Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
10/04/2010

Ομιλία του Προέδρου του ΣΥΝ Αλ. Τσίπρα στην Ημερίδα της Ν.Ε. ΣΥΝ Βοιωτίας με θέμα «Διοικητική μεταρρύθμιση και Αριστερά» - Εκδήλωση τιμής στον Χρήστο Παλαιολόγο

Συντρόφισσες και Σύντροφοι, φίλες και φίλοι,

Θέλω να ξεκινήσω την παρέμβαση αυτή, με μια αναφορά στον Χρήστο Παλαιολόγο, στον οποίο είναι άλλωστε αφιερωμένη η σημερινή ημερίδα. Έναν άνθρωπο, ο οποίος συνέδεσε την παρουσία, την δράση και το όνομά του με την αριστερή αντίληψη για την αυτοδιοίκηση.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και φίλοι,

Αν θέλει κάποιος να περιγράψει το πλαίσιο, μέσα στο οποίο διεξάγεται η σημερινή συζήτηση, οφείλει να σταθεί σε δύο σημαντικά ζητήματα.

Το πρώτο από τα ζητήματα αυτά, είναι η σοβαρότατη κοινωνική και οικονομική κρίση. Η συζήτηση αυτή διεξάγεται μέσα σε μια κατάσταση που θυμίζει κινούμενη άμμο, μέσα σε ένα τοπίο ρευστό. Είναι το τοπίο της κρίσης. Μια κρίση οικονομική, κοινωνική, που θα επηρεάσει συνολικά την ζωή των ανθρώπων. Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια από τις σημαντικότερες κρίσεις, ίσως τη σημαντικότερη από τη μεταπολίτευση και μετά, όμως είναι βέβαιο ότι τους 6 αυτούς μήνες, αν και την κρίση, προφανώς δεν τη δημιούργησε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αλλά τους 6 αυτούς μήνες έχει κάνει ό,τι ήταν δυνατόν, προκειμένου να οδηγηθούμε από το κακό στο χειρότερο. Μίλησαν για Τιτανικούς, για γκρεμούς, κατηγόρησαν συλλήβδην την ελληνική κοινωνία και τους έλληνες εργαζόμενους ως λαμόγια, και τώρα ψάχνουν να βρουν τι ακριβώς θα πουν στους αξιωματούχους του ΔΝΤ, που μας χτυπάει την πόρτα. Τη μια μας είπαν ότι χρεοκοπούμε, την άλλη έσπευσαν να πουν ότι οι χώρες δεν χρεοκοπούν. Μια πανηγύριζαν για την ευρωπαϊκή ασπίδα και τη νίκη την 25η Μαρτίου στις Βρυξέλλες, την άλλη έψαχναν να βρουν για «βαθιά λαρύγγια» μέσα στην κυβέρνηση που επιδιώκουν να αποδομήσουν, να βρουν τρόπο να αλλάξουν το πλαίσιο στήριξης. Αποδείχθηκαν πλήρως ανεπαρκείς και ερασιτέχνες για να διαχειριστούν την κρίση του χρέους και να υπερασπιστούν τα οικονομικά συμφέροντα. Αποδείχθηκαν, όμως, παράλληλα, επαγγελματίες και επαρκείς στο να περάσουν μέτρα, τα οποία οδηγούν τη χώρα και την κοινωνία σε χρεοκοπία.

Έξι μήνες με παλινωδίες και γκάφες μας έφεραν στην πόρτα του ΔΝΤ. Και ψάχνουν τώρα τρόπο να παρουσιάσουν αυτήν την εξέλιξη ως μια επιτυχία, ότι θα ενεργοποιηθεί τελικά η δυνατότητα η χώρα μας να δανείζεται με επιτόκιο υποτίθεται χαμηλότερο από αυτό που δανείζεται σήμερα.  Εμείς θέλουμε να είμαστε σαφείς: ΔΝΤ και επιτυχία είναι δύο όροι που δεν συμβαδίζουν. Και φοβούμαστε ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας, αν δεν υπάρξει προσπάθεια από όλες τις κοινωνικές δυνάμεις, που συνειδητοποιούν το χρέος τους, να αντισταθούν σε αυτήν την προοπτική. Και είμαστε βέβαιοι ότι τέτοιες δυνάμεις, και πολιτικές δυνάμεις υπάρχουν σε όλους τους χώρους και βεβαίως και στον χώρο της Αυτοδιοίκησης, γιατί μέσα σʼ αυτόν το πλαίσιο θα διεξαχθούν οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.

Η κρίση, λοιπόν, θα επηρεάσει συνολικά τη ζωή των ανθρώπων, στο επίπεδο της εργασίας, των δικαιωμάτων και της καθημερινής τους ζωής. Και το καθήκον της Αριστεράς, είναι να οργανώσει τις κοινωνικές αντιστάσεις απέναντι στην κρίση αυτή και να δουλέψει συστηματικά για μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Και οι κοινωνικές αντιστάσεις δεν είναι απλώς και μόνο υπόθεση των δρόμων. Πολλά πράγματα θα κριθούν στον δρόμο και στη μαζικότητα των κινητοποιήσεων απέναντι στα κυβερνητικά μέτρα. Πολλά άλλα θα κριθούν στο πεδίο της καθημερινής ζωής, στους εργασιακούς χώρους, και στους χώρους που ζουν καθημερινά οι πολίτες. Μέσα στις σημερινές συνθήκες της σκληρής νεοφιλελεύθερης επίθεσης, αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να υπερασπιστούμε μαχητικά, και στην πράξη – όχι στα λόγια, την ποιότητα ζωής, τα δημοκρατικά δικαιώματα και την κοινωνική αλληλεγγύη. Και η αυτοδιοίκηση θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και από την ικανότητά της να μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτά τα νέα καθήκοντα. Να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε χώρους ελεύθερους απέναντι στον οικονομικό καταναγκασμό. Η Αριστερά οφείλει να πρωτοστατήσει στη δημιουργία ασπίδας προστασίας και κοινωνικής αλληλεγγύης στους συμπολίτες μας που πρώτοι χρίζουν αυτής της βοήθειας και αυτής της ανάγκης. Και είναι απόλυτα προφανές, ότι το αυτοδιοικητικό πεδίο είναι προνομιακό για μια τέτοιου είδους πολιτική από την πλευρά της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής αριστεράς.

Το δεύτερο ζήτημα είναι η διοικητική μεταρρύθμιση που προωθείται από την παρούσα κυβέρνηση, υπό την επωνυμία «σχέδιο Καλλικράτης». Μια μεταρρύθμιση, που θα αλλάξει ριζικά τον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας, και η οποία όμως προωθείται εσπευσμένα, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς τον αναγκαίο κοινωνικό διάλογο.    

Από την δική μας πλευρά επισημάναμε έγκαιρα τα αδιέξοδα και τα προβλήματα της μεταρρύθμισης αυτής. Όχι γιατί το σημερινό αυτοδιοικητικό τοπίο δεν έχει ανάγκη μεταρρύθμισης. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Αλλά γιατί ο νέος αυτοδιοικητικός χάρτης, που προωθείται μέσα από τον Καλλικράτη, δεν έχει σχεδιαστεί με κριτήριο ούτε την αποκέντρωση, ούτε την συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις ούτε την ουσιαστική μεταβίβαση εξουσιών σε ένα χαμηλότερο και πιο άμεσο επίπεδο. Αλλά μόνο την εξοικονόμηση πόρων. Και απόδειξη αυτού, είναι ότι το σχέδιο Καλλικράτης συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα σταθερότητας που κατέθεσε πρόσφατα η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες. Κοιτάξτε, κόβουμε πόρους και από την αυτοδιοίκηση, και αυτό το ονομάζουμε Καλλικράτη. Και εν τω μεταξύ, οι αμυντικές δαπάνες, το αφορολόγητο της εκκλησίας και η ασυλία των μεγάλων κερδών παραμένουν ως έχουν.

Αυτό είναι το ένα πρόβλημα του σχεδίου Καλλικράτης, Το άλλο είναι ο συγκεντρωτισμός.

Παράλληλα, ο τρόπος εκλογής των περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων, ενισχύει τον «αρχηγικό» περιφερειαρχοκεντρικό & δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα της διοίκησης, δηλαδή ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοδιοίκηση.

Επιμείναμε και εξακολουθούμε να επιμένουμε ότι η αυτοδιοίκηση μπορεί να προχωρήσει μόνο με εμπέδωση της δημοκρατίας και της συμμετοχής. Το σημερινό σχέδιο διατηρεί το καλοπνοθευτικό σύστημα εκλογής περιφερειαρχών και δημάρχων. Και φυσικά αποφεύγει με προκλητικό τρόπο την προώθηση συμμετοχικών θεσμών σε τοπικό επίπεδο, κάτι που θα επέτρεπε την άμεση συμμετοχή των πολιτών στην λήψη αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν. Είναι απόλυτα προφανές ότι στο μυαλό της κυβέρνησης βρίσκεται απλώς και μόνο η διαιώνιση του κομματικού ελέγχου στην αυτοδιοίκηση, ενώ η αποκέντρωση και η ουσιαστική ενεργός συμμετοχή θεωρούνται άκρως επικίνδυνες για την σταθερότητα της κυβερνητικής εξουσίας, ειδικά μέσα στην σημερινή κατάσταση.

Τέλος,  η απαραίτητη μεταβίβαση πόρων, που θα διασφάλιζε την πραγματική και ουσιαστική αυτοδιοίκηση, δεν εξετάζεται καν. Υπό την έννοια αυτή, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοδιοίκηση, οι τεράστιες περιφερειακές και αυτοδιοικητικές ανισότητες, καθώς και η μεγάλη ασάφεια στις αρμοδιότητες, παραμένουν ανεπίλυτα.

Ο ΣΥΝ επιμένει να διεκδικεί μια ουσιαστική δημοκρατική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους με αιρετές περιφέρειες με εσωτερική αποκέντρωση στις Νομαρχίες και με Δήμους ικανούς να επιτελούν το έργο τους. Με  ριζική φορολογική μεταρρύθμιση χωρίς επιβολή νέων φόρων στους πολίτες και με την ανακατανομή των πόρων και των εξουσιών υπέρ των αυτοδιοικητικών θεσμών.

Απέναντι σε αυτή την εξέλιξη, που κινδυνεύει να ακυρώσει και να εγκλωβίσει κάθε αυτοδιοικητική προοπτική, η αριστερά οφείλει να διατυπώσει το δικό της πλαίσιο για τον αυτοδιοικητικό χώρο .¨Ένα πλαίσιο που ως κεντρικούς άξονες έχει, την καθιέρωση της απλής αναλογικής, την ουσιαστική αναβάθμιση των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης και τη δημιουργία χώρου άμεσης δημοκρατίας και συμμετοχής των πολιτών. Ένα πλαίσιο, που θα κάνει την αυτοδιοίκηση μοχλό της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης, με επίκεντρο το κοινωνικό όφελος, τον δημόσιο χώρο και την προστασία του περιβάλλοντος. Γύρω από το πλαίσιο αυτό, επιδιώκουμε την ευρύτερη δυνατή συσπείρωση αυτοδιοικητικών και κοινωνικών δυνάμεων, αφού ξέρουμε πια καλά, ότι το πιο αποτελεσματικό μέσον για να αλλάξουμε την σημερινή κατάσταση, είναι ο αγώνας και οι ώριμες κοινωνικές διεκδικήσεις.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι, φίλες και φίλοι

Οι προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν ιδιαίτερη πολιτική σημασία.  Εκεί θα κληθούμε να καταθέσουμε το αυτοδιοικητικό μας στίγμα. Ένα στίγμα που έχει ήδη καταξιωθεί, έχοντας ως προτεραιότητα την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου, την κοινωνική αλληλεγγύη, την πάλη ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, την ουσιαστική αναβάθμιση των αυτοδιοικητικών θεσμών.

Παράλληλα, και λόγω της νέας μορφής του αυτοδιοικητικού χάρτη, οι εκλογές αυτές θα έχουν ένα έντονο πολιτικό μήνυμα. Και το μήνυμα αυτό, πρέπει να φτάσει στην κυβέρνηση, η οποία εξαπάτησε τους πολίτες που την ψήφισαν, και προωθεί μια σειρά μέτρων που κατεδαφίζουν την κοινωνία, υπονομεύουν την ζωή, την αξιοπρέπεια και το μέλλον των εργαζομένων και οδηγούν τον τόπο σε ένα σκοτεινό μέλλον ύφεσης, ανεργίας και φτώχειας.

Είναι απόλυτα προφανές, ότι η παρέμβαση της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής αριστεράς στις αυτοδιοικητικές εκλογές, πέρα από τα ζωτικά τοπικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα, οφείλει να έχει μια έντονη και αιχμηρή κεντρική πολιτική διάσταση.

Η ψήφος στην αριστερά, δεν θα είναι μόνο ψήφος σε μια δημοτική παράταξη που αγωνίζεται και παρεμβαίνει στα τοπικά κοινωνικά μέτωπα.

Είναι και μια ψήφος που υπερασπίζεται την εργασία, το ασφαλιστικό σύστημα, τα δημοκρατικά δικαιώματα, είναι μια ψήφος που καταδικάζει τον ρατσισμό και τον κοινωνικό συντηρητισμό, είναι μια ψήφος αποφασιστικής αντίστασης, απέναντι  στον πιο σκληρό νεοφιλελευθερισμό που είδαμε ποτέ.

Επιδιώκουμε λοιπόν ευρύτατες συσπειρώσεις της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς, αλλά και με όλους όσους θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα στο Δήμο, αγωνίζονται κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, διεκδικούν  διεύρυνση του «δημόσιου χώρου» και βάθεμα της Δημοκρατίας.

Και παράλληλα, φροντίσουμε να είμαστε ανοιχτοί στις μαχόμενες πρωτοβουλίες, συσπειρώσεις και κινήσεις πολιτών, που αγωνίζονται στο ίδιο πεδίο με εμάς, γύρω από τοπικά η ευρύτερα κοινωνικά θέματα. Η μάχη αυτή, που δίνεται ενάντια στις δυνάμεις του δικομματισμού, έχει ιδιαίτερη σημασία στις περιφέρεις, τις πρωτεύουσες νομών, καθώς και τους διευρυμένους δήμους των μεγάλων πόλεων, όπου το πολιτικό περιεχόμενο των εκλογών θα είναι ακόμα πιο έντονο.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι, φίλες και φίλοι,

Γνωρίζουμε ότι το εκλογικό σύστημα και η νέα μορφή του αυτοδιοικητικού χάρτη, θα μας δημιουργήσουν πρόσθετες δυσκολίες. Ξέρουμε όμως και ότι στον χώρο αυτό της Αυτοδιοίκησης, η Αριστερά, με διαρκή παρέμβαση και συνεχή παρουσία, και με ξεκάθαρο πολιτικό και αυτοδιοικητικό λόγο, μπορεί να σπάσει τα στεγανά και να ανατρέψει τους συσχετισμούς. Στην μάχη αυτή, καλούμαστε να στρατευτούμε όλες και όλοι με έναν στόχο:

To Γραφείο Τύπου