Skip to main content.
13/05/2010

Η κρίση, αφετηρία μιας νέας αρχής - άρθρο του Ανδρέα Καρίτζη στην εφημερίδα "ΕΘΝΟΣ"

Τα σκληρά μέτρα δεν θα επιφέρουν βελτίωση στα δημοσιονομικά μεγέθη, αφού θα οδηγήσουν σε κατάρρευση των εσόδων και σε βάθεμα της ύφεσης. Επομένως, η Ελλάδα ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με τον εκτροχιασμό (ελεγχόμενα με τη μορφή κάποιου τύπου ρύθμισης χρεών ή μη) εκ νέου σε λίγους μήνες. Βεβαίως, η λήψη των μέτρων αποτελεί μια κορυφαία στρατηγικής σημασίας επιτυχία για το κεφάλαιο. Το ΔΝΤ «επιβάλλει» μέτρα υπέρ του κεφαλαίου με πρόσχημα την αντιμετώπιση της ύφεσης και μετά αφού την έχει επιδεινώσει προχωρεί σε επαναδιαπραγμάτευση του χρέους.

Από την άλλη, τίποτα δεν δείχνει ότι μπορεί να ανασχεθεί η επέκταση της κρίσης του χρέους σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Αυτό είναι άλλωστε το τίμημα της πολιτικής επιλογής των κυρίαρχων δυνάμεων σε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπως αντανακλάται στις συνθήκες και στην αρχιτεκτονική του ευρώ: η μετατροπή των διαθέσεων των χρηματοπιστωτικών αγορών σε φυσικό νόμο καθιστά τις κοινωνίες ευάλωτες στις πιέσεις τους. Σε μια πρώτη φάση, αυτή η πίεση αξιοποιείται ως ευκαιρία μέσα στην κρίση για να ισοπεδωθούν οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη: οι πιέσεις δεν αναχαιτίζονται, αλλά αξιοποιούνται για τη λήψη μέτρων εναντίον των εργαζομένων, με τίμημα την επιδείνωση της ύφεσης. Η γενίκευση του μηχανισμού με το ΔΝΤ για την Ελλάδα σε όλη την Ευρωζώνη έχει αυτή τη λογική.

Το οικονομικό και πολιτικό μπλοκ εξουσίας στην Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε ένα καίριο δίλημμα: αλλαγή οικονομικού παραδείγματος, αποκήρυξη του νεοφιλελευθερισμού και υιοθέτηση κεϋνσιανών πολιτικών. Παρά το «εύλογο» μιας τέτοιας στροφής εν μέσω κρίσης, το ιδεολογικό, πολιτικό και στρατηγικό κόστος για τους οικονομικά και πολιτικά ισχυρούς στην Ευρώπη είναι ανυπολόγιστο. Σημαίνει αλλαγή της νεοφιλελεύθερης αρχιτεκτονικής της ΕΕ και του ευρώ, πλήρη αλλαγή των πολιτικών σε όλες τις χώρες κ.λπ.

Η άλλη επιλογή είναι να παραμείνει στο νεοφιλελεύθερο παράδειγμα, να βαθύνει την ύφεση και ο κίνδυνος εκτροχιασμού να αντιμετωπιστεί με ακραίες κινήσεις, ακόμη και με το σπάσιμο της Ευρωζώνης. Φαίνεται ότι είναι διατεθειμένοι να κάνουν οτιδήποτε για να διατηρήσουν τον νεοφιλελευθερισμό.

Σε μια περίοδο πλήρους αποτυχίας των νεοφιλελεύθερων δογμάτων η Αριστερά μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Δικαιωμένη σε αυτά που έλεγε τόσα χρόνια, πρέπει να δώσει ελπίδα και προοπτική στους λαούς που θα βρεθούν μπροστά στον γκρεμό. Η πολυδιάστατη κρίση να γίνει η αφετηρία μιας νέας αρχής. Μιας πορείας ανταγωνιστικής στα δόγματα της «ελεύθερης αγοράς», με προοπτική -γιατί όχι;- ο απόβλητος Νότος της Ευρώπης (στην περίπτωση που υλοποιηθούν τέτοια σενάρια) να ακολουθήσει μια αυτόνομη πορεία, όπως αυτήν των χωρών της Λατινικής Αμερικής, μακριά από τα εκβιαστικά διλήμματα των αγορών, την τρομοκρατία του μονόδρομου των Ταλιμπάν του νεοφιλελευθερισμού και με γνώμονα τα συμφέροντα των εργαζομένων.