Είναι σύμφωνη με τις συνθήκες της ΕΕ η συμμετοχή του ΔΝΤ στο μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας; Σʼ αυτό το ερώτημα του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Ν.Χουντή απάντησε η Προεδρία του Συμβουλίου.
Πιο συγκεκριμένα, ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην γραπτή ερώτησή του, που είχε κατατεθεί από τον Μάρτιο, ανέφερε ότι: «Στην απόφαση του έκτακτου Συμβουλίου της ΕΕ (11.2.2010), σχετικά με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, αποφασίστηκε μεταξύ άλλων, ότι «η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την εφαρμογή των συστάσεων σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και θα προτείνει τυχόν απαραίτητα πρόσθετα μέτρα, στηριζόμενη στην εμπειρία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ)». Επίσης, με δεδομένο ότι «ούτε στο άρθρο 126 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε. ούτε στο προσαρτώμενο Πρωτόκολλο (αριθ.12) «σχετικά με την διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος» ούτε σε άλλα νομικά κείμενα της ΕΕ, δεν προβλέπεται η συμμετοχή του ΔΝΤ ή άλλου διεθνούς οργανισμού σε αυτές τις εποπτικές διαδικασίες», ρωτούσε το Συμβούλιο αν «έχει λάβει υπόψη ότι η ανωτέρω αναφορά στο ΔΝΤ από το Συμβούλιο παραβιάζει τις Συνθήκες αφού δημιουργεί ένα νέο θεσμικό και πολιτικό προηγούμενο χωρίς να έχει ακολουθηθεί η απαιτούμενη διαδικασία».
Στην απάντησή της, η Προεδρία του Συμβουλίου, επιχειρηματολογεί για τη νομιμότητα εμπλοκής του ΔΝΤ στον μηχανισμό στήριξης ως εξής:.
«Προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα, πρέπει να γίνει διάκριση ανάμεσα στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, αφενός, και στους ενδεχόμενους μηχανισμούς χρηματοδοτικής συνδρομής προς κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, αφετέρου.» και συνεχίζει: «Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος που ορίζεται στο άρθρο 126 παρ.2 έως 13 ΣΛΕΕ είναι μια διαδικασία που αποβλέπει στο... να αναγκάσει το εμπλεκόμενο κράτος μέλος να μειώσει ένα δημοσιονομικό έλλειμμα …. Διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος άνοιξε κατά της Ελλάδας τον Απρίλιο του 2009, όταν το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση βάσει του άρθρου 126 παρ. 6 ΣΛΕΕ …κατόπιν συστάσεως της Επιτροπής. Κατά τη συνεδρίασή του στις 16.2.2010 το Συμβούλιο ενέκρινε απόφαση (άρθρο 126 παρ.9), στην οποία ειδοποιείται η Ελλάδα να λάβει μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος που κρίνονται αναγκαία προκειμένου να διορθωθεί μια κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος.»
Στην συνέχεια της απάντησης, το Συμβούλιο καταλήγει σε δύο νομικά συμπεράσματα:
• Πρώτον, όσον αφορα στην διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος:
«Δεδομένου ότι η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος είναι ζήτημα το οποίο θεωρητικά είναι άσχετο με την παροχή χρηματοδοτικής βοήθειας προς κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, η προσφυγή στο ΔΝΤ ως ενδεχόμενη πηγή χρηματοδότησης της Ελλάδας δεν αποτελεί παραβίαση των διατάξεων της συνθήκης για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, ούτε των αποφάσεων και συστάσεων που έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο με βάση τις εν λόγω διατάξεις.» και
• Δεύτερον, όσον αφορά στο μηχανισμό χρηματοδοτικής βοήθειας:
«Διαφορετικό ερώτημα είναι το θέμα που συνδέεται με τους ενδεχόμενους μηχανισμούς χρηματοδοτικής βοήθειας προς τα κράτη μέλη και ειδικότερα με τους όρους υπό τους οποίους θα μπορούσε να χορηγηθεί χρηματοδοτική βοήθεια στην Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι στη δήλωση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Ευρωζώνης της 25ης Μαρτίου συμφωνήθηκαν οι όροι της χρηματοδοτικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα, ως μηχανισμός που περιλαμβάνει συνδυασμό μιας ουσιαστικής χρηματοδότησης από το ΔΝΤ και μιας μεγαλύτερης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Στη δήλωση κατέστη σαφές ότι η εκταμίευση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης θα υπόκειται σε «αυστηρές προϋποθέσεις».
Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 136 ΣΛΕΕ, το οποίο εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο να λαμβάνει μέτρα ειδικά για εκείνα τα κράτη μέλη των οποίων νόμισμα είναι το Ευρώ, προκειμένου, μεταξύ άλλων, «να ενισχυθεί ο συντονισμός και η εποπτεία της δημοσιονομικής τους πειθαρχίας» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μηχανισμός για την επιβολή τέτοιων όρων στην Ελλάδα.»
Αναφερόμενος στο ζήτημα ο Ν.Χουντής έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Υπάρχει μια σχιζοφρενική κατάσταση. Οι Έλληνες πολίτες προσπαθούν να καταλάβουν τι τους έχει συμβεί και ποιος είναι αυτός που επιβάλλει τα μέτρα, που καλείται η ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει προκειμένου να κατευναστούν οι αγορές. Είναι η κα Μέρκελ; Τα κράτη – μέλη της ΟΝΕ; Η Ευρ. Επιτροπή; Η ΕΚΤ; Το ΔΝΤ; Κανείς δεν γνωρίζει. Το χειρότερο είναι ότι το ποιος ορίζει τα πράγματα δεν το γνωρίζει ούτε η ΕΕ, η οποία εγκαινιάζει αλλοπρόσαλλες πολιτικές και διαδικασίες.
Στην απόφαση στις 11.2.2010 και στις 25.3.2010, το Εurogroup επικαλούμενο την εμπειρία του ΔΝΤ διορίζει το ΔΝΤ ως εποπτεύουσα αρχή χωρίς η Ελλάδα επισήμως να έχει ζητήσει την συνδρομή του. Στην ουσία το Ευρ. Συμβούλιο όπως είναι σαφές από την απόφαση που εξέδωσε, δεν έβγαλε μια ευρωπαϊκή απόφαση αλλά μια απόφαση που μπορεί να προσομοιάζει με διακυβερνητική συνεργασία αλλά εμπλέκει θεσμικά όργανα της ΕΕ όπως ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, η Ευρ. Επιτροπή και η ΕΚΤ και η οποία συνιστά επικίνδυνο νομικό προηγούμενο αφού βάζει το ΔΝΤ να καθορίζει από κοινού με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ την δημοσιονομική και οικονομική πολιτική των κρατών – μελών της ΟΝΕ.
Είναι σαφές ότι στην απάντηση, η Προεδρία του Συμβουλίου ακροβατεί στην προσπάθειά της να ερμηνεύσει την εμπλοκή του ΔΝΤ στις αποφάσεις της Ευρ. Ένωσης. Φαίνεται ότι τα νομικά επιχειρήματα εξαντλούνται στη σκέψη ότι «δεν απαγορεύεται η συμμετοχή του ΔΝΤ αφού ρητά δεν αποκλείεται από τις Συνθήκες» στην πραγματικότητα όμως έχουν παραβιασθεί βάναυσα ουσιώδεις διαδικασίες της κοινοτικής νομιμότητας.»
To Γραφείο Τύπου