Το προσχέδιο του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που δόθηκε στη δημοσιότητα θα πρέπει να το δούμε συνδυασμένο με τη συμφωνία που έχει γίνει με την τρόικα. Στη συμφωνία αυτή αφʼ ενός ενυπάρχουν οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει τη ελληνική κυβέρνηση και αφʼ ετέρου υπάρχει η δέσμευση ότι αν απαιτηθεί θα παρθούν και άλλα μέτρα στην πορεία. Κατά συνέπεια ακόμη και αυτό που θα ψηφιστεί θα αλλάξει αργότερα προς το χειρότερο. Επίσης μια σειρά από θέματα παραπέμπονται σε Π.Δ. και σε Υπουργικές αποφάσεις. Τέλος είναι πιθανό λόγω του μικρού διαστήματος επεξεργασίας καθώς και της πολυπλοκότητας του θέματος να υπάρχουν κενά.
Στη συμφωνία με την τρόικα για το ασφαλιστικό αναφέρεται:
• Απλούστευση του κατακερματισμένου συστήματος συντάξεων με τη συγχώνευση των υφιστάμενων συνταξιοδοτικών ταμείων σε τρία ταμεία και θέσπιση ενός ενιαίου νέου συστήματος για όλους τους τωρινούς και μελλοντικούς εργαζόμενους. Οι νέοι καθολικώς δεσμευτικοί κανόνες για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, τις εισφορές, τους κανόνες συσσώρευσης και την τιμαριθμική αναπροσαρμογή των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων πρέπει να εφαρμόζονται κατʼ αναλογία προς όλους από την 1/1/2013.
• Εισαγωγή ενός ενιαίου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 65 έτη, ακόμη και για τις γυναίκες στο δημόσιο τομέα (σταδιακά από την 1η Ιανουρίου 2011), που θα ολοκληρωθεί ως τον Δεκέμβριο του 2013.
• Σταδιακή αύξηση της ελάχιστης ανταποδοτικής περιόδου για συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη από 37 σε 40 έτη ως το 2015.
• Τροποποίηση του τύπου απονομής σύνταξης στο ανταποδοτικό σχήμα για την ενίσχυση της σχέσης μεταξύ των εισφορών που καταβάλλονται και των παροχών που λαμβάνονται, με το ποσοστό συσσώρευσης να περιορίζεται σε ένα μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1,2% και οι συντάξεις να τιμαριθμοποιούνται.
• Εισαγωγή ενός αυτόματου μηχανισμού προσαρμογής όπου, κάθε τρία χρόνια αρχίζοντας το 2020, θα αυξάνει τις (ελάχιστες και νομοθετημένες) ηλικίες συνταξιοδότησης ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά τη συνταξιοδότηση,
• Επέκταση για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών από τα τελευταία πέντε έτη στο σύνολο του εργασιακού βίου (διατηρώντας τα κεκτημένα δικαιώματα).
• Μείωση του ανώτατου ορίου στις συντάξεις.
• Εισαγωγή ενός εγγυημένου εισοδήματος βασισμένου σε εισοδηματικά κριτήρια για τους ηλικιωμένους (πάνω από το νομοθετημένο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης), για την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων, συμβατό με τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
• Μέτρα για τον περιορισμό της πρόσβασης στην πρόωρη συνταξιοδότηση. Ειδικότερα η αύξηση της ελάχιστης ηλικίας πρόωρης συνταξιοδότησης στα 60 έτη από την 1η Ιανουαρίου 2011, συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και εκείνων με 40 χρόνια εισφορών. Κατάργηση των ειδικών κανόνων για τους ασφαλισμένους πριν από το 1993 (με παράλληλη διατήρηση των κεκτημένων δικαιωμάτων). Ουσιαστική αναθεώρηση των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
• Μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών (κατά 6% ετησίως) για τα άτομα που συνταξιοδοτούνται μεταξύ των ηλικιών 60 και 65, με περίοδο συνεισφορών μικρότερη των 40 ετών.
• Εισαγωγή αυστηρότερων όρων και τακτική επανεξέταση της πλήρωσης των προϋποθέσεων για τις συντάξεις αναπηρίας.
Αρκετά από τα παραπάνω θέματα δεν εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο και συνάγεται ότι αυτό γίνεται για να μετριασθούν σήμερα οι αντιδράσεις και θα έρθουν αργότερα. Τέτοια θέματα είναι η κατάργηση της 37ετίας, η ελάχιστη ηλικία πρόωρης συνταξιοδότησης στα 60 έτη, η μείωση της σύνταξης για όσους δεν έχουν 40 χρόνια υπηρεσίας και η εξίσωση των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών στο δημόσιο.
Το νομοσχέδιο αποτελείται από εννέα κεφάλαια:
Α. Το κεφάλαιο με τις βασικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις
Β. Το κεφάλαιο με την αναμόρφωση του πλαισίου αναπηρικών συντάξεων
Γ. Το κεφάλαιο που τιτλοφορείται «λοιπές ασφαλιστικές ρυθμίσεις» και ασχολείται με τα όρια ηλικίας, με συντάξεις επιζώντων συζύγων, με τη μείωση των επικουρικών συντάξεων, με την απασχόληση συνταξιούχων, με τα Βαρέα κ.α.
Δ. Το κεφάλαιο με την ασφάλιση ειδικών μορφών απασχόλησης
Ε. Το κεφάλαιο με τα κίνητρα παραμονής στην εργασία και τα αντικίνητρα πρόωρης συνταξιοδότησης
ΣΤ. Το κεφάλαιο με τις ρυθμίσεις θεμάτων διοικητικής οργάνωσης ΦΚΑ (ενοποιήσεις)
Ζ. Το κεφάλαιο με τα θέματα οικονομικής οργάνωσης (Χρηματοδότηση)
Η. Το κεφάλαιο με το ενιαίο σύστημα ρύθμισης οφειλών και
Θ. Το κεφάλαιο με τις λοιπές διατάξεις .
1. Η εισαγωγή στο σύστημα τριών πυλώνων και η μετάλλαξη της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης σε ατομική – ιδιωτική.
2. Το ξεκίνημα για τη σταδιακή αποχώρηση του κράτους από την κοινωνική ασφάλιση.
3. Η μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης.
4. Η μείωση των συντάξεων μέσω του υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο των εισφορών όλου του ασφαλιστικού βίου.
5. Η περαιτέρω μείωση μέσω της θεσμοθέτησης ενός νέου ΛΑΦΚΑ.
6. Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
7. Η μείωση των κατωτέρων ορίων συνταξιοδότησης στα 15 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη.
8. Η κατά 6% ετησίως μείωση των πρόωρων συντάξεων.
9. Η παραπομπή στην εθνική αναλογιστική αρχή και σε υπουργικές αποφάσεις των παροχών της επικουρικής ασφάλισης.
10. Η θεσμοθέτηση κινήτρων παραμονής στην εργασία ακόμη και πέραν του 65ου έτους.
11. Η παραπομπή σε υπουργική απόφαση της αναθεώρησης της λίστας των ΒΑΕ και ο αποχαρακτηρισμός δεκάδων επαγγελμάτων.
12. Η συσχέτιση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής.
Με τα άρθρα αυτού του κεφαλαίου:
1. Μπαίνει πλέον επίσημα το σύστημα των τριών πυλώνων και προχωράει η μετάλλαξη της κοινωνικής ασφάλισης σε ατομική – ιδιωτική.
2. Από 1/1/2018 καθιερώνεται η βασική σύνταξη η οποία έχει προσδιορισθεί στα 360 ? και την οποία δικαιούνται όσοι θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την εν λόγω ημερομηνία καθώς και όσοι συμπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους χωρίς να έχουν συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Για τους τελευταίους χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια.
2.1. Για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν το 2013 η βασική σύνταξη υπολογίζεται αναλογικά με βάση τα έτη ασφάλισης πριν και μετά το 2013.
2.2. Στις περιπτώσεις μειωμένης συνταξιοδότησης ισχύουν οι αντίστοιχες μειώσεις που ισχύουν για την κύρια σύνταξη 6% ετησίως για τη μειωμένη σύνταξη γήρατος, τα αντίστοιχα ποσοστά των συντάξεων αναπηρίας και τα αντίστοιχα ποσοστά σύνταξης θανάτου.
3. Θεσμοθετείται η λεγόμενη αναλογική σύνταξη, τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης ανά έτος και ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών με βάση το σύνολο όλου του ασφαλιστικού βίου.
4. Με βάση τις δηλώσεις του Υπουργού η μέγιστη αναπλήρωση με 40 χρόνια ασφάλισης θα είναι το 65% του συντάξιμου μισθού ο οποίος βέβαια θα υπολογίζεται με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου.
5. Ως κατώτερα όρια (βασική συν αναλογική) ορίζονται τα 15 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη όπως ορίζονται από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και χορηγούνται στους έχοντες 15 χρόνια και άνω, στους έχοντες αναπηρία άνω του 80% και στους συνταξιούχους λόγω εργατικού ατυχήματος.
6. Οι μεταβατικές διατάξεις για όσους έχουν συντάξιμη υπηρεσία πριν το 2013 ορίζουν ότι το διάστημα πριν το 2013 υπολογίζεται με βάση τον προηγούμενο τρόπο υπολογισμού και το μετά με το νέο δηλαδή με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών με βάση τις εισφορές όλου του ασφαλιστικού βίου.
7. Συνεχίζουν να ισχύουν τα ανώτερα όρια συντάξεων που ισχύουν σήμερα.
8. Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης (αφορά τους προ του 1992) μέχρι τέλος του 2017 το ποσοστό αναπλήρωσης για τα χρόνια 2013 έως 2017 δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 2% κατʼ έτος.
9. Σε ότι αφορά τη διαδοχική ασφάλιση ο συντελεστής αναπλήρωσης 0,06 ετησίως είναι πολύ μικρός με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται οι αδικίες. Από κει και μετά η ρύθμιση που γίνεται έχει διπλή ανάγνωση. Ο γενικός κανόνας με βάση τις διατάξεις είναι ότι αν ο απονέμων οργανισμός είναι ταμείο μισθωτών τότε η ρύθμιση έχει ένα μικρό θετικό αντίκρισμα ενώ αν είναι ταμείο αυτοαπασχολούμενων συμβαίνει το αντίθετο.
Αναμορφώνεται το πλαίσιο που διέπει τις συντάξεις αναπηρίας και δημιουργείται ένα κέντρο πιστοποίησης αναπηρίας με σκοπό την ενιαιοποίηση της υγειονομικής κρίσης σε ότι αφορά το βαθμό αναπηρίας, θεσπίζεται ενιαίος κανονισμός προσδιορισμού ποσοστού αναπηρίας ανά πάθηση και επανακαθορίζονται οι όροι με βάση τους οποίους μονιμοποιείται η σύνταξη αναπηρίας. Πρόκειται για ρυθμίσεις οι οποίες μπαίνουν προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στα επιχειρήματα του τύπου βάζουμε τάξη.
1. Ο νόμος Πετραλιά για τους μέχρι το 1992 ασφαλισμένους στο ΙΚΑ θεσμοθέτησε τη συνταξιοδότηση με 35 χρόνια υπηρεσίας στα 58,5 για το 2013 και αυξανόμενο 6 μήνες ανά έτος μέχρι τα 60 το 2016. Το ίδιο θεσμοθέτησε για τους όσους είχαν ασφαλιστεί στα ειδικά ταμεία τη δεκαετία 1983 – 1992. Για τους έχοντες 35 χρόνια από τα οποία τα 25 στα βαρέα και ανθυγιεινά αντίστοιχα είπε 55,5 έως 57 ετών από το 2013 έως το 2017 και για μειωμένη των βαρέων 53,5 έως 55 από το 2013 έως το 2017. Οι ρυθμίσεις αυτές κατʼ αναλογία ισχύουν πλέον και στο δημόσιο ή τους ΟΤΑ όχι όμως από το 2013 αλλά από το 2011.
2. Οι αναπροσαρμογές των συντάξεων θα γίνονται με Υπουργικές αποφάσεις. Η διατύπωση που υπάρχει αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οι αναπροσαρμογές αυτές να είναι και αρνητικές δηλαδή να έχουμε και μείωση.
3. Δίνει τη δυνατότητα στους δημοσίους υπαλλήλους να παραμείνουν στην εργασία μέχρι και 3 χρόνια μετά τη συμπλήρωση των 35 ετών υπηρεσίας αν είναι κάτω των 65 ετών και αν δεν έχουν 35 χρόνια μέχρι να γίνουν 67 ετών.
4. Επαναδιατυπώνει τις ρυθμίσεις του νόμου Πετραλιά που αφορούν στις διατάξεις κανονισμών εργασίας ή συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν υποχρεωτική αποχώρηση και συνταξιοδότηση. Με τη διάταξη που εισάγει προβλέπει την υποχρεωτική αποδοχή από τον εργοδότη της αίτησης του υπαλλήλου για παραμονή στην εργασία μέχρι 3 χρόνια.
5. Θεσμοθετείται η σύνδεση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής ανά δεκαετία αρχής δεδομένης από το 2021.
6. Ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με τους όρους συνταξιοδότησης επιζώντων δικαιούχων.
7. Καταργούνται οι όποιες διατάξεις έχουν μείνει για τη συνταξιοδότηση άγαμων και διαζευγμένων θυγατέρων και αδερφών.
8. Καταργείται το άρθρο 146 του νόμου Πετραλιά για τις επικουρικές συντάξεις και η εθνική αναλογιστική αρχή μετά από αναλογιστικές μελέτες που θα εκπονήσει για όλους τους φορείς, τομείς ή κλάδους θα καταθέσει προτάσεις οι οποίες γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτές από τις διοικήσεις των φορέων.
9. Με Υπουργική απόφαση θα καθοριστεί νέος πίνακας για τα ΒΑΕ. Θα ισχύσει για τους νέους ασφαλισμένους από 1/7/2011.
10. Οι προ του 1993 ασφαλισμένοι που ασκούν παράλληλη δραστηριότητα θα υποχρεωθούν σε διπλή ασφάλιση.
Θεσμοθετείται το κουπόνι για ορισμένες κατηγορίες όπως το οικιακό προσωπικό, τους παραδίδοντες κατʼ οίκον ιδιαίτερα μαθήματα, τους εργάτες γης και τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις θεάματος - ακροάματος. Το κουπόνι αγοράζεται από τους ΦΚΑ και περιέχει τις κρατήσεις υπέρ ΙΚΑ ή υπέρ ΟΓΑ, υπέρ ΕΤΕΑΜ και υπέρ ΟΕΚ ή υπέρ Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας. Αν το ημερομίσθιο αυτού του προσωπικού είναι μικρότερο από το 1/25 του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για να δικαιούται ασφάλιση ασθένειας πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 150 ημέρες εργασίας.
1. Επαναδιατυπώνονται και ελαφρώς αυξάνονται τα ποσοστά των κινήτρων παραμονής στην εργασία που έχουν θεσπιστεί με προηγούμενους νόμους. Τα κίνητρα παραμονής μετά την 35ετία ισχύουν μέχρι το τέλος του 2017.
2. Τα κίνητρα αποχώρησης που χορηγούν επιχειρήσεις σε ασφαλισμένους που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης φορολογούνται με αυξημένο φορολογικό συντελεστή.
3. Οι αναφορές για μη αναγνώριση πλασματικού χρόνου που χορηγούν επιχειρήσεις είναι κενές περιεχομένου.
1. Τα ταμεία κύριας ασφάλισης από 1/1/2018 ενοποιούνται σε τρία. Μισθωτών, Αυτοαπασχολούμενων και Αγροτών. Όλα τα σχετικά ζητήματα με προϋποθέσεις ένταξης, κανονισμούς ασφάλισης και παροχών, οι οργανισμοί λειτουργίας των νέων φορέων κύριας ασφάλισης και γενικά όλα τα εκκρεμή ζητήματα θα λυθούν με Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές αποφάσεις.
2. Οι προσλαμβανόμενοι από το 2013 στο δημόσιο ή στους ΟΤΑ ασφαλίζονται στο ΙΚΑ.
3. Ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ από 1/1/2011 λειτουργεί με πλήρη οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια και οι κεντρικές υπηρεσίες διακρίνονται σε υπηρεσίες ασθένειας και υπηρεσίες ασφάλισης.
4. Εντάσσονται και λειτουργούν σε ενιαίο πλαίσιο οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας του ΕΣΥ και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η ρύθμιση αυτή θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε περιφέρειες της χώρας που θα επιλεγούν με Υπουργική απόφαση.
5. Επί της ουσίας οι δύο προηγούμενες αναφορές όπως και άλλα θέματα που υπάρχουν στο κεφάλαιο αυτό παραπέμπουν στο θέμα ενιαίου φορέα υγείας και ένταξης των κλάδων υγείας στο ΕΣΥ. Για το θέμα αυτό έχουμε πει ότι είναι ανοιχτά τα θέματα της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, των παροχών του καθενός απʼ αυτά και τα των εργασιακών σχέσεων στους φορείς αυτούς. Για τα θέματα αυτά δεν υπάρχουν αναφορές.
Οριοθετείται μέχρι το 2017 η χρηματοδότηση του ΙΚΑ μαζί με το πρώην ΤΑΠ – ΟΤΕ στο 1,3% του ΑΕΠ, η χρηματοδότηση της ΔΕΗ με βάση τα σημερινά ισχύοντα, του ΟΑΕΕ στο 0,4% του ΑΕΠ, για τον ΟΓΑ μέχρι το 0,3 του ΑΕΠ, για το ΕΤΑΑ ότι ρυθμίζεται με το νόμο 2084,92 και για το ΝΑΤ το 0,5% του ΑΕΠ.
Για τον κλάδο υγείας του ΟΓΑ ο προϋπολογισμός καλύπτει το έλλειμμα μέχρι του 0,15% του ΑΕΠ και θεσπίζεται κρατική εισφορά 2,5%. Για τους κλάδους υγείας του ΙΚΑ, του ΤΑΥΤΕΚΩ, του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ ισχύει η τριμερής χρηματοδότηση του νομου Σιούφα για τους νεοπροσλαμβανόμενους.
Ο προϋπολογισμός από το 2018 θα καλύπτει μόνο τη βασική σύνταξη όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εκτός αυτών που έχουν κοινωνικούς πόρους που ξεπερνούν το 1/3 των εσόδων τους
Θεσπίζεται νέος ΛΑΦΚΑ για συντάξεις:
από 1400 – 1700 ? σε ποσοστό 3%
από 1700 – 2300 ? σε ποσοστό 5%
από 2300 – 2900 ? σε ποσοστό 7% και
από 2900 και άνω σε ποσοστό 9%.
Από 1/1/2011 γίνεται λογιστικός διαχωρισμός των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές.
Από 1/1/2011 όλες οι πληρωμές των ασφαλιστικών ταμείων όπως και η είσπραξη των εισφορών γίνονται μόνο διατραπεζιτικά.
Από 1/7/2011 οι αποδοχές, οι ασφαλιστικές εισφορές και ο παρακρατηθείς από το μισθωτό ΦΜΥ κατατίθενται από τον εργοδότη σε τράπεζα και μεταφέρονται και αποδίδονται από αυτή στους δικαιούχους.
Αναδιανέμονται οι εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου στους φορείς κοινωνικής πολιτικής και μεταφέρεται την επόμενη τριετία ένα 3% από ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και ΟΕΕ στο ΙΚΑ.
Με το άρθρο 46 αίρεται ο περιορισμός για αγορά σύνθετων ομολόγων μέχρι 2% των διαθεσίμων. Με το ίδιο άρθρο επαναδιατυπώνεται η δυνατότητα χορήγησης δανείων σε άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Θεσμοθετείται πάγιο σύστημα ρύθμισης οφειλών με δυνατότητα εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε δόσεις και με δυνατότητα μείωσης και των πρόσθετων τελών και προσαυξήσεων.
Είναι σαφές ότι αν το νομοσχέδιο αυτό γίνει νόμος και αν οι ρυθμίσεις που υπάρχουν μέσα στη συμφωνία κυβέρνησης – τρόικας γίνουν πράξη το αύριο για το ασφαλιστικό σύστημα θα είναι μαύρο.
Η υλοποίηση των κυβερνητικών θέσεων και των ρυθμίσεων που υπάρχουν στη συμφωνία θα σημάνουν την αρχή του τέλους του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος και την εισαγωγή της ιδιωτικής ασφάλισης στο ασφαλιστικό σύστημα. Σήμερα περισσότερο από ποτέ επιβάλλεται οι δυνάμεις της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς να δώσουν ενωμένα τη μάχη ενάντια σʼ αυτές τις επιλογές οι οποίες αν περάσουν θα είναι χωρίς επιστροφή.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS