05/05/2010

Σχέδιο νόμου για τα μέτρα που συμφώνησε η κυβέρνηση με ΔΝΤ ΕΕ ΕΚΤ. Οι επιπτώσεις στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους. - του Γιάννη Δούκα

Το συζητούμενο σχέδιο νόμου αποτελείται από δύο κείμενα το πρώτο το σχέδιο νόμου και το δεύτερο που ενσωματώνει ως παραρτήματα τη δήλωση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωζώνης για το μηχανισμό στήριξης της 25ης Μαρτίου 2010, τη δήλωση των κρατών μελών της Ευρωζώνης που δημοσιοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 11 Απριλίου 2010 και το σχέδιο προγράμματος (μνημόνιο οικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής και μνημόνιο συνεννόησης στις συγκεκριμένες προϋποθέσεις οικονομικής πολιτικής).

Η ιδιαιτερότητα του δεύτερου κειμένου είναι ότι αυτή είναι η συμφωνία υποταγής της χώρας στο ΔΝΤ, στην ΕΕ και στην ΕΚΤ και είναι αυτό που ορίζει τις πολιτικές που θα πρέπει να ασκηθούν τα επόμενα χρόνια καθώς και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησής τους.

Το κείμενο αυτό επιχειρεί να καταγράψει τις επιπτώσεις που επιφέρει το νομοσχέδιο αυτό στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους είτε από αύριο είτε κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος. Είναι πιθανό λόγω του μικρού διαστήματος επεξεργασίας καθώς και της πολυπλοκότητας του θέματος να υπάρχουν και κάποια κενά.

Πριν να ξεκινήσουμε την καταγραφή θα πρέπει να αναφέρουμε ότι με το δεύτερο άρθρο του νομοσχεδίου εξουσιοδοτείται ο Υπουργός Οικονομικών σε συνεργασία με τον καθʼ ύλη αρμόδιο Υπουργό για την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και Υπουργικών αποφάσεων τροποποίησης των όποιων διατάξεων προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι στόχοι του σχεδίου προγράμματος. Είναι δηλαδή το άρθρο το οποίο προκαταλαμβάνει ότι δεν τελειώνουμε με ότι ψηφιστεί αλλά παρέχεται μια οιονεί εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών για όποια αλλαγή ζητήσει η τρόικα μέχρι την έξοδο από το πρόγραμμα. Είναι το άρθρο που προαναγγέλλει τη λήψη και άλλων επώδυνων μέτρων.

Από κει και μετά στα κείμενα ενυπάρχουν ρυθμίσεις που αφορούν στους μισθούς όλων των μισθωτών του δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που αφορούν στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, που αφορούν στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που αφορούν στο σύνολο του ισχύοντος εργατικού δικαίου και που αφορούν στο ασφαλιστικό σύστημα.

Πιο αναλυτικά:

•    Υπάρχει ρητή αναφορά στη σύμβαση ότι  το πρόγραμμα θα παρακολουθείται στενά και εφʼ όσον χρειαστεί θα παίρνονται μέτρα. Αναφέρεται ρητά ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει κινδύνου που προέρχονται από χαμηλότερα έσοδα, υψηλότερες κοινωνικές μεταβιβάσεις, περαιτέρω αρνητικές αναθεωρήσεις για το ρυθμό ανάπτυξης, πρόσθετα οικονομικά βάρη από το δημόσιο και το χρηματοπιστωτικό τομέα και υψηλότερες δαπάνες τόκων. Για οποιοδήποτε από τους παραπάνω λόγους έχει συνομολογηθεί ότι θα ληφθούν νέα μέτρα.

•    Καταργείται με διάφορους τρόπους ο κατώτερος μισθός. Αυτό γίνεται με περισσότερους από ένα τρόπους. Θα υπάρξει ρύθμιση που θα προβλέπει ακόμη κατώτερο μισθό από τα κατώτερα όρια για νέους (συμβόλαιο πρώτης απασχόλησης) και για μακροχρόνια άνεργους.  Για τους νέους επανέρχονται τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας (stage) και προβλέπεται η πρόσληψη νέων ανέργων οι οποίοι θα αμείβονται με το 80% του κατώτατου βασικού μισθού και τις ασφαλιστικές εισφορές θα τις πληρώνει στο ΙΚΑ ο ΟΑΕΔ. Άλλη πρόβλεψη σχετική με αυτό είναι η δυνατότητα σύναψης κλαδικής ή επιχειρησιακής σύμβασης κάτω από τα κατώτερα όρια και άλλη ρύθμιση είναι το καθεστώς μαθητείας με ακόμη μικρότερο ημερομίσθιο αλλά και με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια.

•    Αναφέρεται το πάγωμα των κατώτατων μισθών σε ονομαστικές τιμές για τρία χρόνια.

•    Γίνεται παρέμβαση στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων με διάφορους τρόπους. Ο ένας ήδη έχει αναφερθεί για τη δυνατότητα σύναψης σύμβασης κάτω από τα κατώτερα όρια και ο άλλος η αλλαγή της νομοθεσίας που διέπει τον ΟΜΕΔ. Στο νομοσχέδιο εξουσιοδοτείται ο Υπουργός εργασίας να φέρει προεδρικό διάταγμα, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού δικαίου για το θέμα. Στη συμφωνία αναφέρεται ότι η αλλαγή που θα επιφέρει είναι η δυνατότητα προσφυγής στη διαιτησία και των δύο μερών αν διαφωνούν με την πρόταση του μεσολαβητή.

•    Όλο το πλέγμα της παρέμβασης στους κατώτατους μισθούς και στις συμβάσεις χτυπάει την καρδιά του ισχύοντος εργατικού δικαίου και ακυρώνει το λόγο ύπαρξης Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και κατʼ επέκταση επιχειρεί να ακυρώσει τη δράση του συνδικάτων.

•    Εξουσιοδοτείται ο Υπουργός εργασίας να φέρει προεδρικό διάταγμα με το οποίο θα αυξάνεται το όριο των ομαδικών απολύσεων από 2 σε 4% και με Π.Δ. επίσης θα μειωθεί η αποζημίωση της απόλυσης και θα καθορισθεί ο τρόπος πληρωμής (δόσεις).

•    Εφαρμογή από το 2010 της οδηγίας για τις υπηρεσίες (BOLKENSTEIN).

•    Το επίδομα ανεργίας θα καθορίζεται με κριτήριο το ελάχιστο απαιτούμενο όριο διαβίωσης.

•    Θεσπίζεται εκ νέου η λήψη του επιδόματος ανεργίας του ΟΑΕΔ από τον εργοδότη που θα προσλάβει άνεργο.

•    Οι εταιρείες ενοικίασης αντί να καταργηθούν ενισχύονται και τους ανατίθενται τα προγράμματα ελαστικών μορφών εργασίας για ηλικιωμένους ανέργους 55 έως 64 ετών. Επίσης και επειδή τα προγράμματα αυτά θα αφορούν υπηρεσίες του δημοσίου παρακάμπτεται και το ΑΣΕΠ.

•    Δεν δίνεται η δεύτερη δόση της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης κοινωνικής αλληλεγγύης

•    Με Π.Δ. θα καθοριστεί η ανώτατη διάρκεια σύμβασης ορισμένου χρόνου.

•    Μειώνεται η αμοιβή της υπερωριακής εργασίας.

•    Με Π.Δ. θα καθοριστούν κίνητρα για την ενδυνάμωση των ευέλικτων μορφών εργασίας και της διευθέτησης του χρόνου εργασίας σε ετήσια βάση.

•    Μειώνονται κατά 8% τα επιδόματα των εργαζόμενων στο δημόσιο και στους ΟΤΑ.

•    Καταργούνται για τους εργαζόμενους στο δημόσιο, στους ΟΤΑ και στις επιχειρήσεις που το δημόσιο έχει πάνω από το 50% του μετοχικού τους κεφαλαίου τα δώρα εορτών και το επίδομα άδειας και αντί αυτών για όσους έχουν μισθό κάτω των 3.000 ? χορηγείται τα Χριστούγεννα το ποσό των 500 ? και το Πάσχα και στην άδεια το ποσό των 250 ?.

•    Μειώνονται κατά 3% τα επιδόματα για τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις που το δημόσιο έχει ποσοστό πάνω από 50% .

•    Παγώνουν οι μισθοί στο δημόσιο για τρία χρόνια.

•    Καταργείται για όλους τους συνταξιούχους πλην ΟΓΑ η 13η και 14η σύνταξη και αντʼ αυτής δίνεται το ποσό των 400 ? τα Χριστούγεννα και από 200 ? το Πάσχα και το καλοκαίρι σʼ αυτούς που έχουν συντάξεις κάτω των 2.500 ?

•    Τα παραπάνω ποσά δεν δίνονται στους συνταξιούχους που είναι κάτω των 60 ετών και σε όσους παίρνουν δύο συντάξεις χορηγούνται μόνο για τη μία.

•    Δεν χορηγούνται επίσης στις άγαμες θυγατέρες που έχουν δικαιωθεί τη σύνταξη του θανόντος γονέα αν έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 15.000 ?.

•    Παγώνουν οι αυξήσεις στις συντάξεις για τρία χρόνια.

•    Μειώνονται οι υψηλές συντάξεις.

•    Αναφέρεται ο διαχωρισμός του κλάδου υγείας από τον κλάδο σύνταξης και η συγχώνευση των κονδυλίων.

•    Έρχεται νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων.

•    Αυξάνεται εκ νέου ο ΦΠΑ και οι φόροι σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα.

•    Προαναγγέλλεται η αύξηση των τιμολογίων των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Σε ότι αφορά το ασφαλιστικό στη συμφωνία αναφέρεται ότι αυτό θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι τον Ιούνιο και ότι θα περιλαμβάνει:

•    Την εθνική σύνταξη για όσους φτάνουν στο όριο ηλικίας. Δεν αναφέρεται συγκεκριμένο ποσό αλλά αναφέρεται ότι θα πρέπει να είναι συμβατό με τα δημόσια οικονομικά.

•    Τα όρια ηλικίας θα είναι τα 65 έτη όμως στο μέλλον θα συνδεθούν με το προσδόκιμο ζωής.

•    Υπολογισμός συντάξιμων αποδοχών στο σύνολο του ασφαλιστικού βίου διατηρώντας κάποια ώριμα κεκτημένα.

•    Μέσος ετήσιος ρυθμός ανταποδοτικότητας 1,2%.

•    Μείωση ανωτάτου ορίου σύνταξης.

•    Μειωμένη σύνταξη στα 60 με μείωση 6% κατʼ έτος.

•    Πλήρη σύνταξη με 40 χρόνια υπηρεσίας στα 60.

•    Βαρέα και ανθυγιεινά στα 60.

•    Αναθεώρηση λίστας βαρέων και ανθυγιεινών.

•    Αναθεώρηση του καθεστώτος των αναπηρικών συντάξεων.

•    Νέοι κανόνες ασφαλιστικού από το 2013 για όλους.

Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους αλλά και σʼ αυτή την ίδια τη συμφωνία εμπεριέχονται ορισμένα στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι όλα αυτά δεν γίνονται για τη διάσωση της οικονομίας ή για ότι άλλο προβάλλεται αλλά για να ξηλωθούν όλα τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα που κερδήθηκαν τον προηγούμενο αιώνα.

Πιο συγκεκριμένα στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου  του Κράτους αναφέρεται ότι:

1.    Το δημόσιο θα εξοικονομήσει 1.555 εκατομμύρια ? ετησίως από τη μείωση των μισθών, την κατάργηση 13ου και 14ου μισθού στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο και την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης για τους συνταξιούχους του δημοσίου.

2.    Οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης θα εξοικονομήσουν 1.035 εκατομμύρια ? από την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης.

Το Γενικό Λογιστήριο του κράτους μας λέει ότι όλη αυτή η υπόθεση και όλος αυτός ο ορυμαγδός και η ληστρική επιδρομή σε μισθωτούς και συνταξιούχους έγινε μόνο για το ποσό  των 1.555 + 1.035 = 2.590 εκατομμύρια ? ετησίως. Δηλαδή για λιγότερο από το 1% του συνολικού χρέους της χώρας.

Εκτός από το Γενικό Λογιστήριο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα αντίστοιχα στοιχεία που εμπεριέχονται στη συμφωνία. Εκεί αναφέρεται η εξοικονόμηση κατʼ έτος (τα ποσά σε εκατομμύρια ?) η οποία έχει και μερικές διαφορές σε σχέση με το ΓΛΚ αλλά το αποτέλεσμα και το συμπέρασμα δεν αλλάζουν.