Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας χωρίς να θεωρούμε ως κεντρικό γεγονός την κλιμακούμενη διεθνή καπιταλιστική οικονομική κρίση. Αυτή η διεθνής οικονομική κρίση είναι κάτι πολύ περισσότερο, πολύ βαθύτερο και πολύ χειρότερο από μια απλή ύφεση στις ΗΠΑ και είναι αρκετά πιθανόν να λάβει σαρωτικές διαστάσεις το επόμενο διάστημα , που θα αλλάξουν ριζικά τα παγκόσμια οικονομικά αλλά και πολιτικά δεδομένα. Οι αιτίες αυτής της κρίσης, πέρα από τις εκδηλώσεις της, βρίσκονται στην άνευ προηγουμένου συσσώρευση πλούτου και κεφαλαίου και στην αχαλίνωτη κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές. Είναι στην ουσία, κρίση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού .
Έχουμε ενώπιον μας μια πρωτοφανή χρηματοπιστωτική κρίση, που ξεκίνησε από τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια των ΗΠΑ και η οποία είναι ακόμα στην αρχή της. Έχουμε, επίσης, μια πρωτοφανή κερδοσκοπική άνοδο των τιμών του πετρελαίου αλλά και των πρώτων υλών και τροφίμων, πράγμα που εκτινάσσει τον πληθωρισμό διεθνώς. Έχουμε μια κατάρρευση, σχεδόν, του δολαρίου, η οποία αναστατώνει τις διεθνείς συναλλαγές και η οποία θέτει υπό ερώτημα το ρόλο του ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουμε μια κρίση κλιματικών αλλαγών με εξουθενωτικές περιβαλλοντικές αλλά και οικονομικές συνέπειες. Το κρισιακό μίγμα είναι εκρηκτικό. Ήδη διανύουμε μια κατάσταση στασιμοπληθωρισμού στην παγκόσμια οικονομία, η οποία μπορεί να εξελιχθεί πολύ χειρότερα από την αντίστοιχη κρίση της δεκαετίας του ʼ70.
Οι συνέπειες της διεθνούς κρίσης στην ανοχύρωτη και προβληματική νεοφιλελεύθερη ελληνική οικονομία είναι δυσμενέστατες και πιθανότατα τραγικές το επόμενο διάστημα. Ήδη γνωρίζουμε μια σημαντική κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε ύφεση τα επόμενα χρόνια, με εφιαλτικές κοινωνικές συνέπειες. Σημειώνεται μια σημαντική υποχώρηση των επενδύσεων, διαρκής πτώση της κατανάλωσης και αυξανόμενοι ρυθμοί πληθωρισμού. Οι τελευταίοι δεν οφείλονται μόνο στον εισαγόμενο πληθωρισμό, αλλά και στην έντονη κερδοσκοπία που χαρακτηρίζει τις αγορές στη χώρα μας, στις οποίες τα «καρτέλ» είναι, σχεδόν, κανόνας. Ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουμε μια πρωτοφανή διεύρυνση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών, η οποία διεκδικεί τα πρωτεία στον κόσμο και δεν είναι διατηρήσιμη. Αυτή η διεύρυνση οφείλεται κατά κύριο λόγο στο άνοιγμα του εμπορικού ισοζυγίου. Είναι χαρακτηριστικό της παραγωγικής κατάρρευσης στη χώρα μας ότι οι εξαγωγές μας μόλις υπερβαίνουν αυτές του Λουξεμβούργου. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές απέτυχαν σε αυτό που υποτίθεται αντιπροσωπεύει το ισχυρό στοιχείο τους, την αύξηση της αποδοτικότητας της ελληνικής οικονομίας. Παρά την κατάρρευση μισθών και συντάξεων, τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, την μεγάλη αύξηση της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων, παρά τους σχετικά υψηλούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας, η αποδοτικότητα της ελληνικής οικονομίας συνεχώς χάνει έδαφος. Τα υψηλά κέρδη και οι αποδόσεις των μεγάλων ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων, δεν μεταφράζονται σε επενδύσεις αλλά κυρίως σε μερίσματα και υπερπλουτισμό μιας ολιγαρχίας. Ο διαγραφόμενος κίνδυνος το επόμενο διάστημα είναι μετά τη Χρηματιστηριακή «φούσκα», να σπάσουν και οι άλλες τρεις «φούσκες» της οικονομίας, η «φούσκα» των Τραπεζικών υπερκερδών από την καταλήστευση των καταναλωτών, η «φούσκα» της υπερχρέωσης των νοικοκυριών και η «φούσκα» των ακινήτων. Μια σημαντική και μόνο διόρθωση προς τα κάτω των τιμών στα ακίνητα, μπορεί να γίνει αφετηρία ενός οικονομικού «βατερλώ».
Ζούμε μια περίοδο παταγώδους χρεωκοπίας, αν όχι και κατάρρευσης, όλων των νεοφιλελεύθερων μυθοπλασιών, που κυριάρχησαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Οι ανεξέλεγκτες αγορές δεν ρυθμίζουν, αλλά απορρυθμίζουν και διαλύουν οικονομίες και κοινωνίες. Σήμερα είναι απόλυτα αναγκαία μια προοδευτική στροφή στην οικονομία που θα θέσει στο επίκεντρο την ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα, την αναβάθμιση του ρόλου του, το δημοκρατικό προγραμματισμό, τον ουσιαστικό έλεγχο των αγορών, τις δημόσιες παραγωγικές επενδύσεις, τη στήριξη μισθών και εργασιακών σχέσεων, τη μείωση των ανισοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος και βεβαίως την στρατηγική αναβάθμιση της παιδείας και της έρευνας. Αν δεν θέσουμε νέες προοδευτικές προτεραιότητες και ιεραρχήσεις, αντί να ενισχύουμε τις νεοφιλελεύθερες δόσεις πολιτικής, το μέλλον σε λίγο θα φαντάζει ως εφιάλτης.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS