Η κρίση αφορά όλη την Ε.Ε. * Τελειώνουν οι μέρες της ανοχής των πολιτών * Αναγκαία η κοινή δράση ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων στην Ε.Ε., αρχής γενομένης από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης
“Η χώρα θα μπει γρήγορα σε συνθήκες και πολιτικής κρίσης” εκτιμάει στην “Αυγή της Κυριακής” ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Χουντής. Παράλληλα χαρακτηρίζει “αόριστη πολιτική υποστήριξη” τα μέτρα των ευρωπαϊκών οργάνων για τη χώρα και επισημαίνει ότι η συνθήκη της Λισσαβώνα “αποτέλεσε μία από τις αιτίες” που οδήγησαν στην κρίση. Ο Ν. Χουντής σημειώνει ακόμη ότι η στάση της κυβέρνησης χαρακτηρίζεται από “διγλωσσία και υποκρισία” και συμπληρώνει ότι σύντομα θα εισπράξει την αγανάκτηση της κοινωνίας. Ταυτόχρονα υπογραμμίζει πως η απόκρουση του κυβερνητικού Προγράμματος Σταθερότητας αμφισβητεί ευθέως το Σύμφωνο Σταθερότητας.
* Eurogrοup και Ecofin ζήτησαν να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα, συμπληρώνοντας ότι θα ληφθούν με ή χωρίς τη συναίνεσή της. Πώς σχολιάζετε την εξέλιξη αυτή;
Ενώ η κρίση είναι κρίση της Ε.Ε., κρίση του ευρώ, οι ηγέτες της έδωσαν (;) στη Σύνοδο Κορυφής στην Ελλάδα μια αόριστη πολιτική υποστήριξη, για να κρύψουν τις ενοχές τους για τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ακολούθησαν και ακολουθούν, αιτίες άλλωστε που οδήγησαν στην ύφεση, στην αύξηση της ανεργίας στις κοινωνικές ανισότητες. Κυρίως όμως αποκαλύφθηκε ότι αυτό που τους απασχολεί και επιδιώκουν είναι να παρθούν σκληρά μέτρα σε βάρος των εργαζομένων, μέτρα γενικευμένου χαρακτήρα ξεκινώντας σε αυτή τη φάση από την Ελλάδα. Σκληρότερα από ό,τι πάρθηκαν στην Ιρλανδία. Μέτρα που περιλαμβάνονται στην περίφημη τεχνογνωσία του ΔΝΤ που είναι εκ των επιτηρητών της ελληνικής οικονομίας. Οι σχετικοί «πανηγυρισμοί» της ελληνικής κυβέρνησης προσγειώθηκαν την επομένη από την επανάληψη των ίδιων απειλητικών δηλώσεων για συμπληρωματικά μέτρα, γεγονός που διευκόλυνε για άλλη μια φορά τα κερδοσκοπικά παιχνίδια. Αυτό που γίνεται τώρα είναι πρωτοφανές, όχι μόνο λόγω του ασφυκτικού καθεστώτος επιτήρησης αλλά γιατί στην ουσία, κυβερνήτες της Ελλάδας είναι ο κ.Τρισέ, ο κ. Μπαρόζο, το Eurogroup.
Είχαμε προειδοποιήσει για την κρίση
* Το Σύμφωνο Σταθερότητας παρότι διάτρητο, προβάλλεται με επιμονή από τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Παρόλα αυτά οι ίδιες οι κυρίαρχες δυνάμεις έχουν ανοίξει τη συζήτηση για την ατζέντα “Ευρώπη 2020”, δηλαδή η Ευρώπη μετά την κρίση. Σε ποια σημεία επικεντρώνεται η συζήτηση στις διάφορες ευρωπαϊκές επιτροπές.
Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιλογή των ηγετών της Ε.Ε., που επικυρώθηκε από την πρόσφατη ολομέλεια του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, ξεκινάει το έργο της πάνω σε ένα μεγάλο ψέμα ότι δηλαδή η στρατηγική της Λισσαβώνας η οποία αποτέλεσε στρατηγική μεταρρύθμιση της Ε.Ε. την τελευταία δεκαετία, βοήθησε στην αντιμετώπιση της καταιγίδας της πρόσφατης κρίσης. Αυτό ισχυρίζεται η βαρύγδουπη στρατηγική της Ε.Ε.-2020 που θα την αντικαταστήσει. Όμως η στρατηγική της Λισσαβώνας που απέτυχε παταγωδώς (π.χ. ισχυρίζονταν ότι θα επιτύχει την πλήρη απασχόληση), όχι μόνο δεν βοήθησε να προστατευθεί η Ε.Ε. από την κρίση, αλλά αποτέλεσε μια από τις αιτίες που μας οδήγησαν σε αυτή. Παραβλέπουν οι ηγέτες της Ε.Ε. ότι η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση ανέδειξε τα όρια, τις αντοχές και τα δομικά προβλήματα του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου μοντέλου ανάπτυξης. Το Σύμφωνο Σταθερότητας ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ και δεν θέλουν να το παραδεχτούν. Η κρίση το κατάργησε. Και τα αυστηρά όρια που έβαλε κάποτε ο Γερμανός τραπεζίτης έχουν καταργηθεί. Το έλλειμμα της Γερμανίας είναι 5%. Ποιος θα το περίμενε. Το δημόσιο έλλειμμα της Ισπανίας είναι 11,2% και το δημόσιο χρέος αυξάνεται με ρυθμό 20%. Το δημόσιο έλλειμμα της Γαλλίας είναι 8,3% και το δημόσιο χρέος ανεβαίνει με ρυθμούς 10%. Το έλλειμμα της Βρετανίας στο 12%, όσο της Ελλάδας, και με ρυθμούς αύξησης του χρέους στο 20%. Όσοι νομίζουν λοιπόν ότι η κρίση αφορά μόνο την Ελλάδα κάνουν ένα μεγάλο λάθος. Η κρίση είναι κρίση όλης της Ε.Ε. Δεν έχουν ή δεν θέλουν να παραδεχτούν, ότι έχουν πλέον συσσωρευτεί πολλά προβλήματα από τις αποφάσεις που έχει λάβει κατά καιρούς η Ε.Ε. και την έχουν φέρει σε ένα μεγάλο αδιέξοδο. Για το οποίο η αριστερά είχε προειδοποιήσει και είχε αντιταχθεί. Είναι σαφές πλέον ότι η δεξιά και η σοσιαλδημοκρατία νομίζουν ότι με τα παλιά εργαλεία και με την εμμονή στις αγορές θα αντιμετωπίσουν την κρίση.
* Συμμετέχετε στην επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου που εξετάζει τις αιτίες και τις επιπτώσεις της κρίσης. Ποια τα συμπεράσματά σας από αυτή;
Η επιτροπή αυτή συγκροτήθηκε πριν από λίγους μήνες. Κατά τη γνώμη μου καθυστερημένα, ενώ ο ρόλος της είναι συμβουλευτικός και οι εκτιμήσεις της λαμβανομένου υπόψη και του περιορισμένου ρόλου του ΕΚ στη διαμόρφωση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής της Ένωσης, έχουν σχετική αξία. Συμμετέχοντας στην επιτροπή αυτή εκ μέρους της GUE/NGL και αναλαμβάνοντας το κομμάτι των επιπτώσεων της κρίσης στην απασχόληση, στα ασφαλιστικά συστήματα και στο δημογραφικό και με βάση τα στοιχεία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κρίση και οι πολιτικές που προηγήθηκαν έχουν κυρίως κοινωνικές επιπτώσεις (αύξηση της ανεργίας, αποδιάρθρωση του κοινωνικού χαρακτήρα της ασφάλισης, αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους, με δυσμενείς επιπτώσεις στο δημογραφικό πρόβλημα. Μόνο η ανατροπή της πολιτικής που ακολουθείται μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Αλλά για να γίνει χρειάζεται αγώνας και ένας άλλος συσχετισμός πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Μέτωπο για να μην περάσουν Προγράμματα Σταθερότητας τύπου Ελλάδας
* Η κυβέρνηση εμφανίζεται στο εσωτερικό ότι δίνει μάχη στο εξωτερικό και επικαλείται αντικειμενικές δυσκολίες. Πιστεύετε ότι υπήρχαν δυνατότητες και ποιες είναι αυτές για άλλες συμμαχίες, προκειμένου να διαπραγματευτεί με καλύτερους όρους;
Διγλωσσία και υποκρισία χαρακτηρίζουν τη στάση της κυβέρνησης. Την ώρα που καταγγέλλει κερδοσκόπους, αφόρητες πιέσεις, ότι έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο της Ευρωζώνης, προτείνει Πρόγραμμα Σταθερότητας και αναγγέλλει σκληρότερα μέτρα όχι μόνο πειθαρχώντας στις υπαγορεύσεις της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ αλλά γιατί πιστεύει ότι με τα ίδια νεοφιλελεύθερα εργαλεία που οδηγηθήκαμε στη σημερινή κρίση, θα βγει η χώρα από την κρίση. Επειδή στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα βρίσκονται ή θα έρθουν και άλλες χώρες, αντικειμενικά υπάρχει έδαφος για συμμαχίες, κοινές διεκδικήσεις. Η ελληνική κυβέρνηση δεν το επιδιώκει. Κυριαρχεί σε σημαντικό βαθμό η λογική, η κάθε χώρα να αντιμετωπίσει μόνη της τα προβλήματα. Σίγουρα αυτό που πρέπει να γίνει είναι εφικτό και αναγκαίο είναι το μέτωπο των δυνάμεων της αριστεράς, ένα μέτωπο και κοινή δράση ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων σε όλη την Ευρώπη, κατʼ αρχήν στις χώρες της νότιας Ευρώπης που θα δώσει δύναμη και προοπτική στους αγώνες των εργαζομένων, για να μην περάσουν Προγράμματα Σταθερότητας τύπου Ελλάδας.
* Έχετε καταθέσει ερώτηση για τους περιβόητους ξένους οίκους, οι οποίοι απ' ότι φαίνεται διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην Ευρώπη των τραπεζών. Πως σχολιάζετε την επιστροφή τους με ακόμη πιο επιθετικό τρόπο, μετά την περυσινή κρίση, που θα μας βρει στο επίκεντρό της;
Οι οίκοι αξιολόγησης (Moodyʼs, S&Ρ, Fitch) είναι αμερικανικές ιδιωτικές εταιρείες, ιδιοτελείς και πλήρως αναξιόπιστες. Είναι οι ίδιοι που πρότειναν και θεωρούσαν εγγυημένες τις φούσκες που έσκασαν στην Αμερική στο χρηματοπιστωτικό τομέα και υπήρξαν η αφορμή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Τα όργανα της Ε.Ε. και η ΕΚΤ έδωσαν σημαντική ώθηση στο κύρος και στα κέρδη αυτών των εταιρειών, αφού με θεσμικό τρόπο αναγνώρισαν τις αξιολογήσεις τους ακόμα και για τις οικονομίες των κρατών μελών. Και ενώ με το ξέσπασμα της κρίσης τα ίδια τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. αναγνωρίζουν το πολύ αρνητικό ρόλο που έπαιξαν οι Οίκοι Αξιολόγησης (COM (2008) 704Τελικό), αντίθετα με τον Κανονισμό 1060/2009(17.11.2009), ο ρόλος τους αναβαθμίζεται και επισημοποιείται. Ήδη από τις αρχές του 2009 είχαν αρχίσει να υποβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, με αποτέλεσμα σήμερα η χώρα να πληρώνει διπλάσιο επιτόκιο απʼ ό,τι πριν, να έχει εισέλθει σε ένα φαύλο κύκλο απαξίωσης - κερδοσκοπικού δανεισμού και ταυτόχρονα να έχουν μπει στο στόχαστρο της κερδοσκοπίας και άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, με πολύ ευρύτερες συνέπειες. Το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, δεν μπορούν να αφήνουν ανεξέλεγκτη τη δράση των εταιρειών αυτών, που έχουν υποκαταστήσει θεσμούς και λειτουργίες που σε καμιά περίπτωση δε θα έπρεπε να είναι τα χέρια ιδιωτικών εταιρειών.
Έρχεται και πολιτική κρίση
* Στις δημοσκοπήσεις εμφανίζεται ανοχή των πολιτών απέναντι στα κυβερνητικά μέτρα. Πού αποδίδετε αυτή την αμηχανία;
Ζούμε σίγουρα τις τελευταίες ημέρες της αμηχανίας, της συντηρητικής αναδίπλωσης που εκφράστηκε με το ξέσπασμα της κρίσης στην Ελλάδα και αλλού, ζούμε σίγουρα τις τελευταίες ημέρες πολιτικής ανοχής στη νέα κυβέρνηση. Το επικοινωνιακό παιχνίδι για την αναγκαιότητα σκληρών μέτρων, το δικομματικό πιγκ-πογκ για το ποιος έχει την ευθύνη, έχουν φτάσει στα όρια τους. Άρχισαν οι πρώτες κινητοποιήσεις και θα κλιμακωθούν καθώς θα γίνονται πιο ορατές και θα φτάσουν σε κάθε νοικοκυριό οι συνέπειες στο εισόδημα, στα κοινωνικά δικαιώματα, από τα μέτρα που λαμβάνονται. Άλλωστε αυτή την εξέλιξη φοβήθηκαν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη από τα γεγονότα του Δεκέμβρη 2008. Εκτίμησή μου είναι ότι γρήγορα η χώρα θα μπει σε συνθήκες και πολιτικής κρίσης, καθώς η σημερινή κυβέρνηση όχι μόνο δεν θα έχει την ανοχή της κοινωνίας αλλά θα εισπράττει την αγανάκτησή της.
* Μήπως σε περίοδο που αμφισβητείται το Σύμφωνο Σταθερότητας προέχει ο αγώνας για την ακύρωση των μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση σε εθνικό επίπεδο με το Πρόγραμμα Σταθερότητας;
Μα η απόκρουση του κυβερνητικού Προγράμματος Σταθερότητας που συγκεκριμενοποιεί στις σημερινές συνθήκες, τις βασικές κατευθύνσεις του Συμφώνου Σταθερότητας σημαίνει την αμφισβήτηση και ανατροπή του. Οι εναλλακτικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την έξοδο από την κρίση με στήριξη και αύξηση του εισοδήματος, αντιμετώπιση της ανεργίας μέσα από ένα πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, διαμόρφωση ενός διαφορετικού αναπτυξιακού μοντέλου, υποστηρίζεται και διευκολύνεται από το αίτημα για ένα Σύμφωνο Απασχόλησης και Ανάπτυξης.