποσοστό φυσικά είναι πάρα πολύ μεγαλύτερο αν υπολογιστούν τα «φακελάκια» και η γενικότερη παραοικονομία που επικρατεί στον χώρο της υγείας.

Η αφαίμαξη του οικογενειακού προυπολογισμού δικαιολογείται πλήρως από το γεγονός ότι οι κρατικές δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη Ένωση.

Χαρακτηριστικά:

Οι δαπάνες για την υγεία αντιπροσωπεύουν ποσοστό 4,6% επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), σε σύγκριση με 6,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο στην ΕΕ και στη ζώνη ευρώ, ενώ οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση δεν υπερβαίνουν το 2,75% του ΑΕΠ (το χαμηλότερο στην ΕΕ) σε σύγκριση με 5,25% κατά μέσο όρο στην ΕΕ και σχεδόν 5% στη ζώνη ευρώ».

Σημειώνεται, ότι με την  οικονομική κρίση και τις εξαιρετικά αυστηρές δεσμεύσεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης  οι ανωτέρω δείκτες θα χειροτερέψουν δραστικά για την Ελλάδα διευρύνοντας ακόμη περισσότερο το χάσμα με τις υπόλοιπες ευρωπαικές χώρες.

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έχει την πρωτιά σε ποσοστό εργαζομένων που ζουν στο όριο της φτώχειας (18%).

Πολύ υψηλό (23%) είναι το ποσοστό της παιδικής φτώχειας, ενώ το 20% του πληθυσμού ζει στο όριο της φτώχειας, με εισόδημα κάτω του 60% του μέσου όρου της Ε.Ε.

Το 33% των φτωχών στην Ελλάδα είναι άνω των 65 ετών, καθώς οι συνταξιούχοι είναι μία από εκείνες τις κοινωνικές ομάδες (μονογονεϊκές οικογένειες, απολυμένοι, μετανάστες, νέοι κτλ.) που υποφέρουν περισσότερο από τα πενιχρά εισοδήματα και την ακρίβεια. Στην Ελλάδα, ένα νοικοκυριό με ένα άτομο θεωρείται ότι βρίσκεται στα όρια της φτώχειας όταν το εισόδημα του σε ετήσια βάση δεν ξεπερνά τα 4.264 ευρώ. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη των «15» είναι 8.319 ευρώ. Για μία τετραμελή οικογένεια, το ποσό ανεβαίνει στα 8.955 ευρώ, έναντι 19.855 στη Γερμανία και 17.469 ευρώ στην ΕΕ των «15».

Εκτός από το ύψος των κοινωνικών δαπανών σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η εξαιρετικά χαμηλή αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα τους.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Κομισιόν ο αντίκτυπος των δημοσίων δαπανών κοινωνικής προστασίας (εκτός από τις συντάξεις) στο ποσοστό κινδύνου φτώχειας, είναι πολύ πιο περιορισμένος στην Ελλάδα (με μείωση του ποσοστού μετά τις κοινωνικές δαπάνες κατά λιγότερο από 20%) και σε άλλα κράτη μέλη του νότου, από ό,τι στη βόρεια και κεντρική ΕΕ, παρά το γεγονός ότι τα κράτη της βόρειας και κεντρικής ΕΕ ενδέχεται να δαπανούν λιγότερο σε θέματα κοινωνικής προστασίας και συντάξεων. 

Για την Ελλάδα οι κοινωνικές δαπάνες δεν αποτελούν ένα εργαλείο ανακούφισης των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. 

Αντίθετα, αποτελούν εργαλείο επανεκλογής κυβερνήσεων και κολακείας ψηφοφόρων.

Εκτός του 1/3 των απόλυτα φτωχών, αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των σχετικά φτωχών, αφού μπορεί το κατώτερο εισόδημα να απορρίπτει κάποιον από τη «λίστα φτωχών», δε του εξασφαλίζει όμως σε καμιά περίπτωση τα απαραίτητα για την κάλυψη των βασικών του αναγκών. Η συνεχόμενη διεύρυνση της φτώχειας (σχετικής και απόλυτης) υπονομεύει την κοινωνική συνοχή και  σίγουρα δεν αντιμετωπίζεται με επιδόματα φιλανθρωπίας  που απλώς διαχειρίζονται την εξαθλίωση.