1. Για την Αριστερά η Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον πλησιέστερο προς τον πολίτη κοινωνικό θεσμό συμμετοχής στη διαχείριση των κοινών υποθέσεων, συλλογικής διεκδίκησης και ελέγχου της κεντρικής εξουσίας. Αποτελεί αυτόνομο πολιτικό θεσμό ενός ενιαίου πολιτικο-διοικητικού συστήματος, με αποκλειστικές αρμοδιότητες και πόρους, και όχι απλώς τοπικό διεκπεραιωτή υποθέσεων του κράτους. Είναι τοπική αντιπροσωπευτική εξουσία η οποία πρέπει να ενεργεί εκ μέρους των δημοτών της, παροτρύνοντας και διευκολύνοντας συγχρόνως την ανάπτυξη διαδικασιών άμεσης δημοκρατίας, διεκδικώντας ταυτόχρονα τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων που της παρέχονται σε συνταγματικό και νομοθετικό επίπεδο. Πρέπει να έχει έναν αυτόνομο ρόλο διαμόρφωσης της καθημερινής πολιτικής και των προτεραιοτήτων για το χώρο ευθύνης της, ρόλο που θα βασίζεται σε μια καθολική πολιτική αποκέντρωσης, αποφάσεων και πόρων στο εγγύτερο προς τον πολίτη επίπεδο. Πάνω απ' όλα, πρέπει να λειτουργεί ως ενεργητικός παράγοντας των κοινωνικής διεργασίας και να συνδέεται με τα κινήματα και τους αγώνες των πολιτών για τη βελτίωση των όρων ζωής και εργασίας τους. Ταυτόχρονα όμωςμε τα παραπάνω και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της πρέπει να διασφαλίζει την ποιότητα της καθημερινής ζωής όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής και θρησκεύματος, με την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στον συντομότερο δυνατό χρόνο.
2. Σήμερα στη χώρα μας είναι αναγκαία μια ριζική μεταρρύθμιση της δομής,του ρόλου και του περιεχομένου της Αυτοδιοίκησης συνδυασμένης με μια γενικότερη διοικητική και λειτουργική Δημοκρατική αναδιάρθρωση του κράτους με βασικούς άξονες:
• Επιτελικό κράτος- αιρετή περιφέρεια (με αποκεντρωμένους αιρετούς θεσμούς τις νομαρχίες)-ισχυροί Δήμοι -μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση.
• Φορολογική αποκέντρωση και υλοποίηση των συνταγματικών και νομοθετικών υποχρεώσεων της Πολιτείας απέναντι στην Αυτοδιοίκηση.
• Επανασχεδιασμός του προσανατολισμού και του περιεχομένου δράσης, της εσωτερικής δομής και λειτουργίας των Δήμων. Ανατροπή του συγκεντρωτικού μοντέλου διοίκησης και χάραξης περιφερειακών και τοπικών πολιτικών. Καθιέρωση της απλής αναλογικής για την εκλογή όλων των οργάνων της αυτοδιοίκησης. Κατοχύρωση της ουσιαστικής συμμετοχής των συλλογικών και κινηματικών εκφράσεων των πολιτών μέσω μηχανισμών εσωτερικής αποκέντρωσης των Δήμων και θεσμών που να κατοχυρώνουν την λαϊκή παρέμβαση στο σχεδιασμό και προγραμματισμό στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο ώστε να εξασφαλιστεί η τοπική δημοκρατία. Άλλωστε, ο όρος «αυτοδιοίκηση» δηλώνει την αυτοδιεύθυνση, την αυτοδιαχείριση της τοπικής κοινωνίας.
3. Σήμερα είναι παραπάνω από ορατός ο κίνδυνος οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με τα σοβαρά προβλήματα διαρθρωτικής φύσης της Ελληνικής οικονομίας να ωθήσουν τη χώρα σε μια μακροχρόνια οικονομική ύφεση και στασιμότητα. Οι επιπτώσεις της κρίσης, επηρεάζουν πρωταρχικά τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα.Tο κόστος ζωής μεγαλώνει, η οικονομική δραστηριότητα περιορίζεται, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα πλήττεται, ενώ η ανεργία αυξάνεται.Αποτέλεσμα, οι στρατιές των νέων φτωχών,των άστεγων,πεινασμένων και κοινωνικά αποκλεισμένων στις πόλεις και στη περιφέρεια θα μεγαλώνουν μέρα με τη μέρα. Η ύπαρξη ισχυρού κοινωνικού κράτους,η δημιουργία μιας ασπίδας κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης που θα ελαχιστοποιεί τις συνέπειες της κρίσης και θα διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, είναι σήμερα αναγκαία όσο ποτέ. Συγχρόνως προβάλει επιτακτικά η ανάγκη και δημιουργούνται προϋποθέσεις για μια βαθύτερη επεξεργασία, προβολή και μαζική διεκδίκηση μιας εναλλακτικής πολιτικής διεξόδου, ενός σχεδίου διαφορετικής ανάπτυξης του τόπου προς όφελος της κοινωνίας. Για την εκπλήρωση της παραπάνω ανάγκης η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να αναδειχθεί σε βασικό πρωταγωνιστή, σε σημαντικό παράγοντα ενεργοποίησης των πολιτών και συλλογικής δράσης της κοινωνίας:
• για τη περιφρούρηση των δημόσιων αγαθών
• για την εφαρμογή τοπικών αναπτυξιακών πολιτικών που δημιουργούν σταθερή απασχόληση.
• για τη διαμόρφωση, διεκδίκηση και υλοποίηση μέτρων κοινωνικής προστασίας.
• για την παροχή δημόσιων κοινωνικών υπηρεσιών, υψηλής ποιότητας, για όλους τα πολίτες στο πλησιέστερο προς αυτούς επίπεδο.
• για την προαγωγή της αξίας της συλλογικής δημοκρατικής διαχείρισης και αυτοδιαχείρισης με αποτελεσματικό τρόπο των κοινών υποθέσεων.
4.Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το σχέδιο «Καλλικράτης» το οποίο δημοσιοποίησε ισχυρίζεται ότι απαντά σήμερα στην ανάγκη για αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση. Προβάλει μάλιστα το σχέδιο ως σημαντικό βήμα αναμόρφωσης του Διοικητικού χάρτη της χώρας στη κατεύθυνση της Περιφερειακής αποκέντρωσης,της αποτελεσματικής λειτουργίας της αυτοδιοίκησης,της καλύτερης διαχείρισης πόρων με τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας στην αυτοδιοίκηση και παράλληλο κτύπημα της διαφθοράς. Η αλήθεια είναι ότι, το ΠΑΣΟΚ και στο θέμα της Διοικητικής Αποκέντρωσης ενεργεί όπως και στο παρελθόν σε ανάλογα ώριμα θέματα, με μια επικοινωνιακή τακτική ριζοσπαστικής-αριστερίζουσας φιλολογίας επιδιώκοντας μέσω αυτής να συγκαλύψει την ουσία και το βαθύτερο περιεχόμενο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής του πρακτικής. Βασικές «τομές» που προδιαγράφει το σχέδιο «Καλλικράτης» είναι:
• Συγκρότηση Αιρετής «Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης» με ταυτόχρονη κατάργηση των Νομαρχιών.
• Συνενώσεις Δήμων με δραστική μείωση του αριθμού τους.
• Αλλαγές στο σύστημα εκλογής και εσωτερικής λειτουργίας των Περιφερειακών και Δημοτικών αιρετών Οργάνων.
Με μία βαθύτερη ανάλυση του προδιαγραφόμενου πλαισίου στο οποίο θα κινηθεί το νομοσχέδιο το οποίο θα καταθέσει η κυβέρνηση μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι το σχέδιο «Καλλικράτης» ούτε σε αναδιάρθρωση με αποκέντρωση των Διοικητικών δομών του κράτους οδηγεί ούτε με πολιτικές ενίσχυσης της δημοκρατικής συμμετοχής και ελέγχου των πολιτών στην αυτοδιοίκηση και αυτοδιαχείριση διακρίνεται. Αντίθετα κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει την Αυτοδιοίκηση ακόμα πιο πίσω από το άσχημο σημείο που βρίσκεται μετατρέποντας τους αυτοδιοικητικούς οργανισμούς σε διοικητικούς μηχανισμούς διεκπεραίωσης απλών γραφειοκρατικών ή διαχειριστικών υποθέσεων του κράτους. Η παραπάνω διαπίστωση τεκμηριώνεται από τις παρακάτω βασικές επισημάνσεις:
I. Οι αλλαγές στην αυτοδιοίκηση δεν συνδυάζονται με αποκεντρωτική μεταρρύθμιση των διοικητικών δομών του κράτους προς την αυτοδιοίκηση. Δεν πραγματώνεται ο περιορισμός του κράτους στον επιτελικό του ρόλο και η παράλληλη ενίσχυση-αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης με την μεταβίβαση σ' αυτήν αρμοδιοτήτων με βάση τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αυτονομίας στη διαχείριση υποθέσεων τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα. Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση που δημιουργείται στην ουσία είναι ένα άδειο κέλυφος χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες στο περιφερειακό σχεδιασμό και διαχείριση Περιφερειακών προγραμμάτων. Διατηρείται ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας στο σχεδιασμό και στη διαχείριση υποθέσεων τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα μέσω της μεταφοράς των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των μέχρι σήμερα Κρατικών Περιφερειών στις 7 Κρατικές Γενικές Περιφερειακές Διοικήσεις καθώς και στις καθετοποιημένες κλαδικές δομές των Υπουργείων.
II. Οι αλλαγές στην αυτοδιοίκηση δεν συνδυάζονται με τη δεσμευτική απόδοση σταθερών οικονομικών πόρων μέσω μιας φορολογικής μεταρρύθμισης που θα προβλέπει τη μεταφορά φορολογικών πόρων, χωρίς φορολογική εξουσία, στην Αυτοδιοίκηση προκειμένου αυτή να ασκήσει με επάρκεια και ανεξαρτησία το ρόλο της. Έτσι δεν διασφαλίζεται η οικονομική αυτοδυναμία της Αυτοδιοίκησης. Αντίθετα η ένταξη του σχεδίου «Καλλικράτης» στη λογική του Προγράμματος Σταθερότητας για την επίτευξη περιοριστικών δημοσιονομικών στόχων με τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας στην Αυτοδιοίκηση και την εξοικονόμηση πόρων μέσω του περιορισμού του αριθμού των ΟΤΑ, προδιαγράφει την επανάληψη των ίδιων διαπιστώσεων για τα μέτρα του «Καποδίστρια» επέκταση της λογικής της ανταποδοτικότητας, της εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών της αυτοδιοίκησης. Το αποτελέσματα για την Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες ίδια ή και χειρότερα.
III. Η διαδικασία συνενώσεων των Δήμων προσεγγίζεται ως πράξη αριθμητικής σε συνδυασμό με τους πολιτικούς σχεδιασμούς αλλαγής του εκλογικού νόμου με τελικό σκοπό τη παγίωση του δικομματικού συστήματος σε όλη τη σφαίρα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής του τόπου. Με ποια κριτήρια ανασυγκροτείται ο πρώτος βαθμός παραμένει μυστήριο. Από τους 900 Δήμους και 133 κοινότητες προκύπτει, χωρίς απολύτως καμιά αιτιολόγηση, ένας αριθμός 370 Δήμων. Όλα αυτά χωρίς καμία διαβούλευση με τους πολίτες των τοπικών κοινωνιών ούτε για τα κριτήρια των συνενώσεων ούτε για τις εγγυήσεις διατήρησης τοπικών ιδιαιτεροτήτων παραγωγικού-πολιτιστικού και ιστορικού χαρακτήρα. Αντίθετα η πρόθεση της κυβέρνησης να διαμορφώσει εν κρυπτώ και να δημοσιοποιήσει το χωροταξικό σχέδιο των νέων Δήμων αργότερα ως τελικό πόνημα ειδικών, αφήνει το περιθώριο σε τοπικούς πολιτευτές –τοπάρχες και σημερινούς ή επίδοξους «αυτοδιοικητικούς παράγοντες» να διαδίδουν σχέδια ή προτάσεις με κύριο κριτήριο προσωπικούς σχεδιασμούς και φιλοδοξίες. Για τη διαμόρφωση των κοινοτήτων σε νέες δομές πρέπει να αναζητηθεί σύνθεση διαφόρων κριτηρίων(όπως αναφέρει έρευνα του ΙΤΑ), που αφορούν «στα κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, στη δομή και αποτελεσματικότητα της τοπικής οικονομίας, στη δομή των οικισμών, στην αγροτική παραγωγή και την ποιότητα προϊόντων, στο πολιτιστικό κεφάλαιο, στο κεφάλαιο υποδομών».Ταυτόχρονα πρέπει να απομυθοποιηθεί η απόλυτη ταύτιση του μεγέθους μιας αυτοδιοικητικής δομής με την ικανότητά της για την εκπλήρωση του ρόλου της Η έρευνα του ΙΤΑ διαπιστώνει ότι «μικρότερες δομές δυσκολεύονται στην εύρεση ικανού ανθρώπινου δυναμικού για την παραγωγή και διανομή υπηρεσιών», οι «μικρότερου μεγέθους δομές είναι πιο λειτουργικές όσον αφορά την αντιπροσώπευση και την εγγύτητα» και ότι «το παραπάνω αποτελεί ισχυρή ένδειξη για τη θεσμοθέτηση δομών δημοκρατικής αντιπροσώπευσης στο εσωτερικό της νέας δομής».
IV. Το σχέδιο «Καλλικράτης» μετατρέπει την αυτοδιοίκηση σε μηχανισμό διεκπεραίωσης, απομακρύνει ακόμα περισσότερο τη Δημοκρατία από τους Δήμους, οδηγεί του πολίτες μακρύτερα από διαδικασίες συλλογικότητας και ενεργούς συμμετοχής. Ενώ η μεγέθυνση των αυτοδιοικητικών δομών επιβάλει την ανάπτυξη και ενίσχυση εσωτερικών μηχανισμών αποκεντρωμένης, συμμετοχικής, δημοκρατικής και αποφασιστικής συμμετοχής των πολιτών το σχέδιο «Καλλικράτης» ακολουθεί περίπου την αντίστροφη λογική. Το σύστημα σχεδιασμού,προγραμματισμού και αποφάσεων της Δημοτικής αρχής γίνεται ακόμα πιο συγκεντρωτικό ακολουθώντας κατά γράμμα το πρότυπο του πρωθυπουργοκεντρικού γενικού πολιτικού συστήματος. Ο ρόλος της Δημαρχιακής επιτροπής στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των παρατάξεων του Δημοτ. Συμβουλίου υποβαθμίζεται παραχωρώντας τον ουσιαστικό της ρόλο στην Εκτελεστική Επιτροπή την οποία αποτελούν ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι που αυτός ορίζει.(Ανάλογα και για την Εκτελεστική Επιτροπή του Περιφερ.Συμβουλίου). Τα Τοπικά Συμβούλια τα οποία συγκροτούνται στα σημερινά διαμερίσματα και τις έδρες των σημερινών δήμων στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι μονοπρόσωπα ή τριμελή (5μελή για πληθυσμό τουλάχιστον 1000 κατοίκων, 3μελή για πληθυσμό από 1000-500 κατοίκους, μονομελή για πληθυσμό κάτω των 500 κατοίκων), ανατίθενται εργασίες, όπως βλάβες στο οδικό δίκτυο, τα συστήματα ύδρευσης – αποχέτευσης, θέματα πυροπροστασίας κ.λπ., αλλά δεν έχουν αποφασιστικές αρμοδιότητες για τίποτε. Κουβέντα για συμμετοχή στο σχεδιασμό ή στη κατάρτιση του Δημοτικού προϋπολογισμού. Πολύ περισσότερο για συμμετοχή σε διαδικασίες διαβούλευσης και σχεδιασμού φορέων ή κοινωνικών συλλογικοτήτων. Οι διαδικασίες «ηλεκτρονικής διακυβέρνησης» αναφέρονται στο τομέα των υπηρεσιών και ενημέρωσης και σε κανένα τομέα δεν αξιοποιούνται στο τομέα της συμμετοχικής διαβούλευσης. Το εκλογικό σύστημα, απολύτως πλειοψηφικό, αποκλείει την έκφραση της όποιας αυτόνομης κοινωνικής δυναμικής στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Δεν υπάρχει δυνατότητα σχεδόν για καμία ομάδα ή κίνημα πολιτών να διεκδικήσει, αν το επιθυμεί, όχι εκπροσώπηση αλλά ούτε καν συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές, λόγω και του απαιτούμενου αριθμού υποψηφίων στα ψηφοδέλτια. Χαρακτηριστικό είναι παρότι τα μέλη των τοπικών συμβουλίων εκλέγονται με λίστα και πλειοψηφικό σύστημα,οι δημοτικοί συνδυασμοί πρέπει να προτείνουν υποχρεωτικά υποψήφιους στα τοπικά συμβούλια. Με το μεγάλο μέγεθος των δήμων, σε συνδυασμό με το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα (ο πρώτος συνδυασμός παίρνει τα 3/5 των εδρών), την έλλειψη εσωτερικών θεσμών δημοκρατικής συμμετοχής των πολιτών ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος αποκοπής της αυτοδιοίκησης από τους πολίτες ιδιαίτερα των κοινωνικά και χωροταξικά περιθωριοποιημένων στρωμάτων πράγμα που θα οδηγήσει μοιραία στην αναβάθμιση της αδιαφάνειας και διαπλοκής στη λειτουργία των ΟΤΑ και την δημιουργία ζωνών εγκατάλειψης και περιθωριοποιημένων κοινωνικών «γκέτο» στις παρυφές των νέων Δήμων.
5.Είναι φανερή η ανάγκη η Αριστερά να εργαστεί στο επόμενο διάστημα μέσα στη κοινωνία και ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών με συντονισμένο τρόπο ώστε να υπερασπιστεί και να βαθύνει την έννοια της Αυτοδιοίκησης με σκοπό οι αυτοδιοικητικοί θεσμοί να αλλάξουν προσανατολισμό,να μην εξελιχθούν όπως οι αγροτικοί συνεταιρισμοί σε μηχανισμούς εκφυλισμού της δημοκρατίας και κάθε ιδέας κοινωνικής αυτοδιαχείρισης. Πρέπει να συμβάλλει ώστε η Αυτοδιοίκηση να συγχρονίσει το ρόλο της με τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας. Για την ενίσχυση της περιφερειακής και κοινωνικής συνοχής, τη στήριξη της απασχόλησης, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Βασική προϋπόθεση για την παραπάνω προσπάθεια είναι η διαμόρφωση και τοπική συγκεκριμενοποίηση ενός πλαισίου προτάσεων για τη συγκρότηση ενός ριζοσπαστικού και ρεαλιστικού προγράμματος δράσης της Αυτοδιοίκησης το οποίο να αποτελέσει βασικό εργαλείο της παρουσίας και παρέμβασής μας στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Να διατυπώσουμε ως ΣΥΡΙΖΑ και μέσα στα αυτοδιοικητικά σχήματα ένα εναλλακτικό σχέδιο αποκέντρωσης με αυτοδιοίκηση, που αντιστοιχεί στις σημερινές ανάγκες και δυνατότητες, να το απευθύνουμε στην κοινωνία και στη βάση αυτού να διεξάγουμε την κριτική και τους αγώνες μας, Βασικοί άξονες ενός τέτοιου προγραμματικού πλαισίου μπορεί να είναι:
Στη σημερινή φάση άμεσα ζητήματα διεκδίκησης είναι:
• Αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, ιδιαίτερα στον κοινωνικό τομέα, όπου πρέπει οι διαθέσιμες πιστώσεις να αυξηθούν σημαντικά.
• Να δώσει η κυβέρνηση τώρα όλα τα κονδύλια που χρωστάει στην Αυτοδιοίκηση από τις παρακρατήσεις, αλλά και από τη μη μεταφορά των αναγκαίων πόρων για τις αρμοδιότητες που έχει μεταφέρει στην Αυτοδιοίκηση.
• Αύξηση του Π.Δ.Ε. με προσανατολισμό σε παραγωγικές επενδύσεις ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
• Άμεση μείωση επιτοκίων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
• Σε σχέση με τα τέλη οι Δήμοι αξιοποιώντας το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο να προχωρήσουν όχι στο «πάγωμα» αλλά στην ελαχιστοποίηση των τελών για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και την μεγάλη επιβάρυνση των μεγάλων κερδοσκοπικών επιχειρήσεων και χρήσεων.
6.Ιστορικά η Αριστερά στο Νομό μας έχει να παραθέσει μια πλούσια εμπειρία, προσφορά και έργο μέσα από τους αγώνες της και την παρουσία της στους φορείς της αυτοδιοίκησης. Η παρουσία αυτή άλλωστε είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την αισθητή και διακριτή παρουσία του χώρου μας στις τοπικές κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Ενόχλησε και ενοχλεί το δικομματικό πολιτικό κατεστημένο και όχι μόνο. Αυτό άλλωστε εκφράστηκε και στις προηγούμενες Αυτοδιοικητικές εκλογές όπου είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση της παρουσίας μας στο χώρο της αυτοδιοίκησης. Παρόλα αυτά ο χώρος μας εξακολουθεί να είναι παρόν στα προβλήματα του Νομού είτε μέσα από κινηματικές δράσεις τοπικού χαρακτήρα που αναπτύχθηκαν είτε μέσα από θεσμικούς φορείς (αυτοδιοικητικούς και μη). Σήμερα υπάρχουν οι δυνατότητες ώστε ο χώρος μας να συμβάλλει δημιουργικά στη συγκρότηση ενός πλέγματος αυτόνομων και πλατιών πολιτικά και κοινωνικά αυτοδιοικητικών κινήσεων στα όρια των Δήμων του διαφαινόμενου νέου αυτοδιοικητικού χάρτη στο Νομό. Η αντιπροσώπευση από τη σκοπιά της αριστεράς δεν πρέπει νʼ αφορά μόνο τις δικές τις δυνάμεις, που επιδιώκει να περικόψει δραστικά το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, αλλά κυρίως τις προϋποθέσεις έκφρασης της κοινωνικής δυναμικής, η οποία μπορεί ή θέλει να εκφραστεί και πέρα των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε επίπεδο κοινωνίας και αυτοδιοικητικών θεσμών.
Βασικές αρχές-προϋποθέσεις όσο αφορά τις διαδικασίες συγκρότησης-λειτουργίας - εκλογικής παρουσίας και προοπτικής των αυτοδιοικητικών κινήσεων μπορεί να είναι:
I. Οι πολίτες που συγκροτούν και δραστηριοποιούνται στα πλαίσια της κίνησης συμφωνούν ότι η αυτοδιοίκηση ως θεσμός κοινωνικής συμμετοχής και συλλογικής έκφρασης της βούλησης των Δημοτών πρέπει να ενεργεί σύμφωνα με τις πανανθρώπινες αξίες της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας των πολιτών και της αλληλεγγύης των ανθρώπων ανεξάρτητα φύλου, φυλής και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Η αυτοδιοίκηση πρέπει να υπερασπίζεται την Ειρήνη και ανεξαρτησία των λαών, να αγωνίζεται με κάθε τρόπο στα πλαίσια του ρόλου της ενάντια σε κάθε πράξη βίας πολεμικής, κρατικής,ρατσιστικής. Αδιαπραγμάτευτη αξία για την αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι το δικαίωμα όλων των πολιτών να ζουν σε ένα υγιές και ανθρώπινο περιβάλλον με κατοχυρωμένο το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης σε δημόσιους χώρους. Καθήκον της Αυτοδιοίκησης είναι η παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και στο συντομότερο δυνατό χρόνο σε όλους τους πολίτες στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της. Παράλληλα να διεκδικεί από τη κεντρική εξουσία όλους τους αναγκαίους πόρους ώστε οι υπηρεσίες της να παρέχονται δωρεάν ή στο χαμηλότερο δυνατόν κόστος ιδιαίτερα στις αδύνατες οικονομικά κοινωνικές ομάδες.
II. Η αυτοδιοίκηση ως αυτόνομος πολιτικός θεσμός πρέπει να συμβάλει στην απελευθέρωση της κοινωνικής δυναμικής, να αναδεικνύει στο προσκήνιο στις δημιουργικές δυνάμεις της τοπικής κοινωνίας χωρίς προκαταλήψεις (κομματικές,θρησκευτικές ή φυλετικές),να προωθεί τη χειραφέτηση της τοπικής κοινωνίας στην συλλογική πράξη και αυτοδιαχείριση. Προαπαιτούμενα για την υπηρέτηση του παραπάνω ρόλου είναι η λειτουργία της με διαφάνεια και δημόσιο έλεγχο,η συνδιαμόρφωση με συλλογικούς φορείς και κινήματα ολοκληρωμένων δράσεων και η καταπολέμηση κάθε φαινομένου διαπλοκής με ατομικά –επιχειρηματικά ή κομματικά συμφέροντα και επιδιώξεις. Η αυτονομία της αυτοδιοίκησης ως πολιτικός θεσμός ακυρώνεται από τη στιγμή που με οποιοδήποτε τρόπο αντιμετωπίζεται ως φέουδο ομάδας συμφερόντων,πολιτικών προσώπων ή κομματικών επιδιώξεων. Η Αριστερά έχει καθήκον να υπερασπιστεί την αυτονομία του θεσμού, να σηκώσει το λάβαρο της αυτο-διοίκησης,να καταπολεμήσει αντιλήψεις και πρακτικές κομματικής υποδούλωσής της (κομματικά χρίσματα, προκριματικές εσωκομματικές εκλογές κ.τ.λ),να υπερασπιστεί την αντίληψή της για το θεσμό,να αναδείξει το ουσιαστικό ρόλο των κομμάτων και της πολιτικής απέναντι στην αυτοδιοίκηση μέσα από το νομοθετικό πλαίσιο αρμοδιοτήτων και πόρων, το προγραμματικό περιεχόμενο και τους κανόνες που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία και δράση της. Η προσπάθεια αυτή είναι αποτέλεσμα της βαθύτερης αντίληψης μας για την αυτοδιοίκηση και όχι κύρια των αναγκών και υποκειμενικών δυνατοτήτων της στη σημερινή συγκυρία. Με αυτή την έννοια πρέπει να διαφυλαχθεί η λειτουργική αυτονομία των αυτοδιοικητικών κινήσεων,η αυτοτελής τους παρουσία και η αυτόβουλη πρακτική τους στα αυτοδιοικητικά θέματα κατά την προεκλογική αλλά και μετεκλογική περίοδο. Οι αυτοδιοικητικές κινήσεις δεν μπαίνουν σε λογικές κομματικής διαπραγμάτευσης ή στήριξης ούτε όμως απαξιώνουν το ρόλο και συμβολή των κομμάτων στο πλαίσιο που παραπάνω περιγράφηκε.
III. Η διαμόρφωση των προγραμματικών στόχων-δεσμεύσεων των αυτοδιοικητικών κινήσεων κατά την προεκλογική περίοδο αλλά και η δράση τους μετεκλογικά από θέση διοίκησης ή θέση αντιπολίτευσης μπορεί να είναι μία δυναμική διαδικασία αλληλεπίδρασης με κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς, με ενεργούς πολίτες και επιστήμονες, με θεματικά κινήματα ή συσπειρώσεις και όχι μια τυπική διαδικασία συρραφής γενικών στόχων που παραμένουν γενικόλογες και ανεπεξέργαστες ευχές. Μια τέτοια διαδικασία επεξεργασίας και συνεχούς συγκεκριμενοποίησης ενός ολοκληρωμένου τοπικού Δημοτικού προγράμματος μπορεί να απελευθερώσει δυνάμεις και να δημιουργήσει συσπειρώσεις με πολλαπλά αποτελέσματα. Για το γενικό πλαίσιο ενός Δημοτικού προγράμματος έχει προηγηθεί σχετική αναφορά. Αυτό που ίσως πρέπει να τονίσουμε είναι ότι σε ένα Δημοτικό Πρόγραμμα εκτός από την ανάγκη συγκροτημένης προσέγγισης του συνόλου των τομέων δραστηριότητας του κάθε Δήμου στη σημερινή συγκυρία αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα οι τομείς της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, της αγροτικής ανάπτυξης, των κοινωνικών υπηρεσιών, της περιφρούρησης του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος. Ιδιαίτερης βέβαια πολιτικής σημασίας είναι το γενικότερο ζήτημα της διεκδίκησης από την αυτοδιοίκηση των αναγκαίων οικονομικών πόρων έτσι ώστε η αυτοδιοίκηση να ενισχυθεί ως θεσμός αναδιανομής προς όφελος των οικονομικά ασθενέστερων και όχι να εξελιχθεί σε μηχανισμό ανταποδοτικών υπηρεσιών και οι οποίες μάλιστα κατά μεγάλο μέρος τους έμμεσα ή άμεσα να ιδιωτικοποιούνται.
IV. Οι αυτοδιοικητικές κινήσεις πρέπει να διαμορφώσουν το αναγκαίο κοινά αποδεκτό λειτουργικό πλαίσιο μέσω του οποίου να προωθείται το άπλωμα της κίνησης σε όλα τα τοπικά διαμερίσματα και κοινωνικές κατηγορίες, να ενθαρρύνεται η μέγιστη συμμετοχή των μελών της κίνησης στις διαδικασίες διαμόρφωσης θέσεων, να διασφαλίζεται η προοπτική στη λειτουργία, παρουσία και παρέμβασή της. Σημαντικό ζήτημα είναι ο μηχανισμός συντονισμού και λήψης αποφάσεων.Η κίνηση μέσα από τη συνέλευση όλων όσων συμφωνούν στην ιδρυτική διακήρυξη μπορεί να ορίσει συντονιστική επιτροπή η οποία μπορεί να λειτουργεί με βάση τη συναίνεση και η οποία να εισηγείται στην ολομέλεια της κίνησης και η οποία μπορεί να αποφασίζει με βάση την αρχή της συναίνεσης ή της ισχυρής πλειοψηφίας. Καθοριστικό βέβαια για την καλύτερη αντιμετώπιση των λειτουργικών θεμάτων είναι ειλικρινής συμφωνία στο ιδρυτικό πλαίσιο αρχών και στόχων μεταξύ των ιδρυτικών μελών της κίνησης οι οποίοι εν τέλει έχουν και την ευθύνη για τη διαμόρφωση των βέλτιστων κανόνων οι οποίοι να συνδυάζουν κατά το καλύτερο τρόπο τη δημοκρατική με την αποτελεσματική λειτουργία.
7.Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί και πρέπει να είναι πρωταγωνιστής σε αυτή τη προσπάθεια.Με τη μέχρι σήμερα παρουσία,εμπειρία και τους αγώνες μέσα από την Αυτοδιοίκηση αλλά και τα κοινωνικά κινήματα. Μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία ενός ευρύτατου κοινωνικά και πολιτικά κινήματος πολιτών με άξονα την υπεράσπιση της Αυτοδιοίκησης,ενίσχυσης του ρόλου της προς όφελος των πολιτών,ιδιαίτερα των κοινωνικά και οικονομικά αδυνάτων. Να αποτραπούν οι βαθύτερες πολιτικές επιδιώξεις διαμελισμού των αυτοδιοικητικών θεσμών και παράδοσής τους ως βορρά στο δικομματισμό. Με επιδίωξη τη συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ στη παραπάνω προσπάθεια προτείνεται η πραγματοποίηση σχετικής ημερίδας ως ΣΥΡΙΖΑ μέσα στο Μάρτη. Προτείνεται η γραμματεία να ορίσει σχετική Οργ.Επιτροπή η οποία θα αναλάβει τη προετοιμασία της (περιεχόμενο-εισηγητές) καθώς και τον πιο συγκεκριμένο χρονικό καθορισμό της.
Αντώνης Παπαδεράκης Υπευθ. Αυτοδιοίκησης Ν.Ε Χανίων ΣΥΝ
Χανιά Φεβρουάριος 2010
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS